אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת נח"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
אין תקציר עריכה
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(40 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{פרשת שבוע
{{דעסקריפציע|צווייטע פרשה פון ספר בראשית}}{{פרשת שבוע
| פריערדיגע = פרשת בראשית
| פריערדיגע = פרשת בראשית
| קומענדיגע = פרשת לך לך
| קומענדיגע = פרשת לך לך
| פסוקים = {{תנ"ך|בראשית|ו|ט}} - {{תנ"ך|בראשית|יא|לב|אן=ספר}}
| פסוקים = {{תנ"ך|בראשית|ו|ט}} - {{תנ"ך|בראשית|יא|לב|אן=ספר}}
| צאל פסוקים = 153
| צאל פסוקים = 153 (4'טע - אייניג מיט [[פרשת וישלח]])
| צאל ווערטער = 1861
| צאל ווערטער = 1861 (18'טע)
| צאל אותיות =  
| צאל אותיות = 6907 (13'טע)
| אינהאלט = [[המבול]], [[שכרות נח]], [[מגדל בבל]], השתלשלות עשרה דורות מ[[נח]] עד [[אברהם]]
| אינהאלט = [[מבול]], [[שכרות נח]], [[מגדל בבל]], השתלשלות פון די צען דורות פון [[נח]] ביז [[אברהם]]
| מספר עשה חינוך = 0
| מספר עשה חינוך = 0
| מספר לא תעשה חינוך = 0
| מספר לא תעשה חינוך = 0
שורה 17: שורה 17:
}}
}}
[[טעקע:Noah's Ark on Mount Ararat by Simon de Myle.jpg|260px|קליין|נח'ס תיבה געאנקערט נאכ'ן מבול]]
[[טעקע:Noah's Ark on Mount Ararat by Simon de Myle.jpg|260px|קליין|נח'ס תיבה געאנקערט נאכ'ן מבול]]
'''פרשת נח''' איז די צווייטע פרשה אין [[ספר בראשית]]. די פרשה הייבט זיך אן ביי {{תנ"ך|בראשית|ו|ט|אן=ספר|לאנג=יא}}, ביז {{תנ"ך|בראשית|יא|לב|אן=ספר|לאנג=יא}} לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון [[קאפיטלען]].
'''פרשת נֹחַ''' איז די צווייטע [[פרשה]] פון [[ספר בראשית]]. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|בראשית|ו|ט|לאנג=יא}}, ביז {{תנ"ך|בראשית|יא|לב|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]]. די 153 פסוקים זענען איינגעטיילט אין אכצן פרשיות, פינף [[פרשה פתוחה|פתוחות]] און דרייצן [[פרשה סתומה|סתומות]].


די פרשה ווערט גערופן אויפ'ן נאמען פון [[נח]], דער הויפט פיגור אין די פרשה. די הויפט טעמע אין די פרשה אז די געשיכטע פונעם [[מבול]] און נח'ס [[תיבה]]. אויך ווערט דערציילט די געשעענישן פון נח און זיין פאמיליע נאכ'ן מבול, און איבער די [[מגדל בבל]] און [[דור הפלגה]].
די פרשה ווערט גערופן אויפ'ן נאמען פון [[נח]], דער הויפט פיגור אין די פרשה. די הויפט טעמע אין די פרשה איז די געשיכטע פונעם [[מבול]] און נח'ס [[תיבה]]. אויך ווערט דערציילט די געשעענישן פון נח און זיין פאמיליע נאכ'ן מבול, און איבער דער [[מגדל בבל]] און [[דור הפלגה]].


פרשת נח ווערט געליינט צווישן [[א' חשוון|א']] און [[ו' חשוון]].
פרשת נח ווערט געליינט צווישן [[א' חשון|א']] און [[ו' חשון]].


== פרשה אינהאלט ==
== פרשה אינהאלט ==
=== נח און זיין דור ===
=== דער מבול ===
{{הויפט ארטיקל|מבול}}
{{הויפט ארטיקל|מבול}}
די פרשה הייבט אן אז [[נח]] איז געווען אן ערליכער מאן, גאנץ אין זיינע דורות, מיט גאט. נח האט געהאט דריי זין: שם, חם, און יפת{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ו|ט|י|אן=ספר}}.}}.
די פרשה הייבט אן אז [[נח]] איז געווען אן ערליכער מאן, גאנץ אין זיינע דורות, וואס איז געגאנגען מיט גאט. נח האט געהאט דריי זין: [[שם]], [[חם]], און [[יפת]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ו|ט|י|אן=ספר}}.}}. גאט האט געזען אז דער ערד איז פארדאָרבן און זינדיג און פול מיט רויב, און האט געזאגט פאר נח אז ער איז גרייט צו ברענגען א מבול (-פארפלייצונג) צו אפווישן אלע באשעפענישן פון דער ערד. דער אויבערשטער האט אנגעזאגט נח צו בויען א תיבה (-קאַסטן) פון פּימזנהאלץ, צעטיילט אין קאַמערן, און עס באדעקן מיט פּעך פון אינעווייניג און פון דרויסן. דער תיבה זאל זיין 300 איילן לאנג, פופציג איילן ברייט, און דרייסיג איילן הויך. עס זאל האבן אן עפענונג פאר ליכטיגקייט פון אויבן, אן אריינגאנג פונדערזייט, און דריי שטאקן. גאט זאגט פאר נח אז ער וועט מיט אים מאכן א בונד אז ער, זיינע זין, זיין ווייב און זיינע זינ'ס ווייבער וועלן באשיצט ווערן פונעם מבול, און האט אים באפוילן מיטצונעמען א פּאָר פון יעדע סאָרט לעבעדיגע באשעפעניש, א זכר און א נקבה, אז זיי זאלן בלייבן לעבן. פון די טהור'ע באשעפענישן און פויגל האט ער באפוילן צו נעמען זיבן פּאָר{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ו|יא|אן=ספר}} - {{תנ"ך|בראשית|ז|טז|אן=ספר}}.}}.


גאט האט געזען אז אלע באשעפענישן אויף דער ערד זענען פארדאָרבן און זינדיג, און ספעציעל די זינג פון [[גזל]], און געזאגט פאר נח אז ער איז  גרייט צו ברענגען א מבול - פארשוועמונג - צו אפווישן אלע באשעפענישן פונעם ערד. דער אויבערשטער האט אנגעזאגט נח צו בויען א תיבה אין וועלכע ער און זיין פאמיליע וועלן באשיצט ווערן פונעם מבול, און אים באפוילן באפוילן מיטצונעמען א פּאָר פון יעדע סארט באשעפעניש, א זכר און א נקבה, אז זיי זאלן איבערבויען די וועלט נאכ'ן מבול. פון די טהור'ע באשעפענישן און פויגל האט ער באפוילן נח צו נעמען 7 פּאָר{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ו|יא|אן=ספר}} - {{תנ"ך|בראשית|ז|טז|אן=ספר}}.}}.
זיבן טעג פאר דעם מבול האט גאט באפוילן נח אריינצוגיין אינעם תיבה מיט זיין הויזגעזונד און מיטנעמען די אלע באַשעפענישן. נח האָט געטון אלעס וואס גאט האט אים באפוילן. דער מבול איז געקומען די 17'טע טאג פונעם צווייטן חודש{{הערה|פארהאן א מחלוקת אין גמרא {{בבלי|סנהדרין|קח|ב}} צי עס איז געווען [[אייר]] אדער [[חשון]].}} ווען נח איז אלט 600 יאר. דאס רעגן האט אנגעהאלטן פאר פערציג טעג און נעכט, און די וואסערן האבן זיך געהויבן ביז פופצן איילן העכער די העכסטע בערג; יעדע זאך וואס האט נאר א לעבעדיגן אָטעם איז געשטארבן. נאך 150 טעג וואס די וואסערן האבן זיך פארמערט דורך די טייכן פון תהום, האט דאס וואסער אנגעהויבן אראפגיין און אויסגעטרוקנט ווערן. נח'ס תיבה האט גערוט אויף די בערג פון [[אררט]] די 17'טע טאג פון זיבעטן חודש{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ז|יז|אן=ספר}} {{תנ"ך|בראשית|ח|יד|אן=ספר}}.}}.
 
דער מבול איז געקומען די 17'טע טאג פון די 2'טע חודש{{הערה|פארהאן א מחלוקת אין גמרא {{בבלי|סנהדרין|קח|ב}} צי עס איז געווען [[אייר]] אדער [[חשון]].}}. די רעגן האט אנגעהאלטן פאר 40 טעג און נעכט און פאר נאך 150 טעג האט זיך די וואסער פארמערט דורך די טייכן פון תהום, אפווישנדיג אלע לעבעדיגע פונעם ערד. נאר דאן האט דאס וואסער אנגעהויבן אראפגיין און פארטרוקנט ווערן. נח'ס תיבה האט געלאנדעט אויף די בערג פון [[אררט, ארמעניע|אררט]] די 17'טע טאג פון זיבעטן חודש, 5 חדשים שפעטער.{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ז|יז|אן=ספר}} - {{תנ"ך|בראשית|ח|יד|אן=ספר}}.}}.


=== נאכ'ן מבול ===
=== נאכ'ן מבול ===
די 22'טע פון צווייטן חודש, איבער א יאר נאכ'ן אריינגיין, איז נח, זיין פאמיליע און די איבריגע באשעפענישן ארויס פונעם תיבה לויט'ן באפעל פונעם אויבערשטן. נח האט מקריב געווען קרבנות פון די טהור'ע באשעפענישן וואס ער האט מיטגענומען און דער אויבערשטער האט געהאט דערפון א נחת רוח, {{ציטוטון|1=וַיָּרַח ה', אֶת-רֵיחַ הַנִּיחֹחַ, וַיֹּאמֶר ה' אֶל-לִבּוֹ לֹא אֹסִף לְקַלֵּל עוֹד אֶת-הָאֲדָמָה בַּעֲבוּר הָאָדָם, כִּי יֵצֶר לֵב הָאָדָם רַע מִנְּעֻרָיו; וְלֹא אֹסִף עוֹד לְהַכּוֹת אֶת-כָּל-חַי, כַּאֲשֶׁר עָשִׂיתִי|2={{תנ"ך|בראשית|ח|כא|אן=ספר}}}}. דער אויבערשטער האט געמאכט א בונד אז ער וועט נישט ברענגען מער א מבול, און די [[רעגנבויגן]] וועט דינען דערויף אלס צייכן.
אין די 22'טע טאג פון צווייטן חודש, איבער א יאר נאכ'ן אריינגיין, זענען נח, זיין פאמיליע און די איבריגע באשעפענישן ארויס פונעם תיבה לויט'ן באפעל פונעם אויבערשטן. נח האט מקריב געווען קרבנות פון די טהור'ע באשעפענישן וואס ער האט מיטגענומען און דער אויבערשטער האט געהאט דערפון א נחת רוח, {{ציטוטון|1=וַיָּרַח ה', אֶת-רֵיחַ הַנִּיחֹחַ, וַיֹּאמֶר ה' אֶל-לִבּוֹ לֹא אֹסִף לְקַלֵּל עוֹד אֶת-הָאֲדָמָה בַּעֲבוּר הָאָדָם, כִּי יֵצֶר לֵב הָאָדָם רַע מִנְּעֻרָיו; וְלֹא אֹסִף עוֹד לְהַכּוֹת אֶת-כָּל-חַי, כַּאֲשֶׁר עָשִׂיתִי|2={{תנ"ך|בראשית|ח|כא|אן=ספר}}}}. דער אויבערשטער האט געמאכט א בונד אז ער וועט נישט ברענגען מער א מבול, און די [[רעגנבויגן]] וועט דינען דערויף אלס צייכן.


דער אויבערשטער האט דאן מתיר געווען פאר'ן מענטש צו שעכטן און עסן באשעפענישן, גע'אסר'ט אבר מן החי, און אנגעזאגט אויף [[רציחה]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ח|טו|אן=ספר}} - {{תנ"ך|בראשית|ט|יז|אן=ספר}}.}}.
דער אויבערשטער האט דאן ערלויבט געווען פאר'ן מענטש צו שחט'ן און עסן באשעפענישן, פארבאטן [[אבר מן החי]], און אנגעזאגט אויף [[רציחה]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ח|טו|אן=ספר}} - {{תנ"ך|בראשית|ט|יז|אן=ספר}}.}}.


=== נח'ס שיכרות ===
=== נח'ס שכרות ===
נח האט איינגעפלאנצט א וויינגארטן און ווערט שיכור פון די וויין. זיין זון חם טרעפט אים שיכור און אויפגעדעקט און רופט זיינע ברודער, שם און יפת, וואס דעקן אים איבער בכבוד'דיג. נח שעלט כנען זיי זאלן זיין קנעכט, און בענטשט דאקעגן שם און יפת: {{ציטוטון|1=וַיֹּאמֶר, אָרוּר כְּנָעַן: עֶבֶד עֲבָדִים, יִהְיֶה לְאֶחָיו. וַיֹּאמֶר, בָּרוּךְ ה' אֱלֹקַי שֵׁם; וִיהִי כְנַעַן, עֶבֶד לָמוֹ. יַפְתְּ אֱלֹקים לְיֶפֶת, וְיִשְׁכֹּן בְּאָהֳלֵי-שֵׁם; וִיהִי כְנַעַן, עֶבֶד לָמוֹ|2={{תנ"ך|בראשית|ט|כה|כז|אן=ספר}}}}.
נח האט איינגעפלאנצט א וויינגארטן און שיכור געווארן פון די וויין. זיין זון חם האט אים געטראפן ווי ער ליגט שיכור און אויפגעדעקט, און האט גערופן זיינע ברידער, שם און יפת, וועלכע האבן אים בכבוד'דיג צוגעדעקט. נח האט דערנאך געשאלטן [[כנען בן חם|כנען]] דער זון פון חם, זיינע אפשטאמיגע זאלן זיין קנעכט, און דאקעגן געבענטשט שם און יפת: {{ציטוטון|1=וַיֹּאמֶר, אָרוּר כְּנָעַן: עֶבֶד עֲבָדִים, יִהְיֶה לְאֶחָיו. וַיֹּאמֶר, בָּרוּךְ ה' אֱלֹקַי שֵׁם; וִיהִי כְנַעַן, עֶבֶד לָמוֹ. יַפְתְּ אֱלֹקים לְיֶפֶת, וְיִשְׁכֹּן בְּאָהֳלֵי-שֵׁם; וִיהִי כְנַעַן, עֶבֶד לָמוֹ|2={{תנ"ך|בראשית|ט|כה|כז|אן=ספר}}}}.


=== נח'ס קינדער און מגדל בבל ===
=== נח'ס קינדער און מגדל בבל ===
דאן ווערט אויסגערעכנט די זיבעציג פעלקער פון נח'ס קינדער און אייניקלעך וואס האבן איבערגעלעבט דעם מבול און צוריק באזעצט די וועלט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|י|א|לב|אן=ספר}}.}}.
[[טעקע:Pieter Bruegel the Elder - The Tower of Babel (Vienna) - Google Art Project - edited.jpg|קליין|"טורעם פון בבל", אויל מאלעריי דורך פלעמישער ארטיסט פיטער ברויגל]]
עס ווערן אויסגערעכנט די זיבעציג פעלקער, וועלכע זענען ארויסגעקומען פון נח'ס קינדער און אייניקלעך וואס האבן איבערגעלעבט דעם מבול און צוריק באזעצט די וועלט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|י|א|לב|אן=ספר}}.}}.


עס ווערט געשילדערט די פרואוו פונעם "[[דור הפלגה]]" צו בויען דעם [[מגדל בבל]] און ווי דער אויבערשטער האט זיי אפגעשטעלט און צעטיילט די פעלקער און שפראכן איבער די וועלט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יא|א|ט|אן=ספר}}.}}.
עס ווערט געשילדערט די פרואוו פונעם "[[דור הפלגה]]" צו בויען דעם [[מגדל בבל]], און ווי דער אויבערשטער האט זיי אפגעשטעלט און צעטיילט די פעלקער און שפראכן איבער די וועלט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יא|א|ט|אן=ספר}}.}}.


=== צען דורות פון נח ביז אברהם ===
=== צען דורות פון נח ביז אברהם ===
דאן ווערט אויסגערעכנט די צען דורות פון נח ביז אברהם:
די פרשה רעכנט אויס די צען דורות פון נח ביז אברהם{{ביאור|די צען דורות רעכענען זיך פון נאך נח, אנגעהויבן פון שם, אנדערש ווי די [[פרשת בראשית#דינאסטיע פון שת|צען דורות פון אדם ביז נח]], וועלכע רעכענען זיך אנגעהויבן פון אדם זעלבסט ({{משנה|אבות|ה|ב|מפרש=תוספות יום טוב}}).}}:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! דור !! נאמען !! עלטער ביים געבוירן קומענדיגער דור !! יארן געלעבט דערנאך !! יארן געלעבט אין סך הכל
! דור !! נאמען !! עלטער ביים געבוירן קומענדיגער דור !! יארן געלעבט דערנאך !! יארן געלעבט אין סך הכל
שורה 54: שורה 53:
| 2|| [[ארפכשד|אַרְפַּכְשַׁד]]|| 35 || 403 || 438
| 2|| [[ארפכשד|אַרְפַּכְשַׁד]]|| 35 || 403 || 438
|-
|-
| 3|| [[שלח|שֶׁלַח]] || 30 || 403 || 433
| 3|| [[שלח בן ארפכשד|שֶׁלַח]] || 30 || 403 || 433
|-
|-
| 4|| [[עבר|עֵבֶר]] || 34 || 430 || 464
| 4|| [[עבר|עֵבֶר]] || 34 || 430 || 464
שורה 68: שורה 67:
| 9|| [[תרח|תֶרַח]] || 70 || - || 205
| 9|| [[תרח|תֶרַח]] || 70 || - || 205
|-
|-
| 10|| [[אברהם|אַבְרָם]] || -|| -|| -
| 10|| [[אברהם|אַבְרָם]] || -|| -|| 175 <small>(אין [[פרשת חיי שרה]])</small>
|}
|}
 
אברם האט געהייראט [[שרה|שָׂרָי]], וועלכע איז געווען אן [[עקרה]]. תרח האט זיך ארויסגעצויגן אינאיינעם מיט זיין זון אברהם, זיין שנור שרי, און זיין אייניקל [[לוט]] פון [[אור כשדים]] וואו זיי האבן געוואוינט, מיט'ן פלאן צו אנקומען קיין [[ארץ כנען]]. צום סוף איז תרח געשטארבן אונטערוועגנס אין [[חרן]].
אברם האט געהייראט [[שרה|שָׂרָי]], וועלכע איז געווען אן [[עקרה]]. תרח האט זיך ארויסגעצויגן אינאיינעם מיט זיין זון אברהם, זיין שנור שרי, און זיין אייניקל לוט פון [[אור כשדים]] וואו זיי האבן געוואוינט, מיט'ן פלאן צו אנקומען קיין [[ארץ כנען]]. ענדע איז תרח געשטארבן אויפ'ן וועג אין [[חרן]].


== דאטומען ==
== דאטומען ==
דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין פיר אנדערע דאטומען:
דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין פיר אנדערע דאטומען:
*[[השא יאר]] און [[הכז יאר]], [[השג יאר]] און [[החא יאר]] - [[א' חשוון]]
*[[השא יאר]] און [[הכז יאר]], [[השג יאר]] און [[החא יאר]] - [[א' חשון]]
*[[גכה יאר]] און [[גכז יאר]] - [[ג' חשוון]]
*[[גכה יאר]] און [[גכז יאר]] - [[ג' חשון]]
*[[בשה יאר]] און [[בחג יאר]], [[בשז יאר]] און [[בחה יאר]] - [[ד' חשוון]]
*[[בשה יאר]] און [[בחג יאר]], [[בשז יאר]] און [[בחה יאר]] - [[ד' חשון]]
*[[זשג יאר]] און [[זחא יאר]], [[זשה יאר]] און [[זחג יאר]] - [[ו' חשוון]]
*[[זשג יאר]] און [[זחא יאר]], [[זשה יאר]] און [[זחג יאר]] - [[ו' חשון]]


== הפטורה ==
== הפטורה ==
מען ליינט די [[הפטורה]] אין {{תנ"ך|ישעיהו|נד}}, פון {{תנ"ך|ישעיהו|נד|א|אן=פרק}}. די [[ספרדים]] ענדיגן ביי {{תנ"ך|ישעיהו|נד|י|אן=פרק}}, די תימנים ביי {{תנ"ך|ישעיהו|נה|ג|אן=ספר}}, די [[אשכנזים]] און איטאליענער ביי {{תנ"ך|ישעיהו|נה|ה|אן=ספר}}. אין די הפטורה רעדט דער נביא איבער די שבועה וואס דער אויבערשטער האט געשוואוירן אז ער וועט מער נישט ברענגען א מבוול אויף דער וועלט - "מעבור מי-נח עוד על הארץ".
מען ליינט די [[הפטורה]] אין {{תנ"ך|ישעיהו|נד|לאנג=יא}}, פון {{תנ"ך|ישעיהו|נד|א|אן=פרק|לאנג=יא}} - "רָנִּי עֲקָרָה". די חב"ד'סקער, און די [[ספרדים]] היינט צוטאגס, ענדיגן ביי {{תנ"ך|ישעיהו|נד|י|אן=פרק|לאנג=יא}}, די תימנים ביי {{תנ"ך|ישעיהו|נה|ג|אן=ספר|לאנג=יא}}, און די [[אשכנזים]], איטאליענער, און ספרדים אמאל, ביי {{תנ"ך|ישעיהו|נה|ה|אן=ספר|לאנג=יא}}. ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען {{תנ"ך|ישעיהו|נד|ט}} – {{תנ"ך|ישעיהו|נה|יב|אן=ספר}}{{הערה|[https://alhatorah.org/Haftarat_Noach/0/he הפטרת נח] אויפ'ן על התורה זייטל. עס ווערן געברענגט דארט נאך וואריאציעס.}}.
 
אין די הפטורה רעדט דער נביא איבער די שבועה פונעם אויבערשטן אז ער וועט מער נישט ברענגען א מבול אויף דער וועלט "כִּי מֵי נֹחַ זֹאת לִי אֲשֶׁר נִשְׁבַּעְתִּי מֵעֲבֹר מֵי נֹחַ עוֹד עַל הָאָרֶץ".


ביי די [[ראמאניאטן|ראמאניאטן]] ליינט מען {{תנ"ך|ישעיהו|נד|ט}} - {{תנ"ך|ישעיהו|נה|יב|אן=ספר}}.
אין יארן וואס הויבן זיך אן דאנערשטאג (ארום 32% יארן) ווערט פרשת נח געליינט אום שבת [[ראש חודש]] [[חשון]], און מען ליינט די הפטורה "השמים כסאי".


אין יארן וואס הויבן זיך אן דאנערשטאג ווערט פרשת נח געליינט אום שבת [[ראש חודש]] און מען ליינט די הפטורה "השמים כסאי"{{הערה|און ביי די ראָמאַניאָטן {{תנ"ך|יחזקאל|מו|א}} - {{תנ"ך|יחזקאל|מו|יח|אן=פרק}}, ווי יעדע שבת ראש חודש.}}.
==זעט אויך==
* [[שבע מצוות בני נח]]


== צו ליינען מער ==
== דרויסנדיגע לינקס ==
*
{{פרשה לינקס|בית חב"ד=575764|בינינו=2740|אתר פרשת השבוע=2010/10/noach-parasha}}


== דרויסנדע לינקס ==
== נאטיצן ==
{{פרשה לינקס|
{{ביאורים}}


== רעפערענצן ==
== רעפערענצן ==
שורה 100: שורה 101:
[[קאַטעגאָריע:פרשת נח|*]]
[[קאַטעגאָריע:פרשת נח|*]]
[[קאַטעגאָריע:פרשיות ספר בראשית|ב]]
[[קאַטעגאָריע:פרשיות ספר בראשית|ב]]
[[קאַטעגאָריע:נח]]
[[קאַטעגאָריע:חשון]]
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
[[he:פרשת נח]]
[[he:פרשת נח]]

יעצטיגע רעוויזיע זינט 08:21, 8 יולי 2024

Arrow r.svg נח Arrow l.svg
פסוקים בראשית ו, ט - יא, לב
צאל פסוקים 153 (4'טע - אייניג מיט פרשת וישלח)
צאל ווערטער 1861 (18'טע)
צאל אותיות 6907 (13'טע)
אינהאלט מבול, שכרות נח, מגדל בבל, השתלשלות פון די צען דורות פון נח ביז אברהם
עשה (0)  לא תעשה (0)
הפטורה
ספרדים און חב"ד ישעיהו נד, א–י
אשכנזים, צפון אפריקע און איטאליענער ישעיהו נד, א - נה, ה
תימנים ישעיהו נד, א - נה, ג
נח'ס תיבה געאנקערט נאכ'ן מבול

פרשת נֹחַ איז די צווייטע פרשה פון ספר בראשית. די פרשה גייט פון ספר בראשית, קאַפּיטל ו', פסוק ט', ביז קאַפּיטל י"א, פסוק ל"ב, לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון קאפיטלען. די 153 פסוקים זענען איינגעטיילט אין אכצן פרשיות, פינף פתוחות און דרייצן סתומות.

די פרשה ווערט גערופן אויפ'ן נאמען פון נח, דער הויפט פיגור אין די פרשה. די הויפט טעמע אין די פרשה איז די געשיכטע פונעם מבול און נח'ס תיבה. אויך ווערט דערציילט די געשעענישן פון נח און זיין פאמיליע נאכ'ן מבול, און איבער דער מגדל בבל און דור הפלגה.

פרשת נח ווערט געליינט צווישן א' און ו' חשון.

פרשה אינהאלט

דער מבול

Postscript-viewer-blue.svg מבול

די פרשה הייבט אן אז נח איז געווען אן ערליכער מאן, גאנץ אין זיינע דורות, וואס איז געגאנגען מיט גאט. נח האט געהאט דריי זין: שם, חם, און יפת[1]. גאט האט געזען אז דער ערד איז פארדאָרבן און זינדיג און פול מיט רויב, און האט געזאגט פאר נח אז ער איז גרייט צו ברענגען א מבול (-פארפלייצונג) צו אפווישן אלע באשעפענישן פון דער ערד. דער אויבערשטער האט אנגעזאגט נח צו בויען א תיבה (-קאַסטן) פון פּימזנהאלץ, צעטיילט אין קאַמערן, און עס באדעקן מיט פּעך פון אינעווייניג און פון דרויסן. דער תיבה זאל זיין 300 איילן לאנג, פופציג איילן ברייט, און דרייסיג איילן הויך. עס זאל האבן אן עפענונג פאר ליכטיגקייט פון אויבן, אן אריינגאנג פונדערזייט, און דריי שטאקן. גאט זאגט פאר נח אז ער וועט מיט אים מאכן א בונד אז ער, זיינע זין, זיין ווייב און זיינע זינ'ס ווייבער וועלן באשיצט ווערן פונעם מבול, און האט אים באפוילן מיטצונעמען א פּאָר פון יעדע סאָרט לעבעדיגע באשעפעניש, א זכר און א נקבה, אז זיי זאלן בלייבן לעבן. פון די טהור'ע באשעפענישן און פויגל האט ער באפוילן צו נעמען זיבן פּאָר[2].

זיבן טעג פאר דעם מבול האט גאט באפוילן נח אריינצוגיין אינעם תיבה מיט זיין הויזגעזונד און מיטנעמען די אלע באַשעפענישן. נח האָט געטון אלעס וואס גאט האט אים באפוילן. דער מבול איז געקומען די 17'טע טאג פונעם צווייטן חודש[3] ווען נח איז אלט 600 יאר. דאס רעגן האט אנגעהאלטן פאר פערציג טעג און נעכט, און די וואסערן האבן זיך געהויבן ביז פופצן איילן העכער די העכסטע בערג; יעדע זאך וואס האט נאר א לעבעדיגן אָטעם איז געשטארבן. נאך 150 טעג וואס די וואסערן האבן זיך פארמערט דורך די טייכן פון תהום, האט דאס וואסער אנגעהויבן אראפגיין און אויסגעטרוקנט ווערן. נח'ס תיבה האט גערוט אויף די בערג פון אררט די 17'טע טאג פון זיבעטן חודש[4].

נאכ'ן מבול

אין די 22'טע טאג פון צווייטן חודש, איבער א יאר נאכ'ן אריינגיין, זענען נח, זיין פאמיליע און די איבריגע באשעפענישן ארויס פונעם תיבה לויט'ן באפעל פונעם אויבערשטן. נח האט מקריב געווען קרבנות פון די טהור'ע באשעפענישן וואס ער האט מיטגענומען און דער אויבערשטער האט געהאט דערפון א נחת רוח, ”וַיָּרַח ה', אֶת-רֵיחַ הַנִּיחֹחַ, וַיֹּאמֶר ה' אֶל-לִבּוֹ לֹא אֹסִף לְקַלֵּל עוֹד אֶת-הָאֲדָמָה בַּעֲבוּר הָאָדָם, כִּי יֵצֶר לֵב הָאָדָם רַע מִנְּעֻרָיו; וְלֹא אֹסִף עוֹד לְהַכּוֹת אֶת-כָּל-חַי, כַּאֲשֶׁר עָשִׂיתִי” (ח, כא). דער אויבערשטער האט געמאכט א בונד אז ער וועט נישט ברענגען מער א מבול, און די רעגנבויגן וועט דינען דערויף אלס צייכן.

דער אויבערשטער האט דאן ערלויבט געווען פאר'ן מענטש צו שחט'ן און עסן באשעפענישן, פארבאטן אבר מן החי, און אנגעזאגט אויף רציחה[5].

נח'ס שכרות

נח האט איינגעפלאנצט א וויינגארטן און שיכור געווארן פון די וויין. זיין זון חם האט אים געטראפן ווי ער ליגט שיכור און אויפגעדעקט, און האט גערופן זיינע ברידער, שם און יפת, וועלכע האבן אים בכבוד'דיג צוגעדעקט. נח האט דערנאך געשאלטן כנען דער זון פון חם, זיינע אפשטאמיגע זאלן זיין קנעכט, און דאקעגן געבענטשט שם און יפת: ”וַיֹּאמֶר, אָרוּר כְּנָעַן: עֶבֶד עֲבָדִים, יִהְיֶה לְאֶחָיו. וַיֹּאמֶר, בָּרוּךְ ה' אֱלֹקַי שֵׁם; וִיהִי כְנַעַן, עֶבֶד לָמוֹ. יַפְתְּ אֱלֹקים לְיֶפֶת, וְיִשְׁכֹּן בְּאָהֳלֵי-שֵׁם; וִיהִי כְנַעַן, עֶבֶד לָמוֹ” (ט, כה–כז).

נח'ס קינדער און מגדל בבל

"טורעם פון בבל", אויל מאלעריי דורך פלעמישער ארטיסט פיטער ברויגל

עס ווערן אויסגערעכנט די זיבעציג פעלקער, וועלכע זענען ארויסגעקומען פון נח'ס קינדער און אייניקלעך וואס האבן איבערגעלעבט דעם מבול און צוריק באזעצט די וועלט[6].

עס ווערט געשילדערט די פרואוו פונעם "דור הפלגה" צו בויען דעם מגדל בבל, און ווי דער אויבערשטער האט זיי אפגעשטעלט און צעטיילט די פעלקער און שפראכן איבער די וועלט[7].

צען דורות פון נח ביז אברהם

די פרשה רעכנט אויס די צען דורות פון נח ביז אברהם[א]:

דור נאמען עלטער ביים געבוירן קומענדיגער דור יארן געלעבט דערנאך יארן געלעבט אין סך הכל
1 שֵׁם 100 500 600
2 אַרְפַּכְשַׁד 35 403 438
3 שֶׁלַח 30 403 433
4 עֵבֶר 34 430 464
5 פֶלֶג 30 209 239
6 רְעוּ 32 207 239
7 שׂרוּג 30 200 230
8 נָחוֹר 29 129 158
9 תֶרַח 70 - 205
10 אַבְרָם - - 175 (אין פרשת חיי שרה)

אברם האט געהייראט שָׂרָי, וועלכע איז געווען אן עקרה. תרח האט זיך ארויסגעצויגן אינאיינעם מיט זיין זון אברהם, זיין שנור שרי, און זיין אייניקל לוט פון אור כשדים וואו זיי האבן געוואוינט, מיט'ן פלאן צו אנקומען קיין ארץ כנען. צום סוף איז תרח געשטארבן אונטערוועגנס אין חרן.

דאטומען

דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין פיר אנדערע דאטומען:

הפטורה

מען ליינט די הפטורה אין ספר ישעיהו, קאַפּיטל נ"ד, פון פסוק א' - "רָנִּי עֲקָרָה". די חב"ד'סקער, און די ספרדים היינט צוטאגס, ענדיגן ביי פסוק י', די תימנים ביי קאַפּיטל נ"ה, פסוק ג', און די אשכנזים, איטאליענער, און ספרדים אמאל, ביי קאַפּיטל נ"ה, פסוק ה'. ביי די ראָמאַניאטן ליינט מען ישעיהו נד, טנה, יב[8].

אין די הפטורה רעדט דער נביא איבער די שבועה פונעם אויבערשטן אז ער וועט מער נישט ברענגען א מבול אויף דער וועלט – "כִּי מֵי נֹחַ זֹאת לִי אֲשֶׁר נִשְׁבַּעְתִּי מֵעֲבֹר מֵי נֹחַ עוֹד עַל הָאָרֶץ".

אין יארן וואס הויבן זיך אן דאנערשטאג (ארום 32% יארן) ווערט פרשת נח געליינט אום שבת ראש חודש חשון, און מען ליינט די הפטורה "השמים כסאי".

זעט אויך

דרויסנדיגע לינקס

טעקסט:

טייטש

  • מאיר הלוי לעטעריס, "פרשת נח", חמשה חומשי תורה אין אידיש, ניו יארק, תרע"ד

פארברייטערונג:

נאטיצן

  1. די צען דורות רעכענען זיך פון נאך נח, אנגעהויבן פון שם, אנדערש ווי די צען דורות פון אדם ביז נח, וועלכע רעכענען זיך אנגעהויבן פון אדם זעלבסט (תוספות יום טוב, אבות ה, ב).

רעפערענצן

  1. ו, ט–י.
  2. ו, יא - ז, טז.
  3. פארהאן א מחלוקת אין גמרא סנהדרין קח, ב צי עס איז געווען אייר אדער חשון.
  4. ז, יזח, יד.
  5. ח, טו - ט, יז.
  6. י, א–לב.
  7. יא, א–ט.
  8. הפטרת נח אויפ'ן על התורה זייטל. עס ווערן געברענגט דארט נאך וואריאציעס.