אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי נפתלי צבי הורוויץ פון ראפשיץ"

רבי נפתלי צבי הורוויץ איז געבוירן געווארן אין ז' סיון{{הערה|[https://colenda.library.upenn.edu/uv/uv.html#?manifest=https://colenda.library.upenn.edu/items/ark:/81431/p3hq3s50s/manifest&c=0&m=0&s=0&cv=14&config=/uv/uv-config.json יזכור-בוך פון שטאט ראפשיץ, ז' 5]}} תק"כ אין לעשנעוו, אין מזרח גאליציע, פונקט אין דעם טאג וואס דער [[בעל שם טוב]], דער גרינדער פון חסידות, איז נפטר געווארן{{הערה|רבי נפתלי דערמאנט דעם בעש"ט'ס פטירה אין זרע קודש, וירא, ד"ה וישכם אברהם.}}, אויף וואס צאנזער רב האט זיך שפּעטער אויסגעדרוקט "וזרח השמש ובא השמש"{{הערה|אהל נפתלי או' ב, ז' 5; עשר צחצחות, 83.}}. רבי נפתלי איז געבוירן געווארן אין א חשוב'ער רבני'שער משפּחה. זיין פאטער, רבי מנחם מענדל רובין (רבי מענדעלע לינסקער), איז געווען רב אין לעשנעוו און שפּעטער (נאך תקל"ג) אין האראדענקע און אין לינסק (תקמ"ב) און דער גאנצער סאַנאָקער פּראָווינץ. <!-- זיין הויז אין לינסק האט געדינט אלס קלויז פאר געהויבענע לייט, א שטייגער ווי דער [[בראדער קלויז]], שוין פון די תק"מ יארן{{הערה|אהל נפתלי, אות יט, זז' 12–13.}}. --> זיין מוטער, ביילא, איז געווען די טאכטער פון רבי יצחק הלוי בן ר' יעקב יוקל הורוויץ, באקאנט אלס רבי איציקל האמבורגער, וועלכער איז געווען דער רב פון די צוזאמענגעשטעלטע קהילות אלטאנא, האמבורג און וואנדסבעק ("אה"ו"){{הערה|אהל נפתלי או' א-ב, ז' 5; עשר צחצחות, 83–84.}}, און וועמענס יחוס האט זיך געצויגן ביזן בארימטן [[רבי ישעיה הלוי הורוויץ|רבי ישעיה הורוויץ]], מחבר פון "שני לוחות הברית" (של"ה){{הערה|פאר די יחוס, זעט אהל נפתלי, אות שצג, זז' 139–148; ר' יעקב שווערדשארף, [https://hebrewbooks.org/29044 גזע תרשישים (לעמבערג, תרס"ה)]. זעט אויך אהל נפתלי, אות א, 5.}}. דער חוזה הקדוש פון לובלין האט אמאל שמחת תורה געזאגט אז דער ראפּשיצער האט געהאט היינט ביי די הקפות א גרויסן גאסט, זיין זיידע דער של"ה הקדוש{{הערה|עשר צחצחות, נח, ז' 95.}}. דער ראפשיצער רב האט אמאל באהויפּטעט אז "פערציג פון זיינע זיידעס זענען געווען אזוי ווי דער בעל שם טוב", אבער ער האט אויך ערקלערט ווי זיין גרויסן יחוס מאכט אים קליין{{הערה|זעט אהל נפתלי, או' שסא, שסב, שפה; עשר צחצחות, אות לא, ז' 90}}. ער האט געהאט א ברודער, רבי יעקב יוקל, וועלכער איז געווען א קעגנער פון חסידות{{הערה|אוהל נפתלי, סי שלה, ז' 121.}}.

אין זיין יוגנט האט רבי נפתלי געלערנט ביי זיין זיידע און אין דער ישיבה פון זיין פעטער [[רבי משולם איגרא]], וועלכער איז געווען איינער פון די גרויסע תורה-גדולים פון יענער צייט. צו דער זעלבער צייט האבן דארט געלערנט אין ישיבה [[רבי מרדכי בנעט]] און דער [[רבי יעקב לארבערבוים|חוות דעת]], וועלכע זענען שפּעטער געווארן פירנדע גדולים פון דער קומענדיגער דור.

זיין ערשטע ווייב איז געקומען פון א רייכער משפּחה אין בראדי. נאך א קורצע צייט האט ער איר גע'גט, אויף דער ראט פון זיין פאטער<ref>{{צ-בוך|נאמען=דברים ערבים}}</ref>. זיין צווייטע ווייב איז געווען די טאכטער פון רבי צבי הירשקא גאלדהאמער פון דוקלא{{הערה|אהל נפתלי או' ה, ז' 5}}.

רבי נפתלי צבי האט געדינט אלס רב אין [[ראפשיץ|ראפּשיץ]], א שטאָט אין דרום פוילן. און שפּעטער, נאָך זיין פאטער'ס פטירה (כ"ג תשרי תקס"ד), אויך אין לינסק און גאנץ סאנאקער פּראווינץ, וואו זיין פאטער איז פריער געווען דער רב. טראץ דעם וואס ער איז אריבערגעצויגן קיין לינסק, האבן די ראפּשיצער תושבים נישט געוואלט אים אויפגעבן, און א צייט לאנג איז ער געווען רב אין ביידע ערטער. ער איז געווען זייער אקטיוו אין קהל'ישע ענינים און האט געשפּילט א וויכטיגע ראלע אין אויסוועלן רבנים פאר די קהילות אין זיין געגנט{{הערה|אוהל נפתלי, או' עה, ז' 31; [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=43372&st=&pgnum=84 עשר צחצחות, ז' 84].}}. א דאנק אים איז דער שטאט ראפּשיץ געווארן בארימט, און זיין נאמען איז געגאנגען פאר אים איבער די גאנצע אידישע וועלט{{הערה|צדקת החכם}}.

ער פלעגט אויפשטיין פרי אינדערפרי און דאוונען אז אלע וואס ברויכן ישועה זאלן עס געפינען{{הערה|אהל נפתלי, אות מ, 23.}}. ער האט באטראכט די צדיקים ווי די אמת'ע פירער פונעם דור, אויף וועלכע די וועלט שטייט{{הערה|אהל נפתלי, אות רעט, 100.}}. ער האט געהאלטן אז חסידות איז די העכסטע פארעם פון אידישקייט, אבער האט געוואלט צוריקשטעלן חסידות צו איר אריגינעלן צושטאנד פון בעל שם טוב'ס צייטן, ווען די באוועגונג איז געווען באגרעניצט צו די גייסטיגע עליטע. ער האט אפילו גערופן צו א צוריקקער צו דער נארמאטיווער אידישקייט ווי געשטעלט דורך דעם שולחן ערוך{{הערה|דור דעה, עמ' רלז, רמא.}}. <!-- מען קען דאס פארשטיין אלס זיין געפיל אז חסידות איז מער געווארן מעינסטרים און עס ברויך א קאנסערוואטיווע שיפט. --> אין זיין צוואה האט ער אונטערגעשטראכן די וויכטיגקייט פון פלייסיג לערנען תורה און כסדר חזר'ן וואס מען לערנט. ער האט געראטן צו לערנען מוסר ספרים און "תנא דבי אליהו" כסדר, זיך נישט טובל'ען צו אפט אין מקוה, בפרט אין ווינטער, און באזוכן תלמידי חכמים{{הערה|דור דעה, רמ; אהל נפתלי, אות שלז.}}.

רבי נפתלי צבי הורוויץ איז דער שטאם-פאטער פון א זייער פארצווייגטער דינאסטיע פון צדיקים אין גאליציע, צווישן זיי אסאך גרויסע רבנים. דער גראדער יורש פון דער ראפּשיצער דינאסטיע איז געווען ר' נפתלי צבי'ס איידעם [[רבי אשר ישעיה רובין]] (ר' אשר'ל). צווישן דער ראפּשיצער'ס זין זענען געווען [[רבי אברהם חיים הורוויץ (ערשטער)|רבי אברהם חיים פון לינסק]], [[רבי יעקב הורוויץ (מעליץ)|רבי יעקב מעליצער]] (וועלכער איז געווען רב אין קאָלבושאָוו און מעליץ און איז געווארן א רבי אין תקפ"ז; צוליב די מופתים וואס זענען אים צוגעשריבן געווארן, איז ער געווען באקאנט אלס דער "קליינער בעל שם טוב"){{הערה|{{לינק|אדרעס=https://delet.jhi.pl/pl/psj?articleId=14154|שרייבער=Zofia Borzymińska|קעפל=Horowic Naftali Cwi z Ropczyc|זייטל=DELET|שפראך=PL}}|כיוון=שמאל}}, און [[רבי אליעזר הורוויץ|רבי אליעזר'ל דזשיקובער]], פון וועם עס ציט זיך די [[דזשיקוב (חסידות)|דזשיקובער חסידות]], און וועלכער איז אויך געווען א בארימטער חסידישער פירער. ר' אליעזר האט אנגעהויבן פּראווען רביסטווע ערשט נאכ'ן פטירה פון זיין פעטער, ר' אשר'ל (תר"ה){{הערה|וואונדער, אנציקלופדיה לחכמי גליציה.}}.