בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,371
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (←מנהגים) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 3: | שורה 3: | ||
{{דעסקריפציע|צוזאמקום נאכ'ן געבורט פון א אינגל}} | {{דעסקריפציע|צוזאמקום נאכ'ן געבורט פון א אינגל}} | ||
[[טעקע:BabySuckingFingers.jpg|קליין|א שלום זכר ווערט אפגעהאלטן אום שבת נאכ'ן געבורט פון א אינגל]] | [[טעקע:BabySuckingFingers.jpg|קליין|א שלום זכר ווערט אפגעהאלטן אום שבת נאכ'ן געבורט פון א אינגל]] | ||
'''שלום זכר''' (אויך גערופן '''סעודת זכר''', '''זכר''') איז | '''שלום זכר''' (אויך גערופן '''סעודת זכר''', '''זכר''') איז אַן אשכנזישער מנהג זיך צוזאמצוקומען און אפהאלטן א פייערונג שבת אויפדערנאכט נאכ'ן געבורט פון א אינגל וואו מען סערווירט לייכטע צובייס און מען וואונטשט זיך. | ||
== מקור == | |||
אין גמרא{{הערה|שם=בקפ|{{בבלי|בבא קמא|פ|א}}. זעט אויך {{בבלי|סנהדרין|לב|ב}}.}} ווערט דערמאנט איבער א סעודה "בי שבוע הבן" (דאס הויז פון דער וואך פונעם זון) אדער "בי ישוע הבן" (דאס הויז פון דער ישועה פונעם זון). [[רש"י]] ערקלערט אז שבוע הבן איז די סעודת ברית און ישוע הבן איז די סעודה פון [[פדיון הבן]]; אבער [[תוספות]] ערקלערט אז ישוע הבן איז א סעודה וואס זיי האבן אפגעהאלטן אויף דעם וואס דער אינגל איז געראטעוועט געווארן ביים געבורט פון זיין מאמע'ס געדערים, לויט'ן פסוק: "וְהִמְלִיטָה זָכָר"{{הערה|{{תנ"ך|ישעיהו|סו|ז}}}}. דער [[תרומת הדשן]] לייגט צו אז מען האלט עס אפ אום שבת אויפדערנאכט, וויבאלד דאן געפינען זיך אלע אינדערהיים{{הערה|[[תרומת הדשן (ספר)|תרומת הדשן]] {{שיתופתא|Terumat_HaDeshen%2C_Part_I.269.2|סימן רסט}}}}. דער [[ספר הערוך|ערוך]]{{הערה|{{ספריא|2=ערך שבע|3=Sefer_HeArukh%2C_Letter_Shin.44}}}} ערקלערט אבער די שיטה פון תוספות אז עס איז געווארן אפגעהאלטן אין טאג פון אינגל'ס געבורט, צו איבערגעבן פאר'ן פאטער די גוטע בשורה{{ביאור|[[רבי יחזקאל לאנדא]] פרעגט{{הערה|{{היברובוקס|2=דגול מרבבה|3=45389|page=73|לינק טעקסט=סימן קע"ח}}}} אויף די שיטה פונעם תרומת הדשן, אז לויט אים וואלט מען אויך געדארפט אפהאלטן א סעודה פאר די געבורט פון א מיידל, און דערפאר ערקלערט ער די שיטה פון תוספות אז עס איז די סעודה א נאכט פאר'ן ברית{{הערה|שם=קובץ|זעט מער פון {{היברובוקס|הרב ישראל יעקב כהן|קובץ בית אהרן וישראל|13540|page=114|באנד=75|שנת הוצאה=שבט-אדר תשכ"ח|לינק טעקסט=מנהג עריכת ״שלום זכר״ ומקורותיו}}}}.}}. | |||
אין גמרא{{הערה|שם=בקפ|{{בבלי|בבא קמא|פ|א}}}} ווערט דערמאנט איבער א סעודה | |||
תוספות ברענגט דער מנהג אלס זאך פון דער פארגאנגענהייט, וואס מען האט זיך געפירט בזמן התלמוד, פון וואס עס ווייזט אויס אז מען האט זיך נישט אזוי געפירט אין זיינער צייט. די ערשטע מקור נאכדעם איז פון די תקופת הראשונים, אין אורחות חיים פון [[רבי אהרן הכהן מלוניל]], וואו ער שרייבט אז מען איז זיך צוזאמגעקומען שבת אויפדערנאכט "אנשים, נשים, וטף"{{הערה|שם=אח|{{היברובוקס|אהרן הכהן מלוניל|אורחות חיים|31445|page=64|לינק טעקסט=הלכות מילה}}}}. | תוספות ברענגט דער מנהג אלס זאך פון דער פארגאנגענהייט, וואס מען האט זיך געפירט בזמן התלמוד, פון וואס עס ווייזט אויס אז מען האט זיך נישט אזוי געפירט אין זיינער צייט. די ערשטע מקור נאכדעם איז פון די תקופת הראשונים, אין אורחות חיים פון [[רבי אהרן הכהן מלוניל]], וואו ער שרייבט אז מען איז זיך צוזאמגעקומען שבת אויפדערנאכט "אנשים, נשים, וטף"{{הערה|שם=אח|{{היברובוקס|אהרן הכהן מלוניל|אורחות חיים|31445|page=64|לינק טעקסט=הלכות מילה}}}}. | ||
דער מנהג ווערט געברענגט אין רמ"א{{הערה|{{שלחן ערוך|יורה דעה|רסה|יב|מפרש=רמ"א}} | דער מנהג ווערט געברענגט אין רמ"א, וועלכע פירט אויס אז דאס איז א [[סעודת מצוה]]{{הערה|1={{שלחן ערוך|יורה דעה|רסה|יב|מפרש=רמ"א}} בשם [[שית:Terumat_HaDeshen%2C_Part_I.269|תרומת הדשן, א, רסט]]. אבער זעט [[חוות יאיר (ספר)|חוות יאיר]], [[שית:Havot_Yair/70|סימן ע']]}}. | ||
===נאך טעמים | ==נאמען== | ||
די סעודה איז היינט באקאנט ווי א "שלום זכר". דאס, ווי "בן זכר", איז א שפּעטערדיגע נאמען. דער עלטערער נאמען איז געווען "זכר". [[רבקה טיקטינער]] שרייבט: ״אדר מן גפינט מענכי ווייבר די דא גיאן אויף חתונת אדר זכר אונ׳ גדענקט ניט דז זיא איין קינד דר היים הוט. אוך האב איך איין מאלט גזעהן דז איין זכר מוצאי יום כפור איז גוועזן אונ׳ די נכט דר פיר אן כל נדרי צו נכט זיין זי בלד נאך ברכו אויש דר שול גלאפן. זי האבן גשפּראכן, איך מוז איין היים צום קינד גין, אונ׳ די נכט דר נאך צום זכר זיין, זיא איין הלבי נכט דא גבליבן אונ׳ האבן ניט אן דען קינדרין גדאכט״{{הערה|מנקת רבקה, קראקא, שע״ח, שער חמישי}}. דאס זעלבע אין די פּראגער בריוו: ״אזו האב איך מוט גיהאט מל צו זיץ דער אלט נייא שול דען זכור דרינן לאזן אויז רופן{{הערה|[https://www.google.com/books/edition/J%C3%BCdische_Privatbriefe_aus_dem_Jahre_161/_0cLAAAAIAAJ?hl=en&gbpv=1&pg=PT21&printsec=frontcover Jüdische Privatbriefe aus dem Jahre 1619] ז׳ 41, שורה 1, אידישער טייל}}. אין די תקנות ״סדר בגדים״ פון פראנקפורט, תע״ה — 1715, סימן יוד: ״על הזכר זאל דבר אכילה אונ׳ קונפעקטין לא יותר קאשטין אלש ששה ר״ט{{הערה|J, .J ,Schudt, Judische Mercktviirdigkeiten, 1718, IV, C. III, p. 89}} אין א סך אנדערע פריערדיגע און שפּעטערדיגע מקורים. אפילו אין פּוילן פאר'ן קריג, האט מען אין שול אויסגערופן: ״דער בעל־ברית לאזט בעטן דעם עולם אויפן זכר״{{הערה|יהודה אלזט: ״ממנהגי ישראל״, רשומות, ב׳ 1, ז׳ 364}}. (judischePrivatbriefe אנדערע נעמען שליסן איין "סעודת זכר", "סעודת בן זכר"{{הערה|{{היברובוקס|ר' יעקב לעווין, שו"ב|חותם קדש|8150|page=97|מקום הוצאה=קראקא|שנת הוצאה=תרנ"ב|עמ=נג}}}}. | |||
==נאך טעמים== | |||
אויסער די מקור פון "ישוע הבן" ווערן אנגעגעבן נאך טעמים פאר'ן סעודה, פארוואס מען האלט דאס אפ אום שבת, און אויפ'ן נאמען "שלום זכר". | אויסער די מקור פון "ישוע הבן" ווערן אנגעגעבן נאך טעמים פאר'ן סעודה, פארוואס מען האלט דאס אפ אום שבת, און אויפ'ן נאמען "שלום זכר". | ||
*ווען א מענטש האט א אינגל רופט ער צונויף זיינע פיינט און פריינט און מאכט שלום מיט יעדן{{הערה|שם=אח}}. חז"ל זאגן{{הערה|שם=נדה|{{בבלי|נדה|לא|ב}}}}: "כיון שבא זכר בעולם בא '''שלום''' בעולם", דערפאר האלט מען אפ א "שלום זכר"{{הערה|{{היברובוקס|2=אוצר כל מנהגי ישרון|3=2604|page=102|לינק טעקסט=סימן כז - יולדת}}}}; און די געבורט פון א אינגל ברענגעט "שלום" צווישן מאן און ווייב, און שבת ווערט אנגערופן "שלום"{{הערה|{{היברובוקס|רבי יצחק ליפיץ|ספר מטעמים|22486|page=77|לינק טעקסט=ערך מילה}}}}. | *ווען א מענטש האט א אינגל רופט ער צונויף זיינע פיינט און פריינט און מאכט שלום מיט יעדן{{הערה|שם=אח}}. חז"ל זאגן{{הערה|שם=נדה|{{בבלי|נדה|לא|ב}}}}: "כיון שבא זכר בעולם בא '''שלום''' בעולם", דערפאר האלט מען אפ א "שלום זכר"{{הערה|{{היברובוקס|2=אוצר כל מנהגי ישרון|3=2604|page=102|לינק טעקסט=סימן כז - יולדת}}}}; און די געבורט פון א אינגל ברענגעט "שלום" צווישן מאן און ווייב, און שבת ווערט אנגערופן "שלום"{{הערה|{{היברובוקס|רבי יצחק ליפיץ|ספר מטעמים|22486|page=77|לינק טעקסט=ערך מילה}}}}. | ||