רוי:מנחם בן סרוק
![]() |
דאס איז א דרעפט ארטיקל. עס איז אַן אַרבעט אין פּראָגרעס וואָס איז אָפן פאַר רעדאַגירונג דורך סיי וועם. ווען דער דרעפט איז פארטיג, ביטע גייט איבער דעם אריבערפירן טשעקליסט, זיכער צו מאכן אז עס איז גרייט. דערנאך קענט איר בעטן פון די דרעפט אריבערפירער אז זיי זאלן עס איבערגיין און אריבערפירן צום הויפט געביט. (אייער בקשה וועט פובליצירט ווערן אין המכלול:אריבערפירן דרעפטס, און דארט וועט אויך ערשיינען דער ענטפער - אויב פעלט אויס). |
ר' מנחם בן סרוק (געלעבט אין שפאניע אין 10טן יארהונדערט) איז געווען א וויכטיגער פילאלאג און מדקדק פון לשון קודש. ער איז דער מחבר פון ערשטן ווערטערבוך צום תנ"ך, און אויך דקדוק-כללים מיטן נאמען "מחברת". ער ווערט אפט דערמאנט אין פירוש רש"י אויף תורה. מנחם האט געהאט מחלוקות מיט דעם צווייטן מדקדק אין יענער צייט, דונש בן לברט.
מנחם איז געבוירן געווארן אין דעם צענטן יאָר־הונדערט אין טורטוסא, שפּאניע. אלס אינגערמאן איז ער אוועק קיין קורדאָווירא. דארט האט ר’ יצחק, ר’ חסדאי אבן שאַפּרוט’ס זון, אים מקרב געווען. ער איז דער פארפאסער פון דעם "מחברת", וואס באהאנדלט די שרשים פון לשון הקודש און לשון ארמית.
עס איז דער ערשטער ספר אויף דעם דאזיגן געביט. זיין שיטה איז, אז עס זענען פארהאן שדשים וועלכע באשטייען פון איין אות, צוויי, דריי, פיר אדער פינף אותיות. זיין תלמיד חיוג’ (חיודזש) האלט, אז די שרשים באשטייען בלויז פון דריי אותיות. רש"י האט געהאלטן ר’ מנחם’ען פאר א גרויסען מדקדק, און ער ציטירט אים מערערע מאל. אויך תוספות ברענגט אים. דונאַש בן לאַבראַט האט שטארק אטאקירט ר’ מנחם’ס סיסטעם. דאס האט געפירט דערצו, אז ר’ חסדאי אבן שאפּרוט איז געווארן אויס פריינד און פארערער פון ר’ מנחם’ן. אבער זיינע תלמידים, און דער עיקר חיוג’, זענען ארויס מיט קריטיקען געגן דונאש’ן.
פרשני המקרא אין תקופת הראשונים | ||
---|---|---|
פרשני המזרח | רס"ג • שמואל בן חפני הכהן גאון • רבי אברהם בן הרמב"ם • רבי תנחום הירושלמי | |
פרשנים פילולוגיים מספרד והמגרב | רבי יהודה אבן קריש • מנחם • דונש • דוד בן אברהם אלפאסי • חיוג' • רבי שלמה פרחון • אבן ג'נאח • רבי משה הכהן אבן ג'יקטילה • רבי יהודה אבן בלעם | |
פרשני ספרד | רבי יצחק אבן גיאת • ראב"ע • רמב"ן • רבנו בחיי • בעל הטורים • בעל העקידה • אברבנאל | |
פרשני צרפת | רבי מנחם בן חלבו • רש"י • רבי יוסף קרא • רשב"ם • רבי אהרן בן יוסי הכהן • בכור שור • רבי אליעזר מבלגנצי • חזקוני | |
פרשני פרובאנס | רבי יוסף קמחי • רבי משה קמחי • רד"ק • רבי מנחם בן שמעון • יוסף אבן כספי • רלב"ג | |
פרשני אשכנז | רבי יהודה החסיד • מנחת יהודה • אביגדור כ"ץ • רא"ש | |
פרשני איטליה | הרי"ד • רבי עובדיה המון • רקנאטי • ספורנו | |
פרשני תימן | רבי נתנאל בן ישעיה • אברהם בן שלמה • רבי זכריה הרופא • רבי סעדיה עדני • רבי דוד הלוי חמדי | |
פרשני המגרב | רבנו חננאל • רבי יהודה אבן קריש • רבי יוסף בן יהודה אבן עקנין |
מדקדקים פון לשון קודש אין תקופת הראשונים | |
---|---|
|