אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:רמב"ם"

דרעפט:רמב"ם (זעט מקור)

רעוויזיע פון 02:26, 20 פעברואר 2025

300 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 9 חדשים

קיין רעדאגירונג באמערקונג

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן

46,362

רעדאגירונגען

@@ שורה 33: / שורה 33: @@
 |מדינה=
 }}
-'''ר'''בי '''מ'''שה '''ב'''ן '''מ'''ימון ('''רמב"ם''') איז איינער פון די באדייטנדסטע פערזענליכקייטן אין דער אידישער געשיכטע, פון גרעסטן איינפלוס אין אידנטום, באקאנט אויך אין דער אלגעמיינער געשיכטע פון [[פילאזאפיע]] אלס "מיימאנידעס". דער רמב"ם איז געבוירן געווארן אין [[קארדאווא]], [[שפאניע]] שבת ערב פסח 1:20 אזייגער נאכמיטאג ד'תתצ"ה/ח (1135/8; דרייסיג יאר נאך [[רש"י]]'ס פטירה) און איז נפטר געווארן אין פאסטאַט, [[מצרים]] [[כ' טבת]] ד'תתקס"ה (1204), און ער ליגט אין טבריא.
+'''ר'''בי '''מ'''שה '''ב'''ן '''מ'''ימון ('''רמב"ם'''; באקאנט אין דער אלגעמיינער ליטעראטור אלס "מיימאנידעס" - Maimonides; ד'תתצ"ה–ד'תתקס"ה) איז געווען א רבנישער אויטאריטעט, דער ערשטער מענטש וואס האט געשריבן א סיסטעמאטישן קאוד פון אלע אידישע דינים, די [[משנה תורה]]; פילאזאף און קעניגליכער דאקטער. דער באדייטנדסטער פערזענליכקייט אין דער אידישער געשיכטע אינעם תקופה נאכ'ן תלמוד, און איינער פון די גרעסטע פון אלע צייטן.
-דער רמב"ם ווערט דערמאנט מערערע מאל אין תוספות, מיטן נאמען רמב"ם{{הערה|זעט צום ביישפּיל תוספות {{בבלי|כתובות|פו|א}} אונטערן ווארט "לאשה"}}, ספר ה'''מיימוני'''{{הערה|ווי למשל אין: {{בבלי|ברכות|מד|א}}}}, רבינו משה{{הערה|אין {{בבלי|ברכות|מה|א}} אונטערן וואָרט דחנקתיה; און אז עס מיינט דעם רמב"ם זעט דעם "מרדכי" אויף ברכות סימן קנא.}}, אדער הרב משה ב"ר מיימון{{הערה|אין תוספות {{בבלי|מנחות|מב|ב}} אונטערן ווארט תפילין}}.
 == ביאגראפיע ==
-===געבורט===
+[[טעקע:Keverambam.jpg|קליין|קבר הרמב"ם אין טבריה]]
+דער רמב"ם איז געבוירן געווארן אין [[קארדאווא]], [[שפאניע]] שבת ערב פסח 1:20 אזייגער נאכמיטאג ד'תתצ"ה/ח (1135/8; דרייסיג יאר נאך [[רש"י]]'ס פטירה).
 דעם רמב"ם'ס יחוס ציט זיך פון [[רבי יהודה הנשיא]]… פון [[דוד המלך]], און ער שטאמט פון דורות לומדים. צום ענד פון זיין פּירוש אויף משניות שרייבט ער: "אני משה בן מיימון הדיין ברבי יוסף החכם בר' יצחק הדיין בר' יוסף הדיין בר' עובדיה הדיין ברבי שלמה הרב רבי עובדיה הדיין". צום סוף ספר מלחמת מצוה שטייט בן הרשב"ץ. זיין פאטער, דיין אין דער שטאט קארדאווא, האט געמאכט פּירושים אויף גמרא. אין דער הקדמה צו זיין פּירוש אויף משניות, אנהייב סדר זרעים שרייבט דער רמב"ם "וקבצתי כל אשר בא לידי מפּירושי אדוני אבי ז"ל", און איך האב צונויף געזאמלט אלץ וואס איז מיר געקומען אין האנד פון מיין פאטער'ס פּירושים. זיין ברודער דוד איז אומגעקומען אין א שטורם אויפן ים. ער האט געהאט א בן יחיד אברהם פון זיין צווייטער פרוי. אגב, זיין פרוי'ס ברודער האט חתונה געהאט מיט זיין שוועסטער.
@@ שורה 47: / שורה 46: @@
 דורך דער גאנצער צייט (אין צפון־אפריקע און מצרים) האט ער אויך פארעפנטליכט ספרים, און ער איז געווען בארימט אלס גרויסער למדן און [[דענקער]], די אידן אין מצרים האבן אים באשטימט צוערשט אלס זייער פירער מיטן טיטל נגיד (אזא מיינונג איז פארהאן ביי טייל היסטאריקער). ער האט פאר זיינע דאזיגע אידישע אמטן נישט גענומען קיינע געלט־באלוינונג, גאר פארקערט, פון זיינע געלט געבויט שולן, ישיבות, צעטיילט פיל צדקה. זיין נאמען איז געווארן בארימט נישט נאר אין מצרים נאר אויך אין אלע ווייטע לענדער, וואו עס האבן געוואוינט אידן. מען האט זיך געוואנדן צו אים איבעראל מיט שאלות ותשובות.
-דער רמב"ם איז געשטארבן אין עלטער פון 70 יאר, און ווי עס ווערט דערציילט האט מען אים געפירט פון מצרים קיין ארץ ישראל און קובר געווען אין [[טבריה]], וואו מען ווייזט אן ביז היינטיגן טאג אויף דעם קבר פון רמב"ם, אין יאר 1938 האט מען אין דער גאנצער אידישער וועלט געפייערט דעם 800 יאריגן יובל פון רמב"ם'ס געבורט; עס זענען ערשינען פיל ספרים אין פארשידענע שפראכן וועגן רמב"ם.
+דער רמב"ם  איז נפטר געווארן אין פאסטאַט, [[מצרים]] [[כ' טבת]] ד'תתקס"ה (1204), אין עלטער פון 70 יאר. ווי עס ווערט דערציילט האט מען אים געפירט פון מצרים קיין ארץ ישראל און קובר געווען אין [[טבריה]], וואו מען ווייזט אן ביז היינטיגן טאג אויף דעם קבר פון רמב"ם. אין יאר 1938 האט מען אין דער גאנצער אידישער וועלט געפייערט דעם 800 יאריגן יובל פון רמב"ם'ס געבורט; עס זענען ערשינען פיל ספרים אין פארשידענע שפראכן וועגן רמב"ם.
 עס איז דא א [[לאו]] אויף זיך באזעצן אין מצרים, דער רמב"ם האט אבער נישט געהאט קיין ברירה וויבאלד ער האט געמוזט אהין אנטלויפן פאר זיין לעבן, אזוי ווי דער קעניג האט אים גענומען פאר א דאקטער דארט, האט ער שוין נישט געקענט פון דארט אוועקגיין, ער פלעגט זיך אונטערשרייבן הכותב העובר בכל יום ג' לאוין. זיין היתר איז געווען אזוי ווי די גמרא פארציילט אויף [[אבטולמס בן ראובן]]<ref>כפתור ופרח פ"ה ע' 12</ref>:
@@ שורה 58: / שורה 57: @@
 == ווערק און איינפלוס ==
 דער רמב"ם האט געהאט אן איינפלוס אויף דעם גאנצן אידישן רעליגיעזן לעבן אין פארלויף פון הונדערטער יארן דורך זיינע פיל ספרים, וועלכע זענען געווען א וועגווייזער אין אלע געביטן, אין הלכה, אין [[פילאזאפיע]], אין עטיק און אין טייל וויסנשאפטליכע געביטן, די צוויי הויפט־ספרים פון רמב"ם זענען דער "[[משנה תורה]]", אדער ווי מען האט עס אויך גערופן "יד החזקה", און דער "מורה נבוכים".
+דער רמב"ם ווערט דערמאנט מערערע מאל אין תוספות, מיטן נאמען רמב"ם{{הערה|זעט צום ביישפּיל תוספות {{בבלי|כתובות|פו|א}} אונטערן ווארט "לאשה"}}, ספר ה'''מיימוני'''{{הערה|ווי למשל אין: {{בבלי|ברכות|מד|א}}}}, רבינו משה{{הערה|אין {{בבלי|ברכות|מה|א}} אונטערן וואָרט דחנקתיה; און אז עס מיינט דעם רמב"ם זעט דעם "מרדכי" אויף ברכות סימן קנא.}}, אדער הרב משה ב"ר מיימון{{הערה|אין תוספות {{בבלי|מנחות|מב|ב}} אונטערן ווארט תפילין}}.
 ===משנה תורה===