שובבי"ם

שובבי"ם (אין אן עיבור יאר: שובבי"ם ת"ת) איז א נאמען פאר די זעקס וואכן אין וועלכע מען ליינט די ערשטע פרשיות פון ספר שמות: שמות, וארא, בא, בשלח, יתרו, משפטים. די תקופה פאנגט זיך אן ארום צוויי וואכן נאך חנוכה און ענדיגט זיך נאנט צו ראש חודש אדר. אין אן עיבור יאר פארלענגערט זיך די תקופה אריין אין חודש אדר א', און עס ווערט אנגערופן שובבי"ם ת"ת נאך די צוויי קומענדיגע פרשיות: תרומה, תצוה. די טעג זענען געאייגנט צו מתקן זיין דעם פגם הברית.

אין פארגאנגענהייט איז געווען פארשפרייט דער מנהג צו פאסטן אין די שובבי"ם טעג אדער אין א טייל פון זיי. אזוי אויך איז פארהאן א מנהג צו האלטן אין די טעג א תענית דיבור.

מקור

דער ערשטער מקור צו א תענית אין די שובבי"ם טעג איז פון לקט יושר, וואו עס שטייט אז דער מנהג אין עסטרייך איז צו פאסטן אין אן עיבור יאר אכט תעניות יעדן דאנערשטאג, אין די פרשיות פון שובבי"ם ת"ת, און אז אויך זיין רבי, דער תרומת הדשן, האט געפאסט אין די טעג. אויך אין די הגהות אויף ספר המנהגים פון רבי יצחק אייזיק פון טירנא שטייט אז אין די עיבור יארן פירט מען זיך צו פאסטן דאנערשטאג אין יעדע וואך פון שובבי"ם, און טייל לייגן צו אויך ת"ת. דער מנהג ווערט געברענגט אין מגן אברהם אויפן שולחן ערוך.

אין די פריערדיגע מקורות ערשיינט דער מנהג נאר ביי עיבור יארן. (אויך לויט די מקובלים איז דער עיקר תיקון אין אן עיבור יאר). ווי אין יעדן תענית ציבור, האט מען זיך אויך געפירט צו זאגן סליחות ביי שחרית פון די תענית טעג.

אין קבלה

לויט די קבלה זענען די שובבי"ם טעג מסוגל אויף כפרת עוונות און איבערהויפט א תיקון אויף פגם מידת היסוד, וויבאלד אין די פרשיות ליינט מען וועגן גלות מצרים וואס לויט קבלה איז עס געווען כדי צו ארויסנעמען די ניצוצי הקדושה.

כדי צו מתקן זיין דעם חטא, פאדערט זיך על פי סוד צו פאסטן א געוויסן צאל פון תעניתים. (צום ביישפיל: אויף פגם הברית דארף מען פאסטן פ"ד תעניות, אויף רציחה דארף מען פאסטן תתש"י תעניות). כדי צו ערפילן די פ"ד תעניות איז איינגעפירט צו פאסטן יעדן וואכנטאג, און צוויי מאל דורכאויס די שובבי"ם טעג א צוויי-טאגיגער תענית אויפאמאל (אזא דאפלטער תענית ווערט גערעכנט ווי זיבן און צוואנציג באזונדערע תעניות), פאר א סך הכל פון פ"ד תעניות: 54 פון די צוויי דאפלטע תעניתים, און נאך 30 טעג פון אלע וואכנטעג (אראפרעכענענדיג די שבתים, ראש חודש און חמשה עשר בשבט). אין פארשידענע ישיבות המקובלים און שוהלן אין ירושלים פירט מען זיך צו פאסטן און זאגן די תפילת ״תיקון השובבים״ לויט דער רש״ש צוויי מאל א וואך, מאנטאג און דאנערשטאג. איינציגע זענען די וואס פאסטן יעדן טאג, צווישן זיי די חכמי ישיבת המקובלים שער השמים, אבער א מערהייט פאסטן נאר מאנטאג און דאנערשטאג אדער נאר א תענית דיבור, ווי דער גר"א האט איינגעפירט.

פדיון התעניות

עס איז אויך אנגענומען צו אויסצולייזן די תעניות פון די שובבי"ם טעג מיט געלט (לויט דער פרייז פון עסן פאר יעדן תענית), וואס ווערט געגעבן פאר צדקה. דער פדיון ווערט אפגעראכטן ביי תפילת מנחה, און מען לייגט צו די תפילה פון עננו פון דער רש"ש. די תפילה איז פול מיט קבל'ישע יסודות, וואס מיט זיי בעט דער מענטש ריינצואוואשן זיין זעל פון אלע זינד. ביים דאווענען און פאסטן פירט מען זיך צו אנטון זעק און לייגן אש אויפן קאפ, בלאזן שופר, לערנען תורה און זיך מתוודה זיין אויף די זינד.

עס זענען געווען פוסקים און מקובלים וואס האבן געקריגט אויפן באגריף פון אויסלייזן די תעניות, אבער דער בן איש חי האט מיישב געווען דעם מנהג. טייל היינטיגע מקובלים שרייבן אז בשעת הדחק קען מען אזוי טון, אבער בתנאי אז מען זאל פאסטן איין אדער צוויי גאנצע טעג, מען זאל תשובה טון, און עוסק זיין בתורה.  

אין חסידות

ביי חסידים לייגט מען נישט אזוי שטארק דעם געוויכט אויף דער ענין פון פאסטן, וויבאלד פאסטן ברענגט צו א שוואכקייט וואס קען שטערן צו עבודת ה'. אין א מערהייט חסידות'ער איז איינגעפירט צו פארמערן מיט די שעות פון לערנען און דאווענען אן אויסרעדן. דאס גייט פון לערנען פינף שעות רצופות נאר דאנערשטאג (ווי אין ערלוי) ביז זיך מקבל תענית זיין יעדן טאג און פארשטערקערן דאס לערנען. צווישן די חסידות'ער וואו די מנהגים פון די טעג זענען פראמינענט (ביז צו אן ענליכקייט צו די טעג פון חודש אלול) איז סלאנים, וואס צו איר ערשטער רבי, רבי אברהם וויינבערג בעל "יסוד העבודה", ווערט צוגעשריבן די החלטה צו אויפטוישן די תעניתים מיט לערנען תורה פינף שעות רצופות, אן מפסיק זיין מיט עסן, טרינקען אדער רעדן. אין די סלאנימער ישיבות איז איינגעפירט צו לערנען יעדן טאג צוויי מאל פינף שעות רצופות און נאך איינמאל דריי שעות ברציפות. נאך חסידות'ער האבן אנגענומען דעם מנהג נאך סלאנים.

די תעניתים זענען נאך יא טיילווייז איינגעפירט ביי געוויסע חסידות'ער. אין טשערנאביל פירט מען זיך אין די טעג צו לערנען ליל שישי א גאנצע נאכט, און צו פאסטן פרייטאג ביז נאך חצות, און געבן צדקה פאר א עני הגון פרייטאג. אין די הויפן פון נאדווארנא און קרעטשניף פירט מען זיך צו פאסטן יעדן פרייטאג פון די שובבי"ם טעג. אין דושינסקיא זאגט מען באזונדערע סליחות אין די דאנערשטאג טעג פון שובבי"ם, און די רבי'ס פלעגן אויך פאסטן אין די טעג. אין שומרי אמונים, תולדות אהרן, און תולדות אברהם יצחק, פירט מען זיך ווי עס האט אוועקגעשטעלט רבי אהרן ראטה, דער ראש השושלת, צו פאסטן איינע פון די דאנערשטאג טעג פון שובבי"ם (געווענליך אין פרשת בשלח אדער משפטים), און מען ענדיגט דעמאלט גאנץ תהלים, מען ליינט 'ויחל' און מען זאגט עננו ביי מנחה, ווען פאר מנחה געבט מען צדקה אין א באשטימטן סכום, און דער טאג ווערט אנגערופן 'תענית פדיון נפש'.

לערנען הלכות טהרה

אין די לעצטערע יארן איז געווארן איינגעפירט צו באשטימען אין די שובבי"ם טעג שיעורים איבער די הלכות פון טהרת המשפחה וואס אין יורה דעה, ווען פילע שיעורים דערוועגן ווערן געמאלדן אין אסאך פלעצער איבער דער וועלט.

דער ערשטער מקור דערפון איז נישט קלאר, אבער עס איז באקאנט איבער גדולים וועלכע האבן עס איינגעפירט אין זייערע קהילות אדער געגנטער, ווי רבי ישראל משה דושינסקיא און רבי מאיר בראנדסדארפער.

צו ליינען מער

• רבי בן ציון מוצאפי, יסוד ציון, ירושלים, ה'תשע"ח, אויף אוצר החכמה
• רבי גמליאל ראבינאוויטש, טיב השובבי"ם
• רבי יעקב משה הלל, תקנת השבי"ם, ירושלים, תש"ס, אויף אוצר החכמה

דרויסנדע לינקס

• מה זה שובבי"ם? אויף משיב כהלכה.

רעפערענצן

קלארשטעלונג: די אינפארמאציע אויף המכלול איז בלויז פאר בארייכערונג און זאל נישט געזען ווערן ווי א פסק הלכה.

30297688שובבי"ם