אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:חנוכה ליכט"

דרעפט:חנוכה ליכט (זעט מקור)

רעוויזיע פון 16:48, 3 דעצעמבער 2023

5,844 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 2 יאָר

←‏די מקור: פארברייטערט, נאך פארהאן אסאך ארבעט...

וויזועלוויקיטעקסט

האט'ס אמונה

אספקלריה רעדאקטארן

1,366

רעדאגירונגען

@@ שורה 89: / שורה 89: @@
 די מנהג צו צינדן חנוכה ליכט אויך אין בית המדרש ווערט נישט דערמאנט אין [[חז"ל]]. די מערסטע פריערדיגע ערטער ווי סווערט דערמאנט אויסדרוקליך די מנהג{{ביאור|צום ערשטן מאהל ווערט דאס דערמאנט אין א תשובה אין טעקע פון תשובות הגאונים וואס איז געדרוקט געווארן אין [[פראבענס]]-[[פראנקרייך]] אין די לעצטע צוועלף הונדערט יארן, אבער נישט אויסדרוקליך אז אזוי איז די מנהג, נאר ער באצירט זיך צום מנהג פון צינדן חנוכה ליכט אין ביהמ"ד ווי א פשוט'ע אנגענומענע זאך, און טוהט אדורך נאר איבער די צאל וויפיל ליכט מדארף צו צינדן{{הערה|'''תשובות הגאונים החדשות''' (ירושלים: [[מכון אופק]], תשנ"ה), סי' קעז. זעה פון הרב [[יהודה זאלדאן]], "[https://www.yeshiva.org.il/midrash/8099 פרק י"ד: הדלקת מנורת המקדש ומנורת חנוכה בבית הכנסת]", '''מועדי יהודה וישראל''' ([[אור עציון]], תשס"ד), זייט 219.}}.}} זענען אין [[ספר העיטור]]{{הערה|נאמען=עיטור|{{היברובוקס||ספר העיטור, ח"ב, הלכות חנוכה|20516|page=243}}.}}, און אין [[ספר המנהיג]]{{הערה|נאמען=מנהיג|{{היברובוקס||ספר המנהיג, הלכות חנוכה, סימן קמ"ח|14615|page=165}}.}}, ביידע נאר פונעם פראבאנס געגנט אין [[פראנקרייך]].
-שפעטערע יארן ווערט די מנהג דערמאנט אויך ביי פוסקים פון [[אשכנז]] ווי [[רבינו פרץ]]{{הערה|סמ"ק סימן ר"פ.}}, [[כל בו]]{{הערה|{{היברובוקס||כל-בו, הלכות חנוכה, מד ע"א|42482|page=95}}.}}, [[שו"ת ריב"ש]]{{הערה|{{היברובוקס||סימן קיא|44286|page=124}}.}}, [[אבודרהם]]{{הערה|{{ויקיטקסט|אבודרהם/סדר_תפילות_ומועדים#חנוכה|הלכות חנוכה}}.}}, [[תרומת הדשן]]{{הערה|{{ויקיטקסט|תרומת_הדשן/א/קד|ח"א (שו"ת) סימן קד}}.}}, [[שו"ת מהרי"ל]]{{הערה|[https://wiki.jewishbooks.org.il/mediawiki/wiki/%D7%A9%D7%95%22%D7%AA_%D7%9E%D7%94%D7%A8%D7%99%22%D7%9C/%D7%9E סימן מ].}}, אויך אין [[שבלי הלקט]] ברענגט ער דאס פון פריערדיגע, אבער ער אליינס האלט אז מזאהל זיך נישט אזוי פירן{{ביאור|על כל פנים, נישט צינדן מיט א [[ברכה]].}}, נאר אויב סאי פארהאן ווער סשלאפט אין ביהמ"ד{{הערה|{{היברובוקס||שבלי הלקט, עניני חנוכה, סימן קפ"ה|8919|page=186}}.}}. די מנהג ווערט אויך גע'פסק'נט אין [[שולחן ערוך]]{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תרעא|ז}}.}}.
+שפעטערע יארן ווערט די מנהג דערמאנט אויך ביי פוסקים פון [[אשכנז]] ווי [[רבינו פרץ]]{{הערה|סמ"ק סימן ר"פ.}}, [[כל בו]]{{הערה|נאמען=כלבו|{{היברובוקס||כל-בו, הלכות חנוכה, מד ע"א|42482|page=95}}.}}, [[שו"ת ריב"ש]]{{הערה|נאמען=ריבש|{{היברובוקס||סימן קיא|44286|page=124}}.}}, [[אבודרהם]]{{הערה|נאמען=אבודר|{{ויקיטקסט|אבודרהם/סדר_תפילות_ומועדים#חנוכה|הלכות חנוכה}}.}}, [[תרומת הדשן]]{{הערה|נאמען=תרומת|{{ויקיטקסט|תרומת_הדשן/א/קד|ח"א (שו"ת) סימן קד}}.}}, [[שו"ת מהרי"ל]]{{הערה|[https://wiki.jewishbooks.org.il/mediawiki/wiki/%D7%A9%D7%95%22%D7%AA_%D7%9E%D7%94%D7%A8%D7%99%22%D7%9C/%D7%9E סימן מ].}}, און אויך אין [[שבלי הלקט]] ברענגט ער אזוי פון פריערדיגע{{הערה|{{היברובוקס||שבלי הלקט, עניני חנוכה, סימן קפ"ה|8919|page=186}}.}}. די מנהג ווערט אויך גע'פסק'נט אין [[שולחן ערוך]]{{הערה|נאמען=שוע|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תרעא|ז}}.}}.
+מאיז נישט יוצא מיט די ליכט צינדן, און אפילו דער וואס האט דאס געצינדן דארף איבעצינדן מט א ברכה ביי זיך אין שטוב{{הערה|נאמען=ריבש}}. אויסער איינער וואס האט נישט קיין אנדערער מעגליכקייט, און האט אויסדרוקליך אינזינען יוצא צו זיין דערמיט{{הערה|נאמען=כלבו}}.
+מפיר זיך צו צינדן ליכט אין בית המדרש אויך בעפאר [[שחרית]], אבער אן קיין ברכה.
+=== טעמים צו די מנהג ===
+* צוליב וואס די נס איז געשען אין בית המקדש, און א בית המדרש וואס איז א בית מקדש מעט, דערמאנט מען די נס וואס איז דארט פארגעקומען מיטן צינדן די ליכט אין בית המדרש{{הערה|נאמען=מנהיג}}{{הערה|נאמען=כלבו}}{{ביאור|דאס שטימט מיט די וואס זאגן אז די ארט ווי צו שטעלן די ליכט איז אנגעוואנדן אין די [[מחלוקת]] ווי איז געשטאנען די [[מנורה]] אין [[בית המקדש]], ווי געברענגט פאלגנד.}}.
+* צוליב וואס דארט נעמען זיך צאם די גאנצע ציבור, אן אזי איז מען מפרסם גאר שטארק די נס{{הערה|דארט אין ספר המנהיג אין אמען פון [[ראב"ן]].}}{{הערה|נאמען=כלבו}}{{הערה|נאמען=ריבש}}{{הערה|נאמען=שוע}}.
+* צו מוציא זיין ידי חובת די וואס ווייסן נישט וויאזוי מקיים צו זיין די מצוה{{הערה|נאמען=כלבו}}.
+* זייט ווען מהאט אנגעהויבן צינדן אין שטוב, איז די פרסומי ניסא מיטן צינדן חנוכה ליכט אפגעשוואכט געווארן, האט מען איינגעפירט צו צינדן אין בית מדרש וואס דארט איז פארהאן א גרויסן פרסומי ניסא, אפצוצאלן דאס וואס מיר פארפאסן{{הערה|נאמען=ריבש}}.
+=== קעגענערס ===
+אזוי זענען אויך פארהאן קעגנערס, ווי דער שבלי הלקט, וואס טראץ וואס ער ברענגט די מנהג פון פריערדיגע אבער ער אליינס האלט אז מזאהל זיך נישט אזוי פירן{{ביאור|על כל פנים, נישט צינדן מיט א [[ברכה]].}}, נאר אויב סאיז פארהאן ווער סשלאפט אין ביהמ"ד. אויך דער ספר המנהיג{{הערה|נאמען=מנהיג}} האלט אז מדארף נישט צינדן{{ביאור|ווייל סשטייט אז סזאהל זיין מזוזה מימין ונר חנוכה משמאל, הערט זיך אז אויב סאיז נישט פארהאן קיין מזוזה, צ. ב. א בית כנסת וואס איז פטור דערפון, איז אויך פטור פון חנוכה ליכט.}} אויב סאיז נישט פארהאן ווער סשלאפט דארט. לויט דעם, קען זיין אז אויך דער כל בו וואס הענגט אן די מנהג אין דעם וואס סאיז געוואנדן צו די וואס האבן נישט ערגעץ אנדערש ווי  צו צינדן, האלט אויך ווי דער שבלי הלקט.
+=== ווען צינדט מען ===
+מצינדט די ליכט נאך [[מנחה]] בעפאר [[מעריב]], ערב שבת צינדט מען בעפאר מנחה, [[מוצאי שבת]] צינדט מען נאך מעריב, בעפאר וואס מזאגט [[ויתן לך]] און [[הבדלה]]. אבער זענען פארהאן וואס האלטן אז מוצאי שבת זאהל מען נישט צינדן בעפאר הבדלה, נאר דערנאך, און בעפאר ויתן לך{{הערה|אזוי ברענגט דער כל בו{{הערה|נאמען=כלבו}} אין נאמען פונעם [[ראב"ד]], און אזוי ווערט געברענגט אין אבודרהם{{הערה|נאמען=אבודר}}.}}.
+=== ווי צינדט מען ===
+אין די ראשונים{{הערה|נאמען=עיטור}}{{הערה|נאמען=כלבו}} ווערט געברענגט אז סזענען פארהאן אזעלכע וואס פירן זיך צו צינדן ביים טיר פון בית המדרש און אזעלכע וואס אינמיטן בית המדרש{{הערה|אזוי שרייבט בפשיטות דער אבודרהם{{הערה|נאמען=אבודר}}.}}, אדער אזעלכע וואס פירן זיך צו שטעלן אויף [[צפון]] זייט{{הערה|נאמען=תרומת}}, אבער להלכה אן אין שולחן ערוך{{הערה|נאמען=שוע}} צו צינדן אויף [[דרום]] זייט.
+== די ליכט צינדן ==
+מפירט זיך אז דער [[שליח ציבור]] צינדט אן די ליכט. טראץ וואס אין שטוב שטעלט מען די ליכט אויף די רעכטע זייט פון חנוכה לאמפ, און מלייגט צו יעדן טאג איין ליכט פון לינקס, אין בית המדרש שטעלט מען אוועק די ליכט אויף די לינקע זייט, און מלייגט צו יעדן טאג צו רעכטס נאך א ליכט{{הערה|נאמען=שוע}}. דער וואס צינדט בענטשט די ברכות אזויווי ביים צינדן אין שטוב{{ביאור|טראץ וואס סאיז נאר א מנהג, אבער אזויווי מיר בענטשן אויף [[הלל]] זאגן וואס איז א מנהג{{הערה|נאמען=ריבש}}.}}. ער הייבט אן צו צינדן, און ער קען דאס איבערגעבן פאר א צווייטן צו צינדן אויב סנעמט צו פיל צייט, און ער קען צוגיין צום עמוד. דורכאויס די צינדן זאגט ער '''הנרות הללו'''.
 == חשיבות ==