אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ברוך שאמר"

520 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
פארברייטערט
(פארברייטערט)
(פארברייטערט)
שורה 58: שורה 58:
דער טור שרייבט אז מען דארף זאגן ברוך שאמר מיט א ניגון און א זיסקייט{{הערה|שם=טור|{{טור|אורח חיים|נא}}}}. אין [[פראג]], ביז צום [[חורבן אייראפע]], איז געווען א חברה "מזמרי ברוך שאמר", וואס אירע מיטגלידער האבן זיך אונטערגענומען צו קומען פרי אין בית הכנסת און צוהעלפן מיט די געזאנג. רבי שמשון בן אליעזר הסופר פארציילט אין זיין הקדמה צום ספר [[ברוך שאמר (הלכות תפילין)|ברוך שאמר]] אז ער האט באקומען דעם צונאמען "ברוך שאמר", ווייל פון ווען ער איז אנגעקומען קיין פראג אלס יתום איז ער אלעמאל אויפגעשטאנען פרי און געזאגט ברוך שאמר מיט א זיס קול.
דער טור שרייבט אז מען דארף זאגן ברוך שאמר מיט א ניגון און א זיסקייט{{הערה|שם=טור|{{טור|אורח חיים|נא}}}}. אין [[פראג]], ביז צום [[חורבן אייראפע]], איז געווען א חברה "מזמרי ברוך שאמר", וואס אירע מיטגלידער האבן זיך אונטערגענומען צו קומען פרי אין בית הכנסת און צוהעלפן מיט די געזאנג. רבי שמשון בן אליעזר הסופר פארציילט אין זיין הקדמה צום ספר [[ברוך שאמר (הלכות תפילין)|ברוך שאמר]] אז ער האט באקומען דעם צונאמען "ברוך שאמר", ווייל פון ווען ער איז אנגעקומען קיין פראג אלס יתום איז ער אלעמאל אויפגעשטאנען פרי און געזאגט ברוך שאמר מיט א זיס קול.


צוליב איר גרויסקייט זאגט מען עס שטייענדיג{{הערה|שם=אור זרוע}}, אפילו ביחידות{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|נא|ז|מפרש=רמ"א}}, ב"ח און מגן אברהם}}. על פי סוד כאפט מען אן די צוויי פאדערשטע [[ציצית]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|נא|מפרש=מגן אברהם}} ס"ק א' אין נאמען פון "כוונות" פונעם [[אריז"ל]]}}. ווען מען ענדיגט ברוך שאמר גיבט מען א קיש די ציצית{{הערה|סידור "עבודת השם" אין נאמען פון אור צדיקים עמוד התפלה סימן ט"ז ס"ג.}}.
צוליב איר גרויסקייט זאגט מען עס שטייענדיג{{הערה|שם=אור זרוע}}, אפילו ביחידות{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|נא|ז|מפרש=רמ"א}}, ב"ח און מגן אברהם}}. על פי סוד כאפט מען אן די צוויי פאדערשטע [[ציצית]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|נא|מפרש=מגן אברהם}} ס"ק א' אין נאמען פון "כוונות" פונעם [[אריז"ל]]}}; ווען מען ענדיגט ברוך שאמר גיבט מען א קיש די ציצית{{הערה|סידור "עבודת השם" אין נאמען פון אור צדיקים עמוד התפלה סימן ט"ז ס"ג.}}. טייל האבן זיך אבער קעגנגעשטעלט צו די מנהגים פון האלטן די ציצית ביי ברוך שאמר און עס קושן דערנאך{{הערה|זעט: [[רבי אברהם דוד ראבינאוויטש תאומים]], תפילת דוד אות ט'.}}.


אין די [[יעקע|יעקישע]] קהילות איז דער מנהג אז דער חזן זאגט דעם גאנצן תפלה פון ברוך שאמר הויך{{הערה|[http://www.moreshesashkenaz.org/mm/publications/Madrich.pdf מדריך למנהג אשכנז המובהק], בני ברק תשע"ד, זייט 23.}}, נישט ווי דעם גאנצן דאווענען וואס ער זאגט הויך נאר די אנפאנג און סוף פון יעדן שטיקל. פארהאן א מנהג צו זאגן ברוך שאמר אויפ'ן [[באלעמער]]{{הערה|אליה רבא, [https://www.sefaria.org/Eliyah_Rabbah_on_Shulchan_Arukh%2C_Orach_Chayim.53.2 סימן נ"ג]}}.
אין די [[יעקע|יעקישע]] קהילות איז דער מנהג אז דער חזן זאגט דעם גאנצן תפלה פון ברוך שאמר הויך{{הערה|[http://www.moreshesashkenaz.org/mm/publications/Madrich.pdf מדריך למנהג אשכנז המובהק], בני ברק תשע"ד, זייט 23.}}, נישט ווי דעם גאנצן דאווענען וואס ער זאגט הויך נאר די אנפאנג און סוף פון יעדן שטיקל. פארהאן א מנהג צו זאגן ברוך שאמר אויפ'ן [[באלעמער]]{{הערה|אליה רבא, [https://www.sefaria.org/Eliyah_Rabbah_on_Shulchan_Arukh%2C_Orach_Chayim.53.2 סימן נ"ג]}}.
עס איז כדאי צו דאווענען פון אינעווייניג פון [[סידור]], פון ברוך שאמר און ווייטער{{הערה|[[רבי אליהו די וידאש]], תוצאות חיים, עמוד 14}}


אינעם שילדערונג פון [[רבי נתן בן יצחק הבבלי]] ווי מען האט ממנה געווען א [[ריש גלותא]] אין [[בבל]] דערציילט ער אז אינעם ערשטן שבת האט דער חזן געזינגען "ברוך שאמר והיה העולם", און די בחורים האבן געענטפערט "ברוך הוא"; דער חזן האט געזאגט "ברוך עושה בראשית" און די בחורים האבן געענטפערט "ברוך הוא", און אזוי אויף יעדע שטיקל וואס פאנגט זיך אן "ברוך" האט מען געענטפערט "ברוך הוא"{{הערה|{{אוצר החכמה|2=חיבור רב נתן הלוי|3=179774|4=אין תורתן של גאונים - א|עמוד=73}} געברענגט אין {{היברובוקס|[[רבי אברהם זכות]]|ספר יוחסין|11550|עמוד=243}}.}} [[רבי שלמה אבן ווירגא]] ברענגט דעם סדר אויף אן אנדערן אופן: דער חזן האט אנגעהויבן "ברוך שאמר", און די ראשי הישיבות האבן געענטפערט "ברוך אומר ועושה", דערנאך האט דער חזן געזאגט "ברוך גוזר ומקיים", און זיי האבן געענטפערט "ברוך עושה בראשית", און אזוי ווייטער{{הערה|{{היברובוקס||שבט יהודה|44236|עמוד=52}}}}.
אינעם שילדערונג פון [[רבי נתן בן יצחק הבבלי]] ווי מען האט ממנה געווען א [[ריש גלותא]] אין [[בבל]] דערציילט ער אז אינעם ערשטן שבת האט דער חזן געזינגען "ברוך שאמר והיה העולם", און די בחורים האבן געענטפערט "ברוך הוא"; דער חזן האט געזאגט "ברוך עושה בראשית" און די בחורים האבן געענטפערט "ברוך הוא", און אזוי אויף יעדע שטיקל וואס פאנגט זיך אן "ברוך" האט מען געענטפערט "ברוך הוא"{{הערה|{{אוצר החכמה|2=חיבור רב נתן הלוי|3=179774|4=אין תורתן של גאונים - א|עמוד=73}} געברענגט אין {{היברובוקס|[[רבי אברהם זכות]]|ספר יוחסין|11550|עמוד=243}}.}} [[רבי שלמה אבן ווירגא]] ברענגט דעם סדר אויף אן אנדערן אופן: דער חזן האט אנגעהויבן "ברוך שאמר", און די ראשי הישיבות האבן געענטפערט "ברוך אומר ועושה", דערנאך האט דער חזן געזאגט "ברוך גוזר ומקיים", און זיי האבן געענטפערט "ברוך עושה בראשית", און אזוי ווייטער{{הערה|{{היברובוקס||שבט יהודה|44236|עמוד=52}}}}.