אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אטאמיזם"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (10 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
([[ענגליש]]: | {{דעסקריפציע|פילאזאפיע לויט וועלכע מאטעריאל באשטייט פון אומטיילבארע חלקים}} | ||
{{Orphan|date=דעצעמבער 2022}} | |||
{{להשלים|נושא=נאטור וויסנשאפט}} | |||
'''אטאמיזם''' ([[ענגליש]]: Atomism, פון [[גריכיש]] ἄτομον, "אומשניידבאר, אומטיילבאר"{{הערה|{{cite web|title= atom|url= http://www.etymonline.com/index.php?term=atom&allowed_in_frame=0|publisher= Online Etymology Dictionary}}}}) איז א נאטירליכע פילאזאפיע וועלכע נעמט אן אז די פיזישע אוניווערס איז צוזאמגעשטעלט פון פונדאמענטאלע חלקים וועלכע קענען נישט ווערן ווייטער צעטיילט, גערופן [[אטאם|אטאמען]]. | |||
= | דער קאנצעפט ווערט ערווענט סיי אין די [[אוראלט גריכנלאנד|אלט גריכישע]] און סיי אין די [[אינדיע|אלט אינדישע]] [[פילאזאפיע|פילאזאפישע]] טראדיציעס. [[לוקיפוס]] איז דער ערשטער פיגור וועמענ'ס שטיצע פאר אזא טעאריע איז קלאר באצייכנט, און ער ווערט געווענליך באטראכט דער גרינדער פון אטאמיזם{{הערה|שם=SEP|Berryman, Sylvia, "Ancient Atomism", ''[http://plato.stanford.edu/archives/fall2008/entries/atomism-ancient/ The Stanford Encyclopedia of Philosophy]'', Edward N. Zalta (ed.)}}. די טעאריע איז ווייטער אנטוויקלט געווארן דורך זיין תלמיד [[דעמאקריטוס]]. | ||
לויט די גריכישע אטאמיסטן, זענען פארהאן אין נאטור בלויז צוויי פונדאמענטאלע [[פרינציפ]]ן: אטאם און ליידיגקייט. צווישן איין אטאם און דער אנדערער איז גארנישט פארהאן, נאר עס איז דורכאויס ליידיג. די אטאמען פארמאגן העקלעך און גריבלעך דורך וועלכע זיי באהעפטן זיך; גרופעס פון פארשידענע פארמען, אויסשטעלונגען, און פאזיציעס ברענגען די פארשידענע מעקראסקאפישע סובסטאנצן אין דער וועלט{{הערה|שם=SEP}}. | |||
ווען [[כעמיקער]] און אנדערע נאטור פארשער האבן אין אנהייב [[19טער יארהונדערט]] געטראפן עקספערימענטאלע באווייזן צום ערשיינונג פון עלעמענטארע חלקים אין [[מאטעריאל|כעמישע מאטעריאל]], האבן זיי גערעכנט אז די חלקים זענען אומטיילבאר, און זענען דעריבער געגעבן געווארן דעם אלטן נאמען "אטאם". כאטש דער שייכות צו היסטארישע אטאמיזם איז היבש ווייט, זענען סוב-אטאמישע חלקים געווארן א מאדערנע אנאלאג צו פילאזאפישע אטאמען. | |||
== דרויסנדיגע לינקס== | |||
* [http://xtf.lib.virginia.edu/xtf/view?docId=DicHist/uvaBook/tei/DicHist1.xml;chunk.id=dv1-21 Atomism: Antiquity To The Seventeenth Century], אין "Dictionary of the History of Ideas" | |||
==רעפערענצן== | |||
{{רעפערענצן|יישור=שמאל}} | |||
{{פילאזאפיע}} | |||
{{דרעפט}} | |||
[[קאַטעגאָריע:פילאזאפיע]] | |||
[[קאַטעגאָריע:נאטור-וויסנשאפטן]] | [[קאַטעגאָריע:נאטור-וויסנשאפטן]] | ||
[[he:האסכולה האטומיסטית]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 08:45, 8 יולי 2024
דער אַרטיקל איז א יתום, קיין אַרטיקל לינקט צו עס. איר זענט געלאדנט צו ביישטייערן צו המכלול און פארבינדן צו עס פון ארטיקלען וואס אנטהאלטן "אטאמיזם".
אטאמיזם (ענגליש: Atomism, פון גריכיש ἄτομον, "אומשניידבאר, אומטיילבאר"[1]) איז א נאטירליכע פילאזאפיע וועלכע נעמט אן אז די פיזישע אוניווערס איז צוזאמגעשטעלט פון פונדאמענטאלע חלקים וועלכע קענען נישט ווערן ווייטער צעטיילט, גערופן אטאמען.
דער קאנצעפט ווערט ערווענט סיי אין די אלט גריכישע און סיי אין די אלט אינדישע פילאזאפישע טראדיציעס. לוקיפוס איז דער ערשטער פיגור וועמענ'ס שטיצע פאר אזא טעאריע איז קלאר באצייכנט, און ער ווערט געווענליך באטראכט דער גרינדער פון אטאמיזם[2]. די טעאריע איז ווייטער אנטוויקלט געווארן דורך זיין תלמיד דעמאקריטוס.
לויט די גריכישע אטאמיסטן, זענען פארהאן אין נאטור בלויז צוויי פונדאמענטאלע פרינציפן: אטאם און ליידיגקייט. צווישן איין אטאם און דער אנדערער איז גארנישט פארהאן, נאר עס איז דורכאויס ליידיג. די אטאמען פארמאגן העקלעך און גריבלעך דורך וועלכע זיי באהעפטן זיך; גרופעס פון פארשידענע פארמען, אויסשטעלונגען, און פאזיציעס ברענגען די פארשידענע מעקראסקאפישע סובסטאנצן אין דער וועלט[2].
ווען כעמיקער און אנדערע נאטור פארשער האבן אין אנהייב 19טער יארהונדערט געטראפן עקספערימענטאלע באווייזן צום ערשיינונג פון עלעמענטארע חלקים אין כעמישע מאטעריאל, האבן זיי גערעכנט אז די חלקים זענען אומטיילבאר, און זענען דעריבער געגעבן געווארן דעם אלטן נאמען "אטאם". כאטש דער שייכות צו היסטארישע אטאמיזם איז היבש ווייט, זענען סוב-אטאמישע חלקים געווארן א מאדערנע אנאלאג צו פילאזאפישע אטאמען.
דרויסנדיגע לינקס
- Atomism: Antiquity To The Seventeenth Century, אין "Dictionary of the History of Ideas"
רעפערענצן
- ↑ "atom". Online Etymology Dictionary.
- ↑ 2.0 2.1 Berryman, Sylvia, "Ancient Atomism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.)
 |
דאס איז א דרעפט ארטיקל. עס איז אַן אַרבעט אין פּראָגרעס וואָס איז אָפן פאַר רעדאַגירונג דורך סיי וועם. ווען דער דרעפט איז פארטיג, ביטע גייט איבער דעם אריבערפירן טשעקליסט, זיכער צו מאכן אז עס איז גרייט. דערנאך קענט איר בעטן פון די דרעפט אריבערפירער אז זיי זאלן עס איבערגיין און אריבערפירן צום הויפט געביט. (אייער בקשה וועט פובליצירט ווערן אין המכלול:אריבערפירן דרעפטס, און דארט וועט אויך ערשיינען דער ענטפער - אויב פעלט אויס). |