בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,374
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| (2 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 49: | שורה 49: | ||
טייל האבן געמיינט אז די ווערטער זענען אויך טייל פונעם ליד דורכ'ן מחבר; אין סקולען זינגט מען אויך די פסוקים אלס המשך פונעם ניגון י-ה רבון עלם. | טייל האבן געמיינט אז די ווערטער זענען אויך טייל פונעם ליד דורכ'ן מחבר; אין סקולען זינגט מען אויך די פסוקים אלס המשך פונעם ניגון י-ה רבון עלם. | ||
דער פיוט שליסט אויך איין אויסדרוקן פון זוהר. טראץ דער ארמישער שפּראך, איז ער ברייט פארשפּרייט געווארן. שלמה אבינר זאָגט אַז די אַרמישע שפּראַך פונעם פיוט דערלויבט אַ נענטערע אויסדרוק פון קירבה צו גא-ט, וואָס וואָלט געווען צו דרייסט אין לשון קודש{{הערה|1=https://orot.ac.il/עיונים-בסידור-התפילה-י-ה-ריבון-עולם}}. דער פאַקט, אַז דער פיוט איז געשריבן אין אַרמיש, האָט אַרויפגעבראַכט אַן אינטערעסאַנטע הלכהדיקע פראַגע. לויט עטליכע גמרות (שבת יב ע"ב, סוטה לג ע"א), טאָר מען נישט דאַווענען אַליין אין אַרמיש, ווייל די מלאכים פאַרשטייען נישט אַרמיש און וועלן נישט איבערגעבן די תפילות. דער הר צבי ענטפערט, אַז יה רבון קען זיין אין אַרמיש, אָדער ווייל עס איז ניט באמת אַ בקשה, אָדער ווייל די בקשות וואָס מיר בעטן זענען מערסטנס וועגן דער צוקונפטיגער גאולה. אַן אַנדער ענטפער איז, אַז אויפן שבת טאָג, ווען מיר דערגרייכן אַ ספּעציעלן קשר צום אייבערשטן, דאַרפן מיר נישט די מלאכים זאָלן הערן, ווייל דער אייבערשטער זאָרגט זיך אַליין פאַר אונז – פּונקט ווי ביי אַ קראַנקן מענטש אָדער אין אַ מנין{{הערה| | דער פיוט שליסט אויך איין אויסדרוקן פון זוהר. טראץ דער ארמישער שפּראך, איז ער ברייט פארשפּרייט געווארן. שלמה אבינר זאָגט אַז די אַרמישע שפּראַך פונעם פיוט דערלויבט אַ נענטערע אויסדרוק פון קירבה צו גא-ט, וואָס וואָלט געווען צו דרייסט אין לשון קודש{{הערה|1=https://orot.ac.il/עיונים-בסידור-התפילה-י-ה-ריבון-עולם}}. דער פאַקט, אַז דער פיוט איז געשריבן אין אַרמיש, האָט אַרויפגעבראַכט אַן אינטערעסאַנטע הלכהדיקע פראַגע. לויט עטליכע גמרות (שבת יב ע"ב, סוטה לג ע"א), טאָר מען נישט דאַווענען אַליין אין אַרמיש, ווייל די מלאכים פאַרשטייען נישט אַרמיש און וועלן נישט איבערגעבן די תפילות. דער הר צבי ענטפערט, אַז יה רבון קען זיין אין אַרמיש, אָדער ווייל עס איז ניט באמת אַ בקשה, אָדער ווייל די בקשות וואָס מיר בעטן זענען מערסטנס וועגן דער צוקונפטיגער גאולה. אַן אַנדער ענטפער איז, אַז אויפן שבת טאָג, ווען מיר דערגרייכן אַ ספּעציעלן קשר צום אייבערשטן, דאַרפן מיר נישט די מלאכים זאָלן הערן, ווייל דער אייבערשטער זאָרגט זיך אַליין פאַר אונז – פּונקט ווי ביי אַ קראַנקן מענטש אָדער אין אַ מנין{{הערה|{{היברובוקס|רבי הערש פסח פראנק|הר צבי|20947|page=82|באנד=אורח חיים|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשכ"ט|עמ=סז|לינק טעקסט=סי' סד}}}}. | ||
דער פּיּוּט איז געבויט אין א סטראָפישן סטיל, באַקאַנט אלס מואוואַששאַח אין אראביש<ref>{{Cite book |last=Kligman |first=Mark |title=Sephardic and Mizrahi Jewry |chapter-url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.18574/nyu/9780814797419.003.0016/html |chapter=Chapter 13 Diversity and Uniqueness An Introduction to Sephardic Liturgical Music |year=2005 |pages=259–284 |publisher=New York University Press |isbn=978-0-8147-9741-9 |language=en |doi=10.18574/nyu/9780814797419.003.0016 }}</ref>. ער באשטייט פון פינף סטראפן, יעדער מיט פיר סטאנצן, פון וואס די ערשטע דריי גראמען איינס מיט'ן אנדערן, און דער לעצטער גראמט מיטן ערשטן סטראף וואס דינט אויך אלס פזמון. יעדער שורה האָט פיר אַקצענטירטע זילבעס. די ערשטע בוכשטאבן פון די סטראפן פארמירן דעם מחבר'ס נאמען "ישראל" אלס אקראָסטיך. | דער פּיּוּט איז געבויט אין א סטראָפישן סטיל, באַקאַנט אלס מואוואַששאַח אין אראביש<ref>{{Cite book |last=Kligman |first=Mark |title=Sephardic and Mizrahi Jewry |chapter-url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.18574/nyu/9780814797419.003.0016/html |chapter=Chapter 13 Diversity and Uniqueness An Introduction to Sephardic Liturgical Music |year=2005 |pages=259–284 |publisher=New York University Press |isbn=978-0-8147-9741-9 |language=en |doi=10.18574/nyu/9780814797419.003.0016 }}</ref>. ער באשטייט פון פינף סטראפן, יעדער מיט פיר סטאנצן, פון וואס די ערשטע דריי גראמען איינס מיט'ן אנדערן, און דער לעצטער גראמט מיטן ערשטן סטראף וואס דינט אויך אלס פזמון. יעדער שורה האָט פיר אַקצענטירטע זילבעס. די ערשטע בוכשטאבן פון די סטראפן פארמירן דעם מחבר'ס נאמען "ישראל" אלס אקראָסטיך. | ||
| שורה 65: | שורה 65: | ||
ר' אברהם ישעיהו דיין קומט צו די מסקנה, אז עס איז נישט פאראן קיין הלכה'שע פאַרבאָט צו זינגען די פיוטים פון ר' ישראל נאַדזשאַראַ, ווייל די כוונה איז געווען ריין{{הערה|אברהם ישעיהו דיין, "[https://books.google.co.il/books?id=3n9yDwAAQBAJ&pg=PT144#v=onepage&q&f=false אם יש להימנע מלשורר את שירי ר"י נג'ארה]", '''האוצר''' כא (חשון תשע"ט), עמ' קמא–קנו.}}. למעשה איז "יה ריבון עלם" פארבליבן איינער פון די מערסט באליבטע פיוטים, און איז געזינגען געווארן דורך פילע צדיקים במשך די דורות מיט גרויס התלהבות. און ווערט געזונגען אין כמעט אלע קרייזן. | ר' אברהם ישעיהו דיין קומט צו די מסקנה, אז עס איז נישט פאראן קיין הלכה'שע פאַרבאָט צו זינגען די פיוטים פון ר' ישראל נאַדזשאַראַ, ווייל די כוונה איז געווען ריין{{הערה|אברהם ישעיהו דיין, "[https://books.google.co.il/books?id=3n9yDwAAQBAJ&pg=PT144#v=onepage&q&f=false אם יש להימנע מלשורר את שירי ר"י נג'ארה]", '''האוצר''' כא (חשון תשע"ט), עמ' קמא–קנו.}}. למעשה איז "יה ריבון עלם" פארבליבן איינער פון די מערסט באליבטע פיוטים, און איז געזינגען געווארן דורך פילע צדיקים במשך די דורות מיט גרויס התלהבות. און ווערט געזונגען אין כמעט אלע קרייזן. | ||
דער פיוט האט געדינט | דער פיוט האט געדינט אלס הימנען פון חיזוק און אמונה אין צייטן פון גרויסע צרות, ספּעציעל ביי די קאַרלין און סלאָנים חסידים אין די קאָנצענטראַציע-לאַגערן בעת דעם חורבן, וואָס האָבן אונטערגעשטראָכן די ווערטער "פְּרוֹק יַת עָנָךְ מִפּוּם אַרְיָוָתָא וְאַפֵּיק יַת עַמָּךְ מִגּוֹ גָּלוּתָא" ("ראַטעווע דיין שאָף פון דעם מויל פון לייבן און באַפריי דיין פאָלק פון גלות"){{הערה|1=https://www.makorrishon.co.il/opinion/715157/}}. | ||
ווען רבי ישראל אברהם פארטוגאל (ת"ר–תרע"ה), רב פון סקולען אין מאלדאווע, פלעגט זינגען י־ה רבון, "פלעגן זיך צוויי רוטשקעס טרערן גיסן פון זיינע אויגן"{{הערה|צבי יוסף מיסקי, [https://www.universalyiddishlibrary.org/en/book/nli000042461 זכרונות פון סקולענער רבי'ן זצ"ל], ברוקלין תדש"מ, עמ' יג.}}. | |||
==ניגונים== | ==ניגונים== | ||