אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי זיידא אליעזר זאב ראזנבוים"
(פארברייטערט) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''הרב זיידא אליעזר זאב רוזנבוים''' ( | '''הרב זיידא אליעזר זאב רוזנבוים''' ([[ט"ו ניסן]] [[תש"י]], [[2 אפריל]] [[1950]] – [[ב' אלול]] [[ה'תשפ"ה]], 26 אויגוסט 2025) איז געווען דער רבי פון קרעטשניף-סיגעט. | ||
== | ==ביאגראפיע== | ||
ער איז געבוירן אין [[ | ער איז געבוירן אין [[קרית אתא]] פסח ביינאכט [[תש"י]]{{הערה|{{צ-מאמר|שלמה ניימאן|אשרי ילדותינו: די קינדער יארן פון אונזערע רבי'ס|קינדער שריפט|235|64|שנת הוצאה=סוכות תשפ"ד}}}} אלס דער צווייטער זון פון [[רבי צבי הירש ראזנבוים|רבי צבי הירש פון קרעטשניף]], באקאנט אלס "ר' הערשעלע", און שפרה, די טאכטער פון דער בעל "דבר חיים" פון נדבורנא. | ||
ער איז אויפגעצויגן געוואָרן אין די היימען פון זיין גרויסן פאטער און זיידן, איינזאפנדיג די גייסטישע טראדיציעס פון די נדבורנא-קרעטשניף דינאסטיע. אלס קינד האט ער געלערנט אין תלמוד תורה פון קרית אתא און שפעטער אין סאטמאר תלמוד תורה אין חיפה. פון א יונגן עלטער, האט ער זיך געפירט ווי א זון פון גרויסע אפשטאם און איז אנערקענט געווארן אלס א איבערגעגעבענער עבד ה'. אין זיין בחור'ישע יארן, האט ער ממשיך געווען צו לערנען אין זיין פאטער'ס ישיבה אין כפר אתא און שפעטער אין ישיבת כוכב מיעקב (טשעבין) אין ירושלים. | |||
ער האט חתונה געהאט צו פרימט, א טאכטער פון [[רבי יחזקאל שרגא מערץ]] פון וויליאמסבורג. ער האט געוואוינט אין ירושלים. | |||
אין | נאכדעם וואס זיין ווייב איז אוועק, אין כ"ח סיון תשנ"ח, האט ער חתנה געהאט א צווייטע מאל צו א טאכטער פון רבי אפרים פישל בראך, אב"ד מאדע. ער האט זיך דאן געצויגן קיין וויליאמסבורג, וואו ער האט געדינט אלס רב פון דער קרעטשניף-סיגעט קהילה. | ||
ווען זיין טאטע איז אוועק, אום ט"ז אייר תשס"ו, איז ער אויפגענומען געווארן אלס דער קרעטשניף-סיגעט רבי אין אמעריקע, און זיין ברודער אלס דער קרעטשניף ירושלים רבי. אין יאר תשס"ט האט ער באנייט א בית מדרש אין וויליאמסבורג. בנוסף צו זיין קהילה אין אמעריקע האט ער אויך געעפנט א קהילה אין ארץ ישראל, מיט בתי מדרשים און ירושלים און [[בית שמש]], אזוי אויך אין לאנדאן, און [[קרית יואל]]. | |||
אויף | אין יאר תשע"ו האט ער זיך צוריקגעצויגן קיין ירושלים, און געעפנט א בית מדרש אויף ראפאפארט גאס אין [[בית ישראל (געגנט)|בית ישראל געגנט]]. אין יאר תשע"ח האט ער אוועקגעשטעלט אין ירושלים די מתיבתא להוראה מיטן נאמען "נחלת צבי" על שם אביו. ער האט אויך איינגעפירט א גרופע צו לערנען "עמוד היומי". | ||
דער רבי איז געווען באקאנט מיט זיין פירן שבת'דיגע טישן מיט א ברענעדיגע גייסטישע ליידנשאפט, אפטמאל אנהאלטנדיג ביז נאך דער שקיעה. זיינע שלש סעודות דרשות זענען געווען ספעציעל לאנג און טיף אינספירירענד, בפרט אין דער "שובבי"ם" תקופה. יעדע דאנערשטאג נאכט, האט ער געגעבן א שיעור אין חומש מיט רש"י. | |||
סוף חודש אב תשפ"ה, ערב שבת פרשת ראה, האט ער געליטן פון א סטראוק בשעת'ן דאווענען מנחה. ער איז אפגעפירט געווארן אין שפיטאל וואו ער איז געלעגן אין א קריטישן צושטאנד פאר עטליכע טעג. | |||
אויף דער הוראה פון רבי יעקב מאיר שעכטער האט מען אים צוגעלייגט דעם נאמען ברוך פאר א סגולה. | |||
דריי טאג שפעטער, ב' אלול תשפ"ה, איז ער אוועק אין שערי צדק שפיטאל אין ירושלים, אין עלטער פון 75 יאר. | דריי טאג שפעטער, ב' אלול תשפ"ה, איז ער אוועק אין שערי צדק שפיטאל אין ירושלים, אין עלטער פון 75 יאר. | ||
זיינע דברי | די לוויה איז פארגעקומען דינסטיג צו נאכט (26סטן אויגוסט 2025) 9:30 אין זיין בית מדרש אויף ראפאפארט גאס אין בית ישראל געגנט אין ירושלים. טויזנטער אידן האבן באגלייט דעם ארון הקודש צופוס ביזן הר הזיתים, וואו דער רבי איז געקומען לקבורה אינעם אהל הקדוש פון זיין גרויסן פאָטער, הרה"ק מקרעטשניף זי"ע. זיין עלטערער ברודער, דער קרעטשניף ירושלים רבי, האט זיך באטייליגט אין דער לוויה. לויט דעם ירושלים'ער מנהג, האבן די קינדער און אייניקלעך נישט באגלייט די מיטה צום פעלד. | ||
ביי דער לוויה, האט רבי עקיבא וואזנער פון די רבנים פון דער קהילה, אויסגערופן דעם רצון הקודש פונעם רבי'ן זצ"ל, אז זיינע חשובע קינדער זאלן ממשיך זיין די הייליגע קייט. זיין בכור, הרה"צ רבי נפתלי הערצקא יצחק ראָזענבוים שליט"א, איז באקרוינט געוואָרן אלס ממלא מקום באדמו"רות קרעטשניף-סיגעט. די אנדערע קינדער, די רבנים הגאונים שליט"א, זענען אויך באקרוינט געוואָרן אלס ממלאי מקומו בקודש צו משפיע זיין אויף די חסידים תורה ויראת שמים. | |||
==תורה, הנהגה און השקפה== | |||
זיינע דברי תורה ווערן געדריקט אין קונטרסים "רזא דאמונה" (ר"ת רז"א - ז'יידא א'ליעזר ז'אב ר'וזנבוים). דערצו, זענען זיינע וואָכעדיגע שיעורים און די פון זיין פאטער צוזאמענגעשטעלט געווארן אין "להבות אש". | |||
ער האט געהאט א אייגנארטיגע טראדיציע פון האלטן א "סדר נאכט" אויף פסח שני אנגעטאָן אין שבת'דיגע קליידער – א באקאנטע געשעעניש צווישן ירושלים'ער איינוואוינער, וועלכע פלעגן קומען פון ווייט און נאנט צו באטייליגן זיך. | |||
דער רבי, וואס האט זוכה געווען צו א סך קינדער און אייניקלעך, איז געווען טיף פארנומען אין די שמחות פון זיינע קינדער, בפרט ביי דער טראדיציאנעלער מצוה טאנץ ביי חתונות, אויפהייבנדיג דעם עולם אין הייליגע טענץ. | |||
ער איז געווען באקאנט פאר זיין פעסטער שטעלונג קעגן ציוניזם, נאכפאלגנדיג די שיטה פון סאטמאר. ער פלעגט אפט רעדן קעגן שטימען אין מדינת ישראלדיגע וואלן און האט געדרינגן צו האלטן זיך צו די טראדיציעס פון פריערדיגע דורות. | |||
יעדעס יאָר אין די ניין טעג, פלעגט דער רבי פארן קיין בישטנא, אוקראינע, צו דאווענען ביים קבר פון רבי מרדכי פון נדבורנא זצ"ל. | |||
==זיין משפחה== | ==זיין משפחה== | ||
;זיינע זין | |||
*הרב נפתלי הערצקא יצחק, רב פון בית המדרש קרעטשניף-סיגעט אין בית שמש, און איידעם פון [[רבי יהודה ניישלאס]] אב"ד סערדהאלי. | |||
*הרב יחזקאל שרגא, רב בית המדרש קרעטשניף סיגעט אין וויליאמסבורג. | |||
*הרב ניסן חיים מרדכי, משפיע בחסידות ברסלב. | |||
*הרב מאיר אריה לייב, חתן האדמו"ר משענדישוב. | |||
*הרב יואל זוסמאן, חתן רבי חיים ברוך לייפער, האדמו"ר מ[[חסידות בישטינא|בישטינא]] פון קרית טאהש. | |||
;זיינע איידימער | |||
*הרב דוד צבי קאהן, זון פון דעם [[רבי שמואל יעקב קאהן|תולדות אברהם יצחק]] רבי, רב בית המדרש תולדות אברהם יצחק בית שמש. | |||
*רבי אהרן קאהן (חתונה געהאט צו זיין טאכטער חיה אסתר) בן [[הרב דוד קאהן|רבי דוד קאהן]] מ[[חסידות תולדות אהרן|תולדות אהרן]], רב בית המדרש תולדות אהרן אין מאנסי. | |||
* | *הרב חיים אליהו יואל אילאוויטש, בן הרב יצחק יעקב אילאוויטש, רב קהילת יעמרינג אין וויליאמסבורג. | ||
*הרב חיים מאיר שנעבאלג, אב"ד סטרעליסק, בן רבי משה האדמו"ר מטשערנאוויץ, זון פון רבי מנחם מענדל שנעבאלג, ראב"ד מאנטשעסטער. | |||
*הרב משה שמואל הלוי ראטענברג, זון פון הרב יעקב ראטענבערג, רב קהילת סאלקא אין מאנסי. | |||
*זיין טאכטער חיה אסתר | ;זיינע געשוויסטער | ||
* | *זיין עלטערער ברודער איז [[רבי ניסן ראזנבוים]], דער קרעטשניף ירושלים רבי. | ||
* | *זיין שוועסטער הרבנית רייצא ברכה ראבינאוויטש איז די רביצין פון רבי יעקב מנחם ראבינאוויטש, דער ביאלער רבי פון בני ברק. | ||
* | |||
======מזיווגו השני====== | ======מזיווגו השני====== | ||
| שורה 38: | שורה 58: | ||
==דרויסנדע לינקס== | ==דרויסנדע לינקס== | ||
[https://hm-news.co.il/576486/ א באריכט] אויף המחדש איבער דעם רבינ'ס געזונט צושטאנד | *[https://hm-news.co.il/576486/ א באריכט] אויף המחדש איבער דעם רבינ'ס געזונט צושטאנד | ||
*[https://www.jdn.co.il/j_world/2468855/ זיין פטירה] אויף JDN | |||
[https://www.jdn.co.il/j_world/2468855/ זיין פטירה] אויף JDN | *[https://www.theyeshivaworld.com/news/israel-news/2442114/baruch-dayan-haemes-petirah-of-the-kretchnif-sighet-rebbe-harav-zeida-eliezer-zev-rosenbaum-ztl.html א באריכט] אין ענגליש אויף ישיבה ווארלד | ||
[https://www.theyeshivaworld.com/news/israel-news/2442114/baruch-dayan-haemes-petirah-of-the-kretchnif-sighet-rebbe-harav-zeida-eliezer-zev-rosenbaum-ztl.html א באריכט] אין ענגליש אויף ישיבה ווארלד | |||
==הערות שוליים== | ==הערות שוליים== | ||
| שורה 48: | שורה 66: | ||
{{אדמו"רי נדבורנה}} | {{אדמו"רי נדבורנה}} | ||
{{מיון רגיל:ראזנבוים, זיידא אליעזר זאב}} | |||
{{מיון רגיל: | [[קאטעגאריע:קרעטשניף]] | ||
[[קאטעגאריע:משפחת ראזנבוים]] | |||
[[קאטעגאריע:ירושלים: אדמו"רים]] | |||
[[קאטעגאריע:משפחת ברוין]] | |||
[[ | [[קאטעגאריע:משפחת מערץ]] | ||
[[ | |||
[[ | |||
[[ | |||
[[ | |||
[[קאַטעגאָריע:אדמורי"ם אין ארץ ישראל]] | [[קאַטעגאָריע:אדמורי"ם אין ארץ ישראל]] | ||
רעוויזיע פון 03:33, 27 אויגוסט 2025
הרב זיידא אליעזר זאב רוזנבוים (ט"ו ניסן תש"י, 2 אפריל 1950 – ב' אלול ה'תשפ"ה, 26 אויגוסט 2025) איז געווען דער רבי פון קרעטשניף-סיגעט.
ביאגראפיע
ער איז געבוירן אין קרית אתא פסח ביינאכט תש"י[1] אלס דער צווייטער זון פון רבי צבי הירש פון קרעטשניף, באקאנט אלס "ר' הערשעלע", און שפרה, די טאכטער פון דער בעל "דבר חיים" פון נדבורנא.
ער איז אויפגעצויגן געוואָרן אין די היימען פון זיין גרויסן פאטער און זיידן, איינזאפנדיג די גייסטישע טראדיציעס פון די נדבורנא-קרעטשניף דינאסטיע. אלס קינד האט ער געלערנט אין תלמוד תורה פון קרית אתא און שפעטער אין סאטמאר תלמוד תורה אין חיפה. פון א יונגן עלטער, האט ער זיך געפירט ווי א זון פון גרויסע אפשטאם און איז אנערקענט געווארן אלס א איבערגעגעבענער עבד ה'. אין זיין בחור'ישע יארן, האט ער ממשיך געווען צו לערנען אין זיין פאטער'ס ישיבה אין כפר אתא און שפעטער אין ישיבת כוכב מיעקב (טשעבין) אין ירושלים.
ער האט חתונה געהאט צו פרימט, א טאכטער פון רבי יחזקאל שרגא מערץ פון וויליאמסבורג. ער האט געוואוינט אין ירושלים.
נאכדעם וואס זיין ווייב איז אוועק, אין כ"ח סיון תשנ"ח, האט ער חתנה געהאט א צווייטע מאל צו א טאכטער פון רבי אפרים פישל בראך, אב"ד מאדע. ער האט זיך דאן געצויגן קיין וויליאמסבורג, וואו ער האט געדינט אלס רב פון דער קרעטשניף-סיגעט קהילה.
ווען זיין טאטע איז אוועק, אום ט"ז אייר תשס"ו, איז ער אויפגענומען געווארן אלס דער קרעטשניף-סיגעט רבי אין אמעריקע, און זיין ברודער אלס דער קרעטשניף ירושלים רבי. אין יאר תשס"ט האט ער באנייט א בית מדרש אין וויליאמסבורג. בנוסף צו זיין קהילה אין אמעריקע האט ער אויך געעפנט א קהילה אין ארץ ישראל, מיט בתי מדרשים און ירושלים און בית שמש, אזוי אויך אין לאנדאן, און קרית יואל.
אין יאר תשע"ו האט ער זיך צוריקגעצויגן קיין ירושלים, און געעפנט א בית מדרש אויף ראפאפארט גאס אין בית ישראל געגנט. אין יאר תשע"ח האט ער אוועקגעשטעלט אין ירושלים די מתיבתא להוראה מיטן נאמען "נחלת צבי" על שם אביו. ער האט אויך איינגעפירט א גרופע צו לערנען "עמוד היומי".
דער רבי איז געווען באקאנט מיט זיין פירן שבת'דיגע טישן מיט א ברענעדיגע גייסטישע ליידנשאפט, אפטמאל אנהאלטנדיג ביז נאך דער שקיעה. זיינע שלש סעודות דרשות זענען געווען ספעציעל לאנג און טיף אינספירירענד, בפרט אין דער "שובבי"ם" תקופה. יעדע דאנערשטאג נאכט, האט ער געגעבן א שיעור אין חומש מיט רש"י.
סוף חודש אב תשפ"ה, ערב שבת פרשת ראה, האט ער געליטן פון א סטראוק בשעת'ן דאווענען מנחה. ער איז אפגעפירט געווארן אין שפיטאל וואו ער איז געלעגן אין א קריטישן צושטאנד פאר עטליכע טעג. אויף דער הוראה פון רבי יעקב מאיר שעכטער האט מען אים צוגעלייגט דעם נאמען ברוך פאר א סגולה. דריי טאג שפעטער, ב' אלול תשפ"ה, איז ער אוועק אין שערי צדק שפיטאל אין ירושלים, אין עלטער פון 75 יאר.
די לוויה איז פארגעקומען דינסטיג צו נאכט (26סטן אויגוסט 2025) 9:30 אין זיין בית מדרש אויף ראפאפארט גאס אין בית ישראל געגנט אין ירושלים. טויזנטער אידן האבן באגלייט דעם ארון הקודש צופוס ביזן הר הזיתים, וואו דער רבי איז געקומען לקבורה אינעם אהל הקדוש פון זיין גרויסן פאָטער, הרה"ק מקרעטשניף זי"ע. זיין עלטערער ברודער, דער קרעטשניף ירושלים רבי, האט זיך באטייליגט אין דער לוויה. לויט דעם ירושלים'ער מנהג, האבן די קינדער און אייניקלעך נישט באגלייט די מיטה צום פעלד.
ביי דער לוויה, האט רבי עקיבא וואזנער פון די רבנים פון דער קהילה, אויסגערופן דעם רצון הקודש פונעם רבי'ן זצ"ל, אז זיינע חשובע קינדער זאלן ממשיך זיין די הייליגע קייט. זיין בכור, הרה"צ רבי נפתלי הערצקא יצחק ראָזענבוים שליט"א, איז באקרוינט געוואָרן אלס ממלא מקום באדמו"רות קרעטשניף-סיגעט. די אנדערע קינדער, די רבנים הגאונים שליט"א, זענען אויך באקרוינט געוואָרן אלס ממלאי מקומו בקודש צו משפיע זיין אויף די חסידים תורה ויראת שמים.
תורה, הנהגה און השקפה
זיינע דברי תורה ווערן געדריקט אין קונטרסים "רזא דאמונה" (ר"ת רז"א - ז'יידא א'ליעזר ז'אב ר'וזנבוים). דערצו, זענען זיינע וואָכעדיגע שיעורים און די פון זיין פאטער צוזאמענגעשטעלט געווארן אין "להבות אש".
ער האט געהאט א אייגנארטיגע טראדיציע פון האלטן א "סדר נאכט" אויף פסח שני אנגעטאָן אין שבת'דיגע קליידער – א באקאנטע געשעעניש צווישן ירושלים'ער איינוואוינער, וועלכע פלעגן קומען פון ווייט און נאנט צו באטייליגן זיך.
דער רבי, וואס האט זוכה געווען צו א סך קינדער און אייניקלעך, איז געווען טיף פארנומען אין די שמחות פון זיינע קינדער, בפרט ביי דער טראדיציאנעלער מצוה טאנץ ביי חתונות, אויפהייבנדיג דעם עולם אין הייליגע טענץ.
ער איז געווען באקאנט פאר זיין פעסטער שטעלונג קעגן ציוניזם, נאכפאלגנדיג די שיטה פון סאטמאר. ער פלעגט אפט רעדן קעגן שטימען אין מדינת ישראלדיגע וואלן און האט געדרינגן צו האלטן זיך צו די טראדיציעס פון פריערדיגע דורות.
יעדעס יאָר אין די ניין טעג, פלעגט דער רבי פארן קיין בישטנא, אוקראינע, צו דאווענען ביים קבר פון רבי מרדכי פון נדבורנא זצ"ל.
זיין משפחה
- זיינע זין
- הרב נפתלי הערצקא יצחק, רב פון בית המדרש קרעטשניף-סיגעט אין בית שמש, און איידעם פון רבי יהודה ניישלאס אב"ד סערדהאלי.
- הרב יחזקאל שרגא, רב בית המדרש קרעטשניף סיגעט אין וויליאמסבורג.
- הרב ניסן חיים מרדכי, משפיע בחסידות ברסלב.
- הרב מאיר אריה לייב, חתן האדמו"ר משענדישוב.
- הרב יואל זוסמאן, חתן רבי חיים ברוך לייפער, האדמו"ר מבישטינא פון קרית טאהש.
- זיינע איידימער
- הרב דוד צבי קאהן, זון פון דעם תולדות אברהם יצחק רבי, רב בית המדרש תולדות אברהם יצחק בית שמש.
- רבי אהרן קאהן (חתונה געהאט צו זיין טאכטער חיה אסתר) בן רבי דוד קאהן מתולדות אהרן, רב בית המדרש תולדות אהרן אין מאנסי.
- הרב חיים אליהו יואל אילאוויטש, בן הרב יצחק יעקב אילאוויטש, רב קהילת יעמרינג אין וויליאמסבורג.
- הרב חיים מאיר שנעבאלג, אב"ד סטרעליסק, בן רבי משה האדמו"ר מטשערנאוויץ, זון פון רבי מנחם מענדל שנעבאלג, ראב"ד מאנטשעסטער.
- הרב משה שמואל הלוי ראטענברג, זון פון הרב יעקב ראטענבערג, רב קהילת סאלקא אין מאנסי.
- זיינע געשוויסטער
- זיין עלטערער ברודער איז רבי ניסן ראזנבוים, דער קרעטשניף ירושלים רבי.
- זיין שוועסטער הרבנית רייצא ברכה ראבינאוויטש איז די רביצין פון רבי יעקב מנחם ראבינאוויטש, דער ביאלער רבי פון בני ברק.
מזיווגו השני
- זיין איידעם הרב אהרן טייטלבוים בן הרב משה טייטלבוים[2].
דרויסנדע לינקס
- א באריכט אויף המחדש איבער דעם רבינ'ס געזונט צושטאנד
- זיין פטירה אויף JDN
- א באריכט אין ענגליש אויף ישיבה ווארלד
הערות שוליים
- ↑ שלמה ניימאן, "אשרי ילדותינו: די קינדער יארן פון אונזערע רבי'ס", קינדער שריפט 235, סוכות תשפ"ד, עמ' 64.
- ↑ בן הרב יוסף דוד טייטלבוים האדמו"ר מסאסוב, וחתן הרב אריה רוזנפלד האדמו"ר מפינסק קרלין.