אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "קרובה"

265 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 3 חדשים

ק

←‏ביבליאגראפיע: הגהה

וויזועלוויקיטעקסט

רושם רשימות

בדוקי עריכות אוטומטית

1,047

רעדאגירונגען

@@ שורה 55: / שורה 55: @@
 ===ספּעציעלע קרובות===
-א ספּעציעלע סארט קרובה, 'תפלת טל' און 'תפלת גשם', איז באשטימט פארן מוסף פון ערשטן טאג פסח און שמיני עצרת, ווען מען ענדערט די נוסח התפילה, ווינטער דערמאנט איבער רעגן "מוריד הגשם" און זומער טוישט מען דאס אויף "מוריד הטל". די סארט קרובה הייבט זיך אן מיט א קורצע פיוט אויפ'ן ערשטן ברכה, און ביים אנהייב פון צווייטן ברכה ווערט עס פארלענגערט מיט פיוטים וואס פירן אריין צו די ווערטער "משיב הרוח ומוריד הגשם" אדער "הטל". עס זענען געווען עטליכע אזעלכע קאמפּאזיציעס, אבער אין די מחזורים און אין די מנהגים פון די קהילות טרעפט מען בלויז דעם קליר'ס. סיי דער טל און סיי דער גשם פונעם קליר זענען געבויט מיטן זעלבן סיסטעם, דער "מגן" באשטייט פון א קורצער סטראָף פון פינף שורות, און דאס זעלבע מיט'ן "מחיה"; דערנאך ווערט נאכגעפאלגט פיר לענגערע פיוטים, דער ערשטער פון זיי איז א סארט רשות, דער צווייטער און דריטער, וואס זענען לויט די אקראסטיך פון א"ב  און תשר"ק, שילדערן די נסים פון טוי און רעגן פון תנ"ך און מדרשים, ביידע פון זיי פירן אויס מיט א רייע פסוקים ("ככתוב"); דער פערטער איז א קונסטליכער פיוט וואס לויפט אריבער אלע 12 חדשים, עס באשטייט פון 22 סטראָפן פון פיר געדאפלטע-פערזן, יעדע צוויי סטראָפן זענען געווידמעט אויף די בקשה פון טוי און רעגן פאר אן אנדערן חודש, איינס איז פארבונדן מיט'ן נאמען פונעם חודש, און דער אנדערער צום מזל פון יענעם חודש און צו די צוועלף שבטים; דער פיוט ווערט פארענדיגט מיט א קורצע בקשה פאר טוי אדער רעגן, וואס פירט אריין צו די ווערטער "שאתה הוא ה' א' משיב הרוח וגו'"{{הערה|עלבויגן, גאטעסדינסט, ז' 214}}.
+א ספּעציעלע סארט קרובה, 'תפלת טל' און 'תפלת גשם', איז באשטימט פארן מוסף פון ערשטן טאג פסח און שמיני עצרת, ווען מען טוישט דאס דערמאנונג פון משיב הרוח ומוריד הגשם צו מוריד הטל (פסח) און פארקערט (שמיני עצרת). דער קרובה הייבט זיך אָן מיט א קורצע פיוט אויפ'ן ערשטן ברכה, און ביים אנהייב פון צווייטן ברכה ווערט עס פארלענגערט מיט פיוטים וואס פירן אריין צו די ווערטער "משיב הרוח ומוריד הגשם" אדער "הטל", ווען דאן קומט דער קרובה צו אַן אפּשטעל. עס זענען געווען עטליכע אזעלכע קאמפּאזיציעס, אבער אין די מחזורים און אין די מנהגים פון די קהילות טרעפט מען בלויז דעם קליר'ס. סיי דער טל און סיי דער גשם פונעם קליר זענען געבויט מיטן זעלבן סיסטעם, זיי אנטהאלטן ערשט צוויי סטראָפן פון פינף שורות, פון וועלכע איינס ווערט אריינגעלייגט פאר 'בא"ה מגן אברהם', דער צווייטער גלייך נאך 'רב להושיע'; דערנאך ווערט נאכגעפאלגט פיר לענגערע פיוטים, דער ערשטער פון זיי איז א סארט רשות, דער צווייטער און דריטער, וואס זענען לויט די אקראסטיך פון א"ב און תשר"ק, שילדערן די נסים פון טוי און רעגן פון תנ"ך און מדרשים, ביידע פון זיי פירן אויס מיט א רייע פסוקים ("ככתוב"); דער פערטער איז א קונסטליכער פיוט וואס לויפט אריבער אלע 12 חדשים, עס באשטייט פון 22 סטראָפן פון פיר געדאפלטע-פערזן, יעדע צוויי סטראָפן זענען געווידמעט אויף די בקשה פון טוי און רעגן פאר אן אנדערן חודש, איינס איז פארבונדן מיט'ן נאמען פונעם חודש, און דער אנדערער צום מזל פון יענעם חודש און צו די צוועלף שבטים; דער פיוט ווערט פארענדיגט מיט א קורצע בקשה פאר טוי אדער רעגן, וואס פירט אריין צו די ווערטער "שאתה הוא ה' א' משיב הרוח וגו'"{{הערה|עלבויגן, גאטעסדינסט, ז' 214}}.
 אריגינעל זענען [[סליחות]] און [[קינות]] אויך געווען טייל פון די "קרובות" סעריע פאר די שמונה-עשרה. אין א פאסט-טאג פלעגט מען מאריך זיין מיט מערערע פיוטים ביי די ברכה פון "סלח לנו" - "סליחות", און ביי די קרובות פון תשעה באב פלעגט מען מאריך זיין ביי די ברכה פון "בונה ירושלים". אין די שפעטערע תקופות איז געווארן איינגעפירט דאס צו זאגן נאך שמונה עשרה. און אזוי פירט מען זיך היינט אין רוב פלעצער. די קרובות פאר ראש השנה און יום הכפורים האבן אויסגעשפרייט אויף באזונדערע טיילן פון די חזרת הש"ץ וואס זענען פארבינדן מיט'ן ספעציעלקייט פונעם טאג, ווי די 'תקיעות' און 'מלכיות זכרונות ושופרות' פיוטים פון ראש השנה, און די '[[עבודה (יום כיפור)|עבודה]]' פון יום כיפור.
 ==הלכה'דיגער פּאלעמיק==
-אויסער דעם פּאלעמיק איבער דאס זאגן [[פיוט]]ים בכלל, און בפרט ביי די ברכות יוצר, אלס ערזאץ אדער צוגאב צום אלגעמיינעם ליטורגיע, האבן זיך חילוקי דעות אויך געטראפן איבער די קרובות ביי חזרת הש"ץ, בעיקר איבער דאס מאריך זיין מיט זייטיגע הלכות און פרטית'דיגע בקשות וואס האבן נישט קיין שייכות מיטן קביעות'דיגן דאווענען.
+אויסער דעם פּאלעמיק איבער דאס זאגן [[פיוט]]ים בכלל, און בפרט ביי די ברכות יוצר, אלס ערזאץ אדער צוגאב צום אלגעמיינעם ליטורגיע, האבן זיך חילוקי דעות אויך געטראפן איבער די קרובות ביי חזרת הש"ץ, בעיקר איבער דאס מאריך זיין מיט זייטיגע הלכות און פּריוואטע בקשות וואס האבן נישט קיין שייכות מיטן קביעות'דיגן דאווענען.
 באזירט אויף פארשידענע מימרות אין גמרא, ווי דאס וואס [[רב יהודה]] זאגט אז מען טאר נישט בעטן די אייגענע געברויכן דורכאויס די ערשטע דריי און לעצטע דריי ברכות{{הערה|{{בבלי|ברכות|לד|א}}}}; די אכצן ברכות זענען באשטימט געווארן דורך הונדערט און צוואנציג זקנים, צווישן זיי א צאל נביאים, און "מכאן ואילך אסור לספר בשבחו של הקב"ה…", און ווער עס איז צופיל מְסַפר בשבחו ווערט "נעקר מן העולם"{{הערה|{{בבלי|מגילה|יז|ב}} – יח, א}}; איינער וואס איז משנה פונעם "מטבע שטבעו חכמים בברכות" האט נישט יוצא געווען{{הערה|{{בבלי|ברכות|מ|ב}}}}; און רבי חנינא האט פּראטעסטירט קעגן א בעל-תפילה וואס האט צוגעלייגט שבחים צום באשטימטן נוסח{{הערה|{{בבלי|ברכות|לג|ב}}; {{בבלי|מגילה|כה|א}}}}.
-דער פאלעמיק האט זיך שוין אנגעהויבן צווישן די [[גאונים]] אין בבל, טייל גאונים האבן זיך אין אלגעמיין קעגנגעשטעלט אז מען זאל איינפירן פיוטים אין די קביעות'דיגע תפילות, טענה'נדיג אז מען זאל זיך שטרענג האלטן צו דעם געגרינדעטן נוסח פון דאווענען וואס חז"ל האבן אוועקגעשטעלט. צווישן זיי [[רב יהודאי גאון]]{{הערה|[[פרקוי בן באבוי]], גנזי שכטר ח"ב זייט 554}}, רב נחשון וואס האט זיך אויסגעדרוקט אז א בית כנסת וואו מען זאגט פיוטים ווייזט דאס אז אירע מיטגלידער זענען נישט קיין תלמידי חכמים, און האט זיך קעגגעשטעלט אויפצונעמען חזנים וואס פארמאכן באקאנטשאפט אין פיוטים{{הערה|שם=אוצר}}, און רב צמח וואס האט גערעכנט אזא חזן אלס א "בר נידוי"{{הערה|שם=אוצר}}{{הערה|זעט אויך {{אוצר החכמה|לוי גינזבורג|גנזי שכטר|601353|page=513|קעפל=יחס חכמי ארץ ישראל ויחס הגאונים אל הפיוט}}}}. ווידער אנדערע גאונים, בעיקר די גאונים פון [[סורא]] וואס האבן מער גענויגן צו די ארץ ישראל'דיגע מנהגים{{הערה|פיוטי ייני, מבוא, זייט טו; זעט אויך {{היברובוקס|דר. בנימין מנשה לוין|מתיבות|1372|page=9|קעפל=מבוא לספר מתיבות}}}}, זענען  געווען גרייט אנצונעמען פיוטים אונטער געוויסע תנאים: אז זיי זענען דירעקט פארבינדן מיט דעם תוכן פון די ברכה און אז דער גרונד-סטראקטור פונעם דאווענען ווערט אנגעהאלטן. אזוי ווי עס שרייבט [[רב נטרונאי גאון]] {{הערה|שם=אוצר|{{היברובוקס|2=אוצר הגאונים|3=38274|page=79|באנד=ברכות|שנת הוצאה=תרפ"ח|עמ=70–71|לינק טעקסט=תשובות, סי' קעח–קפ}}}}, ענליכס שרייבן די גאונים אין א תשובה, און לייגן צו אז אזוי איז דער מנהג אין אלע ערטער, און אין ארץ ישראל, און אין די צוויי ישיבות אין בבל{{הערה|{{אוצר החכמה|2=תשובות הגאונים|3=193468|מקום הוצאה=ניו-יארק|שנת הוצאה=תשנ"ה|מו"ל=אלעזר הורביץ|4=חלק ב' סימן פא, און סימן צט}}}}. רב עמרם גאון שרייבט אין זיין סידור "אויב ער וויל זאגן קרובה, זאגט ער ביי מגן און מחיה און בעפאר קדושה"{{הערה|סדר רב עמרם, סדר תפילת יום הכיפורים, מוסף}}, ווי אויך ברענגט תוספות פון [[רב האי גאון]] להיתר{{הערה|תוספות {{בבלי|ברכות|לד|א}} ד"ה אל ישאל; געברענגט אין רא"ש}}.
+דער פּאלעמיק האט זיך שוין אנגעהויבן צווישן די [[גאונים]] אין בבל, טייל גאונים האבן זיך אין אלגעמיין קעגנגעשטעלט אז מען זאל איינפירן פיוטים אין די קביעות'דיגע תפילות, טענה'נדיג אז מען זאל זיך שטרענג האלטן צו דעם געגרינדעטן נוסח פון דאווענען וואס חז"ל האבן אוועקגעשטעלט. צווישן זיי [[רב יהודאי גאון]]{{הערה|[[פרקוי בן באבוי]], גנזי שכטר ח"ב זייט 554}}, רב נחשון וואס האט זיך אויסגעדרוקט אז א בית כנסת וואו מען זאגט פיוטים ווייזט דאס אז אירע מיטגלידער זענען נישט קיין תלמידי חכמים, און האט זיך קעגגעשטעלט אויפצונעמען חזנים וואס פארמאגן באקאנטשאפט אין פיוטים, און רב צמח האט גערעכנט אזא חזן אלס א "בר נידוי"{{הערה|שם=אוצר}}{{הערה|זעט אויך {{אוצר החכמה|לוי גינזבורג|גנזי שכטר|601353|page=513|קעפל=יחס חכמי ארץ ישראל ויחס הגאונים אל הפיוט}}}}. ווידער אנדערע גאונים, בעיקר די גאונים פון [[סורא]] וואס האבן מער גענויגט צו די ארץ ישראל'דיגע מנהגים{{הערה|פיוטי יניי, מבוא, זייט טו; זעט אויך {{היברובוקס|דר. בנימין מנשה לוין|מתיבות|1372|page=9|קעפל=מבוא לספר מתיבות}}}}, זענען געווען גרייט אנצונעמען פיוטים אונטער געוויסע תנאים: אז זיי זענען דירעקט פארבינדן מיט דעם תוכן פון די ברכה און אז דער גרונד-סטרוקטור פונעם דאווענען ווערט אנגעהאלטן. אזוי שרייבט [[רב נטרונאי גאון]]{{הערה|שם=אוצר|{{היברובוקס|2=אוצר הגאונים|3=38274|page=79|באנד=ברכות|שנת הוצאה=תרפ"ח|עמ=70–71|לינק טעקסט=תשובות, סי' קעח–קפ}}}}, און ענליך שרייבן די גאונים אין א תשובה, וואו זיי לייגן צו אז אזוי איז דער מנהג אין אלע ערטער, אין ארץ ישראל און אין די צוויי ישיבות אין בבל{{הערה|{{אוצר החכמה|2=תשובות הגאונים|3=193468|מקום הוצאה=ניו-יארק|שנת הוצאה=תשנ"ה|מו"ל=אלעזר הורביץ|4=חלק ב' סימן פא, און סימן צט}}}}. רב עמרם גאון שרייבט אין זיין סידור "אויב ער וויל זאגן קרובה, זאגט ער ביי מגן און מחיה און בעפאר קדושה"{{הערה|סדר רב עמרם, סדר תפילת יום הכיפורים, מוסף}}, ווי אויך ברענגט תוספות פון [[רב האי גאון]] להיתר{{הערה|תוספות {{בבלי|ברכות|לד|א}} ד"ה אל ישאל; געברענגט אין רא"ש}}.
-א לענגערע אפהאנדלונג איבער דעם פאלעמיק געפינען מיר אין שבלי הלקט{{הערה|[[שית:Shibbolei_HaLeket.28|שבלי הלקט סימן כח]]}}, וואס ציטירט פון [[רבינו חננאל]] אז די חזנים וואס לאזן איבער דעם נוסח הברכה און זאגן קרובות ביי די ערשטע דריי ברכות טוען נישט ריכטיג, און צייכנט צו צום אבן עזרא וואס אטאקירט דאס זאגן אומפארשטענדליכע פיוטים{{הערה|אבן עזרא קהלת ה}}. אין קענזאץ ציטירט ער אבער פון [[רבינו גרשום]] וואס מאכט אוועק די טענות, אין א תשובה וואס באזירט זיך אויפ'ן פסק פון די גאונים אז פאר צרכי רבים מעג מען בעטן אויך אין די ערשטע ברכות, און אז אזוי לאנג ווי מען האלט זיך צום ענין פון די ברכה און מען פירט אויס "מעין החתימה סמוך לחתימה"{{הערה|{{בבלי|פסחים|קד|א}}}} איז עס נישט קיין פראבלעם. דער שבלי הלקט איז דערנאך מאריך איבער די גרויסקייט פון די פיוטים-פארפאסער, און ברענגט נאך אז [[רבי יוסף טוב עלם]] האט זיך שוין געקריגט מיט [[רבי אליהו הזקן]] איבער די קרובות, און ביי די ענדע זיי זענען געבליבן אז מען מעג און ס'איז א מצוה מן המובחר וויבאלד דורכדעם טוט מען מכוין זיין דאס הארץ צום אויבערשטן.
+א לענגערע אפהאנדלונג איבער דעם פּאלעמיק בזמן הראשונים געפינען מיר אין שבלי הלקט, וואס ציטירט פון [[רבינו חננאל]] אז די חזנים וואס לאזן איבער דעם נוסח הברכה און זאגן קרובות ביי די ערשטע דריי ברכות טוען נישט ריכטיג, און צייכנט צו צום [[אבן עזרא]] וואס אטאקירט דאס זאגן אומפארשטענדליכע פיוטים{{הערה|אבן עזרא {{תנ"ך|קהלת|ה}}}}. אין קענזאץ ציטירט ער אבער פון [[רבינו גרשום]] וואס מאכט אוועק די טענות אין א תשובה וואס באזירט זיך אויפ'ן פסק פון די גאונים אז פאר צרכי רבים מעג מען בעטן אויך אין די ערשטע ברכות, און אז אזוי לאנג ווי מען האלט זיך צום ענין פון די ברכה און מען פירט אויס "מעין החתימה סמוך לחתימה"{{הערה|{{בבלי|פסחים|קד|א}}}} איז עס נישט קיין פראבלעם. דער שבלי הלקט איז דערנאך מאריך איבער די גרויסקייט פון די פיוטים-פארפאסער, און ברענגט נאך אז [[רבי יוסף טוב עלם]] האט זיך שוין געקריגט מיט [[רבי אליהו הזקן]] איבער די קרובות, און ביי די ענדע זיי זענען געבליבן אז מען מעג און ס'איז א מצוה מן המובחר וויבאלד דורכדעם טוט מען מכוין זיין דאס הארץ צום אויבערשטן{{הערה|[[שית:Shibbolei_HaLeket.28|שבלי הלקט סימן כח]]}}.
 דער [[רבי חיים יוסף דוד אזולאי|חיד"א]] ברענגט פון א כתב יד, אז אין יאר תתקס"ג האט [[שאלות ותשובות מן השמים|רבינו יעקב ממרויש]] אנגעפרענגט אין הימל איבער די פיוטים פון די ערשטע דריי ברכות און די ברכות קרי"ש, און מען האט געענטפערט אז מען זאל דאס יא זאגן{{הערה|מחזיק ברכה, אורח חיים קיב, א; ווערט אויך געברענגט אין רדב"ז ח"ג סי' תתקסז}}; אויך דער [[רדב"ז]] איז מאריך אין א תשובה איבער די גרויסקייט פון די פיוטים און אז מען טאר נישט טוישן פון דעם מנהג{{הערה|תשו' הרדב"ז [[שית:Teshuvot_HaRadbaz_Volume_3.967|חלק ג' סימן תתקנז]]}}.
 איבער דעם חיוב פון זאגן פיוטים שרייבט דער קב הישר: "עס זאל נישט זיין גרינג אין דיינע אויגן דאס זאגן די פיוטים פון קרוב"ץ, עס איז א חיוב אויף יעדן מענטש צו זאגן די פיוטים מיט שמחה און מיט כוונת הלב און מיט א קלארע שטימע, וויבאלד אין יעדן פיוט זענען פארהאן וואונדערליכע סודות, און די פיוטים זאלן נישט זיין צולאסט, וויל זיי זענען נתחבר געווען אויף די עצה פון די מלאכי מעלה וואס האבן זיך אנטפלעקט צו רבי אלעזר הקלירי, וואס ער האט מסדר געווען די פיוטים לויט די סדר פון א"ב ג"ד און תשר"ק ווייל אזוי זינגט מען און לויבט מען אין הימל. און איך האב א קבלה פון די זקינים און חסידים אז ווער עס פארנאכלעסיגט אין זאגן די קרוב"ץ און זאגט אז עס איז נישט קיין חיוב, איז נישט מאריך ימים ח"ו, וויבאלד אלע פערזענליכקייטן וואס האבן פארפאסט די פיוטים זענען געווען גדולי הדור און אנשי מעשה וואס איז פאר זיי געטון געווארן א צאל ניסים ביי זייער לעבן און נאך זייער הסתלקות". ער פירט אויס אז מען זאל אינזין האבן די נעמען פון די מחברים וואס זענען מרומז אין די פיוטים, וויבאלד זיי האבן א נחת רוח דערפון{{הערה|[[רבי צבי הירש קאידינאווער]], [[שית:Kav_HaYashar.86|קב הישר פרק פו]]}}.
@@ שורה 73: / שורה 73: @@
 צוליב די חילוקי דעות איבער מפסיק זיין מיט פיוטים האט מען איינגעפירט צו אנהייבן מיט א "רשות", "מסוד חכמים ונבונים, ומלמד דעת מבינים, אפתחה פי…", צו צייגן אז מען טוט דאס על דעת פון די חכמים ונבונים וואס האבן אזוי מתקן געווען. טייל זאגן אז דער ריכטיגער גירסא איז "מיסוד חכמים"{{הערה|סידור אוצר התפילות}}.
 אין [[שולחן ערוך]] פסק'עט דער [[בית יוסף]] אז מען זאל נישט זאגן קיין פיוטים אדער קרובץ אינמיטן דאווענען. דער [[רמ"א]] רעאגירט דערויף אז פארהאן וואס זענען דאס מתיר, וויבאלד עס איז צרכי רבים, און אז איבעראל פירט מען זיך טאקע דאס יא צו זאגן. אויך דער טור, טראץ וואס לגבי ברכות קריאת שמע איז ער נישט אזוי צופרידן פון די יוצרות{{הערה|שם=טורסח}}, אבער לגבי די קרובות פון שמונה עשרה ברענגט ער אראפ גלייכגילטיג די שיטת המתירים אָן דערמאנען א חולק{{הערה|{{טור|אורח חיים|קיב}}}}. און אזוי זענען אסאך אחרונים מכריע למעשה אז ביי ברכות קריאת שמע זאל מען נישט זאגן קיין יוצרות, אבער ביי חזרת הש"ץ זאל מען יא זאגן{{הערה|שו"ת שער אפרים סימן יג; {{שולחן ערוך הרב|אורח חיים|סח}}; {{ערוך השולחן|אורח חיים|סח}}; און נאך}}.
 אנדערע האבן זיך געפירט צו זאגן די פיוטים נאך שמונה עשרה. דער [[גר"א]] פלעגט זאגן די קרובץ פון די ארבע פרשיות און שבת הגדול נאך שחרית איידער קריאת התורה, אבער די קרובות פון ימים טובים פלעגט ער יא זאגן אינמיטן דאווענען{{הערה|מעשה רב, ווילנא תרמז, [[S:מעשה_רב_הלכות_שבת#קכז|סימן קכז]]; {{היברובוקס|רבי אברהם צבי הירש קאצינעלנבויגן|שערי רחמים|9177|page=14|מקום הוצאה=ווילנא תרל"א|עמ=10|אות צא}}}}; אויך דער [[חתם סופר]] האט זיך געפירט צו זאגן די פיוטים פון שחרית נאך חזרת הש"ץ, אבער די פיוטים פון מוסף האט מען יא געזאגט אינמיטן שמונה עשרה{{הערה|מנהגי חתם סופר}}.
-נאך א באמערקונג האבן טייל פוסקים האבן געמאכט לגבי די פיוטים, אז  דער אריכות און שווערע שפראך פון די פיוטים, ברענגט צו אז מענטשן זאלן ארויסגיין פארוויילן אינמיטן דאווענען. דער פרי חדש שרייבט אז די פיוטים זענען פארפאסט געווארן פאר אזעלכע דורות ווי דעם קליר'ס, אבער נישט פאר די היינטיגע צייטן וואס די אריכות פון די פיוטים ברענגט אז מען איז מפסיק אינמיטן דאווענען און מען שמועסט איינער מיט צווייטן, און עס העלפט נישט דאס מוסר זאגן זיי, דערפאר זאל מען מקצר זיין מיט פיוטים דאס מערסטע מעגליך{{הערה|פרי חדש אורח חיים סימן קיב}}. אויך דער יעב"ץ שרייבט אז טראץ וואס מען קען מלמד זכות אויפ'ן מנהג איז ער נישט צופרידן דערפון, באזונדער צוליב די שווערע לשונות וואס די פיוטים נוצן{{הערה|מור וקציעה סי' סח}}. ווידעראום דער טורי זהב שרייבט אז מען זאל זיך פאָרקוקן די פיוטים וויבאלד מען דארף פארשטיין די טייטש{{הערה|טורי זהב אורח חיים סי' ק}}.
+נאך א באמערקונג האבן טייל פוסקים האבן געמאכט לגבי די פיוטים, אז דער אריכות און שווערע שפראך פון די פיוטים, ברענגט צו אז מענטשן זאלן ארויסגיין פארוויילן אינמיטן דאווענען. דער פרי חדש שרייבט אז די פיוטים זענען פארפאסט געווארן פאר אזעלכע דורות ווי דעם קליר'ס, אבער נישט פאר די היינטיגע צייטן וואס די אריכות פון די פיוטים ברענגט אז מען איז מפסיק אינמיטן דאווענען און מען שמועסט איינער מיט צווייטן, און עס העלפט נישט דאס מוסר זאגן זיי, דערפאר זאל מען מקצר זיין מיט פיוטים דאס מערסטע מעגליך{{הערה|פרי חדש אורח חיים סימן קיב}}. אויך דער יעב"ץ שרייבט אז טראץ וואס מען קען מלמד זכות אויפ'ן מנהג איז ער נישט צופרידן דערפון, באזונדער צוליב די שווערע לשונות וואס די פיוטים נוצן{{הערה|מור וקציעה סי' סח}}. ווידעראום דער טורי זהב שרייבט אז מען זאל זיך פאָרקוקן די פיוטים וויבאלד מען דארף פארשטיין די טייטש{{הערה|טורי זהב אורח חיים סי' ק}}.
 דער ספרדישער מנהג איז ווי דער בית יוסף, נישט צו זאגן קיין פיוטים ביי חזרת הש"ץ, אבער אום ראש השנה און יום כיפור זאגט מען יא צווישן די ברכה פון "גבורות" און "קדושת ה'" א סדר קדושות פון [[רבי יהודה הלוי]]. [[רבי חיים בנבנשתי]] ערקלערט אז דאס איז אנדערש וויבאלד עס איז מעין פון "קדושה" האט דאס א דין פון די קדושה זעלבסט{{הערה|שיירי כנסת הגדולה, אורח חיים סימן קיב}}.
 דער חיד"א שרייבט אז מען זאל זיך צוריקהאלטן פון זאגן פיוטים, אבער מען זאל דאס נישט ארויסווייזן, צוליב מחלוקת און צוליב'ן כבוד פון די גדולים וואס האבן דאס מתקן געווען און זאגן דאס יא{{הערה|מחזיק ברכה, אורח חיים קיב, א; ברכי יוסף אות ב}}. אויך דער מקובל [[רבי חיים וויטאל]] פלעגט נישט זאגן קיין פיוטים פאר זיך, בלויז ווען ער איז צוגעגאנגען צום עמוד האט ער יא געזאגט, נישט צו טוישן פונעם מנהג.
@@ שורה 91: / שורה 91: @@
 *ערך "[https://benyehuda.org/dict/24412/55429 קְרוֹבָה]" אין מילון בן יהודה
 *דניאל א' אדר, [https://beinenu.com/sites/default/files/alonim/207_74_79.pdf#page=41 "דין פיוטים בקריאת שמע וברכותיה, קרובות, אזהרות ורשויות"], '''האוצר''' לב, אלול תשע"ט, עמ' לו–נו
+*{{אוצר החכמה|WOUTER JACQUES VAN BEKKUM|The Qedushta'ot of Yehudah according to Genizah Manuscripts|178896}}
 ==דרויסנדיגע לינקס==

אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "קרובה"

קרובה (זעט מקור)

רעוויזיע פון 21:25, 17 אויגוסט 2025