בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 4: | שורה 4: | ||
==די געשיכטע== | ==די געשיכטע== | ||
[[טעקע:Vinzenz Fettmilch.png|קליין| | [[טעקע:Vinzenz Fettmilch.png|קליין|ווינצענץ פעטמילך]] | ||
[[טעקע:Frankfurt Main Fettmilch-Aufstand.jpg|קליין|די פלינדערונג פון די [[פראנקפורטער יודנגאסע]] דורכאויס די פעטמילך ראיאטן, אין א קריצונג פון יאר שפ"ח.]] | [[טעקע:Frankfurt Main Fettmilch-Aufstand.jpg|קליין|די פלינדערונג פון די [[פראנקפורטער יודנגאסע]] דורכאויס די פעטמילך ראיאטן, אין א קריצונג פון יאר שפ"ח.]] | ||
=== | [[טעקע:1614jews.jpg|קליין|פארטרייבונג פון די אידן פון פראנקפורט דעם 23טן אויגוסט 1614 נאך דעם פעטמילך אויפשטאנד, "ווען מען האט פאר זיי געעפנט דעם פישערפעלד-טויער און מען האט זיי געלאזט זעגלן אויפן וואסער, האבן זיך גערעכנט 1380 מענטשן, יונג און אלט, וואס זענען ארויסגעגאנגען פונעם טויער."]] | ||
===פעטמילך אויפשטאנד=== | |||
אין יאר [[ה'שע"ב]] האט אין פראַנקפורט־אַם־מאין, דייטשלאנד, אויסגעבראכן אַן אויפשטאנד קעגן דעם שטאָט־ראַט, וואס איז באפרייט געווארן פון די אריסטאקראטן. דער טרויעריג־בארימטער אנטיסעמיט, ווינצענז פעטמילך, איז געווען דער אנפירער פונעם דאזיגן אויפשטאנד. | אין יאר [[ה'שע"ב]] האט אין פראַנקפורט־אַם־מאין, דייטשלאנד, אויסגעבראכן אַן אויפשטאנד קעגן דעם שטאָט־ראַט, וואס איז באפרייט געווארן פון די אריסטאקראטן. דער טרויעריג־בארימטער אנטיסעמיט, ווינצענז פעטמילך, איז געווען דער אנפירער פונעם דאזיגן אויפשטאנד. | ||
| שורה 13: | שורה 14: | ||
די אידן־פרעסער האבן אבער נישט אויפגעגעבן זייער רשעות. עטליכע יאר כסדר האבן זיי זיך געהאלטן אין איין באמיען ביים קייזער, אז מ'זאל ארויסטרייבן די אידן פון פראנקפורט־אם־מאין, אבער דער קייזער האט אלע מאל אפּגעלייגט. איז געגאנגען ווינצענז פעטמילך און האט אליין אנגעהויבן דורכפירן זאכן, וואס זענען געווען קעגן דעם קייזער'ס באשלוס. | די אידן־פרעסער האבן אבער נישט אויפגעגעבן זייער רשעות. עטליכע יאר כסדר האבן זיי זיך געהאלטן אין איין באמיען ביים קייזער, אז מ'זאל ארויסטרייבן די אידן פון פראנקפורט־אם־מאין, אבער דער קייזער האט אלע מאל אפּגעלייגט. איז געגאנגען ווינצענז פעטמילך און האט אליין אנגעהויבן דורכפירן זאכן, וואס זענען געווען קעגן דעם קייזער'ס באשלוס. | ||
דערווייל | דערווייל האט זיך דעם איין־און־צוואנציגסטן אויגוסט, 1614, דערטראגן א קלאנג צו די פראנקפורטער אידן, וועלכע האבן געלעבט אפּגעשלאסן אין געטא, אז מ'וועט פּלינדערן די "יודען־גאַסע". האבן א טייל אידן זיך אויסבאהאלטן ביי פריינטליכע קריסטן. אזוי האט, למשל, איין קריסט אליין באהאלטן ביי זיך אומגעפער זעכציג אידישע נפשות. דער גרויסער עולם אבער איז געבליבן אין דער היים און מיט טויט־שרעק געווארט אויפ'ן אומגליק. דעם גרעסטן טייל קינדער און פרויען האבן זיי אוועקגעפירט אויפ'ן בית עולם, און די מענער האבן זיך א נעם געטון פארריגלען די טויערן. זיי האבן אויך אויפגעשטעלט באריקאדן פון פענסטער און פון אלץ וואס ס'האט זיך נאר געלאזט, און זיי האבן זיך אויך באַוואפנט מיט וואס ס'האט זיך געלאזט. | ||
(אינעם ספר "כח יהודה"{{מקור}} פון [[רבי יהודה יוסף בינגא]] דרוקט ער אויס וואונדער איבער דעם געוואלדיגן נס, אז אנשטאט חלילה פארטיליגן און אומברענגען דעם גאנצן קהילה וואס וואלט געווען גאר טראגיש, האבן זיי באשלאסן ענדערש צו פארטרייבן דאס גאנצע קהילה און בויקאטירן די פארמעגנס). | (אינעם ספר "כח יהודה"{{מקור}} פון [[רבי יהודה יוסף בינגא]] דרוקט ער אויס וואונדער איבער דעם געוואלדיגן נס, אז אנשטאט חלילה פארטיליגן און אומברענגען דעם גאנצן קהילה וואס וואלט געווען גאר טראגיש, האבן זיי באשלאסן ענדערש צו פארטרייבן דאס גאנצע קהילה און בויקאטירן די פארמעגנס). | ||
מיט א שטארקן אימפעט זענען מאסן צעהיצטע כוליגאנעס זיך א לאז געטון מיט אייפער צום אידישן קווארטל, באפאלן און צעשלאגן די ארטיגע אידן, זיי ארויס געטראסקעט פון זייערע הייזער, און באראבעוועט אידישע געשעפטן. די רשעים האבן אפיר געזוכט די באהאלטענע פארמעגנס, און דאס באראבעוועט. זיי האבן אויך פארברענט הויפנס כתבי קודש, די [[ספר תורה|ספרי תורה]] וואס זענען אריינגעפאלן אין זייערע הענט האבן זיי געשענדט, און וואנדאליזירט די ארטיגע אידישע [[בית הקברות]]. | מיט א שטארקן אימפעט זענען מאסן צעהיצטע כוליגאנעס זיך א לאז געטון מיט אייפער צום אידישן קווארטל, באפאלן און צעשלאגן די ארטיגע אידן, זיי ארויס געטראסקעט פון זייערע הייזער, און באראבעוועט אידישע געשעפטן. די רשעים האבן אפיר געזוכט די באהאלטענע פארמעגנס, און דאס באראבעוועט. זיי האבן אויך פארברענט הויפנס כתבי קודש, די [[ספר תורה|ספרי תורה]] וואס זענען אריינגעפאלן אין זייערע הענט האבן זיי געשענדט, און וואנדאליזירט די ארטיגע אידישע [[בית הקברות]]. | ||