4,450
רעדאגירונגען
ק
←פונקציע און באניץ: .
(אויסשטעל) |
ק (←פונקציע און באניץ: .) |
||
| שורה 29: | שורה 29: | ||
דער פאליש דינט אויך פאר פארשידענע געלעגנהייטן און צוועקן. צומאל האט דאס אינדערוואכן געדינט פאר א [[חדר]] פאר קינדער{{הערה|{{אוצר החכמה|ספר קהילה|סאקאלאוו פאדליאסק|616989|page=72|עמ=74}};{{ש}}{{אוצר החכמה|ספר קהילה|נובהרדוק - פנקס נאווארעדאק|155656|page=67|עמ=68}}}}, אדער – ווי אין געוויסע פּוילישע קהילות – אלס אַן אכסניה (אדער אפילו אַן ארט צום האנדלען) פאר וואנדערער{{הערה|שם=דאוויד}}. מען פלעגט אוועקלייגן די ווייץ און די מיל פאר די [[מצה|מצות מצוה]] אין פאליש{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם דוד וואהרמאן|אשל אברהם|36229|page=36|לינק טעקסט=או"ח סי' קנד ס"א}}}}. וויבאלד צומאל דאוונט מען דארט אויך{{הערה|{{היברובוקס|דרימר, שלמה בן יעקב|שו"ת בית שלמה|611|page=36|באנד=חלק א|לינק טעקסט=סימן כח}};{{ש}}{{אוצר החכמה|יזכור בוך|וואיסלאוויץ|613743|page=104|קעפל=שול, פאליש און בית המדרש|עמ=104}}}} זענען די פוסקים דן צי עס האט א דין קדושת בית הכנסת{{הערה|{{אוצר החכמה|ר' יצחק שמואל שעכטער|שו"ת ישיב יצחק|640865|page=45|באנד=לג|עמ=מה}};{{ש}}{{אוצר החכמה|ר' יעקב ישראל שמערלער|דבריו ליעקב|676302|page=73|באנד=ב}}}}. | דער פאליש דינט אויך פאר פארשידענע געלעגנהייטן און צוועקן. צומאל האט דאס אינדערוואכן געדינט פאר א [[חדר]] פאר קינדער{{הערה|{{אוצר החכמה|ספר קהילה|סאקאלאוו פאדליאסק|616989|page=72|עמ=74}};{{ש}}{{אוצר החכמה|ספר קהילה|נובהרדוק - פנקס נאווארעדאק|155656|page=67|עמ=68}}}}, אדער – ווי אין געוויסע פּוילישע קהילות – אלס אַן אכסניה (אדער אפילו אַן ארט צום האנדלען) פאר וואנדערער{{הערה|שם=דאוויד}}. מען פלעגט אוועקלייגן די ווייץ און די מיל פאר די [[מצה|מצות מצוה]] אין פאליש{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם דוד וואהרמאן|אשל אברהם|36229|page=36|לינק טעקסט=או"ח סי' קנד ס"א}}}}. וויבאלד צומאל דאוונט מען דארט אויך{{הערה|{{היברובוקס|דרימר, שלמה בן יעקב|שו"ת בית שלמה|611|page=36|באנד=חלק א|לינק טעקסט=סימן כח}};{{ש}}{{אוצר החכמה|יזכור בוך|וואיסלאוויץ|613743|page=104|קעפל=שול, פאליש און בית המדרש|עמ=104}}}} זענען די פוסקים דן צי עס האט א דין קדושת בית הכנסת{{הערה|{{אוצר החכמה|ר' יצחק שמואל שעכטער|שו"ת ישיב יצחק|640865|page=45|באנד=לג|עמ=מה}};{{ש}}{{אוצר החכמה|ר' יעקב ישראל שמערלער|דבריו ליעקב|676302|page=73|באנד=ב}}}}. | ||
אין די צייטן פון [[ועד ארבע ארצות]] אין פוילן האט דער "בית-דין היהודים" – די צווייטע אין ראנג געריכטליכע אינסטיטוציע נאכן געווענליכן קהילה-בית-דין – וועלכער האט זיך פארנומען מיט הארבע פארברעכנס צווישן אידן און מיט סכסוכים צווישן אידן און קריסטן, על-פּי-רוב אפּגעהאלטן זייערע זיצונגען אין שול-פּאליש (אדער אין קהילה-בנין נעבן דער שול). צווישן די קערפּערליכע שטראפן, פארבונדן מיט דער בית-דין, איז געווען דאס שטיין אין דער "קונע", א שאנד-סלופּ וואס איז געווען אראנזשירט אין פּאליש{{הערה|דארט, בלאט 333|דארט=דאוויד}}. עס פלעגט אויך דינען אלס יחוד צומער אדער ווארטזאל פאר חתן כלה, און פאר אבלים, ווי אויך אלס פלאץ פאר א כהן ווען ער טאר נישט עולה זיין אדער דוכנ'ען{{הערה|שם=פלאס}} | אין די צייטן פון [[ועד ארבע ארצות]] אין פוילן האט דער "בית-דין היהודים" – די צווייטע אין ראנג געריכטליכע אינסטיטוציע נאכן געווענליכן קהילה-בית-דין – וועלכער האט זיך פארנומען מיט הארבע פארברעכנס צווישן אידן און מיט סכסוכים צווישן אידן און קריסטן, על-פּי-רוב אפּגעהאלטן זייערע זיצונגען אין שול-פּאליש (אדער אין קהילה-בנין נעבן דער שול). צווישן די קערפּערליכע שטראפן, פארבונדן מיט דער בית-דין, איז געווען דאס שטיין אין דער "קונע", א שאנד-סלופּ וואס איז געווען אראנזשירט אין פּאליש{{הערה|דארט, בלאט 333|דארט=דאוויד}}. עס פלעגט אויך דינען אלס יחוד צומער אדער ווארטזאל פאר חתן כלה, און פאר אבלים, ווי אויך אלס פלאץ פאר א כהן ווען ער טאר נישט עולה זיין אדער דוכנ'ען{{הערה|שם=פלאס}}. | ||
דער פאליש איז געווענליך געווען געבויט עטוואס העכער פונעם הויפט זאל, אלס רמז צום פסוק "ממעמקים קראתיך ה'"{{הערה|דארט, בלאט 312|דארט=דאוויד}}. | דער פאליש איז געווענליך געווען געבויט עטוואס העכער פונעם הויפט זאל, אלס רמז צום פסוק "ממעמקים קראתיך ה'"{{הערה|דארט, בלאט 312|דארט=דאוויד}}. | ||