מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ױ ← וי, יידן ← אידן) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (14 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = country in southwestern Europe with territories in Africa|העב=מדינה בדרום־מערב אירופה|דייטש=Staat auf der Iberischen Halbinsel|}} | |||
{{מדינה| | {{מדינה| | ||
| נאמען = שפאניע | | נאמען = שפאניע | ||
| שורה 6: | שורה 7: | ||
| סימבאל בילד = Escudo de España (mazonado).svg | | סימבאל בילד = Escudo de España (mazonado).svg | ||
| מאפע = EU-Spain.svg | | מאפע = EU-Spain.svg | ||
| זינגליד = "Marcha Real" <small> | | זינגליד = "Marcha Real" <small>קעניגליכער מארש</small> | ||
| קאנטינענט = [[אייראפע]] | | קאנטינענט = [[אייראפע]] | ||
| אפיציעלע שפראך = [[שפאניש]] | | אפיציעלע שפראך = [[שפאניש]] | ||
| שורה 30: | שורה 31: | ||
| באמערקונגען = | | באמערקונגען = | ||
}} | }} | ||
'''שפּאַניע''' ({{שפראך-es|España}} ''עספאַניאַ'') איז א לאנד אין דרום־מערב [[ | '''שפּאַניע''' ({{שפראך-es|España}} ''עספאַניאַ'') איז א לאנד אין דרום־מערב [[אייראָפּע]] אויפן [[איבערישער האלבאינזל|איבערישן האלבאינזל]]. צו מזרח און דרום ביי בארצעלאנע האט זי א בארטן אויפן [[מיטלענדישן ים]] א חוץ א קורצן גרעניץ צו דרום מיט דער בריטישער אויסלענדישער טעריטאריע פון [[גיבראלטאר]]. פון צפון האט שפאניע א גרעניץ מיט [[פראנקרייך]] און [[אנדארע]], און פון מערב מיט [[פארטוגאל]] און מיטן [[אטלאנטישער אקעאן|אטלאנטישן אקעאן]]. די טעריטאריע פון שפאניע נעמט איין די [[באלעארישע אינזלען]] אינעם [[מיטלענדישער ים|מיטלענדישן ים]], לעבן דעם מזרח בארטן פונעם האלבאינזל, און די [[קאנארישע אינזלען]] אינעם [[אטלאנטישער אקעאן|אטלאנטישן אקעאן]], לעבן דעם בארטן פון [[אפריקע]]. | ||
שפאניע איז אַ מיטגליד לאַנד פונעם [[אייראפעישן פארבאנד]]. איר הויפּטשטאָט איז [[מאדריד|מאַדריד]]. זייט 1975 איז שפאניע א קאנסטיטוציאנעל [[קעניגרייך]], און איר קעניג איז [[כואן קארלאס דער ערשטער]]. | שפאניע איז אַ מיטגליד לאַנד פונעם [[אייראפעישן פארבאנד]]. איר הויפּטשטאָט איז [[מאדריד|מאַדריד]]. זייט 1975 איז שפאניע א קאנסטיטוציאנעל [[קעניגרייך]], און איר קעניג איז [[כואן קארלאס דער ערשטער]]. | ||
| שורה 55: | שורה 56: | ||
[[טעקע:Spanish Galleon.jpg|קליין|שפאנישע '''גאליאן''' שיף. געמעל פונעם [[16טער י"ה|16טן יארהונדערט]].]] | [[טעקע:Spanish Galleon.jpg|קליין|שפאנישע '''גאליאן''' שיף. געמעל פונעם [[16טער י"ה|16טן יארהונדערט]].]] | ||
אין 1492 האט קאלאמבוס אנטפלעקט{{הערה|1=איים אלה, כמו יבשת אמריקה, התגלו על ידי פולשים שונים בתקופות שונות, כולל אבותיהם של בני [[מאיה]] ותרבויות ילידיות אחרות, וכן [[ויקינגים]], כ-500 יאר פאר קאלאמבוס.}}, די [[קאראיבישע אינזלען]], און | אין 1492 האט קאלאמבוס אנטפלעקט{{הערה|1=איים אלה, כמו יבשת אמריקה, התגלו על ידי פולשים שונים בתקופות שונות, כולל אבותיהם של בני [[מאיה]] ותרבויות ילידיות אחרות, וכן [[ויקינגים]], כ-500 יאר פאר קאלאמבוס.}}, די [[קאראיבישע אינזלען]], און עטליכע יאר נאכהער, אויך דעם קאנטינענט [[אמעריקע]]. [[חאזע טארדסיאס]] פון יאר [[1494]] האט צעטיילט די נייע וועלט צווישן שפאניע און [[פארטוגאל]]. | ||
די אנטוויקלונגען, דאס פארטיגע ניצחון אויף די מוסולמענער אין דעם איבערישן האלבאינזל און אנטפלעקן אמעריקע, האבן געקערט שפאניע צו אן אייראפעאישע און אויך וועלטלעכע [[גרויסמאכט]] אין די 16טן און 17טן יארהונדערטער, א תקופה באקאנט ווי די [[גאלדענע צייטן פון שפאניע]]. | די אנטוויקלונגען, דאס פארטיגע ניצחון אויף די מוסולמענער אין דעם איבערישן האלבאינזל און אנטפלעקן אמעריקע, האבן געקערט שפאניע צו אן אייראפעאישע און אויך וועלטלעכע [[גרויסמאכט]] אין די 16טן און 17טן יארהונדערטער, א תקופה באקאנט ווי די [[גאלדענע צייטן פון שפאניע]]. | ||
| שורה 125: | שורה 126: | ||
שפאניע האט א [[קאפיטאליזם|קאפיטאליסטישע]] געמישטע עקאנאמיע וואס איז די [[ליסטע פון לענדער לויט פראדוקט ווערדע|דרייצענטע גרעסטע]] אין דער גארער וועלט, די פינפטע גרעסטע אינעם [[אייראפעישער פארבאנד|אייראפעישן פארבאנד]] און די פערטע גרעסטע אין דער [[אייראזאנע]]. | שפאניע האט א [[קאפיטאליזם|קאפיטאליסטישע]] געמישטע עקאנאמיע וואס איז די [[ליסטע פון לענדער לויט פראדוקט ווערדע|דרייצענטע גרעסטע]] אין דער גארער וועלט, די פינפטע גרעסטע אינעם [[אייראפעישער פארבאנד|אייראפעישן פארבאנד]] און די פערטע גרעסטע אין דער [[אייראזאנע]]. | ||
[[ | [[ארבעטסלאזיקייט]] אין שפאניע איז געשטאנען איבער 20% אין די אנהייב 1990ער יארן, אבער ביז 2006 איז זי אראפ צו 7.6%. | ||
די שוואכע פונקטן פון דער עקאנאמיע זענען א הויכע אינפלאציע ראטע, און אויך (לויט דער [[ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג]]) א שוואכע בילדונג סיסטעם אין פארהעלטעניש צו אנדערע אנטוויקלטע לענדער, אזוי ווי די [[פאראייניגטע שטאטן]] און דאס [[פאראייניגטע קעניגרייך]]. | די שוואכע פונקטן פון דער עקאנאמיע זענען א הויכע אינפלאציע ראטע, און אויך (לויט דער [[ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג]]) א שוואכע בילדונג סיסטעם אין פארהעלטעניש צו אנדערע אנטוויקלטע לענדער, אזוי ווי די [[פאראייניגטע שטאטן]] און דאס [[פאראייניגטע קעניגרייך]]. | ||
אין 1999 איז דער שפאנישער בודזשעט געווארן באלאנסירט, און שפאניע איז אריינגעטראטן אין דער אייראזאנע. | אין 1999 איז דער שפאנישער בודזשעט געווארן באלאנסירט, און שפאניע איז אריינגעטראטן אין דער אייראזאנע. | ||
זייט די 1990ער יארן זענען | זייט די 1990ער יארן זענען עטליכע שפאנישע פירמעס געווארן פיל־נאציאנאל, און האבן פארשפרייט זייערע טעטיקייטן אין [[לאטיינישע אמעריקע|לאטיינישער אמעריקע]], וואס האט שטארקע קולטורעלע פארבינדונגען מיט שפאניע. | ||
=== לעבנס־קוואליטעט === | === לעבנס־קוואליטעט === | ||
| שורה 155: | שורה 156: | ||
שפאניע האט די ברייטסטע הויכגיך באן נעצווערק אין אייראפע, און די צווייטע ברייטסטע אין דער וועלט נאך [[כינע]]. אין אקטאבער 2010 האט שפאניע געהאט 3,500 ק"מ פון הויכגיך גערעלסן וואס פארבינדן [[מאלאגא]], [[סעווילע]], מאדריד, [[בארצעלאנע]], וואלענסיע און [[וואלאדאליד]], מיט באנען וואס פארן ביז 300 ק"מ א שעה. די באנען זענען זייער פינקטלעך, מיט 98.54% וואס קומען אן צו דער צייט (די צווייטע אין דער וועלט, נאכן יאפאנישן [[שינקאנסען]], מיט 99%). | שפאניע האט די ברייטסטע הויכגיך באן נעצווערק אין אייראפע, און די צווייטע ברייטסטע אין דער וועלט נאך [[כינע]]. אין אקטאבער 2010 האט שפאניע געהאט 3,500 ק"מ פון הויכגיך גערעלסן וואס פארבינדן [[מאלאגא]], [[סעווילע]], מאדריד, [[בארצעלאנע]], וואלענסיע און [[וואלאדאליד]], מיט באנען וואס פארן ביז 300 ק"מ א שעה. די באנען זענען זייער פינקטלעך, מיט 98.54% וואס קומען אן צו דער צייט (די צווייטע אין דער וועלט, נאכן יאפאנישן [[שינקאנסען]], מיט 99%). | ||
אין שפאניע זענען 47 פובליקע | אין שפאניע זענען 47 פובליקע לופטפעלדער. דער מערסט באשעפטיגט איז מאדריד, מיט 50 מיליאן פאסאזשירן אין 2011, דער 15טער מערסט באשעפטיגטער אין דער וועלט. | ||
== דעמאגראפיע == | == דעמאגראפיע == | ||
| שורה 175: | שורה 176: | ||
|} | |} | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
{{קאמאנסקאט|Spain}} | {{קאמאנסקאט|Spain}} | ||
*[https://archive.org/details/nybc208337 יידישע דעראבערער און מארטירער אין לאטיין-אמעריקע] | *[https://archive.org/details/nybc208337 יידישע דעראבערער און מארטירער אין לאטיין-אמעריקע] | ||
| שורה 187: | שורה 188: | ||
{{EU מיטגלידער}} | {{EU מיטגלידער}} | ||
{{אייראפע | {{שטומף|געאגראפיע פון אייראפע}} | ||
[[קאַטעגאָריע:שפאניע|*]] | [[קאַטעגאָריע:שפאניע|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:ספרד]] | |||