אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:קאלענדאר"

336 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
צייכן: צוריקגעשטעלט
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(6 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע||ענגליש = system of organizing days for social, religious, commercial, or administrative purposes|העב=שיטה לארגן ימים למטרות חברתיות, דתיות, מסחריות או ניהוליות|דייטש=Übersicht über die Tage, Wochen und Monate eines Jahres|}}
[[טעקע:JudischerKalender-1831_ubt.jpg|left|250px]]
[[טעקע:JudischerKalender-1831_ubt.jpg|left|250px]]
'''קאַלענדאַר''' איז א סיסטעם צו ארגינירן [[טאג|טעג]] געווענליך אין א פארם פון [[מאנאט|מאנאטן]] און [[יאר|יארן]].
'''קאַלענדאַר''' איז א סיסטעם צו ארגינירן [[טאג|טעג]] געווענליך אין א פארם פון [[מאנאט|מאנאטן]] און [[יאר|יארן]].
שורה 6: שורה 7:


== קאלענדאר סיסטעם ==
== קאלענדאר סיסטעם ==
א קאלענדער איז געווענליך באזירט אויף א דרויסנדיגן מחזור, ווי למשל די זון. עס איז זייער אפט וואס א קאלענדאר איז געבויט אויף צוויי סיסטעמען, ווי למשל דער היינטיגער אלגעמיינער קאלענדאר איז געבויט אויף סיי דער זון און די זיבן טעג פון דער וואך.
א קאלענדאר איז געווענליך באזירט אויף א דרויסנדיגן מחזור, ווי למשל די זון. עס איז זייער אפט וואס א קאלענדאר איז געבויט אויף צוויי סיסטעמען, ווי למשל דער היינטיגער אלגעמיינער קאלענדאר איז געבויט אויף סיי דער זון און די זיבן טעג פון דער וואך.


פאלגנד איז א ליסטע פון די קאלענדאר סיסטעמען:
פאלגנד איז א ליסטע פון די קאלענדאר סיסטעמען:
שורה 28: שורה 29:
# [[מאנאט|מאנאטן]]
# [[מאנאט|מאנאטן]]
# [[יאר|יארן]]
# [[יאר|יארן]]
צוליב די פאקט אז קאלענדערס זענען אפעהענגיק אין אנדערע זאכן (ווי די זון) דארף מען אסאך יארן צולייגן א טאג צו א מאנאט.
צוליב די פאקט אז קאלענדארס זענען אפעהענגיק אין אנדערע זאכן (ווי די זון) דארף מען אסאך יארן צולייגן א טאג צו א מאנאט.


== אנדערע סארטן קאלענדארן ==
== אנדערע סארטן קאלענדארן ==
עס זענען דא קאלענדארן וואס ווערן אנגערופען אומגעפארטיגטע קאלענדערס, ווי די אלטע קאלענדארן וואס האבן נישט געהאט קיין וועג פון אנרופען די טעג פון די 3 מאנאטן פון ווינטער, נאר פלעגן דאס רופען ווינטער. די [[אידישער לוח]] איז א געפארטיגטע קאלענדאר וויבאלד עס האט א נאמען פאר יעדע טאג פון די יאר, ווי ג' אייר.
עס זענען דא קאלענדארן וואס ווערן אנגערופען אומגעפארטיגטע קאלענדארס, ווי די אלטע קאלענדארן וואס האבן נישט געהאט קיין וועג פון אנרופען די טעג פון די 3 מאנאטן פון ווינטער, נאר פלעגן דאס רופען ווינטער. די [[אידישער לוח]] איז א געפארטיגטע קאלענדאר וויבאלד עס האט א נאמען פאר יעדע טאג פון די יאר, ווי ג' אייר.


=== געשעעניש, טעאראטישער, און געמישטע קאלענדארן ===
=== געשעעניש, טעאראטישער, און געמישטע קאלענדארן ===
עס זענען דא אזעלכע קאלענדארן וואס זענען געבויט אויף זאכן וואס געשעהן און ווען דאס פארסירט, ווי למשל דער אלטער אידישער לוח ווען עס איז גאגענגען דורך דעם [[סנהדרין]] אין [[ירושלים]] איז געווען געבויט אויף ווען מען האט געזען די נייע לבנה. לויט דעם קאלענדאר איז שווער צו וויסן ווען א געוויסער טאג וועט אויסקומען.
עס זענען דא אזעלכע קאלענדארן וואס זענען געבויט אויף זאכן וואס געשעהן און ווען דאס פארסירט, ווי למשל דער אלטער אידישער לוח ווען עס איז גאגענגען דורך דעם [[סנהדרין]] אין [[ירושלים]] איז געווען געבויט אויף ווען מען האט געזען די נייע לבנה. לויט דעם קאלענדאר איז שווער צו וויסן ווען א געוויסער טאג וועט אויסקומען.


א טעארעטישער קאלענדאר איז א קאלענדאר וואס איז געבויט אויף רעכענונגען וואס איז באוואוסט. ווי דער היינטיגער אידישער לוח וואס איז געבויט אויף דער רעכענונג פון די זון און לבנה, די מעלה פון אזא קאלענדאר איז אז מען ווייסט פון פאראויס ווען א געוויסער טאג גייט זיין, די חסרון איז אז אויב א מהלך אויף וואס דער קאלענדאר איז געבויט טוישט זיך, דאן ווערט דיערקאלענדער אויס פינקטלעך.
א טעארעטישער קאלענדאר איז א קאלענדאר וואס איז געבויט אויף רעכענונגען וואס איז באוואוסט. ווי דער היינטיגער אידישער לוח וואס איז געבויט אויף דער רעכענונג פון די זון און לבנה, די מעלה פון אזא קאלענדאר איז אז מען ווייסט פון פאראויס ווען א געוויסער טאג גייט זיין, די חסרון איז אז אויב א מהלך אויף וואס דער קאלענדאר איז געבויט טוישט זיך, דאן ווערט דיערקאלענדאר אויס פינקטלעך.


א געמישטער קאלענדאר ניצט ביידע, סיי די געשעעניש, און סיי די טעאריע רעכענונג אויף וואס די קאלענדאר איז באזירט, דער [[גרעגאריאנישער קאלענדאר]] איז אזא קאלענדאר ווייל מען האט דאס געטוישט פון דעם [[יוליאנישער קאלענדאר|יוליאנישן קאלענדאר]] צום גרעגאריאנישן קאלענדאר ווען מען האט באמערקט אז די וועג פון דער זון איז אנדערש.
א געמישטער קאלענדאר ניצט ביידע, סיי די געשעעניש, און סיי די טעאריע רעכענונג אויף וואס די קאלענדאר איז באזירט, דער [[גרעגאריאנישער קאלענדאר]] איז אזא קאלענדאר ווייל מען האט דאס געטוישט פון דעם [[יוליאנישער קאלענדאר|יוליאנישן קאלענדאר]] צום גרעגאריאנישן קאלענדאר ווען מען האט באמערקט אז די וועג פון דער זון איז אנדערש.
שורה 53: שורה 54:
אויך אין ערטער ווי עס איז דא א געווענליך באניצטע קאלענדאר קען זיין אז עס זאל זיין נאך א קאלענדאר ווי למשל פאר ביזנעס איז דא א [[פיסקאל קאלענדאר]].
אויך אין ערטער ווי עס איז דא א געווענליך באניצטע קאלענדאר קען זיין אז עס זאל זיין נאך א קאלענדאר ווי למשל פאר ביזנעס איז דא א [[פיסקאל קאלענדאר]].


==דרויסנדע לינקס==
==דרויסנדיגע לינקס==
* א לוח איינטוישער פון גויאישע דאטום'ס ווען דאס איז אין אידישן דאטום, און פארקערט. [http://www.hebcal.com/converter/?gd=30&gm=12&gy=1975&g2h=Compute+Hebrew+Date&hd=6&hm=Tevet&hy=5766 היברו דעיט קאנווערטער]
* א לוח איינטוישער פון גויאישע דאטום'ס ווען דאס איז אין אידישן דאטום, און פארקערט. [http://www.hebcal.com/converter/?gd=30&gm=12&gy=1975&g2h=Compute+Hebrew+Date&hd=6&hm=Tevet&hy=5766 היברו דעיט קאנווערטער]
* [http://www.uzit.co.il/calendarplus.html נאך איינס מיט העברעאישן שריפט]
* [http://www.uzit.co.il/calendarplus.html נאך איינס מיט העברעאישן שריפט]
שורה 63: שורה 64:
[[קאַטעגאָריע:אסטראנאמיע]]
[[קאַטעגאָריע:אסטראנאמיע]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
[[קאַטעגאָריע:אויגוסט]]
[[קאַטעגאָריע:וויכטיגע ארטיקלען]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:לוח שנה]]
[[he:לוח שנה]]