אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "תנ"ך פערזענליכקייט"
(פארברייטערט, אויסשטעל (אנהייב)) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (7 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|פערזאן דערמאנט אין תנ"ך}} | {{דעסקריפציע|פערזאן דערמאנט אין תנ"ך}} | ||
א '''תנ"ך פערזענליכקייט''' | א '''תנ"ך פערזענליכקייט''' איז א פערזאן וואס ווערט דערמאנט אין [[תנ"ך]]. ארום צוויי טויזנט פערזאנען ווערן דערמאנט ביים נאמען אין תנ"ך{{הערה|נדב שנרב, '''קרן זווית''', תל אביב תשע"ד, עמ' 62}}. | ||
==נעמען און דעטאלן== | ==נעמען און דעטאלן== | ||
צווישן די פערזענליכקייטן דערמאנט אין תנ"ך זענען פארהאן אזעלכע וואס זייער לעבנס געשיכטע ווערט געשילדערט גאר דעטאלירט, קעגן אנדערע וואס באקומען אן איינצעלנע דערמאנונג, צומאל ווערט דערביי אויך געשילדערט זייער ראלע אדער וואוינארט, און צומאל איז זייער נאמען די איינציגסטע אינפארמאציע וואס ערשיינט וועגן זיי אין תנ"ך. | צווישן די פערזענליכקייטן דערמאנט אין תנ"ך זענען פארהאן אזעלכע וואס זייער לעבנס געשיכטע ווערט געשילדערט גאר דעטאלירט, קעגן אנדערע וואס באקומען אן איינצעלנע דערמאנונג, צומאל ווערט דערביי אויך געשילדערט זייער ראלע אדער וואוינארט, און צומאל איז זייער נאמען די איינציגסטע אינפארמאציע וואס ערשיינט וועגן זיי אין תנ"ך. | ||
טייל פון די פערזענליכקייטן וואס ווערן דערמאנט אין תנ"ך ערשיינען ווי אנאנימע כאראקטערן, ווי דער [[מקושש]]. טייל פון זיי ווערן דערמאנט נאר דורך זייער ראלע ווי [[פרעה]] אדער זייער וואוינארט ווי [[האשה השונמית]] אדער [[האשה הצרפית]], און אנדערע ווערן דערמאנט צוזאמען מיט א לאנגע משפּחה געשיכטע ווי [[בן האשה הישראלית]]{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כד|י|כג}}}}. אויף טייל פערזענליכקייטן וועלכע זענען געבליבן אנאנים אין תנ"ך האבן [[חז"ל]] איבערגעגעבן זייער נאמען, און אויף טייל פון זיי האבן חז"ל איבערגעגעבן נאך אידענטיפיקאציע דעטאלן אדער נאך שילדערונגען פון זייער לעבן וואס ערשיינען נישט אין תנ"ך. נאך דעטאלן אויף פערזענליכקייטן וואס ווערן דערמאנט אין תנ"ך ערשיינען צומאל אויך אין אנדערע | טייל פון די פערזענליכקייטן וואס ווערן דערמאנט אין תנ"ך ערשיינען ווי אנאנימע כאראקטערן, ווי דער [[מקושש]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|טו|לב|לו}}}}. טייל פון זיי ווערן דערמאנט נאר דורך זייער ראלע ווי [[פרעה]] אדער זייער וואוינארט ווי [[האשה השונמית]]{{הערה|{{תנ"ך|מלכים ב|ד|ח|לז}}}} אדער [[האשה הצרפית]]{{הערה|{{תנ"ך|מלכים א|יז}}}}, און אנדערע ווערן דערמאנט צוזאמען מיט א לאנגע משפּחה געשיכטע ווי [[בן האשה הישראלית]]{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כד|י|כג}}}}. אויף טייל פערזענליכקייטן וועלכע זענען געבליבן אנאנים אין תנ"ך האבן [[חז"ל]] איבערגעגעבן זייער נאמען, און אויף טייל פון זיי האבן חז"ל איבערגעגעבן נאך אידענטיפיקאציע דעטאלן אדער נאך שילדערונגען פון זייער לעבן וואס ערשיינען נישט אין תנ"ך. נאך דעטאלן אויף פערזענליכקייטן וואס ווערן דערמאנט אין תנ"ך ערשיינען צומאל אויך אין אנדערע דרויסנדיגע קוועלער, ווי אין די ביכער פון [[יוסף בן מתתיהו]] אדער אנדערע שרייבער פון די צייטן פון צווייטן בית המקדש. איבער פופציג תנ"ך פערזענליכקייטן זענען באקאנט פון דרויסנדיגע ארכעאלאגישע קוועלער{{הערה|[https://www.purdue.edu/newsroom/releases/2017/Q2/purdue-researcher-verifies-the-existence-of-53-people-mentioned-in-hebrew-bible.html Purdue researcher verifies the existence of 53 people mentioned in the Hebrew Bible], לויט א פארשונג דורכגעפירט אין פורדיו אוניווערזיטעט, [[אינדיאנע]], פאראייניגטע שטאטן}}. | ||
==לעבן און שאפן== | ==לעבן און שאפן== | ||
אין תנ"ך, וואס איז געשריבן געווארן דורכאויס | אין תנ"ך, וואס איז געשריבן געווארן דורכאויס א צייט אפשניט פון ארום טויזנט יאר, (צווישן {{לינק צו אידיש יאר|2448}} ביז נאך די תקופה פון די [[אנשי כנסת הגדולה]] צווישן {{לינק צו אידיש יאר|3400}} און {{לינק צו אידיש יאר|3500}}) ווערן געשילדערט פערזענליכקייטן פון [[אדם הראשון]], [[חוה]] און זייערע אפשטאמיגע ביז צו די צייט פון [[שיבת ציון]] נאך גלות בבל. טייל פון די שילדערונגען זענען געשריבן געווארן דורך נביאים פון די צייט וואס אין זיי איז געשען די אפגעשריבענע געשעענישן, און טייל זענען געשריבן געווארן אסאך יארן נאך די געשעענישן. | ||
געוויסע פון די פערזענליכקייטן האבן מעגליך געלעבט אויך נאכן ענדיגן שרייבן דעם תנ"ך: לויט איין מיינונג האט [[מרדכי]] געלעבט הונדערטער יארן נאכן ענדיגן שרייבן דעם תנ"ך{{הערה|זעט {{בבלי|מנחות|סד|ב}}, אין רש"י און תוספות}}. אויף אנדערע פערזענליכקייטן פארציילן חז"ל אז זיי זענען אינגאנצן נישט געשטארבן. | געוויסע פון די פערזענליכקייטן האבן מעגליך געלעבט אויך נאכן ענדיגן שרייבן דעם תנ"ך: לויט איין מיינונג האט [[מרדכי]] געלעבט הונדערטער יארן נאכן ענדיגן שרייבן דעם תנ"ך{{הערה|זעט {{בבלי|מנחות|סד|ב}}, אין רש"י און תוספות}}. אויף אנדערע פערזענליכקייטן פארציילן חז"ל אז זיי זענען אינגאנצן נישט געשטארבן{{הערה|[[S:מסכת כלה רבתי ג|כלה רבתי ג כד]]; דרך ארץ זוטא א יח; אוצר המדרשים, עשר גלויות פרשה ב.}}. | ||
לויט א דעה וואס ווערט דערמאנט אין גמרא{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|טו|ב}}}} ערשיינט אין תנ"ך אויך א פערזענליכקייט וואס איז נישט מער ווי א [[ליטערארישע כאראקטער]] - [[איוב]]. אין תנ"ך ווערן אויך דערמאנט [[מלאך|מלאכים]] ווי [[מיכאל]] און [[גבריאל]]; זייער נאמען ווערט דערמאנט נאר אין [[ספר דניאל]], אבער לויט חז"ל ווערן זיי שוין עטליכע מאל דערמאנט | לויט א דעה וואס ווערט דערמאנט אין גמרא{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|טו|ב}}}} ערשיינט אין תנ"ך אויך א פערזענליכקייט וואס איז נישט מער ווי א [[ליטערארישע כאראקטער]] - [[איוב]]. אין תנ"ך ווערן אויך דערמאנט [[מלאך|מלאכים]] ווי [[מיכאל]] און [[גבריאל]]; זייער נאמען ווערט דערמאנט נאר אין [[ספר דניאל]]{{הערה|צום ביישפיל, {{תנ"ך|דניאל|ח|טז}} און {{תנ"ך|דניאל|י|יג|אן=ספר}}}}, אבער לויט חז"ל ווערן זיי שוין עטליכע מאל דערמאנט אנאנים אין [[חמשה חומשי תורה|תורה]]{{הערה|צום ביישפיל [[די דריי מלאכים אין אברהם'ס געצעלט]]}} און אין אנדערע ספרים פון נביאים{{הערה|ווי "דער מענטש אנגעטאן אין לינען" ({{תנ"ך|יחזקאל|ט|ב}})}}. | ||
==נביאים אין תנ"ך== | ==נביאים אין תנ"ך== | ||
אסאך פון די הויפט פערזענליכקייטן וואס ווערן דערמאנט אין תנ"ך זענען געווען נביאים, וואס צו זיי זענען געזאגט געווארן דורך גאט די [[נבואה|נבואות]] וואס זענען געשריבן געווארן אין תנ"ך. דער תנ"ך שילדערט א תקופה פון הונדערטער יארן דורכאויס וועלכע עס האט זיך געצויגן א קייט פון נביאים און בני נביאים וועלכע האבן געהאט שייכות מיט די פירערשאפט פון אידישן פאלק אויף פארשידענע וועגן. פראמינענט צווישן זיי איז [[משה רבינו]], דער גרעסטער נביא, וואס האט אויך געשריבן די שילדערונג פון זיין לעבן פון גאטס מױל. פון צווישן די אנדערע נביאים זענען געווען וועלכע האבן געקרוינט קעניגן ווי [[שמואל]], [[תקופת השופטים|שופטים]] ווי [[דבורה הנביאה]], אזעלכע וועלכע האבן געגעבן ראט פאר קעניגן ווי [[חולדה הנביאה]], וועלכע האבן מוסר געזאגט ווי [[אליהו הנביא]], [[אלישע]] און [[עמוס]], און וועלכע האבן געווארנט איבערן [[חורבן בית המקדש|חורבן]] ווי [[ירמיהו]] און [[ישעיהו]]. די לעצטע נביאים זענען געווען [[חגי]], [[זכריה הנביא|זכריה]] און [[מלאכי]]. | אסאך פון די הויפט פערזענליכקייטן וואס ווערן דערמאנט אין תנ"ך זענען געווען נביאים, וואס צו זיי זענען געזאגט געווארן דורך גאט די [[נבואה|נבואות]] וואס זענען געשריבן געווארן אין תנ"ך. דער תנ"ך שילדערט א תקופה פון הונדערטער יארן דורכאויס וועלכע עס האט זיך געצויגן א קייט פון נביאים און בני נביאים וועלכע האבן געהאט שייכות מיט די פירערשאפט פון אידישן פאלק אויף פארשידענע וועגן. פראמינענט צווישן זיי איז [[משה רבינו]], דער גרעסטער נביא, וואס האט אויך געשריבן די שילדערונג פון זיין לעבן פון גאטס מױל. פון צווישן די אנדערע נביאים זענען געווען וועלכע האבן געקרוינט קעניגן ווי [[שמואל]], [[תקופת השופטים|שופטים]] ווי [[דבורה הנביאה]], אזעלכע וועלכע האבן געגעבן ראט פאר קעניגן ווי [[חולדה הנביאה]], וועלכע האבן מוסר געזאגט ווי [[אליהו הנביא]], [[אלישע]] און [[עמוס]], און וועלכע האבן געווארנט איבערן [[חורבן בית המקדש|חורבן]] ווי [[ירמיהו]] און [[ישעיהו]]. די לעצטע נביאים זענען געווען [[חגי]], [[זכריה הנביא|זכריה]] און [[מלאכי]]. | ||
==יחוס בוים== | |||
א באדייטנדער חלק פון תנ"ך באנעמט זיך מיט דעטאלירן דעם יחוס בוים פון אידישן פאלק און פון פערזענליכקייטן פארבינדן דערצו. פאלגנד זענען אויסגעשטעלט אסאך פון די הויפט פערזענליכקייטן וועלכע זענען אריינגערעכנט אין יחוס בוים פון די תקופה פון [[תרח]] ביז [[שלמה המלך]]. | |||
{{משפחה בוים פון תרח ביז שלמה המלך}} | |||
==זעט אויך== | |||
* [[:קאַטעגאָריע:פערזאנען אין תנ"ך|תנ"ך פערזאנען וועלכע פארמאגן אן ארטיקל אויף המכלול]] | |||
==דרויסנדיגע לינקס== | |||
* [https://tora.us.fm/tnk1/dmut/ דמויות תנכיות], אתר הניווט בתנ"ך | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
[[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין תנ"ך|*]] | |||
[[קאַטעגאָריע:תנ"ך]] | |||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
[[HE:אישיות מהתנ"ך]] | [[HE:אישיות מהתנ"ך]] | ||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 08:25, 8 יולי 2024
א תנ"ך פערזענליכקייט איז א פערזאן וואס ווערט דערמאנט אין תנ"ך. ארום צוויי טויזנט פערזאנען ווערן דערמאנט ביים נאמען אין תנ"ך[1].
נעמען און דעטאלן
צווישן די פערזענליכקייטן דערמאנט אין תנ"ך זענען פארהאן אזעלכע וואס זייער לעבנס געשיכטע ווערט געשילדערט גאר דעטאלירט, קעגן אנדערע וואס באקומען אן איינצעלנע דערמאנונג, צומאל ווערט דערביי אויך געשילדערט זייער ראלע אדער וואוינארט, און צומאל איז זייער נאמען די איינציגסטע אינפארמאציע וואס ערשיינט וועגן זיי אין תנ"ך.
טייל פון די פערזענליכקייטן וואס ווערן דערמאנט אין תנ"ך ערשיינען ווי אנאנימע כאראקטערן, ווי דער מקושש[2]. טייל פון זיי ווערן דערמאנט נאר דורך זייער ראלע ווי פרעה אדער זייער וואוינארט ווי האשה השונמית[3] אדער האשה הצרפית[4], און אנדערע ווערן דערמאנט צוזאמען מיט א לאנגע משפּחה געשיכטע ווי בן האשה הישראלית[5]. אויף טייל פערזענליכקייטן וועלכע זענען געבליבן אנאנים אין תנ"ך האבן חז"ל איבערגעגעבן זייער נאמען, און אויף טייל פון זיי האבן חז"ל איבערגעגעבן נאך אידענטיפיקאציע דעטאלן אדער נאך שילדערונגען פון זייער לעבן וואס ערשיינען נישט אין תנ"ך. נאך דעטאלן אויף פערזענליכקייטן וואס ווערן דערמאנט אין תנ"ך ערשיינען צומאל אויך אין אנדערע דרויסנדיגע קוועלער, ווי אין די ביכער פון יוסף בן מתתיהו אדער אנדערע שרייבער פון די צייטן פון צווייטן בית המקדש. איבער פופציג תנ"ך פערזענליכקייטן זענען באקאנט פון דרויסנדיגע ארכעאלאגישע קוועלער[6].
לעבן און שאפן
אין תנ"ך, וואס איז געשריבן געווארן דורכאויס א צייט אפשניט פון ארום טויזנט יאר, (צווישן ב'תמ"ח ביז נאך די תקופה פון די אנשי כנסת הגדולה צווישן ג'ת' און ג'ת"ק) ווערן געשילדערט פערזענליכקייטן פון אדם הראשון, חוה און זייערע אפשטאמיגע ביז צו די צייט פון שיבת ציון נאך גלות בבל. טייל פון די שילדערונגען זענען געשריבן געווארן דורך נביאים פון די צייט וואס אין זיי איז געשען די אפגעשריבענע געשעענישן, און טייל זענען געשריבן געווארן אסאך יארן נאך די געשעענישן.
געוויסע פון די פערזענליכקייטן האבן מעגליך געלעבט אויך נאכן ענדיגן שרייבן דעם תנ"ך: לויט איין מיינונג האט מרדכי געלעבט הונדערטער יארן נאכן ענדיגן שרייבן דעם תנ"ך[7]. אויף אנדערע פערזענליכקייטן פארציילן חז"ל אז זיי זענען אינגאנצן נישט געשטארבן[8].
לויט א דעה וואס ווערט דערמאנט אין גמרא[9] ערשיינט אין תנ"ך אויך א פערזענליכקייט וואס איז נישט מער ווי א ליטערארישע כאראקטער - איוב. אין תנ"ך ווערן אויך דערמאנט מלאכים ווי מיכאל און גבריאל; זייער נאמען ווערט דערמאנט נאר אין ספר דניאל[10], אבער לויט חז"ל ווערן זיי שוין עטליכע מאל דערמאנט אנאנים אין תורה[11] און אין אנדערע ספרים פון נביאים[12].
נביאים אין תנ"ך
אסאך פון די הויפט פערזענליכקייטן וואס ווערן דערמאנט אין תנ"ך זענען געווען נביאים, וואס צו זיי זענען געזאגט געווארן דורך גאט די נבואות וואס זענען געשריבן געווארן אין תנ"ך. דער תנ"ך שילדערט א תקופה פון הונדערטער יארן דורכאויס וועלכע עס האט זיך געצויגן א קייט פון נביאים און בני נביאים וועלכע האבן געהאט שייכות מיט די פירערשאפט פון אידישן פאלק אויף פארשידענע וועגן. פראמינענט צווישן זיי איז משה רבינו, דער גרעסטער נביא, וואס האט אויך געשריבן די שילדערונג פון זיין לעבן פון גאטס מױל. פון צווישן די אנדערע נביאים זענען געווען וועלכע האבן געקרוינט קעניגן ווי שמואל, שופטים ווי דבורה הנביאה, אזעלכע וועלכע האבן געגעבן ראט פאר קעניגן ווי חולדה הנביאה, וועלכע האבן מוסר געזאגט ווי אליהו הנביא, אלישע און עמוס, און וועלכע האבן געווארנט איבערן חורבן ווי ירמיהו און ישעיהו. די לעצטע נביאים זענען געווען חגי, זכריה און מלאכי.
יחוס בוים
א באדייטנדער חלק פון תנ"ך באנעמט זיך מיט דעטאלירן דעם יחוס בוים פון אידישן פאלק און פון פערזענליכקייטן פארבינדן דערצו. פאלגנד זענען אויסגעשטעלט אסאך פון די הויפט פערזענליכקייטן וועלכע זענען אריינגערעכנט אין יחוס בוים פון די תקופה פון תרח ביז שלמה המלך.
| אילן יוחסין פון תרח ביז שלמה המלך |
|---|
זעט אויך
דרויסנדיגע לינקס
- דמויות תנכיות, אתר הניווט בתנ"ך
רעפערענצן
- ↑ נדב שנרב, קרן זווית, תל אביב תשע"ד, עמ' 62
- ↑ במדבר טו, לב–לו
- ↑ מלכים ב' ד, ח–לז
- ↑ מלכים א' יז
- ↑ ויקרא כד, י–כג
- ↑ Purdue researcher verifies the existence of 53 people mentioned in the Hebrew Bible, לויט א פארשונג דורכגעפירט אין פורדיו אוניווערזיטעט, אינדיאנע, פאראייניגטע שטאטן
- ↑ זעט מנחות סד, ב, אין רש"י און תוספות
- ↑ כלה רבתי ג כד; דרך ארץ זוטא א יח; אוצר המדרשים, עשר גלויות פרשה ב.
- ↑ בבא בתרא טו, ב
- ↑ צום ביישפיל, דניאל ח, טז און י, יג
- ↑ צום ביישפיל די דריי מלאכים אין אברהם'ס געצעלט
- ↑ ווי "דער מענטש אנגעטאן אין לינען" (יחזקאל ט, ב)