מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
שיריים
(←נאמען: בילד) |
(שיריים) |
||
| שורה 26: | שורה 26: | ||
ניסן דינט אלס דער אנהייב פון יאר לגבי פארשידענע דינים: פאר [[מלך|מלכים]]{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ב|א}}}}, אידישע קעניגן, וואס זייערע יארן האבן זיך גערעכנט אנגעהויבן פון א' ניסן{{ביאור|לויט איין דעה רעכענען זיך אויך די יארן פון די גוי'אישע קעניגן פון ניסן{{הערה|רבי אלעזר בשם רבי חנינא אין {{ירושלמי|ראש השנה|א|א}}}}, אבער לויט די אנגענומענע דעה רעכענען זיי זיך פון תשרי{{הערה|חיפה, ירושלמי דארט; {{בבלי|ראש השנה|ג|א}}.}}.}}, און פאר [[תרומת הלשכה]]{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ז|א}}|שם=רהזא}}, צוליב וואס די [[קרבן|קרבנות]] פון א' ניסן און ווייטער האבן געדארפט זיין געקויפט פון די פרישע [[מחצית השקל|שקלים]]. לויט טייל מקורות איז עס אויך דער אנהייב יאר פאר שכירות בתים, אז אויב האט מען פארדינגען א הויז אין א' אדר פאר "שנה זו" קען מען ענדיגן דעם אפמאך אין א' ניסן, און פאר עיבורין, וויבאלד א יאר קען שוין נישט ווערן באשטימט אלס עיבור יאר פון ניסן און ווייטער{{הערה|שם=רהזא}}. | ניסן דינט אלס דער אנהייב פון יאר לגבי פארשידענע דינים: פאר [[מלך|מלכים]]{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ב|א}}}}, אידישע קעניגן, וואס זייערע יארן האבן זיך גערעכנט אנגעהויבן פון א' ניסן{{ביאור|לויט איין דעה רעכענען זיך אויך די יארן פון די גוי'אישע קעניגן פון ניסן{{הערה|רבי אלעזר בשם רבי חנינא אין {{ירושלמי|ראש השנה|א|א}}}}, אבער לויט די אנגענומענע דעה רעכענען זיי זיך פון תשרי{{הערה|חיפה, ירושלמי דארט; {{בבלי|ראש השנה|ג|א}}.}}.}}, און פאר [[תרומת הלשכה]]{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ז|א}}|שם=רהזא}}, צוליב וואס די [[קרבן|קרבנות]] פון א' ניסן און ווייטער האבן געדארפט זיין געקויפט פון די פרישע [[מחצית השקל|שקלים]]. לויט טייל מקורות איז עס אויך דער אנהייב יאר פאר שכירות בתים, אז אויב האט מען פארדינגען א הויז אין א' אדר פאר "שנה זו" קען מען ענדיגן דעם אפמאך אין א' ניסן, און פאר עיבורין, וויבאלד א יאר קען שוין נישט ווערן באשטימט אלס עיבור יאר פון ניסן און ווייטער{{הערה|שם=רהזא}}. | ||
לויט [[רבי יהושע בן חנניה]] איז [[בריאת העולם|דער וועלט באשאפן געווארן]] אין ניסן, א צייט ווען עס האבן זיך אויך אויסגעשפילט פארשידענע צענטראלע געשעענישן אין אידישע היסטאריע{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|יא|א}}}}. דאס איז אין קעגנזאץ צו די מיינונג פון רבי אליעזר, לויט וועמען בריאת העולם און רוב פון די געשעענישן זענען פארגעקומען אין תשרי. | לויט [[רבי יהושע בן חנניה]] איז [[בריאת העולם|דער וועלט באשאפן געווארן]] אין ניסן, א צייט ווען עס האבן זיך אויך אויסגעשפילט פארשידענע צענטראלע געשעענישן אין אידישע היסטאריע{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|יא|א}}|שם=רהיא}}. דאס איז אין קעגנזאץ צו די מיינונג פון רבי אליעזר, לויט וועמען בריאת העולם און רוב פון די געשעענישן זענען פארגעקומען אין תשרי. | ||
ביי די אידן פון [[טוניסיע]] און [[ליביע]] איז איינגעפירט צו פראווען א "בסיסא" צערעמאניע אין די נאכט צו ראש חודש ניסן, וואס רעכנט אריין וואונטשן פאר א גוטע געבענטשטע יאר, צו באצייכענען דער יאר וואס הייבט זיך אן אין ניסן{{הערה|{{אוצר החכמה|רפאל סרוסי|מנהגי לוב טראבלס|617941||page=94}}}}. | ביי די אידן פון [[טוניסיע]] און [[ליביע]] איז איינגעפירט צו פראווען א "בסיסא" צערעמאניע אין די נאכט צו ראש חודש ניסן, וואס רעכנט אריין וואונטשן פאר א גוטע געבענטשטע יאר, צו באצייכענען דער יאר וואס הייבט זיך אן אין ניסן{{הערה|{{אוצר החכמה|רפאל סרוסי|מנהגי לוב טראבלס|617941||page=94}}}}. | ||
| שורה 54: | שורה 54: | ||
דער מלאך [[מיכאל]] הערשט איבער דעם חודש{{הערה|{{זוהר|יתרו}}}}. | דער מלאך [[מיכאל]] הערשט איבער דעם חודש{{הערה|{{זוהר|יתרו}}}}. | ||
חודש ניסן ווערט אנגעגעבן אין חז"ל אלס א צייט וואס איז מסוגל פאר ישועות פאר אידן, אריינגערעכנט די צוקונפטיגע [[גאולה]]{{הערה|שם=רהיא}}, און ווערט באצייכנט דורך [[רבי אלעזר הקליר]] אלס "החודש אשר ישועות בו מקיפות"{{הערה|מוסף לשבת החודש}}. אין מדרש ווערט אויסגעדריקט אז קיין שום חודש איז נישט אזוי גרויס ווי ניסן{{הערה|{{מדרש רבה|שמות|טו|א}}}}. ביי [[חסידות|חסידים]] האט מען געזאגט, אז די ערשטע צוועלף טעג פון ניסן פארמאגן אין זיך דעם כח פון די צוועלף חדשים פון יאר{{הערה|אגרא דכלה, פרשת פקודי}}, און אז דער חודש רעכנט אריין אין זיך די מעלות פון אלע אנדערע חדשים און צייטן{{הערה|מי השילוח, פרשת כי תשא}}. | |||
דער ערשטער האלב חודש ענדיגט די צייט פון "קור", און דער צווייטער האלב חודש הייבט אן די צייט פון "קציר", וועלכע ווערן דערמאנט אין פסוק{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ח|כב}}}} {{ציטוטון|זֶרַע וְקָצִיר וְקֹר וָחֹם וְקַיִץ וָחֹרֶף וְיוֹם וָלַיְלָה לֹא יִשְׁבֹּתוּ}}{{הערה|{{בבלי|בבא מציעא|קו|ב}}}}. אין חז"ל ווערט דערמאנט אלס אן עקסטערער חסד דער מילדער וועטער פון די צייט ווען אידן זענען ארויס פון מצרים{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|ג}}}}. | דער ערשטער האלב חודש ענדיגט די צייט פון "קור", און דער צווייטער האלב חודש הייבט אן די צייט פון "קציר", וועלכע ווערן דערמאנט אין פסוק{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ח|כב}}}} {{ציטוטון|זֶרַע וְקָצִיר וְקֹר וָחֹם וְקַיִץ וָחֹרֶף וְיוֹם וָלַיְלָה לֹא יִשְׁבֹּתוּ}}{{הערה|{{בבלי|בבא מציעא|קו|ב}}}}. אין חז"ל ווערט דערמאנט אלס אן עקסטערער חסד דער מילדער וועטער פון די צייט ווען אידן זענען ארויס פון מצרים{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|ג}}}}. | ||
| שורה 59: | שורה 61: | ||
== דינים און מנהגים == | == דינים און מנהגים == | ||
רוב טעג פון חודש ניסן ווערן פאררעכנט [[ימים טובים]], אנגעהויבן פון די טעג ווען די [[נשיא]]ים האבן געברענגט זייערע [[קרבנות הנשיאים|קרבנות]]{{הערה|{{מסכת קטנה|סופרים|כא}}}}, און דערנאך די טעג פון ערב פסח און [[פסח]]. מען זאגט דעריבער נישט קיין [[תחנון]] און מען טוט נישט [[תענית|פאסטן]] און מען רעכט נישט אפ [[הספד]]ים אינעם גאנצן חודש{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תכט|ב}}}}. טייל האבן יא געזאגט תחנון און ערלויבט הספדים אין די לעצטע טעג פון חודש, פון נאך אסרו חג{{הערה|{{טור|אורח חיים|תכט}}|שם=טור}}, און לויט זיי מעג מען אויך פאסטן אין די טעג{{הערה|דארט=טור|בית יוסף, דארט, בדעת הטור.}}. | רוב טעג פון חודש ניסן ווערן פאררעכנט [[ימים טובים]], אנגעהויבן פון די טעג ווען די [[נשיא]]ים האבן געברענגט זייערע [[קרבנות הנשיאים|קרבנות]]{{הערה|{{מסכת קטנה|סופרים|כא}}}}, און דערנאך די טעג פון ערב פסח און [[פסח]]. מען זאגט דעריבער נישט קיין [[תחנון]] און מען טוט נישט [[תענית|פאסטן]] און מען רעכט נישט אפ [[הספד]]ים אינעם גאנצן חודש{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תכט|ב}}}}. טייל האבן יא געזאגט תחנון און ערלויבט הספדים אין די לעצטע טעג פון חודש, פון נאך אסרו חג{{הערה|{{טור|אורח חיים|תכט}}|שם=טור}}, און לויט זיי מעג מען אויך פאסטן אין די טעג{{הערה|דארט=טור|בית יוסף, דארט, בדעת הטור.}}. | ||
טייל קהילות פירן זיך אז אן [[אבילות|אבל]] דאוונט נישט פאר'ן עמוד דורכאויס חודש ניסן{{הערה|מקור חיים, סימן קל"ב}}. | |||
[[בית דין]] טוט נישט רופן צו [[דין תורה]] אין חודש ניסן, וויבאלד דער בעל דין איז פארנומען מיט די ימים טובים פון חודש{{הערה|{{שלחן ערוך|חושן משפט|ה|ב}}}}. | [[בית דין]] טוט נישט רופן צו [[דין תורה]] אין חודש ניסן, וויבאלד דער בעל דין איז פארנומען מיט די ימים טובים פון חודש{{הערה|{{שלחן ערוך|חושן משפט|ה|ב}}}}. | ||
לויט א מקור, דארף מען פארמערן מיט [[פרייד]] אין חודש ניסן ווי אין חודש אדר{{הערה|אליה רבה סימן תרפ"ח ס"ק ח', באזירט אויף {{בבלי|תענית|כט|א|מפרש=רש"י|ד"ה=משנכנס}}.}}. לויט א מקור זאל מען פרובירן צו באשטימען א [[חתונה]] אין חודש ניסן{{הערה|מנהגי נישואין-קאפיטשניץ (ירושלים תשס"ה), עמ' קי"ד}}. | |||
אין גמרא ווערט דערמאנט [[ברכת האילנות|א ברכה]] וואס ווערט געזאגט אין די טעג פון ניסן, ווען מען זעט די [[בוים|ביימער]] שפראצן{{הערה|{{בבלי|ברכות|מג|ב}}}}. אין די פוסקים שטייט אז די ברכה קען געזאגט ווערן אויך אין אנדערע חדשים{{הערה|{{משנה ברורה|רכו|א}}}}, אבער על פי קבלה זאל מען אויפפאסן אז עס זאל זיין דווקא אין ניסן{{הערה|ברכי יוסף, סימן רכ"ו}}. | אין גמרא ווערט דערמאנט [[ברכת האילנות|א ברכה]] וואס ווערט געזאגט אין די טעג פון ניסן, ווען מען זעט די [[בוים|ביימער]] שפראצן{{הערה|{{בבלי|ברכות|מג|ב}}}}. אין די פוסקים שטייט אז די ברכה קען געזאגט ווערן אויך אין אנדערע חדשים{{הערה|{{משנה ברורה|רכו|א}}}}, אבער על פי קבלה זאל מען אויפפאסן אז עס זאל זיין דווקא אין ניסן{{הערה|ברכי יוסף, סימן רכ"ו}}. | ||