אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "המכלול:שפראך געשפרעכן"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
שורה 28: שורה 28:
::::נאר להערה: די פראגע איז דא וויאזוי צו באשטימען די '''נעמען פון ארטיקלען''', נישט וויאזוי צו שרייבן אינעווייניג אין ערך (וואס דארט ווענדט זיך אוודאי מער אינעם קאנטעקסט). — [[באניצער:צמא לדעת|צמא לדעת]] • [[באַניצער שמועס:צמא לדעת|שמועס]] • ח' כסלו ה'תשפ"ד 15:07, 21 נאוועמבער 2023 (UTC)
::::נאר להערה: די פראגע איז דא וויאזוי צו באשטימען די '''נעמען פון ארטיקלען''', נישט וויאזוי צו שרייבן אינעווייניג אין ערך (וואס דארט ווענדט זיך אוודאי מער אינעם קאנטעקסט). — [[באניצער:צמא לדעת|צמא לדעת]] • [[באַניצער שמועס:צמא לדעת|שמועס]] • ח' כסלו ה'תשפ"ד 15:07, 21 נאוועמבער 2023 (UTC)
:::::אה... אויב אזוי האב איך גארנישט געזאגט, אנטשולדיגט. • • • [[באַניצער:האט'ס אמונה|האט'ס אמונה]] • [[באַניצער שמועס:האט'ס אמונה|שמועס מיט מיר]] • [[באַזונדער:שיקן_אן_ע-פאסט_צום_באניצער/האט%27ס_אמונה|שרייב צו מיר]] • ח' כסלו ה'תשפ"ד • 16:38, 21 נאוועמבער 2023 (UTC)
:::::אה... אויב אזוי האב איך גארנישט געזאגט, אנטשולדיגט. • • • [[באַניצער:האט'ס אמונה|האט'ס אמונה]] • [[באַניצער שמועס:האט'ס אמונה|שמועס מיט מיר]] • [[באַזונדער:שיקן_אן_ע-פאסט_צום_באניצער/האט%27ס_אמונה|שרייב צו מיר]] • ח' כסלו ה'תשפ"ד • 16:38, 21 נאוועמבער 2023 (UTC)
:::::::{{א|צמא לדעת|איך}} טראכט זיך יעצט איבער, איך מיין אבער אז "שטעקן פון משה" הערט זיך אזוי האלב גערעדט, ווייל באמת דארף מען צו זאגן "די" שטעקן פון משה אד"ג, נישט אזוי? (אנדערש פון לשה"ק ווי מטה משה איז קלאר געזאגט, אפגערעדט מטהו של משה...). • • • [[באַניצער:האט'ס אמונה|האט'ס אמונה]] • [[באַניצער שמועס:האט'ס אמונה|שמועס מיט מיר]] • [[באַזונדער:שיקן_אן_ע-פאסט_צום_באניצער/האט%27ס_אמונה|שרייב צו מיר]] • ח' כסלו ה'תשפ"ד • 16:40, 21 נאוועמבער 2023 (UTC)
:::::::{{א|צמא לדעת|איך}} טראכט זיך יעצט איבער, איך מיין אבער אז "שטעקן פון משה" הערט זיך אזוי האלב גערעדט, ווייל באמת דארף מען צו זאגן "די" שטעקן פון משה אד"ג, נישט אזוי? (אנדערש פון לשה"ק ווי מטה משה איז קלאר געזאגט, אפגערעדט מטהו של משה...). • • • [[באַניצער:האט'ס אמונה|האט'ס אמונה]] • [[באַניצער שמועס:האט'ס אמונה|שמועס מיט מיר]] • [[באַזונדער:שיקן_אן_ע-פאסט_צום_באניצער/האט%27ס_אמונה|שרייב צו מיר]] • ח' כסלו ה'תשפ"ד • 16:40, 21 נאוועמבער 2023 (UTC) לאמיר עס קודם רופן מיט די לינגוויסטישע נעמען: א זאכווארט מיט אן אדיעקטיוו. לאמיר נעמען א ביישפיל, '''א ווייסער טיש''' -- טיש איז א זאכווארט, און ווייס איז אן אדיעקטיוו. ווי איר זעט, וועט מען אין אידיש זאגן קודם דעם אדיעקטיוו און נאכדעם דאס זאכווארט. דאס זעלבע אין ענגליש איז עס '''a white table''', קודם דער אדיעקטיוו און נאכדעם דאס זאכווארט. אזוי אויך אין אין דייטש -- '''ein weißer tisch'''. דאס מיינט אז אזוי רעדט מען אין די גערמאנישע שפראכן. דאס זעלבע איז אויך אין די סלאווישע שפראכן, ווי פויליש און רוסיש.
::::::אין לשון קודש, ווידעראום, וועט מען לייגן דאס זאכווארט פריער ווי דער אדיעקטיוו: '''שולחן לבן'''. דאס זעלבע וועט זיין אין אראמיש '''פתורא חיורא''', און מסתמא אין אנדערע סעמיטישע שפראכן אויך. די לאטיינישע שפראכן ניצן דעם זעלבן מהלך. פראנצויזיש: '''Un tableau blanc'''. שפאניש: '''una mesa blanca'''.
::::::'''משה'ס שטעקן''' איז אייגנטליך די זעלבע שאלה. משה איז דא דער אדיעקטיוו וואס מאדיפיצירט דאס זאכווארט, שטעקן. דערפאר וועט מען זיך האלטן צום זעלבן כלל: אין לשון קודש וועט עס זיין '''מטה של משה''', און אין אידיש וועט מען זאגן '''משה'ס שטעקן'''. אזוי וועלן מער-ווייניגער אלע דערמאנטע שפראכן נאכפאלגן די ליניע.
::::::יעצט דאס איז דער פשוט'ער כלל. ס'וועלן אבער נאטירליך זיין אסאך יוצאים מן הכלל. ענגליש, למשל, איז ביסודה א גערמאנישע שפראך, אבער צווישן א דריטל און האלב פון איר וואקאבולאר איז לאטייניש, דורך פראנצויזיש. ד"מ אז זי איז גאר אסאך באאיינפלוסט פון לאטייניש. דעריבער וועט מען זען זייער אפט ווי ענגליש נעמט די פראנצויזישע ליניע ווען ס'קומט צו אזעלכע שאלות. אבער בעיקר וועט עס זיין ווען דאס ווארט הייבט ווערן לאנג און קאמפליצירט, וואס דעמאלט איז זאגן דאס זאכווארט פריער גלייכער. צב"ש אין אידיש וואלט מען געזאגט '''פעדעראלע אויספארשונג ביורא''', אבער אין ענגליש איז עס '''Federal Bureau of Investigation'''. אבער דער סדר פון ווערטער איז נאך אלץ נישט ווי אין עברית, ווי מ'וואלט געזאגט '''משרד החקירות פרדלית'''.
::::::אידיש איז מער גערמאניש ווי ענגליש, מער ענליך צו דייטש, און אוודאי גאנץ אנדערש ווי לשון קודש. מ'וועט זיך פיל מער האלטן צו לייגן דעם אדיעקטיוו פאר'ן זאכווארט. דאס מיינט אבער נישט אז ס'איז אן אייזערנער כלל. מ'דארף אלץ צולייגן קאפ וויאזוי ס'מאכט דאס מערסטע סענס. למשל מ'זאגט '''מעשיות פון צדיקים''', נישט צדיק'ישע מעשיות; '''מלאכים פון הימל''', נישט הימלישע מלאכים. אויך ווערן געוויסע ווערטער אומווילנדיג איבערגעטייטשט פון זייער אריגינעלער שפראך, זאגט מען עס לויט זייער סדר הדברים. למשל '''די טעג פון בין המצרים''', נישט בין המצרים טעג; '''די פאראייניגטע שטאטן פון אמעריקע''', נישט אמעריקע'ס פאראייניגטע שטאטן.
43

רעדאגירונגען

נאוויגאציע מעניו