יארן ג'ת"ת - ג'תתצ"ט
יארן ג'ת"ת (3800) - ג'תתצ"ט (3899) האבן זיך אנגעהויבן, לויט די אנגענומענע כראנאלאגיע וואס איז באזירט אויף סדר עולם רבה, 1985 יאר צוריק און האבן זיך געענדיגט 1886 יאר צוריק.
די יארן ווערן דא גערעכנט לויטן ציילונג באניצט אין סדר הדורות און אין אנדערע ספרים אויף אידישע כראנאלאגיע, וועלכע הייבן אן פון טאג ווען אדם הראשון איז באשאפן געווארן, אין צווייטן יאר לבריאת העולם (דער ערשטער יאר לבריאת העולם, גערופן "שנת תוהו", האט אנטהאלטן בלויז פינף טעג). לויט די רעכענונג וואס איז היינט אנגענומען (אין וועלכע דער יעצטיגער יאר איז ה'תשפ"ה), וואס הייבט זיך אן פון ערשטן טאג צום בריאת העולם, דארף מען צולייגן איין יאר צום חשבון.
ביי טייל פון די יארן דארף מען מעגליך צולייגן נאך איין צום חשבון, געוואנדן אויב די יארן אין די תורה רעכענען זיך ווען זיי הייבן זיך אן אדער ווען זיי זענען געענדיגט[1].
געשעענישן
- ג'תת"ב – רבי עקיבא האט חתונה מיט רחל, א טאכטער פון כלבא שבוע, און הייבט אן לערנען תורה ביי די פערציג יאר.
- ג'תת"ד – אגריפס דער צווייטער ווערט דער אפיציעלער קעניג, אונטער די רוימישע גובערנאטארן.
- ג'תת"י – רבן שמעון בן גמליאל הזקן ווערט דער נשיא, נאך די פטירה פון זיין פאטער.
- ג'תתכ"ה – אומרוען ברעכן אויס צווישן אידן קעגן דעם רוימישן גובערנאטאר, וועלכער איז געווען באזונדער ברוטאל און קארופטירט.
- ג'תתכ"ה – רוימישע כוחות, אינאיינעם מיט אגריפס, ווערן פארטריבן פון ירושלים, דערמיט געבנדיג דעם אויבערהאנט פאר די קנאי'שע פראקציע צווישן די אידן, און די אומרוען נעמען אן דעם כאראקטער פון א גרויסער אידישער אויפשטאנד קעגן רוימישע הערשאפט אין אלגעמיין.
- ג'תתכ"ו, י' טבת – רוים, אין שפיץ פון אספסיאנוס און זיין זון טיטוס, הייבט אן באלאגערן ירושלים.
- ג'תתכ"ז, כ"א אייר – הייבט זיך אן דער באלאגערונג פון יודפת, דער פעסטונג פון גליל התחתון
- ג'תתכ"ז, א' תמוז – יודפת פאלט צו די רוימער
- ג'תתכ"ז, כ"ד אלול – הייבט זיך אן דער באלאגערונג פון גמלא, דער פעסטונג אין רמת הגולן
- ג'תתכ"ח, כ"ג תשרי – גמלא פאלט צו די רוימער, אין דער לעצטער שלאכט בעפארן ווענדן אלע זייערע קרעפטן קיין ירושלים.
- ג'תתכ"ח[2], כ"ה סיון[3] – רבן שמעון בן גמליאל הזקן און רבי ישמעאל בן אלישע כהן גדול זענען די ערשטע פון די עשרה הרוגי מלכות, אומגעברענגט דורך די רוימער. רבן יוחנן בן זכאי נעמט איבער רוחניות'דיגע פירערשאפט, און שטעלט אויף א תורה צענטער אין יבנה.
- ג'תתכ"ח[2], י"ז תמוז – די מויערן פון ירושלים דורכגעבראכן דורך די רוימער, און דער קרבן תמיד ווערט בטל.
- ג'תתכ"ח[2], ט' אב פארנאכטס – חורבן בית המקדש
- ג'תתל"ג – די יסודות פון די משניות הייבן אן ווערן אראפגעלייגט דורך די סנהדרין אין "כרם ביבנה", אונטער די פירערשאפט פון רבן גמליאל פון יבנה אלס נשיא, רבי יהושע בן חנניה אלס אב בית דין, און רבי אליעזר בן הורקנוס אלס חכם.
- ג'תתמ"ב – רבי עקיבא ווערט דער ראש ישיבה, מיט טויזנטער תלמידים
- ג'תת"פ[4] – הייבט זיך אן דער בר כוכבא אויפשטאנד
- ג'תתפ"ב[4], ט' אב – חורבן ביתר און ענדע פון בר כוכבא אויפשטאנד
- ג'תתפ"ג[4], ט' אדער י' תשרי – רבי עקיבא אומגעברענגט אויף קידוש השם, אלס דער הויכפונקט פון די עשרה הרוגי מלכות.
געבוירן
- ארום ג'תתכ"ט אדער ג'תת"ל[5] – רבי שמעון בר יוחאי
- ג'תתפ"א, אין אייר[6] – רבי יהודה הנשיא
נפטר געווארן
- ג'תת"ד – אגריפס דער ערשטער
- ג'תת"י – רבן גמליאל הזקן
- ג'תתכ"ח, כ"ה סיון – רבן שמעון בן גמליאל הזקן און רבי ישמעאל בן אלישע כהן גדול
- ג'תתל"ג – רבן יוחנן בן זכאי
- ג'תתפ"ג, ט' אדער י' תשרי – רבי עקיבא
פיל-יעריגער לוח
►► | ג'ת"ת - ג'תתצ"ט | ◄◄ |
טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי |
ג'ת"ת (3800) |
ג'תת"א ⑦ (3801) |
ג'תת"ב (3802) |
ג'תת"ג (3803) |
ג'תת"ד (3804) |
ג'תת"ה (3805) |
ג'תת"ו (3806) |
ג'תת"ז (3807) |
ג'תת"ח ⑦ (3808) |
ג'תת"ט ☼ (3809) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ג'תת"י (3810) |
ג'תתי"א (3811) |
ג'תתי"ב (3812) |
ג'תתי"ג (3813) |
ג'תתי"ד (3814) |
ג'תתט"ו ⑦ (3815) |
ג'תתט"ז (3816) |
ג'תתי"ז (3817) |
ג'תתי"ח (3818) |
ג'תתי"ט (3819) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ג'תת"כ (3820) |
ג'תתכ"א (3821) |
ג'תתכ"ב ⑦ (3822) |
ג'תתכ"ג (3823) |
ג'תתכ"ד (3824) |
ג'תתכ"ה (3825) |
ג'תתכ"ו (3826) |
ג'תתכ"ז (3827) |
ג'תתכ"ח (3828) |
ג'תתכ"ט ⑦ (3829) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ג'תת"ל (3830) |
ג'תתל"א (3831) |
ג'תתל"ב (3832) |
ג'תתל"ג (3833) |
ג'תתל"ד (3834) |
ג'תתל"ה (3835) |
ג'תתל"ו ⑦ (3836) |
ג'תתל"ז ☼ (3837) |
ג'תתל"ח (3838) |
ג'תתל"ט (3839) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ג'תת"מ (3840) |
ג'תתמ"א (3841) |
ג'תתמ"ב (3842) |
ג'תתמ"ג ⑦ (3843) |
ג'תתמ"ד (3844) |
ג'תתמ"ה (3845) |
ג'תתמ"ו (3846) |
ג'תתמ"ז (3847) |
ג'תתמ"ח (3848) |
ג'תתמ"ט (3849) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ג'תת"נ ⑦ (3850) |
ג'תתנ"א (3851) |
ג'תתנ"ב (3852) |
ג'תתנ"ג (3853) |
ג'תתנ"ד (3854) |
ג'תתנ"ה (3855) |
ג'תתנ"ו (3856) |
ג'תתנ"ז ⑦ (3857) |
ג'תתנ"ח (3858) |
ג'תתנ"ט (3859) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ג'תת"ס (3860) |
ג'תתס"א (3861) |
ג'תתס"ב (3862) |
ג'תתס"ג (3863) |
ג'תתס"ד ⑦ (3864) |
ג'תתס"ה ☼ (3865) |
ג'תתס"ו (3866) |
ג'תתס"ז (3867) |
ג'תתס"ח (3868) |
ג'תתס"ט (3869) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ג'תת"ע (3870) |
ג'תתע"א ⑦ (3871) |
ג'תתע"ב (3872) |
ג'תתע"ג (3873) |
ג'תתע"ד (3874) |
ג'תתע"ה (3875) |
ג'תתע"ו (3876) |
ג'תתע"ז (3877) |
ג'תתע"ח ⑦ (3878) |
ג'תתע"ט (3879) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ג'תת"פ (3880) |
ג'תתפ"א (3881) |
ג'תתפ"ב (3882) |
ג'תתפ"ג (3883) |
ג'תתפ"ד (3884) |
ג'תתפ"ה ⑦ (3885) |
ג'תתפ"ו (3886) |
ג'תתפ"ז (3887) |
ג'תתפ"ח (3888) |
ג'תתפ"ט (3889) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ג'תת"צ (3890) |
ג'תתצ"א (3891) |
ג'תתצ"ב ⑦ (3892) |
ג'תתצ"ג ☼ (3893) |
ג'תתצ"ד (3894) |
ג'תתצ"ה (3895) |
ג'תתצ"ו (3896) |
ג'תתצ"ז (3897) |
ג'תתצ"ח (3898) |
ג'תתצ"ט ⑦ (3899) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
א יאר אין אידישן לוח בעפאר ד'קי"ט * | אן עיבור יאר | פשוטע יאר | יוליאנישער יאר | ☼ = אנהייב מחזור פון 28 יארן פון ברכת החמה |
⑦ = שמיטה יאר אנגעהויבן פון ג'ת"נ |
* א באשטימטע סדר צו רעכענען עיבור יארן איז איינגעפירט געווארן אין יאר ד'קי"ט דורך הלל נשיאה, בעפאר דעם איז דער עיבור באשטימט געווארן דורך בית דין אנהייב יאר .
צו ליינען מער
- אברהם עקביא, סדרי זמנים לפי המסרת, תל אביב, תש"ג, עמ' 225
רעפערענצן
- ↑ איבער דעם ספק, זעט: רבי אברהם ישעיהו קארעליץ, חזון איש, אורח חיים, סימן ק"מ, ס"ק ג'.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 לויט דער ר"י הזקן, אין עבודה זרה ט, ב, איז דער חורבן געווען א יאר שפעטער - ג'תתכ"ט לאדם, וואס איז ג'תת"ל ליצירה.
- ↑ טור, אורח חיים, סימן תק"פ. לויט אנדערע מקורות איז עס פארגעקומען נאך וואס ירושלים איז געווארן איינגענומען (ספר הקבלה; רבי יוסף אבן נחמיאש אויף אבות פרק א משנה י"ז; נחלת אבות, הקדמה, הדור התשיעי); אדער נאכן חורבן (הגהות מלא הרועים, שבת נד,ב תוספות ד"ה הוה מעשר; הגהות חשק שלמה סנהדרין יא,א, לויט רמב"ם, הקדמת פירוש המשנה, הפרק הרביעי).
- ↑ 4.0 4.1 4.2 די יארן פון מלחמת בר כוכבא און חורבן ביתר זענען לויט ווי אויסגערעכנט אין "סדרי זמנים" פון סדר עולם. פילע אנדערע שיטות זענען פארהאן, זעט: צבי אריה זילבער, קורות הדורות - ב (באגרעניצט צו באַצאָלטע אַבאָנענטן).
- ↑ הרב רפאל הירשמן, "האור והחושך בגזירות הרומאים", קולמוס - מוסף לעיתון משפחה, גליון 111 (חג הפסח תשע"ב)
- ↑ הרב רפאל הירשמן, "גולה אחר גולה גלתה הסנהדרין", קולמוס - מוסף לעיתון משפחה, גליון 103 (אלול תשע"א)