יוספ'ס אנטפלעקונג צו זיינע ברידער

א מאלעריי וואס שילדערט די אנטפלעקונג פון יוסף צו זיינע ברידער.

יוסף'ס אנטפלעקונג צו זיינע ברידער, נאכן זיין אפגעהאקט צוויי און צוואנציג יאר, איז א סצענע וואס ווערט געשילדערט אין פרשת ויגש, בראשית מה.

די מעשה ווערט שטארק באארבעט אין מדרשי חז"ל וואס ערקלערן עס אויף פארשידענע וועגן, און מען לערנט זיך דערפון א מוסר השכל אויף די אינערליכע סתירות וואס גייען פאר ביי א מענטש.

די געשיכטע האט זיך אפגעשפילט אין מצרים ארום ב'רל"ח.

הינטערגרונט

אילוסטראציע ווי יוסף אנטפלעקט זיך צו זיינע ברידער.

נאך מכירת יוסף, די מעשה פון יוסף און אשת פוטיפר, זיין ארעסט וואס האט נאכגעפאלגט, די חלומות פון שר המשקים און שר האופים און זייער ענטשיידונג דורך יוסף, זיין באפרייאונג צוליב פרעה'ס חלומות און דאס אויפנעמען פון יוסף צו הערשן אויף מצרים, זענען געזאמלט געווארן לויט זיין באפעל פילע אוצרות פון עסן אין די זאטע יארן, אלס פארברייטונג צו די הונגער יארן. נאך וואס די זיבן זאטע יארן האבן זיך געענדיגט האבן זיך אנגעהויבן די הונגער יארן, און פרעה האט געשיקט די איינוואוינער פון מצרים צו יוסף אנזאגנדיג אז זיי זאלן פאלגן אלעס וואס יוסף וועט זיי באפוילן, און יוסף האט זיי פארקויפט עסן פאר געלט.

דער גרויסער הונגער האט דערגרייכט אויך ארץ כנען, דער וואוינארט פון יעקב, און ער האט געשיקט זיינע זין צו נידערן קיין מצרים און קויפן עסן. יוסף האט זיך געפירט צו זיי פרעמד און געפאדערט אז זיי זאלן ברענגען בנימין. ווען זיי זענען צוריקגעקומען מיט בנימין, האט יוסף זיי געגעבן עסן און ער האט באפוילן זיין באדינער אז ער זאל באהאלטן זיין בעכער אין די זאק פון בנימין. ווען זיי זענען ארויס האט ער געשיקט זיין באדינער זיי נאכצויאגן, דער באדינער האט "געטראפן" די בעכער אין די זאק פון בנימין און ער איז צוריקגענומען געווארן צום הויז פון יוסף. די ברידער, אין שפיץ פון יהודה, האבן נישט איינגעשטימט זיך צוריק צו קערן קיין כנען אן בנימין, און זיי האבן זיך אויך צוריק געקערט צום שטוב פון יוסף צו איינבעטן ביי אים.

די אנטפלעקונג

אנקומענדיג צו יוסף זענען די ברידער געפאלן צו אים, און יהודה האט געזאגט צו יוסף אז זיי וועלן אלע ווערן קנעכט פאר אים, אויף וואס יוסף האט געענטפערט אז ער וואלט נישט געטון אזאנס, נאר בנימין זאל זיין א קנעכט, און די איבריגע ברידער קענען צוריקגיין פריי צו זייער פאטער. יהודה האט זיך דאן געוואנדן צו יוסף, צו איינבעטן אז ער זאל באפרייען בנימין.

יהודה האט געשילדערט וואס איז אריבער אויף זיי, ווען יוסף האט זיך נאכגעפרעגט צי זיי האבן א טאטע אדער ברידער, זיי האבן אים דערציילט איבער זייער אלטער פאטער וועלכע איז געבליבן אינדערהיים מיט זיין קליינעם בן זקונים וועלכע ער האט זייער ליב, זייענדיג די איינציגסטע פארבליבענע פון זיין מוטער; ווי יוסף האט זיך גע'עקשנ'ט מיטצוברענגען בנימין קיין מצרים טראץ די טענות פון די ברידער אז עס קען שאדן פאר'ן טאטן; ווי דער הונגער האט זיך געשטארקט און יעקב האט צוריקגעשיקט זיינע זין קיין מצרים קויפן שפייז, און זיין שטארקע ווידערווילן אראפצולאזן בנימין נאכ'ן פארלירן זיין ברודער יוסף. יהודה האט אויסגעפירט אז ער קען זיך נישט אהיימקערן צו זיין טאטן אן בנימין, און ער איז גרייט צו בלייבן אין געפענגעניש אנשטאט אים. לויט די מדרשים איז דער ווענדונג געווען באגלייט מיט דראאונגען אז ער וועט חרוב מאכן גאנץ מצרים אויב בנימין ווערט נישט באפרייט^{[מקור פארלאנגט: בעסערע אדער קלארערע מקור]}.

יוסף האט זיך מער נישט געקענט איינהאלטן, ער האט באפוילן אז אלע וועכטער זאלן ארויסגיין, און דעמאלט האט ער זיך אנטפלעקט צו זיי מיט געוויין. די ברידער האבן זיך זייער דערשראקן אזש זיי האבן נישט געקענט ענטפערן פון שאק און בושה.

וַיֹּאמֶר יוֹסֵף אֶל אֶחָיו, אֲנִי יוֹסֵף, הַעוֹד אָבִי חָי, וְלֹא יָכְלוּ אֶחָיו לַעֲנוֹת אֹתוֹ כִּי נִבְהֲלוּ מִפָּנָיו

— בראשית מה, ג

אין מדרש ווערט פארציילט אז אין אנפאנג האבן די ברידער נישט געקענט גלייבן, טראץ וואס ער האט גערעדט צו זיי אין לשון קודש, וויבאלד ווען מען האט אים פארקויפט איז ער נאך געווען יונג אן א בארד, און יעצט איז ער שוין געווען געבערדלט - ביז ווען יוסף האט זיי באוויזן אז ער איז גע'מל'עט.

יוסף האט זיי בארואיגט אז דאס איז געווען אזוי געפירט פון הימל זיי צו קענען שפייזן און ראטעווען פונעם הונגער. יוסף האט באפוילן די ברידער זיך אהיימצוקערן צו יעקב, אים דערציילן איבער זיין שטעלע און שטאנד אין מצרים, און אים אראפברענגען מיט די גאנצע פאמיליע און פארמעגן זיך באזעצן אין גושן וואו ער וועט אים שפייזן. יוסף און בנימין האבן זיך געהאלזט און געוויינט, ער האט דאן געקושט די ברידער און געוויינט און געשמועסט מיט זיי.

אין פרעה'ס שטוב האט מען זיך דערוואוסט פון די אנקום פון יוסף'ס ברידער, און עס איז זייער געפאלן פאר פרעה און זיינע באדינער אז יוסף שטאמט נישט פון קנעכט נאר פון א רעספעקטירטע משפחה. פרעה האט דאן אנגעזאגט פאר יוסף מיטצושיקן צו זיין פאטער וועגענער און שפייז, און זיי זאלן אים אראפברענגען קיין מצרים וואו זיי וועלן באקומען דאס בעסטע וואס מצרים פארמאגט.

יוסף האט דערנאך געגעבן קליידונג פאר זיינע ברידער, און פאר בנימין פינף פאר קליידונג און דריי הונדערט זילבער שטיק. ביים ארויסגיין האט זיי יוסף געבעטן "אל תרגזו בדרך" - אנדייטנדיג, לויט איין פשט, אז זיי זאלן זיך נישט קריגן אויף דעם וואס זיי האבן אים פארקויפט, און דעבאטירן און זאגן: וועגן דיר האט מען אים פארקויפט, דו האסט פארציילט אויף אים שלעכטס און צוגעברענגט מען זאל אים פארקויפן.

מעלדונג פאר יעקב

די ברידער זענען אנגעקומען צו יעקב אין ארץ כנען, און אים דערציילט אז יוסף לעבט נאך: ”עוֹד יוֹסֵף חַי”, און אז ער איז א הערשער איבער גאנץ מצרים. יעקב האט דאס קוים געקענט גלייבן.

אין ספר הישר ווערט געברענגט אז די ברידער האבן געקווענקלט אויב און וויאזוי מען זאל אים דערציילן די פלוצלינג'דיגע בשורה. סרח בת אשר, וואס האט גוט געקענט שפילן אויף א פידל, האט געשפילט פאר יעקב מיט די ווערטער "דער פעטער יוסף לעבט, ער הערשט אויף גאנץ מצרים". נאך וואס זי האט דאס איבער געזינגען צוויי-דריי מאל, איז צו אים צוריק געקומען די רוח הקודש און ער האט געזען אז אירע רייד זענען אמת. יעקב האט איר געבענטשט: "מיין טאכטער, זאל אין דיר קיינמאל הערשן דער טויט, ווייל דו האסט מיר אויפגעלעבט".

יעקב האט אנגענומען זייערע רייד און האט אויפגעלעבט זעענדיג די וועגענער וואס יוסף האט געשיקט. חז"ל האבן גע'דרש'נט אז יוסף האט אים געשיקט "עגלות" (וועגענער), אלס רמז אז זיי האבן זיך צעטיילט ווען זיי האבן געהאלטן אינמיטן לערנען די פרשה פון עגלה ערופה, און אזוי זאל ער דערקענען אז טאקע יוסף איז דער וואס שיקט צו אים.

ענדע

יעקב איז אראפ קיין מצרים, נאך וואס זיין גייסט האט אויפגעלעבט, נישט פאר ער באקומט צוריק זיין רוח הקודש און גאט זאגט אים ”אָנֹכִי אֵרֵד עִמְּךָ מִצְרַיְמָה וְאָנֹכִי אַעַלְךָ גַם עָלֹה, וְיוֹסֵף יָשִׁית יָדוֹ עַל עֵינֶיךָ”. דער ספורנו^{[מקור פארלאנגט]} שרייבט אז יעצט, גייענדיג צו זיין פרייליכע טייל פון זיין לעבן, נאך וואס ער איז אריבער די אלע צרות, האט אים גאט געזאגט וואס עס וועט געשען באחרית הימים, ווי עס שטייט ״רנו ליעקב שמחה״.

דער פארגלייך צום גרויסן יום הדין

אין מדרש ווערט ערקלערט די בושה וואס וועט באנעמען די מענטשן ווען גאט וועט מוסר'ן דעם מענשט אויף זיינע שלעכטע מעשים, מיט א קל וחומר פון די בושה וואס די ברידער האבן געהאט ווען יוסף האט זיך אנטפלעקט צו זיי.

אַבָּא כֹּהֵן בַּרְדְּלָא אָמַר: "אוֹי לָנוּ מִיּוֹם הַדִּין, אוֹי לָנוּ מִיּוֹם הַתּוֹכֵחָה" .. יוֹסֵף קְטַנָּן שֶׁל שְׁבָטִים הָיָה וְלֹא הָיוּ יְכוֹלִים לַעֲמֹד בְּתוֹכַחְתּוֹ, הֲדָא הוּא דִכְתִיב: "וְלֹא יָכְלוּ אֶחָיו לַעֲנוֹת אֹתוֹ כִּי נִבְהֲלוּ מִפָּנָיו". לִכְשֶׁיָּבוֹא הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא וְיוֹכִיחַ כָּל אֶחָד וְאֶחָד לְפִי מַה שֶּׁהוּא, שֶׁנֶּאֱמַר (תהלים נ כא): "אוֹכִיחֲךָ וְאֶעֶרְכָה לְעֵינֶיךָ", עַל אַחַת כַּמָּה וְכַמָּה.

— בראשית רבה צג י

רַבִּי אֶלְעָזָר בֶּן עֲזַרְיָה אָמַר, אוֹי לָנוּ מִיּוֹם הַדִּין אוֹי לָנוּ מִיּוֹם הַתּוֹכֵחָה. וּמַה יּוֹסֵף הַצַּדִּיק שֶׁהוּא בָּשָׂר וָדָם כְּשֶׁהוֹכִיחַ אֶת אֶחָיו לֹא יָכְלוּ לַעֲמֹד בְּתוֹכַחְתּוֹ, הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא שֶׁהוּא דַּיָן וּבַעַל דִּין וְיוֹשֵׁב עַל כִּסֵּא דִּין וְדָן כָּל אֶחָד וְאֶחָד, עַל אַחַת כַּמָּה וְכַמָּה, שֶׁאֵין כָּל בָּשָׂר וָדָם יְכוֹלִים לַעֲמֹד לְפָנָיו.

— בראשית רבה צג יא

.