אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ציפורי"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
4 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 3 יאָר
ק
החלפת טקסט – "״" ב־"""
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע)
ק (החלפת טקסט – "״" ב־""")
שורה 9: שורה 9:
די שטאט געפינט זיך אויף א בארג [[אקראפאליס]], ווען אין לויף פון די יארן זענען צוגעלייגט געווארן נייע געגנטער צו דער שטאט אויף די זייטן פונעם בארג, אנגעהויבן אין די פריע רוימישע צייטן דורך [[הורדוס]] און זיין משפחה און שפעטערע תקופות ווי נאך דעם [[חורבן בית המקדש]] דורכאויס די רוימישע צייטן פון נאך דעם [[בית המקדש|צווייטן בית המקדש]].
די שטאט געפינט זיך אויף א בארג [[אקראפאליס]], ווען אין לויף פון די יארן זענען צוגעלייגט געווארן נייע געגנטער צו דער שטאט אויף די זייטן פונעם בארג, אנגעהויבן אין די פריע רוימישע צייטן דורך [[הורדוס]] און זיין משפחה און שפעטערע תקופות ווי נאך דעם [[חורבן בית המקדש]] דורכאויס די רוימישע צייטן פון נאך דעם [[בית המקדש|צווייטן בית המקדש]].


דאס ערשטע מאל וואס ציפורי ווערט דערמאנט דורך סיי וועלכן אידישן מקור, איז דורך [[יוסף בן מתתיהו]] אין זיין בוך אויף אידישער היסטאריע, ״קדמוניות היהודים״. ווען [[ינאי המלך]] פון די [[חשמונאים]] דינאסטיע, האט אטאקירט [[עכו]] און דער קעניג פון [[קיפראס]] תלמי, איז געקומען צו הילף פאר די איינוווינער פון יענער שטאט. תלמי האט אונטערגענומען אן אפענסיווע אינעם גליל, ער האט מיט זיין ארמיי אנגעגריפן די שטאט ציפורי, אבער האט זיי נישט געקענט בייקומען.  
דאס ערשטע מאל וואס ציפורי ווערט דערמאנט דורך סיי וועלכן אידישן מקור, איז דורך [[יוסף בן מתתיהו]] אין זיין בוך אויף אידישער היסטאריע, "קדמוניות היהודים". ווען [[ינאי המלך]] פון די [[חשמונאים]] דינאסטיע, האט אטאקירט [[עכו]] און דער קעניג פון [[קיפראס]] תלמי, איז געקומען צו הילף פאר די איינוווינער פון יענער שטאט. תלמי האט אונטערגענומען אן אפענסיווע אינעם גליל, ער האט מיט זיין ארמיי אנגעגריפן די שטאט ציפורי, אבער האט זיי נישט געקענט בייקומען.  


לויט ווי יוסף בן מתתיהו שרייבט, איז די שטאט געווען א טייל פון די [[קנאים]], אן אידעאלאגיע שטארק אנוועזנד אין די ראיאן, און האט טיילגענומען אין עטליכע אויפשטאנדן קעגן די רוימער און זייערע פארשטייער, צוליב נאציאנאליסטישע און רעליגיעזע געפילן. ווען [[מתתיהו אנטיגונוס דער צווייטער]] האט אנגעפירט רעוואלט קעגן זיין פעטער [[יוחנן הורקנוס דער צווייטער]], האט הורדוס מיט די הילף פון א רוימישע מיליטער איינגענומען די שטאט אין א שניי שטורעם, און באשטימט די שטאט אלס זיין הויפטשטאט פונעם גליל, וואו ער איז דערנאך געווארן הערשער, אין יאר 37 פארן ציילונג.
לויט ווי יוסף בן מתתיהו שרייבט, איז די שטאט געווען א טייל פון די [[קנאים]], אן אידעאלאגיע שטארק אנוועזנד אין די ראיאן, און האט טיילגענומען אין עטליכע אויפשטאנדן קעגן די רוימער און זייערע פארשטייער, צוליב נאציאנאליסטישע און רעליגיעזע געפילן. ווען [[מתתיהו אנטיגונוס דער צווייטער]] האט אנגעפירט רעוואלט קעגן זיין פעטער [[יוחנן הורקנוס דער צווייטער]], האט הורדוס מיט די הילף פון א רוימישע מיליטער איינגענומען די שטאט אין א שניי שטורעם, און באשטימט די שטאט אלס זיין הויפטשטאט פונעם גליל, וואו ער איז דערנאך געווארן הערשער, אין יאר 37 פארן ציילונג.
שורה 37: שורה 37:
אינעם רוימישן קווארטאל זענען געפונען געווארן פון ביזאנטישער תקופה נאך אינטערסאנטע געביידעס, א שול אנגעפילט מיט צייכענונגען און בילדער בעיקר פון יידישע טראדיציע, אבער אויך העליאס, וועלכע דינט אלס א גאט אינעם גריכישן מיטאלאגיע איז געמאלן געווארן אויפן פאדלאגע פונעם שול, אינאיינעם מיט אנדערע מאטיוון ווי די עקידה און נאך. א קירכע איז אויך געפונען געווארן אין שטאט פון די תקופה און צום לעצט, איז די וויינהויז, אדער דיאניסוס הויז, וואס איז פיל מיט מאלערייען איבער וויין און באצייכענט א געצנדינעריי טראדיציע מיט מסיבות און אנדערע סארט מאלערייען וועלכע זענען א חידוש פאר א יידישע שטאט און אפילו פאר קריסטן. פון די סארט בילדער, שטעלט זיך ארויס אז ווי געשריבן איז אין פערטן יאר הונדערט, שוין אנגעהויבן דעם אונטערגאנג פון יידישן שטאנדפונקט איבערן חשיבות פונעם שטאט, מער און מער גויים, קריסטן אדער גריכישע געצנדינער האבן אנגעפילט דעם שטאט. ביז ווען די שטאט איז געווארן כמעט ליידיג פון יידן אינמיטן פערטן יארהונדערט.  
אינעם רוימישן קווארטאל זענען געפונען געווארן פון ביזאנטישער תקופה נאך אינטערסאנטע געביידעס, א שול אנגעפילט מיט צייכענונגען און בילדער בעיקר פון יידישע טראדיציע, אבער אויך העליאס, וועלכע דינט אלס א גאט אינעם גריכישן מיטאלאגיע איז געמאלן געווארן אויפן פאדלאגע פונעם שול, אינאיינעם מיט אנדערע מאטיוון ווי די עקידה און נאך. א קירכע איז אויך געפונען געווארן אין שטאט פון די תקופה און צום לעצט, איז די וויינהויז, אדער דיאניסוס הויז, וואס איז פיל מיט מאלערייען איבער וויין און באצייכענט א געצנדינעריי טראדיציע מיט מסיבות און אנדערע סארט מאלערייען וועלכע זענען א חידוש פאר א יידישע שטאט און אפילו פאר קריסטן. פון די סארט בילדער, שטעלט זיך ארויס אז ווי געשריבן איז אין פערטן יאר הונדערט, שוין אנגעהויבן דעם אונטערגאנג פון יידישן שטאנדפונקט איבערן חשיבות פונעם שטאט, מער און מער גויים, קריסטן אדער גריכישע געצנדינער האבן אנגעפילט דעם שטאט. ביז ווען די שטאט איז געווארן כמעט ליידיג פון יידן אינמיטן פערטן יארהונדערט.  
=== נישט געפונענע ארכעאלאגיע ===
=== נישט געפונענע ארכעאלאגיע ===
אין משנה שטייט איבער א מויער פון יהושע בן נון'ס צייטן וועלכע האט ארומגענומען די שטאט, די מויער איז באצייכענט אויך דורך יוסיפון און אנדערע, אבער קיין זכר איז נישט געפונען געווארן דערפון. וויבאלד די פריעסטע ארטיקלען זענען דאטירט צו דער פערסישער עפאכע, דרינגען די חוקרים ארויס דערפון, אז די תנ״כישע שטאט געפונט זיך אויף אן אנדער לאקאציע, נישט ווייט פון ציפורי פון צווייטן בית המקדש. די שטאט מארק אויפן בארג, וואס ווערט דערמאנט דורך חז״ל אלס די שוק העליון, איז ביז היינט דערווייל נישט געפונען געווארן.
אין משנה שטייט איבער א מויער פון יהושע בן נון'ס צייטן וועלכע האט ארומגענומען די שטאט, די מויער איז באצייכענט אויך דורך יוסיפון און אנדערע, אבער קיין זכר איז נישט געפונען געווארן דערפון. וויבאלד די פריעסטע ארטיקלען זענען דאטירט צו דער פערסישער עפאכע, דרינגען די חוקרים ארויס דערפון, אז די תנ"כישע שטאט געפונט זיך אויף אן אנדער לאקאציע, נישט ווייט פון ציפורי פון צווייטן בית המקדש. די שטאט מארק אויפן בארג, וואס ווערט דערמאנט דורך חז"ל אלס די שוק העליון, איז ביז היינט דערווייל נישט געפונען געווארן.


== געאגראפיע און דעמאגראפיע ==
== געאגראפיע און דעמאגראפיע ==

נאוויגאציע מעניו