אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי אברהם יהושע העשיל (אפטא)"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
וויזועלוויקיטעקסט
אין תקציר עריכה
שורה 16: שורה 16:
| טאטע = רבי שמואל [[רב]] פון [[ניישטאט]], פון די גרויסע [[רבנים]] אין [[פוילן]]
| טאטע = רבי שמואל [[רב]] פון [[ניישטאט]], פון די גרויסע [[רבנים]] אין [[פוילן]]
| מאמע = מרת רחל מרגלית
| מאמע = מרת רחל מרגלית
| תפקיד1 = {{תפקיד מנהיג
| תפקיד1 = {{פירער פאזיציע
| שם התפקיד = אדמו"ר פון [[אפטא-מעזשיבוזש (חסידות)|אפטא]]
| שם התפקיד = אדמו"ר פון [[אפטא-מעזשיבוזש (חסידות)|אפטא]]
| למניין = ערשטער
| למניין = ערשטער
שורה 41: שורה 41:
ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס רב פון דער שטעטל [[קאלבאסאוו|קאָלבאסאָוו]] אין פּוילן אום [[ה'תקמ"ח]] וואו ער האט אסאך געליטן{{קלאר אויס|פון?}}. נאך זייענדיג אין קאלבאסאוו האבן אים [[רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב]] און [[רבי משה לייב סאסובער]] געצויגן צו [[רבי אלימלך פון ליזענסק]], פון וועם ער איז געווארן פון די גרעסטע תלמידים.
ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס רב פון דער שטעטל [[קאלבאסאוו|קאָלבאסאָוו]] אין פּוילן אום [[ה'תקמ"ח]] וואו ער האט אסאך געליטן{{קלאר אויס|פון?}}. נאך זייענדיג אין קאלבאסאוו האבן אים [[רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב]] און [[רבי משה לייב סאסובער]] געצויגן צו [[רבי אלימלך פון ליזענסק]], פון וועם ער איז געווארן פון די גרעסטע תלמידים.


אום [[ה'תק"ס]] האָט ער מסכים געווען צו ווערן באַשטימט אלס רב אין אפטא, פוילן. אום [[ה'תקס"ח]] איז ער פאררופן געווארן דורך דער חסידישער באנקיר יחיאל דניאל צו דינען אלס רב אין יאסי, מאלדאווע וואו ער האט אויך צוגעזאגט צו צושטעלן א הויז אין וואס ער וועט קענען אויפנעמען די וואס וועלן קומען לערנען מיט אים. אוועק פארנדיג פון אפטא האט ער זיי צוגעזאגט ער וועט זיך שטענדיג רופן אפטער רב. אויך אין יאסי האט ער עס נישט געהאט לייכט, און אין יאר [[ה'תקע"ג]], נאך וואס אין קהילה אין יאסי איז געווארן [[מחלוקת]], האט ער געמוזט אנטלויפן און איז אריבער קיין [[מעזשיבוזש]] אין [[פאדאליע]] ([[אוקראינע]]) וואו עס זענען געווען אסאך חסידים נעבן אים{{הערה|אוהב ישראל הוצאת פאר מקדושים, תולדות, זייט 44.;[https://tablet.otzar.org/#/b/620773/p/38/t/1681475111082/fs/0/start/0/end/0/c/1681475285450 תולדות האוהב ישראל, מכון שפתי צדיקים] אויף [[אוצר החכמה]] זייטל.}}. ער האט ווייטער געהאלטן קאנטאקטן מיט די חסידישע קהילות פון מאלדאווע, און איז צומאל אויך גערופן געווארן צו לייזן הלכה'דיגע פראגעס.
אום [[ה'תק"ס]] האָט ער מסכים געווען צו ווערן באַשטימט אלס רב אין אפטא, פוילן. אום [[ה'תקס"ח]] איז ער פאררופן געווארן דורך דער חסידישער באנקיר יחיאל דניאל צו דינען אלס רב אין יאסי, מאלדאווע וואו ער האט אויך צוגעזאגט צו צושטעלן א הויז אין וואס ער וועט קענען אויפנעמען די וואס וועלן קומען לערנען מיט אים. אוועק פארנדיג פון אפטא האט ער זיי צוגעזאגט ער וועט זיך שטענדיג רופן אפטער רב. אויך אין יאסי האט ער עס נישט געהאט לייכט, און אין יאר [[ה'תקע"ג]], נאך וואס אין קהילה אין יאסי איז געווארן [[מחלוקת]], האט ער געמוזט אנטלויפן און איז אריבער קיין [[מעזשיבוזש]] אין [[פאדאליע]] ([[אוקראינע]]) וואו עס זענען געווען אסאך חסידים נעבן אים{{הערה|אוהב ישראל הוצאת פאר מקדושים, תולדות, זייט 44.;[https://tablet.otzar.org/#/b/620773/p/38/t/1681475111082/fs/0/start/0/end/0/c/1681475285450 תולדות האוהב ישראל, מכון שפתי צדיקים]}}. ער האט ווייטער געהאלטן קאנטאקטן מיט די חסידישע קהילות פון מאלדאווע, און איז צומאל אויך גערופן געווארן צו לייזן הלכה'דיגע פראגעס.


אין זיינע לעצטע יארן איז ער געווען דער זקן האדמו"רים אין זיין דור, און זיין מיינונג איז געווען פאררעכנט ביי אלע [[חסידים]]. זיין מערסטאויסגעצייכנט שטריך איז געווען זיין ליבשאפט צו אידן{{מקור}}.
אין זיינע לעצטע יארן איז ער געווען דער זקן האדמו"רים אין זיין דור, און זיין מיינונג איז געווען פאררעכנט ביי אלע [[חסידים]]. זיין מערסטאויסגעצייכנט שטריך איז געווען זיין ליבשאפט צו אידן{{מקור}}.


ער האט זיך געשטעלט קעגן עטליכע דרוקן פון אנדערע חסידישע הויפן ווי פאלגנד: ער האט נישט מסכים געווען מיט די באוועגונג פון [[רבי צבי הירש אייכנשטיין|רבי צבי הירש פון זידיטשוב]] און איז געווען קעגן זיין איניציאטיוו איבערצודרוקן און ווידער פארשפרייטן דעם [[ספר הזוהר]]{{הערה|'''דור דעה''' זייט רעב.}}. אזוי אויך האט ער זיך קעגן געשטעלט{{ביאור|טייל זאגן אז ער האט אפילו געשאלטן.}} די וואס האבן געוואלט דרוקן דעם [[ספר המשלים]] פון [[רבי נחמן מברסלב]], ווייל ער האט געגלייבט אז אין די משלים זענען פארשפארט זייער טיפע סודות און אין א שפראך וואס איז שווה לכל נפש, און דעריבער נישט פאסיג{{ביאור|ער האט געזאגט: "הייתכן אז סודות התורה זאלן געדרוקט ווערן אין א שפראך פון קינדער און ווייבער"}}{{הערה|[https://tablet.otzar.org/#/b/612073/p/134/t/1681462871964/fs/0/start/0/end/0/c/1681462895678 א. מ. הברמן, 'קבוצי יחד', ירושלים תש"מ, זייט 134]. }}.
ער האט זיך געשטעלט קעגן עטליכע דרוקן פון אנדערע חסידישע הויפן ווי פאלגנד: ער האט נישט מסכים געווען מיט די באוועגונג פון [[רבי צבי הירש אייכנשטיין|רבי צבי הירש פון זידיטשוב]] און איז געווען קעגן זיין איניציאטיוו איבערצודרוקן און ווידער פארשפרייטן דעם [[ספר הזוהר]]{{הערה|'''דור דעה''' זייט רעב.}}. אזוי אויך האט ער זיך קעגן געשטעלט און אפילו געשאלטן די וואס האבן געוואלט דרוקן דעם [[ספר המשלים]] פון [[רבי נחמן מברסלב]], זאגנדיג: "הייתכן אז סודות התורה זאלן געדרוקט ווערן אין א שפראך פון קינדער און ווייבער"{{הערה|{{אוצר החכמה|אברהם מאיר הברמן|קבוצי יחד|612073|page=131|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"מ|עמ=134}}}}.


ער איז אוועק [[ה' ניסן]] [[ה'תקפ"ה]], און איז באערדיגט געווארן אין [[בית החיים]] אין מעזעביזש נעבן דעם [[בעל שם טוב]] אין דעם זעלבן אוהל. די חסידישע לעגענדע זאָגט, אַז [[מלאכים]] האָבן געטראָגן זיין קערפער און באערדיגט אין בית החיים אין [[טבריה]] וואו עס איז געשטעלט געווארן אַ סימבאָלישן שטיין לכבוד אים. א [[בית מדרש]] איז געגרינדעט געווארן אין יאסי אויף זיין נאמען.
ער איז אוועק [[ה' ניסן]] [[ה'תקפ"ה]], און איז באערדיגט געווארן אין מעזעביזש נעבן דעם [[בעל שם טוב]] אינעם זעלבן אוהל. ער האט באפוילן אז מען זאל נישט שרייבן קיין שום שבחים אויף זיין מציבה. די חסידישע לעגענדע זאָגט, אַז מלאכים האָבן געטראָגן זיין קערפער און באערדיגט אין בית החיים אין [[טבריה]] וואו עס איז געשטעלט געווארן אַ סימבאָלישן שטיין לכבוד אים. א [[בית מדרש]] איז געגרינדעט געווארן אין יאסי אויף זיין נאמען.


== פאמיליע ==
== פאמיליע ==
שורה 82: שורה 82:


== זיינע ספרים ==
== זיינע ספרים ==
* '''[http://hebrewbooks.org/20974 אוהב ישראל]''' (ז'יטומיר תרכ"ה), וואס אויף דעם איז ער פאררופן געווארן דער "אוהב ישראל".
* '''[https://beta.hebrewbooks.org/3875 תורת אמת]''', לבוב, תרי"א – לקוטים על התורה
* '''תורת אמת''' (לבוב תרי"א).
* '''[http://hebrewbooks.org/20974 אוהב ישראל]''', זשיטאמיר, תרכ"ג – אנטהאלט מערסטנס מאמרים פון ספר תורת אמת, אין צוגאב צו פיל חדושים אויף נביאים וכתובים און הגדה של פסח
* '''אגרות האוהב ישראל''', בהוצאת [[מכון שפתי צדיקים]], ירושלים תש"ס.
* '''אגרות האוהב ישראל''', בהוצאת [[מכון שפתי צדיקים]], ירושלים תש"ס


== צו ליינען מער ==
== ביבליאגראפיע ==
* [[יצחק אלפסי (חוקר חסידות)|יצחק אלפסי]], '''הרב מאפטא בעל אוהב ישראל''', "תולדותיו, קורות חייו, אמרותיו, בניו וצאצאיו", בהוצאת [[מכון שפתי צדיקים]], ירושלים תשמ"א.
* [[יצחק אלפסי (חוקר חסידות)|יצחק אלפסי]], '''הרב מאפטא בעל אוהב ישראל''', "תולדותיו, קורות חייו, אמרותיו, בניו וצאצאיו", מכון שפתי צדיקים, ירושלים תשמ"א
* [[רבי שלום חיים פרוש]], "רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא", בתוך: '''אור יקרות''', חלק שני עמ' פג-קב, ירושלים תשנ"ח.
* [[רבי שלום חיים פרוש]], "רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא", בתוך: '''אור יקרות''', חלק שני עמ' פג-קב, ירושלים תשנ"ח.
* [https://jgaliciabukovina.net/he/144212/digitalbook/מאורי-גליציה-אנציקלופדיה-לחכמי-גליציה-חלק-שני אנציקלופדיה לחכמי גליציה], מאיר וונדר.
* [https://jgaliciabukovina.net/he/144212/digitalbook/מאורי-גליציה-אנציקלופדיה-לחכמי-גליציה-חלק-שני אנציקלופדיה לחכמי גליציה], מאיר וונדר.
 
<!-- {{מיזמים|ויקיציטוט=אברהם יהושע השיל מאפטא}} -->
== דרויסנדע לינקס ==
{{מיזמים|ויקיציטוט=אברהם יהושע השיל מאפטא}}
*{{HebrewBooks|[[שמואל יוסף פין]]|הערך "הר"ר אברהם יהושע העשיל"|46998|בתוך: '''כנסת ישראל''', ורשה תרמ"ז, עמ' 12|עמוד=12}}
*{{אנצ דעת|121}}
*{{אנצ דעת|121}}
*[http://www.zadikim.org/index.asp?catID=17058&siteLang=3 רבי אברהם יהושע העשיל מאפטה] בעל האוהב ישראל, באתר [http://www.zadikim.org אהלי צדיקים]
*[http://www.zadikim.org/index.asp?catID=17058&siteLang=3 רבי אברהם יהושע העשיל מאפטה] בעל האוהב ישראל, באתר [http://www.zadikim.org אהלי צדיקים]
*{{HebrewBooks|ישראל מרדכי טייטלבוים|שלשלת היוחסין|29140|סדר היחוס של רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא}}
*{{היברובוקס|ישראל מרדכי טייטלבוים|שלשלת היוחסין|29140|סדר היחוס של רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא}}
*[https://tablet.otzar.org/#/b/620773/p/1/t/1681475111082/fs/0/start/0/end/0/c/1681475540988 תולדות] בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים, תשע"ו.
*[https://tablet.otzar.org/#/b/620773/p/1/t/1681475111082/fs/0/start/0/end/0/c/1681475540988 תולדות] בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים, תשע"ו
;כתביו
 
*[http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=14836&pgnum=1 ספרו "אוהב ישראל"] באתר [[היברובוקס]].
*[http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=3875&pgnum=1 ספרו "תורת אמת"] באתר היברובוקס.
 
==נאטיצן==
{{ביאורים}}


== רעפערענצן ==
== רעפערענצן ==

רעוויזיע פון 18:06, 14 אפריל 2024

דאס איז א דרעפט ארטיקל. עס איז אַן אַרבעט אין פּראָגרעס וואָס איז אָפן פאַר רעדאַגירונג דורך סיי וועם. ווען דער דרעפט איז פארטיג, ביטע גייט איבער דעם אריבערפירן טשעקליסט, זיכער צו מאכן אז עס איז גרייט. דערנאך קענט איר בעטן פון די דרעפט אריבערפירער אז זיי זאלן עס איבערגיין און אריבערפירן צום הויפט געביט. (אייער בקשה וועט פובליצירט ווערן אין המכלול:אריבערפירן דרעפטס, און דארט וועט אויך ערשיינען דער ענטפער - אויב פעלט אויס).
רבי אברהם יהושע העשיל פון אפטא
דער ציון פון אפטער רב
דער ציון פון אפטער רב
געבורט 1748
ה'תק"ח
דזימיגראד
פטירה מערץ 24 1825 (אלט: 77 בערך)
ה' ניסן ה'תקפ"ה
מעזעביזש
כינוי אפטער רב
מקום קבורה מעזעביזש
וואוין אָרט דזימיגראד, קאלבאסאוו, אפטא, יאסי, מעזעביזש
טעטיגקייט אָרט קאלבאסאוו, אפטא, יאסי, מעזעביזש
רבי'ס זלאטשוב'ער מגיד, רבי אלימלך פון ליזענסק
ספרים "אוהב ישראל", "תורת אמת"
טאטע רבי שמואל רב פון ניישטאט, פון די גרויסע רבנים אין פוילן
מאמע מרת רחל מרגלית
ערשטער אדמו"ר פון אפטא

רבי אברהם יהושע העשיל פון אפטא (ווערט אויך אנגערופן אפטער רב; דער אוהב ישראל, אויפן נאמען פון זיין ספר); (ה'תק"ח – ה' ניסן ה'תקפ"ה) איז געווען א רבי, דער ערשטער אינעם אפטא-מעזשיבוזשער דינאסטיע.

ביאגראפיע

נוסח פון זיין מציבה
פ”נ הרב אדמו”ר אוהב ישראל מ”ה אברהם יהושע העשיל מק’ אפטא בהרב החסיד ועניו שלשלת היוחסין מ’ שמואל ז”ל. נפ’ ה’ ניסן תקפ”ה. לעת זקנותו תקע אהלו של תורה פ”ק מעזבוז ולו דומי’ תהילה ובמקום גדולתו שם ענותנותו, אשר יצוה את בניו שלא לכתוב על מצבתו שבחות. תנצב”ה.

רבי אברהם יהושע העשיל איז געבוירן אין יאָר ה'תק"ח צו רבי שמואל, איידעם פון רבי יעקב פון טאָרטשין (–י"ט סיון ה'תקמ"ה), וועלכער האט געשטאמט פון רבי העשיל פון קראקא, ט"ז, מהר"ם פון לובלין, מהר"ם פאדוואה און נאך גרויסע פערזענליכקייטן. זיין פאטער הרב שמואל, וועלכער האט געדינט אלס רב פון ניישטאט, איז געווען איינער פון די חשוב'סטע רבנים פון פוילן, און האט אויך געשטאמט פון בארימטע רבנישע משפחות.

אין זיין יוגנט האט ער שוין ארויסגעוויזן גרויסע פעאיגקייטן, און איז געווארן באקאנט אלס א גרויסער למדן. ער האט דאן משיג געווען הויכע מדרגות, ווי אז זיינע גלידער, די גראז פון פעלד, און די טריט פון א מענטש האבן אים געזאגט עתידות. ער האט אבער געבעטן פון הימל אז מ'זאל דאס אוועקנעמען פון אים[1].

ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס רב פון דער שטעטל קאָלבאסאָוו אין פּוילן אום ה'תקמ"ח וואו ער האט אסאך געליטן[אויסקלארונג פארלאנגט]. נאך זייענדיג אין קאלבאסאוו האבן אים רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב און רבי משה לייב סאסובער געצויגן צו רבי אלימלך פון ליזענסק, פון וועם ער איז געווארן פון די גרעסטע תלמידים.

אום ה'תק"ס האָט ער מסכים געווען צו ווערן באַשטימט אלס רב אין אפטא, פוילן. אום ה'תקס"ח איז ער פאררופן געווארן דורך דער חסידישער באנקיר יחיאל דניאל צו דינען אלס רב אין יאסי, מאלדאווע וואו ער האט אויך צוגעזאגט צו צושטעלן א הויז אין וואס ער וועט קענען אויפנעמען די וואס וועלן קומען לערנען מיט אים. אוועק פארנדיג פון אפטא האט ער זיי צוגעזאגט ער וועט זיך שטענדיג רופן אפטער רב. אויך אין יאסי האט ער עס נישט געהאט לייכט, און אין יאר ה'תקע"ג, נאך וואס אין קהילה אין יאסי איז געווארן מחלוקת, האט ער געמוזט אנטלויפן און איז אריבער קיין מעזשיבוזש אין פאדאליע (אוקראינע) וואו עס זענען געווען אסאך חסידים נעבן אים[2]. ער האט ווייטער געהאלטן קאנטאקטן מיט די חסידישע קהילות פון מאלדאווע, און איז צומאל אויך גערופן געווארן צו לייזן הלכה'דיגע פראגעס.

אין זיינע לעצטע יארן איז ער געווען דער זקן האדמו"רים אין זיין דור, און זיין מיינונג איז געווען פאררעכנט ביי אלע חסידים. זיין מערסטאויסגעצייכנט שטריך איז געווען זיין ליבשאפט צו אידן[מקור פארלאנגט].

ער האט זיך געשטעלט קעגן עטליכע דרוקן פון אנדערע חסידישע הויפן ווי פאלגנד: ער האט נישט מסכים געווען מיט די באוועגונג פון רבי צבי הירש פון זידיטשוב און איז געווען קעגן זיין איניציאטיוו איבערצודרוקן און ווידער פארשפרייטן דעם ספר הזוהר[3]. אזוי אויך האט ער זיך קעגן געשטעלט און אפילו געשאלטן די וואס האבן געוואלט דרוקן דעם ספר המשלים פון רבי נחמן מברסלב, זאגנדיג: "הייתכן אז סודות התורה זאלן געדרוקט ווערן אין א שפראך פון קינדער און ווייבער"[4].

ער איז אוועק ה' ניסן ה'תקפ"ה, און איז באערדיגט געווארן אין מעזעביזש נעבן דעם בעל שם טוב אינעם זעלבן אוהל. ער האט באפוילן אז מען זאל נישט שרייבן קיין שום שבחים אויף זיין מציבה. די חסידישע לעגענדע זאָגט, אַז מלאכים האָבן געטראָגן זיין קערפער און באערדיגט אין בית החיים אין טבריה וואו עס איז געשטעלט געווארן אַ סימבאָלישן שטיין לכבוד אים. א בית מדרש איז געגרינדעט געווארן אין יאסי אויף זיין נאמען.

פאמיליע

באקאנטע תלמידים

זיינע ספרים

  • תורת אמת, לבוב, תרי"א – לקוטים על התורה
  • אוהב ישראל, זשיטאמיר, תרכ"ג – אנטהאלט מערסטנס מאמרים פון ספר תורת אמת, אין צוגאב צו פיל חדושים אויף נביאים וכתובים און הגדה של פסח
  • אגרות האוהב ישראל, בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים תש"ס

ביבליאגראפיע

רעפערענצן

  1. ↑ עירין קדישין השלם לשבת חזון, עמ' רסד; רבי יצחק אייזיק פון קאמארנא, נתיב מצוותיך, שביל אמונה, ה, ב; יצחק דוב בר, קהל חסידים החדש, לעמבערג, תרס"ו (פארלאנגט אומזיסטע רעגיסטראַציע)
  2. ↑ אוהב ישראל הוצאת פאר מקדושים, תולדות, זייט 44.;תולדות האוהב ישראל, מכון שפתי צדיקים
  3. ↑ דור דעה זייט רעב.
  4. ↑ אברהם מאיר הברמן, קבוצי יחד, ירושלים, תש"מ, עמ' 134 (פארלאנגט אומזיסטע רעגיסטראַציע)
  5. ↑ זיין אור אייניקל איז געווען רבי יחיאל מיכל מעכלאוויטש הי"ד פון בראד-קלויזנבורג.


פריערדיגער:
- 		אדמו"רי אפטא-זשינקאוו קומענדיגער:
רבי יצחק מאיר העשל
גענומען פון "https://yi.hamichlol.org.il/w/index.php?title=רוי:רבי_אברהם_יהושע_העשיל_(אפטא)&oldid=317242"