מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "געבויעט" ב־"געבויט"
ק (החלפת טקסט – "וועלעכע" ב־"וועלכע") |
ק (החלפת טקסט – "געבויעט" ב־"געבויט") |
||
| שורה 3: | שורה 3: | ||
== צעשפרייטע מזבחות == | == צעשפרייטע מזבחות == | ||
ביז ווען [[שלמה המלך]] האט געבויט דער בית המקדש, האבן די אידן מקריב געווען [[קרבנות]] אויף [[מזבח]]ות וואס זענען געווען צעשפרייט אין דעם גאנצן לאנד. אויך נאך וואס שלמה המלך האט | ביז ווען [[שלמה המלך]] האט געבויט דער בית המקדש, האבן די אידן מקריב געווען [[קרבנות]] אויף [[מזבח]]ות וואס זענען געווען צעשפרייט אין דעם גאנצן לאנד. אויך נאך וואס שלמה המלך האט געבויט דעם בית המקדש האבן רוב [[קעניג|מלכים]] איינגעפירט צו דינען [[גאט]] צודערצו אויך אין צעשפרייטע מזבחות אויסער דער בית המקדש. | ||
לויט די תורה דארף מען דינען גאט נאר אין דעם בית המקדש און ס'איז פארבאטן צו דינען אין צעשפרייטע מזבחות. | לויט די תורה דארף מען דינען גאט נאר אין דעם בית המקדש און ס'איז פארבאטן צו דינען אין צעשפרייטע מזבחות. | ||
| שורה 19: | שורה 19: | ||
== בית ראשון == | == בית ראשון == | ||
דער ערשטער בית ווערט אנגערופן דער בית ראשון, דאס האט | דער ערשטער בית ווערט אנגערופן דער בית ראשון, דאס האט געבויט [[שלמה המלך]] אין [[ירושלים]] אויף בארג-מוריה, נאך וואס [[גאט]] האט צוגעזאגט [[דוד המלך]] אז זיין קינד וועט בויען דער בית המקדש (און נישט דוד, וויבאלד דוד האט געפירט א סך [[מלחמה|מלחמות]] און געגאסן פיל בלוט{{הערה| [[ספר דברי הימים|דברי הימים]] א' פרק כ"ב}}). שלמה המלך האט געבויט דער בית המקדש אין יאר 2928 ([[ב'תתקכ"ח]]). דער בית ראשון איז געשטאנען 410 יאר. | ||
=== ביים בויען דעם בית === | === ביים בויען דעם בית === | ||
נאך וואס שלמה המלך האט | נאך וואס שלמה המלך האט געבויט דער ערשטער בית, אין דער זיבעטער [[מאנאט]] [[סוכות|חג הסוכות]], (לויט די ציילונג אין די תורה,) האבן די כהנים געבריינגט פון [[עיר דוד]] די הייליגע כלים, דער [[ארון|ארון הקודש]], [[אוהל המשכן]] אא"וו צום בית המקדש. און דאן איז געשען א [[נס]], אז דער בית איז אנגעפילט געווארן מיט א וואלקן פון [[גאט]] {{באלד|והענן מלא את בית ה'|[[ספר מלכים|מלכים]] א' פרק ח'}}. אזוי ווי ס'איז געשען ווען [[משה רבינו]] האט געבויט דער [[משכן]] {{באלד|וכבוד ה' מלא את המשכן|[[ספר שמות|שמות]] מ'}}. | ||
=== חורבן הבית === | === חורבן הבית === | ||
| שורה 29: | שורה 29: | ||
== בית שני == | == בית שני == | ||
אזוי ווערט אנגערופן דער צווייטער בית, דאס האט | אזוי ווערט אנגערופן דער צווייטער בית, דאס האט געבויט [[עזרא הסופר]] אויף דעם זעלבן פלאץ ווי דער בית ראשון, אין יאר 3408 ([[ג'ת"ח]]) ([[ג'רמ"ד]]) צו וועלט באשאפונג, דאס איז געשטאנען 420 יאר און איז חרוב געווארן דורך [[טיטוס הרשע]] א [[רוים|רוימישע]] [[גענעראל]] אין יאר 3828 ([[ג'תתכ"ח]]) אין משך פון דעם [[גרויסער יידישער אויפשטאנד|גרויסן יידישן אויפשטאנד]]. | ||
== בנין הורדוס == | == בנין הורדוס == | ||
| שורה 96: | שורה 96: | ||
** יעדע צימער האט געהאט 3 טירן, איין טיר צו די צימער אויף רעכטס, איין טיר צו די צימער אויף לינקס, אוין איין טיר צו די צימער אויף ארויף. | ** יעדע צימער האט געהאט 3 טירן, איין טיר צו די צימער אויף רעכטס, איין טיר צו די צימער אויף לינקס, אוין איין טיר צו די צימער אויף ארויף. | ||
** די צימער אין די ווינקל פון צפון-מזרח האט געהאט 5 טירן, איינס צו די צימער אויף רעכטס, איינס צו אינדרויסן (פון וואו מען האט געפענט די טויערן צו די היכל, זע ווייטער), איינס צו די צימער אויף ארויף, און איינס צו די קארידאר צווישען די ווענט, און די פינעפטע צו די היכל. | ** די צימער אין די ווינקל פון צפון-מזרח האט געהאט 5 טירן, איינס צו די צימער אויף רעכטס, איינס צו אינדרויסן (פון וואו מען האט געפענט די טויערן צו די היכל, זע ווייטער), איינס צו די צימער אויף ארויף, און איינס צו די קארידאר צווישען די ווענט, און די פינעפטע צו די היכל. | ||
** עס איז געווען אין די ווענט א קארידאר וואס איז געגאנגען צווישן די ווענט, וואס דורך די קארידאר איז מען אנגקומען העכער די צימערן צו די דאך פון די היכל, דאס איז געווען | ** עס איז געווען אין די ווענט א קארידאר וואס איז געגאנגען צווישן די ווענט, וואס דורך די קארידאר איז מען אנגקומען העכער די צימערן צו די דאך פון די היכל, דאס איז געווען געבויט שיף אזוי ווי א גליטשער. די קארידאר איז געגאנגען פון צפון-מזרח צו צפון-מערב צו מערב-דרום צו דרום-מזרח, די שטאק וואס איז געווען געבויט העכער די היכל און די צימערן האט געהאט איר עפענונג אויף די ווינקל פון דרום-מזרח ביי די קארידאר. | ||
** אויף די שטאק וואס איז געווען העכער די גאנצע היכל, אפילו העכער די קדשי-קדשים ווי מען האט נישט געמעגט גיין איז געווען אזעלכע שטיקער העלצער וואס האבן אפגעטיילט צווישן די היכל און די קדשי-קדשים. | ** אויף די שטאק וואס איז געווען העכער די גאנצע היכל, אפילו העכער די קדשי-קדשים ווי מען האט נישט געמעגט גיין איז געווען אזעלכע שטיקער העלצער וואס האבן אפגעטיילט צווישן די היכל און די קדשי-קדשים. | ||
** עס זענען געווען לעכער פון די שטאק צו די דאך פון די קדשי-קדשים גלייך נעבן די ווענט, וואס דורך די לעכער האט מען אראפגעלאזט פאך לייט אין קאסטענעס צו פאררעכטען די ווענט פון קדשי-קדשים, און צוליב דעם אז זיי זאלן נישט זען די קדשי-קדשים האט מען זיי אראפגעלאזט אין קאסטענעס. די קאסטענעס זענען געווען אפען נאר אויף די זייט צו די וואנט. | ** עס זענען געווען לעכער פון די שטאק צו די דאך פון די קדשי-קדשים גלייך נעבן די ווענט, וואס דורך די לעכער האט מען אראפגעלאזט פאך לייט אין קאסטענעס צו פאררעכטען די ווענט פון קדשי-קדשים, און צוליב דעם אז זיי זאלן נישט זען די קדשי-קדשים האט מען זיי אראפגעלאזט אין קאסטענעס. די קאסטענעס זענען געווען אפען נאר אויף די זייט צו די וואנט. | ||