בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,420
רעדאגירונגען
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 21: | שורה 21: | ||
נוסח ברכת "יוצר אור", הברכה הראשונה שלפני קריאת שמע של שחרית.}}" און וואס האט אונז "באלויכטן" און געראטעוועט ביי דעם נס פון חנוכה{{הערה| | נוסח ברכת "יוצר אור", הברכה הראשונה שלפני קריאת שמע של שחרית.}}" און וואס האט אונז "באלויכטן" און געראטעוועט ביי דעם נס פון חנוכה{{הערה| | ||
מהרש"א, [https://www.sefaria.org.il/Chidushei_Agadot_on_Avodah_Zarah.18b.1 חידושי אגדות על מסכת עבודה זרה] דף יח עמוד ב.}}. | מהרש"א, [https://www.sefaria.org.il/Chidushei_Agadot_on_Avodah_Zarah.18b.1 חידושי אגדות על מסכת עבודה זרה] דף יח עמוד ב.}}. | ||
דער מקור פון דער תפילה "אלקא דמאיר ענני" קומט פון א געשיכטע אין גמרא{{הערה|עבודה זרה י"ח ע"א-ע"ב.}}. ווען די רוימער האבן גע'הרג'עט [[רבי חנינא בן תרדיון]] און פאראורטיילט זיין טאכטער צו א בית זונות, האט איר שוועסטער, ברוריא, געבעטן איר מאן, רבי מאיר, איר צו ראטעווען. רבי מאיר איז געגאנגען געקליידעט ווי א רוימישער סאלדאט, מיט געלט. ער האט פארגעשלאגן פארן שומר געלט איר צו באפרייען. דער שומר האט זיך געזארגט וואס וועט זיין ווען דאס געלט ענדיגט זיך, האט אים רבי מאיר געהייסן זאגן "אלקא דמאיר ענני" אויב ער וועט זיין אין צרה. רבי מאיר האט אים באוויזן די כח פון די ווערטער, זאגנדיג די פראזע צו הינט וואס האבן אים אטאקירט, און זיי האבן אים אפגעלאזט. | דער מקור פון דער תפילה "אלקא דמאיר ענני" קומט פון א געשיכטע אין גמרא{{הערה|עבודה זרה י"ח ע"א-ע"ב.}}. ווען די רוימער האבן גע'הרג'עט [[רבי חנינא בן תרדיון]] און פאראורטיילט זיין טאכטער צו א בית זונות, האט איר שוועסטער, ברוריא, געבעטן איר מאן, רבי מאיר, איר צו ראטעווען. רבי מאיר איז געגאנגען געקליידעט ווי א רוימישער סאלדאט, מיט געלט. ער האט פארגעשלאגן פארן שומר געלט איר צו באפרייען. דער שומר האט זיך געזארגט וואס וועט זיין ווען דאס געלט ענדיגט זיך, האט אים רבי מאיר געהייסן זאגן "אלקא דמאיר ענני" אויב ער וועט זיין אין צרה. רבי מאיר האט אים באוויזן די כח פון די ווערטער, זאגנדיג די פראזע צו הינט וואס האבן אים אטאקירט, און זיי האבן אים אפגעלאזט. | ||
| שורה 29: | שורה 27: | ||
דאס צייגט אז רבי מאיר בעל הנס איז טאקע פארבינדן מיטן תנא רבי מאיר. | דאס צייגט אז רבי מאיר בעל הנס איז טאקע פארבינדן מיטן תנא רבי מאיר. | ||
איין ערקלערונג פאר דעם מנהג צו געבן צדקה אויף נאמען פון רבי מאיר, איז לויט דער דעה פון רבי מאיר{{הערה|{{בבלי|קידושין|לו|א}}.}} | איין ערקלערונג פאר דעם מנהג צו געבן צדקה אויף נאמען פון רבי מאיר, איז לויט דער דעה פון רבי מאיר אז אידן ווערן אלעמאל באטראכט ווי ג-ט'ס קינדער, אומאפהענגיג פון זייערע מעשים{{הערה|{{בבלי|קידושין|לו|א}}.}}. באזירט אויף דעם, גיבן מיר צדקה אינעם נאָמען פון רבי מאיר, איז עס ווי מען פיטערט דעם קעניגס ליב קינד, און דער קעניג פרייט זיך דערמיט און באַלוינט דעם געבער{{הערה|[https://he.chabad.org/library/article_cdo/aid/5515759 רבי מאיר בעל הנס: דמות מופת וסגולה להשגת ישועות - BeitChabad.com], | ||
על פי אמת ליעקב (לרבי יעקב שאלתיאל ניניו), מערכת ר', סימן עד.}}. | על פי אמת ליעקב (לרבי יעקב שאלתיאל ניניו), מערכת ר', סימן עד.}}. | ||
דער [[רבי חיים אלעזר שפירא|מונקאטשער רב]] געט אן א הסבר, | דער [[רבי חיים אלעזר שפירא|מונקאטשער רב]] געט אן א הסבר, פארוואס מען דערמאנט רבי מאיר אין א סכנה. צוליב וואס רבי מאיר איז "חושש למיעוטא", ער פאַרלאָזט זיך נישט נאר אויפן רוב, נאר נעמט אויך ערנסט דעם מיעוט. דערפאר, אין שווערע סיטואציעס ווען די די אויסזיכטן זענען שמאל, דערמאנט מען דעם זכות פון רבי מאיר וואס לשיטתו איז נאך פארהאן האפנונג{{הערה|דברי תורה, מהדורה קמא, ט.}}. | ||
געבן צדקה לעילוי נשמת רבי מאיר איז אויך א סגולה ספעציעל צו געפינען פאַרלוירענע חפצים. | געבן צדקה לעילוי נשמת רבי מאיר איז אויך א סגולה, ספעציעל צו געפינען פאַרלוירענע חפצים. | ||
== | ==כוללים און פּושקעס== | ||
עס | עס איז געוואָרן דער מנהג אַז צדקה וואָס איז באַשערט פאַר די אָרימע אין ארץ ישראל טראָגט דעם נאָמען "רבי מאיר בעל הנס". פונעם 18טן יארהונדערט און ווייטער איז א פּושקע פון רבי מאיר בעל הנס געפונען געווארן כמעט אין יעדן אידישן הויז אין די תּפוצות. מען פלעגט אריינווארפן קליין געלט אין דער קופּה באלד פארן צינדן שבת ליכט. די קופּה האט אויך סימבאליזירט די בענקשאפט נאך ארץ ישראל{{הערה|{{יודאיקה|Meir Havazelet|Meir Ba'al Ha-Nes, Tomb of|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/meir-baal-ha-nes-tomb}}|כיוון=שמאל}}. | ||
טייל זאגן אז [[רבי משה אלשיך]] און דער [[רבי יוסף קארו|בית יוסף]] האבן ארויסגעגעבן א תקנה, אז געלט וואס איז געגעבן אויפן נאמען פון רבי מאיר זאל גיין בלויז פאר די ארעמע אין ארץ ישראל, אבער עס איז נישט באקאנט קיין שריפטליכער מקור דערפאר{{הערה|זעט: מחקרים בספרי התשובות, מעות רבי מאיר בעל הנס; קובץ היכל הבעל-שם-טוב, גיליון יא, עמוד 127; שדי חמד, אסיפת דינים, [https://tashma.jewishoffice.co.il/books/learn/26012/שדי_חמד/אסיפת_דינים/מערכת_ארץ_ישראל/אות_ז ארץ ישראל סימנים ז-ח].}}. | |||
עס עקזיסטירן פילע צדקה ארגאניזאציעס וואס טראגן דעם נאמען "צדקת רבי מאיר בעל הנס", וואס זענען הויפּטזעכליך באשטימט צו שטיצן די ארעמע בני תורה אין ארץ ישראל. עטליכע פון די באקאנטע כוללים זענען: | |||
*כולל חבת ירושלים - דער גאליציאנער כולל | *כולל חבת ירושלים - דער גאליציאנער כולל | ||
*כולל שומרי החומות - דער אונגארישער כולל. עס זענען געווען טענות אין תרפ"ג אַז די לאָקאַלע אָפיסעס אין אַמעריקע האָבן נישט געשיקט דאָס געלט קיין ירושלים פאַר 5 חדשים, נאָר געניצט עס פאַר זייערע אייגענע אויסגאַבן{{הערה|{{לינק|שרייבער=|קעפל=Says "meshullachim" Took Money Intended for Jerusalem|זייטל=Jewish Telegraphic Agency|דאטום=אוגוסט 24, 1923|אדרעס=https://www.jta.org/archive/says-meshullachim-took-money-intended-for-jerusalem}}}}. | *כולל שומרי החומות - דער אונגארישער כולל. עס זענען געווען טענות אין תרפ"ג אַז די לאָקאַלע אָפיסעס אין אַמעריקע האָבן נישט געשיקט דאָס געלט קיין ירושלים פאַר 5 חדשים, נאָר געניצט עס פאַר זייערע אייגענע אויסגאַבן{{הערה|{{לינק|שרייבער=|קעפל=Says "meshullachim" Took Money Intended for Jerusalem|זייטל=Jewish Telegraphic Agency|דאטום=אוגוסט 24, 1923|אדרעס=https://www.jta.org/archive/says-meshullachim-took-money-intended-for-jerusalem}}}}. | ||
| שורה 46: | שורה 48: | ||
*כולל סלאנט | *כולל סלאנט | ||
*כולל מונקאטש ועשרה גלילות - דער בעצירקן כולל | *כולל מונקאטש ועשרה גלילות - דער בעצירקן כולל | ||
היסטאריש זענען געווען פילע מחלוקות צווישן די כוללים, בעיקר וועגן די געגנטער וואו זיי פארמאגן די רעכטן צו איינקאסירן צדקת רמבעה"ן. יעדער געגנט | היסטאריש זענען געווען פילע מחלוקות צווישן די כוללים, בעיקר וועגן די געגנטער וואו זיי פארמאגן די רעכטן צו איינקאסירן צדקת רמבעה"ן. יעדער געגנט האט געהאט זיין כולל, און מען האט שטארק מקפיד געווען נישט צו מישן די כוללים. | ||
עס איז געווען התנגדות פון משכילים צו די צדקה פּושקעס. | |||
==קבר אין טבריא און הילולא== | ==קבר אין טבריא און הילולא== | ||
דער קבר פון רבי מאיר בעל הנס געפינט זיך אין טבריה, ביי דער דרומ'דיגער אריינגאנג פון שטאט. דער קבר איז א צענטער פון עליה לרגל און תפילה טאג-טעגליך. די צאָל באַזוכער ביים קבר אין טבריה ווערט געשאַצט אויף צוויי הונדערט טויזנט מענטשן אַ יאָר. די צאָל רעליגיעזע באַזוכער איז גרויס (22% חרדים, 29% דתיים), אבער כמעט האלב פון די באזוכער זענען נישט רעליגיעז{{הערה|קולינס־קריינר, המאפיינים והפוטנציאל התיירותי של עלייה לרגל לקברי צדיקים, עמ’ 87.}}. די אָרטס שיינקייט (נאָענט צום כנרת) און די פארבונדן געשיכטעס פון נסים ציען א סך לייט און שאַפן א געפיל פון קדושה ביים באַזוכער{{הערה|{{לינק|שרייבער=זאב בן אריה|קעפל=קבר רבי מאיר בעל הנס בטבריה|זייטל=תרבויות עולמי|דאטום=פעברואר 3, 2021|אדרעס=https://tarbuyotolami.com/קבר-רבי-מאיר-בעל-הנס-בטבריה/}}}}. | דער קבר פון רבי מאיר בעל הנס געפינט זיך אין טבריה, ביי דער דרומ'דיגער אריינגאנג פון שטאט. דער קבר איז א צענטער פון עליה לרגל און תפילה טאג-טעגליך. די צאָל באַזוכער ביים קבר אין טבריה ווערט געשאַצט אויף צוויי הונדערט טויזנט מענטשן אַ יאָר. די צאָל רעליגיעזע באַזוכער איז גרויס (22% חרדים, 29% דתיים), אבער כמעט האלב פון די באזוכער זענען נישט רעליגיעז{{הערה|קולינס־קריינר, המאפיינים והפוטנציאל התיירותי של עלייה לרגל לקברי צדיקים, עמ’ 87.}}. די אָרטס שיינקייט (נאָענט צום כנרת) און די פארבונדן געשיכטעס פון נסים ציען א סך לייט און שאַפן א געפיל פון קדושה ביים באַזוכער{{הערה|{{לינק|שרייבער=זאב בן אריה|קעפל=קבר רבי מאיר בעל הנס בטבריה|זייטל=תרבויות עולמי|דאטום=פעברואר 3, 2021|אדרעס=https://tarbuyotolami.com/קבר-רבי-מאיר-בעל-הנס-בטבריה/}}}}. | ||
אויפן ארט פונעם קבר זענען דא באַזונדערע אפטיילונגען פאַר אשכנזים און ספרדים. די ספרדים האבן געבויט זייער חלק צוערשט, אבער די אשכנזים האבן נאר געקענט געפינען פינאנצירונג נאך שנת תר"ע. שפּעטער האט די משפחה ספרא שטארק איבערגעבויט דעם ספרד'ישן חלק. | אויפן ארט פונעם קבר זענען דא באַזונדערע אפטיילונגען פאַר אשכנזים און ספרדים. די ספרדים האבן געבויט זייער חלק צוערשט, אבער די אשכנזים האבן נאר געקענט געפינען פינאנצירונג נאך שנת תר"ע. שפּעטער האט די משפחה ספרא שטארק איבערגעבויט דעם ספרד'ישן חלק. ביים קבר אין טבריא זענען פארבונדן וואונדערליכע מעשיות, למשל מיט שטיינער וואס האבן זיך אליין צוריקגעשטעלט ביים בויען אין תרכ"ז{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל שפירא|קבר רבי מאיר - אשכנזי וספרדי; מדוע זה כך?|390314|2021-04-23}}}}. | ||
[[רבי משה באסולא]], אַ טראַוולער פֿון 500 יאָר צוריק, האָט געזען מענטשן זיך צונויפזאַמלען דאָרט פאַר תּפילה פרי און ביי נאַכט. עטליכע זאָגן, לויט אים, אַז עס איז דער קבר פון איינעם מיטן נאָמען ר' מאיר וואָס האָט געמאַכט אַ נדר ניט צו ליגן ביז משיח וועט קומען, און איז דאָרט באַגראָבן געוואָרן שטייענדיג. | |||
יאר יערליך ווערט געפייערט א "הילולא" לכבוד רבי מאיר בעל הנס אין י"ד אייר, פּסח שני. דאס איז איינגעפירט געוואָרן הערשט אין יאר תרכ"ז, ווען די ספרדישע קהילה פון טבריה | יאר יערליך ווערט געפייערט א "הילולא" לכבוד רבי מאיר בעל הנס אין י"ד אייר, פּסח שני. דאס איז איינגעפירט געוואָרן הערשט אין יאר תרכ"ז, ווען די ספרדישע קהילה פון טבריה האט באנייט א בית מדרש אויפן ארט פונעם זיין קבר. די הילולא ווערט געפייערט מיט מוזיק און טענץ, ענליך צו די הילולא פון [[רבי שמעון בר יוחאי]] אין [[מירון]]. | ||
געוויסע האבן אויסגעדרוקט קעגנערשאפט צו דעם ניי-פאבריצירטן יום טוב{{הערה|רבי שלמה אליעזר מרגליות, '''עניני הילולא דרשב"י''', געדרוקט אין [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=14556&st=&pgnum=275 '''טעמי המנהגים,''' עמוד רסב, בהערה]: "בדרך אגב באתי להעיר שיום פטירת התנ"א רבי מאיר בעל הנס לא נזכר בשום מקום, וחדשים מקרוב באו ובדו מלבם חג חדש, כאילו יום פסח שני הוא היא"צ של רמבעה"נ, וידועה כוונתם בזה שיסדו זאת בעסקם בדררא דממונא והמב"י". | געוויסע האבן אויסגעדרוקט קעגנערשאפט צו דעם ניי-פאבריצירטן יום טוב{{הערה|רבי שלמה אליעזר מרגליות, '''עניני הילולא דרשב"י''', געדרוקט אין [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=14556&st=&pgnum=275 '''טעמי המנהגים,''' עמוד רסב, בהערה]: "בדרך אגב באתי להעיר שיום פטירת התנ"א רבי מאיר בעל הנס לא נזכר בשום מקום, וחדשים מקרוב באו ובדו מלבם חג חדש, כאילו יום פסח שני הוא היא"צ של רמבעה"נ, וידועה כוונתם בזה שיסדו זאת בעסקם בדררא דממונא והמב"י". | ||
רעדאגירונגען