4,450
רעדאגירונגען
אראפגענומען דירעקטע רוי לינקס, צונויפגיסן רעפערענצן, החלפות (גיהנום, …)
(←קבר רבי מאיר בעל הנס: פארברייטערט) צייכנס: וויזועלע רעדאגירונג רויע רעדאגירונג |
(אראפגענומען דירעקטע רוי לינקס, צונויפגיסן רעפערענצן, החלפות (גיהנום, …)) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דרעפט|אייר}} | {{דרעפט|אייר}} | ||
'''רבי מאיר בעל הנס''' איז א נאמען וואס איז באקאנט אין צוזאמענהאנג מיט די צדקה-קאסעס פאר ארעמע אידן אין [[ | '''רבי מאיר בעל הנס''' איז א נאמען וואס איז באקאנט אין צוזאמענהאנג מיט די צדקה-קאסעס פאר ארעמע אידן אין [[ארץ ישראל]]. געבן צדקה לעילוי נשמתו און דערמאנען "אלקא דמאיר עננו", איז אן אנגענומענער סגולה צו געהאלפן ווערן מיט א ישועה. זיין קבר געפינט זיך אין [[טבריה]] און איז א צוצואינגס פונקט פאר תפילות, און בעיקר אין י"ד אייר - [[פסח שני]], ווען ס'איז אנגענומען אלס זיין יארצייט. | ||
==אידענטיטעט== | ==אידענטיטעט== | ||
דער אנגענומענער שטעלונג איז, אים צו אידענטיפיצירן מיט דעם תנא [[ | דער אנגענומענער שטעלונג איז, אים צו אידענטיפיצירן מיט דעם תנא [[רבי מאיר]]. אזוי ווערט ער שוין אויך געברענגט אין ספר כתר שם טוב (תקנ"ד){{הערה|שם=כשט|כתר שם טוב (הוצאת קה"ת) [https://chabadlibrary.org/books/300010467 חלק ב, סימן שפח]}}. | ||
לויט דער [[ | לויט דער [[אר"י הקדוש]]<ref>[https://www.sefaria.org/Sha%27ar_HaGilgulim.37.52?lang=bi&with=all&lang2=en שער הגלגולים], הקדמה ל"ז</ref>, ליגט דער תנא רבי מאיר אין טבריה<ref>און ער לייגט אויך צו אז ער איז באַגראָבן געווארן שטייענדיג.</ref>. ווייזט אויס פון דעם אז דער קבר אין טבריה פון "רבי מאיר בעל הנס" איז טאקע פונעם תנא רבי מאיר. אבער געוויסע צייגן אן אויף דעם וואס אין די רשימות פון די קברים אין ארץ ישראל ווערט באַצייכנט דער קבר פונעם תנא רבי מאיר אין [[טבריה]], און דעם קבר פון רבי מאיר בעל הנס אין [[גוש חלב]]. ווייזט אויס אַז ער איז נישט דער זעלבער ווי דער תנא רבי מאיר, און דער קבר אין טבריה איז טאקע נישט פון רבי מאיר בעל הנס.<ref>זע ישעיה אשר זעליג מיללער, אין קובץ [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=56124#p=233&fitMode=fitwidth&hlts=&ocr= אור ישראל], עמ' רלג-רלו</ref> | ||
טייל טענה'ן אַז עס האט בכלל נישט עקזיסטירט איינער מיט דעם נאמען. געוויסע שפעקולירן אז דער מקור איז, צוליב וואס די צדקה קאסעס זענען געווען אויפן נאָמען פונעם [[ | טייל טענה'ן אַז עס האט בכלל נישט עקזיסטירט איינער מיט דעם נאמען. געוויסע שפעקולירן אז דער מקור איז, צוליב וואס די צדקה קאסעס זענען געווען אויפן נאָמען פונעם [[רמב"ן]], צו שטיצן דעם ישוב אין ארץ ישראל, און שפּעטער האָט מען אומריכטיג פאַרשטאַנען די ראשי תיבות "רמב"ן" אַלס "רבי מאיר בעל [ה]נס"<ref>ראובן מרגליות, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=33639#p=24&fitMode=fitwidth&hlts=&ocr= לחקר שמות וכינויים בתלמוד], עמוד כ"ה</ref>. | ||
אנדערע ווילן זאגן אז דער רבי מאיר וואס ליגט אין גוש חלב איז רבי מאיר קצין, פון די [[ | אנדערע ווילן זאגן אז דער רבי מאיר וואס ליגט אין גוש חלב איז רבי מאיר קצין, פון די [[תוספות|בעלי התוספות]] פון [[פראנקרייך|פראַנקרייך]]. | ||
=="אלקא דמאיר ענני"== | =="אלקא דמאיר ענני"== | ||
עס איז אן אנגענומענער מנהג, אז אין א צרה אדער ווען מען דארף א ישועה, געט מען צדקה לעילוי נשמת רבי מאיר בעל הנס און מען זאגט דריי מאל "אלקא דמאיר ענני" (ג-ט פון מאיר, ענטפער מיר), און די צדקה גייט פאר ארעמעלייט אין ארץ ישראל. דער מנהג ווערט שוין געברענגט אין ספר "כתר שם טוב" (פון [[ | עס איז אן אנגענומענער מנהג, אז אין א צרה אדער ווען מען דארף א ישועה, געט מען צדקה לעילוי נשמת רבי מאיר בעל הנס און מען זאגט דריי מאל "אלקא דמאיר ענני" (ג-ט פון מאיר, ענטפער מיר), און די צדקה גייט פאר ארעמעלייט אין ארץ ישראל. דער מנהג ווערט שוין געברענגט אין ספר "כתר שם טוב" (פון [[בעל שם טוב]]).{{הערה|שם=כשט}} | ||
טייל זאגן אז [[רבי משה אלשיך]] און דער [[ | טייל זאגן אז [[רבי משה אלשיך]] און דער [[רבי יוסף קארו|בית יוסף]] האבן ארויסגעגעבן א תקנה, אז געלט וואס איז געגעבן אויפן נאמען פון רבי מאיר זאל גיין בלויז פאַר די ארעמע אין ארץ ישראל, אבער עס איז נישט באקאנט קיין שריפטליכער מקור דערפאַר. | ||
דער מקור פון דער תפילה "אלקא דמאיר ענני" קומט פון א געשיכטע אין גמרא<ref>עבודה זרה י"ח ע"א-ע"ב</ref>. ווען די רוימער האבן גע'הרג'עט [[רבי חנינא בן תרדיון]] און פאראורטיילט זיין טאכטער צו א בית זונות, האט איר שוועסטער, ברוריא, געבעטן איר מאן, רבי מאיר, איר צו ראטעווען. רבי מאיר איז געגאנגען געקליידעט ווי א רוימישער סאלדאט, מיט געלט. ער האט פארגעשלאגן פארן שומר געלט איר צו באפרייען. דער שומר האט זיך געזארגט וואס וועט זיין ווען דאס געלט ענדיגט זיך, האט אים רבי מאיר געהייסן זאגן "אלקא דמאיר ענני" אויב ער וועט זיין אין צרה. רבי מאיר האט אים באוויזן די כח פון די ווערטער, זאגנדיג די פראזע צו הינט וואס האבן אים אטאקירט, און זיי האבן אים אפגעלאזט. | דער מקור פון דער תפילה "אלקא דמאיר ענני" קומט פון א געשיכטע אין גמרא<ref>עבודה זרה י"ח ע"א-ע"ב</ref>. ווען די רוימער האבן גע'הרג'עט [[רבי חנינא בן תרדיון]] און פאראורטיילט זיין טאכטער צו א בית זונות, האט איר שוועסטער, ברוריא, געבעטן איר מאן, רבי מאיר, איר צו ראטעווען. רבי מאיר איז געגאנגען געקליידעט ווי א רוימישער סאלדאט, מיט געלט. ער האט פארגעשלאגן פארן שומר געלט איר צו באפרייען. דער שומר האט זיך געזארגט וואס וועט זיין ווען דאס געלט ענדיגט זיך, האט אים רבי מאיר געהייסן זאגן "אלקא דמאיר ענני" אויב ער וועט זיין אין צרה. רבי מאיר האט אים באוויזן די כח פון די ווערטער, זאגנדיג די פראזע צו הינט וואס האבן אים אטאקירט, און זיי האבן אים אפגעלאזט. | ||
דער [[ | דער [[רבי חיים יוסף דוד אזולאי|חיד"א]] צייכנט צו אז די געשיכטע איז דער מקור פארן מנהג צו זאגן "אלקא דמאיר ענני" אין א צרה, און צוזאגן אויל אדער צדקה פאר די נשמה פון רבי מאיר.<ref>חיד"א, [https://www.sefaria.org.il/Petach_Einayim_on_Avodah_Zarah.18b.7 פתח עינים, על מסכת עבודה זרה] דף י"ח ע"ב: "מזה נשתרבב המנהג בכל גלילותנו דעל כל צרה שמתפלל האדם אומר אלהא דר"מ ענני, ונודרים שמן או צדקה לנשמתו של ר"מ".</ref> | ||
דאס צייגט אז רבי מאיר בעל הנס איז טאקע פארבינדן מיטן תנא רבי מאיר.. | דאס צייגט אז רבי מאיר בעל הנס איז טאקע פארבינדן מיטן תנא רבי מאיר.. | ||
| שורה 24: | שורה 24: | ||
איין ערקלערונג פאר דעם מנהג צו געבן צדקה אויף נאמען פון רבי מאיר, איז לויט דער דעה פון רבי מאיר<ref>קידושין ל"ו ע"א</ref> אז אידן ווערן אלעמאל באטראכט ווי ג-ט'ס קינדער, אומאפהענגיג פון זייערע מעשים. באַזירט אויף דעם, גיבן מיר צדקה אינעם נאָמען פון רבי מאיר, לויט וועם מיר זענען ראוי צו געהאלפן ווערן אלס דעם אויבערשטנ'ס קינדער. | איין ערקלערונג פאר דעם מנהג צו געבן צדקה אויף נאמען פון רבי מאיר, איז לויט דער דעה פון רבי מאיר<ref>קידושין ל"ו ע"א</ref> אז אידן ווערן אלעמאל באטראכט ווי ג-ט'ס קינדער, אומאפהענגיג פון זייערע מעשים. באַזירט אויף דעם, גיבן מיר צדקה אינעם נאָמען פון רבי מאיר, לויט וועם מיר זענען ראוי צו געהאלפן ווערן אלס דעם אויבערשטנ'ס קינדער. | ||
דער [[ | דער [[רבי חיים אלעזר שפירא|מונקאטשער רב]] געט אן א הסבר, פאַרוואָס מען דערמאנט רבי מאיר אין א סכנה. צוליב וואס רבי מאיר איז "חושש למיעוטא", ער פאַרלאָזט זיך נישט נאר אויפן רוב, נאר נעמט אויך ערנסט דעם מיעוט. דערפאַר, אין שווערע סיטואציעס ווען די די אויסזיכטן זענען שמאל, דערמאנט מען דעם זכות פון רבי מאיר וואס לשיטתו איז נאך פארהאן האפנונג. | ||
געבן צדקה לעילוי נשמת רבי מאיר איז אויך א סגולה ספעציעל צו געפינען פאַרלוירענע חפצים. | געבן צדקה לעילוי נשמת רבי מאיר איז אויך א סגולה ספעציעל צו געפינען פאַרלוירענע חפצים. | ||
| שורה 45: | שורה 45: | ||
אויפן ארט פונעם קבר זענען דא באַזונדערע אפטיילונגען פאַר אשכנזים און ספרדים. די ספרדים האָבן געבויט זייער חלק צוערשט, אבער די אשכנזים האבן נאר געקענט געפינען פינאנצירונג נאך שנת תר"ע. שפּעטער האט די משפחה ספרא שטארק איבערגעבויט דעם ספרד'ישן חלק. | אויפן ארט פונעם קבר זענען דא באַזונדערע אפטיילונגען פאַר אשכנזים און ספרדים. די ספרדים האָבן געבויט זייער חלק צוערשט, אבער די אשכנזים האבן נאר געקענט געפינען פינאנצירונג נאך שנת תר"ע. שפּעטער האט די משפחה ספרא שטארק איבערגעבויט דעם ספרד'ישן חלק. | ||
יאר יערליך ווערט געפייערט א "הילולא" לכבוד רבי מאיר בעל הנס אין י"ד אייר, פּסח שני. דאס איז איינגעפירט געוואָרן הערשט אין יאר תרכ"ז, ווען די ספרדישע קהילה פון טבריה האָט באנייט א בית מדרש אויפן אָרט פונעם זיין קבר. די הילולא ווערט געפייערט מיט מוזיק און טענץ, ענליך צו די הילולא פון [[ | יאר יערליך ווערט געפייערט א "הילולא" לכבוד רבי מאיר בעל הנס אין י"ד אייר, פּסח שני. דאס איז איינגעפירט געוואָרן הערשט אין יאר תרכ"ז, ווען די ספרדישע קהילה פון טבריה האָט באנייט א בית מדרש אויפן אָרט פונעם זיין קבר. די הילולא ווערט געפייערט מיט מוזיק און טענץ, ענליך צו די הילולא פון [[רבי שמעון בר יוחאי]] אין [[מירון]]. | ||
געוויסע האבן אויסגעדרוקט קעגנערשאפט צו דעם ניי-פאבריצירטן יום טוב<ref>רבי שלמה אליעזר מרגליות, '''עניני הילולא דרשב"י''', געדרוקט אין [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=14556&st=&pgnum=275 '''טעמי המנהגים,''' עמוד רסב, בהערה]: "בדרך אגב באתי להעיר שיום פטירת התנ"א רבי מאיר בעל הנס לא נזכר בשום מקום, וחדשים מקרוב באו ובדו מלבם חג חדש, כאילו יום פסח שני הוא היא"צ של רמבעה"נ, וידועה כוונתם בזה שיסדו זאת בעסקם בדררא דממונא והמב"י". | געוויסע האבן אויסגעדרוקט קעגנערשאפט צו דעם ניי-פאבריצירטן יום טוב<ref>רבי שלמה אליעזר מרגליות, '''עניני הילולא דרשב"י''', געדרוקט אין [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=14556&st=&pgnum=275 '''טעמי המנהגים,''' עמוד רסב, בהערה]: "בדרך אגב באתי להעיר שיום פטירת התנ"א רבי מאיר בעל הנס לא נזכר בשום מקום, וחדשים מקרוב באו ובדו מלבם חג חדש, כאילו יום פסח שני הוא היא"צ של רמבעה"נ, וידועה כוונתם בזה שיסדו זאת בעסקם בדררא דממונא והמב"י". | ||
ער ברענגט אויך צו פונעם ראשון לציון רבי אברהם אשכנזי, אין זיין הסכמה אויפן קונטרס כבוד מלכים פון רבי שמואל העליר, וואס נאכן ערקלערן דעם באדייט פונעם שמחה ביים הילולא דרשב"י, לייגט ער צו: "וזה לא יגהה מזור על מה שחדשים מקרוב שמעתי שעושין על קבר התנ"א רבי מאיר בעל הנס זיע"א".</ref>. [[רבי מרדכי חיים סלאנים|רבי מאטל סלאנימער]] האט פארעפנטליכט א שארפער בריוו דערקעגן<ref>זיין בריוו איז צוגעברענגט דארט אין טעמי המנהגים: "ועשו מנהג אותיות | ער ברענגט אויך צו פונעם ראשון לציון רבי אברהם אשכנזי, אין זיין הסכמה אויפן קונטרס כבוד מלכים פון רבי שמואל העליר, וואס נאכן ערקלערן דעם באדייט פונעם שמחה ביים הילולא דרשב"י, לייגט ער צו: "וזה לא יגהה מזור על מה שחדשים מקרוב שמעתי שעושין על קבר התנ"א רבי מאיר בעל הנס זיע"א".</ref>. [[רבי מרדכי חיים סלאנים|רבי מאטל סלאנימער]] האט פארעפנטליכט א שארפער בריוו דערקעגן<ref>זיין בריוו איז צוגעברענגט דארט אין טעמי המנהגים: "ועשו מנהג אותיות גיהנום… בפומביות ובתערובת כזה, שבוודאי אין רוח התורה והחכמים האמיתיים המבינים נוחה מזה… יש להם לזכור ולבטל המנהג הזה מכל וכל ולא יעברו על בל תוסיף בחג הבדוי הזה, שקראו להם הבריונים החג המסורתי, והוא באמת החג המסורסי שהוא מסורס מדעת החכמים המבינים… לכן כהיום הננו מוחים בהחג הזה ובסדר הזה '''ומגלים דעתינו בזה שלא באלה חלק יעקב''', ושלום על ישראל". | ||
רש"א מרגליות לייגט צו: "דברי רבינו הנאמנים שיצאו מלב טהור, פעלו לטובה, שאצל אחינו האשכנזים בוטלה הצרמוניה של החג הבדוי".</ref>. | רש"א מרגליות לייגט צו: "דברי רבינו הנאמנים שיצאו מלב טהור, פעלו לטובה, שאצל אחינו האשכנזים בוטלה הצרמוניה של החג הבדוי".</ref>. | ||