בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,384
רעדאגירונגען
←הילולא
אין תקציר עריכה |
(←הילולא) |
||
| (איין צווישנדיגע ווערסיע פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן) | |||
| שורה 25: | שורה 25: | ||
==פושקע און כוללים== | ==פושקע און כוללים== | ||
{{זעט אויך|חלוקה}} | {{זעט אויך|חלוקה}} | ||
אין אנהויב איז די סגולה געווען צו צוזאגן צו צינדן ליכט לעילוי נשמתו פון רמבעה"נ{{הערה|כן הוא בכש"ט וחיד"א}}. שפעטער{{הבהרה|ווען?}} האבן די גבאי ארץ-ישראל פארגעשלאגן עס צו שיקן קיין א"י און דארטן צינדן דערמיט לע"נ רבי מאיר. הערשט אין די שפּעטערע ת"ק יארן איז אנגענומען געווארן אז צדקה פאר רמבעה"נ זאל גיין פארן ישוב אין ארץ ישראל. אין אנהייב איז דאס געלט געגאנגען הויפּטזעכליך צום באנייטן ישוב אין טבריה, וואו עס געפינט זיך דער קבר פון רבי מאיר בעל הנס. אין די מזרח-לענדער איז עס טאקע געבליבן א מקור פון הכנסה פאר טבריה. אין אייראפעאישע לענדער (מערב און מזרח), פון די מיטעלע ת"ק יארן, איז די הכנסה געגאנגען פארן גאנצן אשכנז'ישן ישוב אין ארץ־ישראל, וואס האט זיך דאן בעיקר קאנצענטרירט אין די פיר הייליגע שטעט: ירושלים, חברון, צפת און טבריה. | אין אנהויב איז די סגולה געווען צו צוזאגן צו צינדן ליכט לעילוי נשמתו פון רמבעה"נ{{הערה|כן הוא בכש"ט וחיד"א}}. שפעטער{{הבהרה|ווען?}} האבן די גבאי ארץ-ישראל פארגעשלאגן עס צו שיקן קיין א"י און דארטן צינדן דערמיט לע"נ רבי מאיר. הערשט אין די שפּעטערע ת"ק יארן איז אנגענומען געווארן אז צדקה פאר רמבעה"נ זאל גיין פארן ישוב אין ארץ ישראל. אין אנהייב איז דאס געלט געגאנגען הויפּטזעכליך צום באנייטן ישוב אין טבריה, וואו עס געפינט זיך דער קבר פון רבי מאיר בעל הנס. אין די מזרח-לענדער איז עס טאקע געבליבן א מקור פון הכנסה פאר טבריה. אין אייראפעאישע לענדער (מערב און מזרח), פון די מיטעלע ת"ק יארן, איז די הכנסה געגאנגען פארן גאנצן אשכנז'ישן ישוב אין ארץ־ישראל, וואס האט זיך דאן בעיקר קאנצענטרירט אין די פיר הייליגע שטעט: ירושלים, חברון, צפת און טבריה. | ||
| שורה 57: | שורה 56: | ||
==רבי מאיר לשיטתו== | ==רבי מאיר לשיטתו== | ||
פארשידענע ערקלערונגען זענען אנגעגעבן געווארן אויף די שייכות פון דער צדקה מיטן תנא רבי מאיר. די באקאנטע צווישן זיי: | פארשידענע ערקלערונגען זענען אנגעגעבן געווארן אויף די שייכות פון דער צדקה מיטן תנא רבי מאיר. די באקאנטע צווישן זיי: | ||
*[[רבי יעקב שאלתיאל ניניו]] ערקלערט דעם מנהג, לויט דער גמרא אז באמת וואלט מען נישט געמעגט געבן צדקה ווייל השי"ת האט יענעם בדווקא פארארעמט און ער וויל נישט אז מ'זאל אים אויפרעכטן, נאר וויבאלד אידן הייסן "בנים למקום" וויל דער אויבערשטער אז מ'זאל זיי העלפן{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|י|א}}.}}. דערפאר צוליב וואס רבי מאיר האלט אז "בין כך ובין כך קרויים בנים" - אידן ווערן אלעמאל באטראכט ווי ג-ט'ס קינדער, אומאפהענגיג פון זייערע מעשים{{הערה|{{בבלי|קידושין|לו|א}}.}}, איז לשיטתו געבן צדקה א מעלה און א זכות{{הערה|{{היברובוקס|רבי יעקב שאלתיאל ניניו|אמת ליעקב|22599|page=192|מערכת רי"ש, עץ חיים אות עד, דף צ"א ע"א}}.}}. | *[[רבי יעקב שאלתיאל ניניו]] ערקלערט דעם מנהג, לויט דער גמרא אז באמת וואלט מען נישט געמעגט געבן צדקה ווייל השי"ת האט יענעם בדווקא פארארעמט און ער וויל נישט אז מ'זאל אים אויפרעכטן, נאר וויבאלד אידן הייסן "בנים למקום" וויל דער אויבערשטער אז מ'זאל זיי העלפן{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|י|א}}.}}. דערפאר צוליב וואס רבי מאיר האלט אז "בין כך ובין כך קרויים בנים" - אידן ווערן אלעמאל באטראכט ווי ג-ט'ס קינדער, אומאפהענגיג פון זייערע מעשים{{הערה|{{בבלי|קידושין|לו|א}}.}}, איז לשיטתו געבן צדקה א מעלה און א זכות{{הערה|{{היברובוקס|רבי יעקב שאלתיאל ניניו|אמת ליעקב|22599|page=192|מערכת רי"ש, עץ חיים אות עד, דף צ"א ע"א}}.}}. | ||
| שורה 63: | שורה 61: | ||
==אידענטיטעט און קבר== | ==אידענטיטעט און קבר== | ||
[[טעקע: | [[טעקע:127263 gush halab jish PikiWiki Israel.jpg|קליין|אריינגאנג צום ציון אין גוש חלב]] | ||
[[טעקע:Jish-Gush-Halav-796.jpg|קליין|פון איין זייט…]] | [[טעקע:Jish-Gush-Halav-796.jpg|קליין|פון איין זייט…]] | ||
[[טעקע:Jish-Gush-Halav-797.jpg|קליין|פון די אנדערע זייט]] | [[טעקע:Jish-Gush-Halav-797.jpg|קליין|פון די אנדערע זייט]] | ||
| שורה 93: | שורה 91: | ||
===דער קבר אין טבריא=== | ===דער קבר אין טבריא=== | ||
[[טעקע:Rabbi Meir tomb 1315.png|קליין|מאלעריי פון קבר רבי מאיר אין טבריא, אינעם מגילת פירענצע {{העב| מגילת פירנצה}}, ארום ה'ע"ה.]] | |||
דער ארט וואס ווערט היינט-צו-טאגס גערופן "קבר פון רבי מאיר בעל הנס" געפינט זיך הארט נעבן טבריה, ביי דער דרום אריינגאנג פון שטאט, אויפן ברעג פונעם כנרת. עס איז א גרויסער הויף מיט געביידעס, צוויי בתי מדרשים מיט באזונדערע קופּאלן, איינס פאר אשכנזים און איינס פאר ספרדים, וואס באדעקן דעם קבר. ביז דעם יאר תרכ"ז איז דער קבר פון רבי מאיר געווען באצייכנט בלויז מיט צוויי אויפגעשטעלטע הויכע שטיינער. | דער ארט וואס ווערט היינט-צו-טאגס גערופן "קבר פון רבי מאיר בעל הנס" געפינט זיך הארט נעבן טבריה, ביי דער דרום אריינגאנג פון שטאט, אויפן ברעג פונעם כנרת. עס איז א גרויסער הויף מיט געביידעס, צוויי בתי מדרשים מיט באזונדערע קופּאלן, איינס פאר אשכנזים און איינס פאר ספרדים, וואס באדעקן דעם קבר. ביז דעם יאר תרכ"ז איז דער קבר פון רבי מאיר געווען באצייכנט בלויז מיט צוויי אויפגעשטעלטע הויכע שטיינער. | ||
| שורה 113: | שורה 112: | ||
===הילולא=== | ===הילולא=== | ||
יאר יערליך ווערט געפייערט דורך די ספרדים א "הילולא" לכבוד רבי מאיר בעל הנס אין י"ד אייר, פּסח שני. די הילולא ווערט געפייערט מיט מוזיק און טענץ, ענליך צו די הילולא פון [[רבי שמעון בר יוחאי]] אין [[מירון]]. דאס איז איינגעפירט געווארן אין תרכ"ז. מען פלעגט גיין אין א תהלוכה מיט ספרי תורה מיט חכמי ורבני העיר מיט געזאַנג און טענץ, ביז מען איז אנגעקומען צום פּלאץ פון קבר מיט די ספרי תורה{{הערה|ברדא, אלקא דמאיר עננו, עמ' כח.}}. דער דאטום י"ד אייר אלס טאג פון רבי מאיר'ס פּטירה האט נישט קיין מקור{{הערה|[[רבי יוסף משאש]] ברענגט יא פון אן אלטן כתב יד וואס זאגט אז י"ד באייר איז טאקע דער טאג פון זיין פטירה אין אסיא, אבער דאס איז נישט באגלייבט. זעט אינעם אשכול [https://tora-forum.co.il/threads/הילולת-רבי-מאיר-בעל-הנס-ביום-י-ד-אייר.5429/ הילולת רבי מאיר בעל הנס ביום י"ד אייר], אין פורום לתורה.}}, נאר וויבאלד פילע יושבי ירושלים זענען שוין דאן געווען געקומען צום גליל כדי צו גיין ל"ג בעומר קיין מירון, איז מען שוין אויך געגאנגען אויף טבריא{{הערה|{{פרויקט בן-יהודה|שם=פנחס גריבסקי|זיהוי=33478#מגרששׁמעוןהצדיק.אשרלעדתהיהודיםבירושלים.|שם היצירה=מגנזי ירושלם חוברת ג}}}}. דעריבער | יאר יערליך ווערט געפייערט דורך די ספרדים א "הילולא" לכבוד רבי מאיר בעל הנס אין י"ד אייר, פּסח שני. די הילולא ווערט געפייערט מיט מוזיק און טענץ, ענליך צו די הילולא פון [[רבי שמעון בר יוחאי]] אין [[מירון]]. דאס איז איינגעפירט געווארן אין תרכ"ז. מען פלעגט גיין אין א תהלוכה מיט ספרי תורה מיט חכמי ורבני העיר מיט געזאַנג און טענץ, ביז מען איז אנגעקומען צום פּלאץ פון קבר מיט די ספרי תורה{{הערה|ברדא, אלקא דמאיר עננו, עמ' כח.}}. דער דאטום י"ד אייר אלס טאג פון רבי מאיר'ס פּטירה האט נישט קיין מקור{{הערה|[[רבי יוסף משאש]] ברענגט יא פון אן אלטן כתב יד וואס זאגט אז י"ד באייר איז טאקע דער טאג פון זיין פטירה אין אסיא, אבער דאס איז נישט באגלייבט. זעט אינעם אשכול [https://tora-forum.co.il/threads/הילולת-רבי-מאיר-בעל-הנס-ביום-י-ד-אייר.5429/ הילולת רבי מאיר בעל הנס ביום י"ד אייר], אין פורום לתורה.}}, נאר וויבאלד פילע יושבי ירושלים זענען שוין דאן געווען געקומען צום גליל כדי צו גיין ל"ג בעומר קיין מירון, איז מען שוין אויך געגאנגען אויף טבריא{{הערה|{{פרויקט בן-יהודה|שם=פנחס גריבסקי|זיהוי=33478#מגרששׁמעוןהצדיק.אשרלעדתהיהודיםבירושלים.|שם היצירה=מגנזי ירושלם חוברת ג}}}}. דעריבער האבן די ספרדים, נאכ'ן בויען זייער גרויסן בית המדרש אין תרכ"ז, איינגעפירט צו פּראווען די הילולא אין פסח שני, ווען עס זענען שוין געווען דארט פילע אידן{{הערה|שדי חמד, [https://tashma.jewishoffice.co.il/books/learn/26012/שדי_חמד/אסיפת_דינים/מערכת_ארץ_ישראל/אות_ה?line=0--אסיפת+דינים-מערכת+ארץ+ישראל-אות+ה אסיפת דינים, מערכת ארץ ישראל], אות ה; רחמים יוסף חיים אופלטקה, '''מסעי היר"ח''', תרל"ו (געברענגט אין יערי, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=36832#p=630 מסעות, עמ' 631]); {{היברובוקס|רבי עובדיה הדאיה|שו"ת ישכיל עבדי|963|page=79|באנד=חלק ה|שנת הוצאה=תש"מ|עמ=סז|או"ח סי' נד}}.}}{{הערה|שם=מנחם}}. דער בן איש חי שרייבט אז "אונזער מנהג איז צו צינדן שמן למאור לכבוד נשמת רבי מאיר בעל הנס זיע"א ביום ראש חודש טבת"{{הערה|בן איש חי, [https://www.sefaria.org/Ben_Ish_Hai%2C_Halachot_1st_Year%2C_Chanukah.28 הלכות שנה ראשונה, חנוכה, כח].}}. דער מנהג ביי די ספרדים אין טבריא איז צו חתונה מאכן אין י"ד אייר, כאטש ס'איז אין די ספירה טעג{{הערה|ברדא, אלקא, עמ' כז.}}. {{הבהרה}} | ||
אבער אנדערע האבן דאן אויסגעדרוקט קעגנערשאפט צו דעם ניי-פאבריצירטן יום טוב, צווישן זיי דער ראשון לציון [[רבי אברהם אשכנזי]]. אויך [[רבי מרדכי חיים סלאנים|רבי מאטל סלאנימער]] האט פארעפנטליכט א שארפער בריוו דערקעגן{{הערה|רבי שלמה אליעזר מרגליות, [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=14556&st=&pgnum=275 '''עניני הילולא דרשב"י''', געדרוקט אין '''טעמי המנהגים''', עמוד רסב, בהערה]: "בדרך אגב באתי להעיר שיום פטירת התנ"א [התנא האלוקי] רבי מאיר בעל הנס לא נזכר בשום מקום, וחדשים מקרוב באו ובדו מלבם חג חדש, כאילו יום פסח שני הוא היא"צ של רמבעה"נ, וידועה כוונתם בזה שיסדו זאת בעסקם בדררא דממונא והמב"י" (מיינענדיג דאס וואס די וועלט זאגט אז זיי האבן געוואלט פארדינען פון די הילולא, אזוי ווי די איינוואוינער פון צפת פארדינען פון די באזיכער אין מירון). ער ברענגט צו פון רבי אברהם אשכנזי אין זיין הסכמה אויפן קונטרס כבוד מלכים (פון רבי שמואל העליר), וואס נאכן ערקלערן דעם באדייט פון דער שמחה ביים הילולא דרשב"י, לייגט ער צו: "וזה לא יגהה מזור על מה שחדשים מקרוב שמעתי שעושין על קבר התנ"א רבי מאיר בעל הנס זיע"א". ער ברענגט אויך דעם קול קורא פון רבי מאטל סלאנימער: "ועשו מנהג אותיות גהנם… בפומביות ובתערובת כזה, שבוודאי אין רוח התורה והחכמים האמיתיים המבינים נוחה מזה… יש להם לזכור ולבטל המנהג הזה מכל וכל ולא יעברו על בל תוסיף בחג הבדוי הזה, שקראו להם הבריונים החג המסורתי, והוא באמת החג המסורסי שהוא מסורס מדעת החכמים המבינים… לכן כהיום הננו מוחים בהחג הזה ובסדר הזה '''ומגלים דעתינו בזה שלא באלה חלק יעקב''', ושלום על ישראל" [ההדגשה במקור]. רש"א מרגליות לייגט צו: "דברי רבינו הנאמנים שיצאו מלב טהור, פעלו לטובה, שאצל אחינו האשכנזים בוטלה הצרמוניה של החג הבדוי".}}. | אבער אנדערע האבן דאן אויסגעדרוקט קעגנערשאפט צו דעם ניי-פאבריצירטן יום טוב, צווישן זיי דער ראשון לציון [[רבי אברהם אשכנזי]]. אויך [[רבי מרדכי חיים סלאנים|רבי מאטל סלאנימער]] האט פארעפנטליכט א שארפער בריוו דערקעגן{{הערה|רבי שלמה אליעזר מרגליות, [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=14556&st=&pgnum=275 '''עניני הילולא דרשב"י''', געדרוקט אין '''טעמי המנהגים''', עמוד רסב, בהערה]: "בדרך אגב באתי להעיר שיום פטירת התנ"א [התנא האלוקי] רבי מאיר בעל הנס לא נזכר בשום מקום, וחדשים מקרוב באו ובדו מלבם חג חדש, כאילו יום פסח שני הוא היא"צ של רמבעה"נ, וידועה כוונתם בזה שיסדו זאת בעסקם בדררא דממונא והמב"י" (מיינענדיג דאס וואס די וועלט זאגט אז זיי האבן געוואלט פארדינען פון די הילולא, אזוי ווי די איינוואוינער פון צפת פארדינען פון די באזיכער אין מירון). ער ברענגט צו פון רבי אברהם אשכנזי אין זיין הסכמה אויפן קונטרס כבוד מלכים (פון רבי שמואל העליר), וואס נאכן ערקלערן דעם באדייט פון דער שמחה ביים הילולא דרשב"י, לייגט ער צו: "וזה לא יגהה מזור על מה שחדשים מקרוב שמעתי שעושין על קבר התנ"א רבי מאיר בעל הנס זיע"א". ער ברענגט אויך דעם קול קורא פון רבי מאטל סלאנימער: "ועשו מנהג אותיות גהנם… בפומביות ובתערובת כזה, שבוודאי אין רוח התורה והחכמים האמיתיים המבינים נוחה מזה… יש להם לזכור ולבטל המנהג הזה מכל וכל ולא יעברו על בל תוסיף בחג הבדוי הזה, שקראו להם הבריונים החג המסורתי, והוא באמת החג המסורסי שהוא מסורס מדעת החכמים המבינים… לכן כהיום הננו מוחים בהחג הזה ובסדר הזה '''ומגלים דעתינו בזה שלא באלה חלק יעקב''', ושלום על ישראל" [ההדגשה במקור]. רש"א מרגליות לייגט צו: "דברי רבינו הנאמנים שיצאו מלב טהור, פעלו לטובה, שאצל אחינו האשכנזים בוטלה הצרמוניה של החג הבדוי".}}. | ||