אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "מאטערסדארף"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
515 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 8 חדשים
←‏היסטאריע: ע"פ מצבת קודש
(←‏היסטאריע: ע"פ מצבת קודש)
שורה 24: שורה 24:
א [[כאלערע|כאָלערע]] עפּידעמיע אין 1830–1832 (תקצ"א–תקצ"ב) האט אויך געהאט א שווערן אפעקט אויף דער אידישער קהילה, וואס האט געפירט צו א רעדוקציע אין דער צאל איינוואוינער{{הערה|Vogel, C. G. (2020). Mattersdorf, [https://carolegvogel.com/wp-content/uploads/2020/09/Mattersdorf-Article-With-Edits-2.pdf Hungary During Cholera, 1831–1832, And the 1836 Jewish Census Created in Its Wake]. ''Avotaynu, XXXVI''(2)|כיוון=שמאל}}. אין תר"ח האבן געוואוינט אין דער שטאט 1,500 אידן (א דריטל פון דער גאנצער באפעלקערונג).
א [[כאלערע|כאָלערע]] עפּידעמיע אין 1830–1832 (תקצ"א–תקצ"ב) האט אויך געהאט א שווערן אפעקט אויף דער אידישער קהילה, וואס האט געפירט צו א רעדוקציע אין דער צאל איינוואוינער{{הערה|Vogel, C. G. (2020). Mattersdorf, [https://carolegvogel.com/wp-content/uploads/2020/09/Mattersdorf-Article-With-Edits-2.pdf Hungary During Cholera, 1831–1832, And the 1836 Jewish Census Created in Its Wake]. ''Avotaynu, XXXVI''(2)|כיוון=שמאל}}. אין תר"ח האבן געוואוינט אין דער שטאט 1,500 אידן (א דריטל פון דער גאנצער באפעלקערונג).


די הונדערטער-יאריגע אויטאנאמיע האט געשאפן א שטארקע קהל'ישע רעגירונג, וואס האט רעגולירט נישט נאר רעליגיעזע ענינים, נאר אויך עקאנאמישע און געזעלשאפטליכע ענינים. צווישן די בארימטערבנים וואס האָבן געדינט אין דער קהילה זענען געווען [[רבי גרשון חיות|רבי גרשון ב"ר אברהם חיות]], [[רבי ירמיה מאטערסדארף]], [[רבי יששכר בער בלאך|רבי יששכר בער ב"ר שמשון בלאך]], [[רבי משה סופר]] (חתם סופר) און [[רבי שמעון סופר]]. די מאטערסדארפער ישיבה איז געווען בארימט און געצויגן תלמידים פון גאנץ אייראפּע.
די הונדערטער-יאריגע אויטאנאמיע האט געשאפן א שטארקע קהל'ישע רעגירונג, וואס האט רעגולירט נישט נאר רעליגיעזע ענינים, נאר אויך עקאנאמישע און געזעלשאפטליכע ענינים. צווישן די בארימטערבנים וואס האָבן געדינט אין דער קהילה זענען געווען:
*רבי יהודה לייב פראנקפורטער (רב בערך ת"צ–תצ"ז)
*זיין זון רבי נתן נטע פראנקפורטער (תק"ו–תקכ"ח)
*[[רבי גרשון חיות|רבי גרשון ב"ר אברהם חיות]] (תקכ"ח–תקל"ח)
*[[רבי ירמיה מאטערסדארף]] (תק"מ–תקנ"ז)
*[[רבי יששכר בער בלאך|רבי יששכר בער ב"ר שמשון בלאך]] (תקנ"ח)
*[[רבי משה סופר]] (חתם סופר; תקנ"ח–תקס"ז)
*[[רבי צבי הירש חריף]] (תקס"ז–תק"ע)
*רבי שמחה בונם גינז שלעזינגער (תק"ע–תקפ"ט)
*רבי מאיר פאפער (אלמאש; תקצ"א–
*[[רבי שמעון סופר]] (תר"ד–תר"כ)
*[[רבי שמואל עהרנפעלד]] (תרל"ז–תרמ"ג)
די מאטערסדארפער ישיבה איז געווען בארימט און געצויגן תלמידים פון גאנץ אייראפּע.


מאטערסדארף האט געהאט אירע אייגנארטיגע מנהגים. אין טאג פון א ברית איז מען אויפגעשטאנען פריער, און די מוהל, סנדק, און אבי הבן האבן אנגעטון א קיטל צום ברית{{הערה|שמואל בדורו, געברענגט אין א [https://www.divreitorahofvien.com/uploads/4/6/2/7/462798/הליכות_ושיחות_קודש_פרשת_ויצא_תשעה_(1).#page=7pdf שמועס פון וויענער רב, ג' ויצא תשע"ה], מיט א טעם פון רבי ישכר דוב פון בעלזא.}}. רבי שמעון סופר דרוקט זיך אויס אז "אלע מנהגי ק"ק מאטערסדארף זענען לויט ותיקין קדושי עליונים הגאון בעל פנים מאירות, והגאון המקובל איש אלקים מורינו רבי גרשון חיות זצ"ל, והגאון המקובל האלקי מורינו רבי ליב בן הגאון רבי שמואל חיים ישעי' זצ"ל, והגאון הקדוש המקובל מורינו רבי בער חסיד זצ"ל, בנו של הגאון מוהר"ש חסיד בעל המחבר ספר תוספות חדשים על גליון המשניות, ואאמ"ו מאור הגולה זצ"ל זכותם יגן עלינו"{{הערה|{{היברובוקס|רבי שמעון סופר|מכתב סופר|1039|page=175|באנד=ב|לינק טעקסט=יו"ד סי' כח}}, אין א בריוו צו [[רבי יהודה לייב אייגער]]}}.
מאטערסדארף האט געהאט אירע אייגנארטיגע מנהגים. אין טאג פון א ברית איז מען אויפגעשטאנען פריער, און די מוהל, סנדק, און אבי הבן האבן אנגעטון א קיטל צום ברית{{הערה|שמואל בדורו, געברענגט אין א [https://www.divreitorahofvien.com/uploads/4/6/2/7/462798/הליכות_ושיחות_קודש_פרשת_ויצא_תשעה_(1).#page=7pdf שמועס פון וויענער רב, ג' ויצא תשע"ה], מיט א טעם פון רבי ישכר דוב פון בעלזא.}}. רבי שמעון סופר דרוקט זיך אויס אז "אלע מנהגי ק"ק מאטערסדארף זענען לויט ותיקין קדושי עליונים הגאון בעל פנים מאירות, והגאון המקובל איש אלקים מורינו רבי גרשון חיות זצ"ל, והגאון המקובל האלקי מורינו רבי ליב בן הגאון רבי שמואל חיים ישעי' זצ"ל, והגאון הקדוש המקובל מורינו רבי בער חסיד זצ"ל, בנו של הגאון מוהר"ש חסיד בעל המחבר ספר תוספות חדשים על גליון המשניות, ואאמ"ו מאור הגולה זצ"ל זכותם יגן עלינו"{{הערה|{{היברובוקס|רבי שמעון סופר|מכתב סופר|1039|page=175|באנד=ב|לינק טעקסט=יו"ד סי' כח}}, אין א בריוו צו [[רבי יהודה לייב אייגער]]}}.

נאוויגאציע מעניו