3,258
רעדאגירונגען
←קדושתא: כנדצ''ל
(←היסטאריע: דוכט זיך אז דער מספר תתכז איז ערפונדען געווארן דורך ספאריה) |
(←קדושתא: כנדצ''ל) |
||
| שורה 36: | שורה 36: | ||
:::אין די קדושתאות פון ימים נוראים פעלט דער פערטער און פיפטער פיוט{{הערה|זעט רוקח, הל' ראש השנה, סימן ר, און נאך}}, לויט געוויסע מנהגים זאגט מען אנשטאט דעם דער פיוט "אתה הוא אלקינו", מיט'ן אויספיר פון "חי וקיים נורא ומרום וקדוש"{{הערה|גולדשמיט זייט לד}}.</li> | :::אין די קדושתאות פון ימים נוראים פעלט דער פערטער און פיפטער פיוט{{הערה|זעט רוקח, הל' ראש השנה, סימן ר, און נאך}}, לויט געוויסע מנהגים זאגט מען אנשטאט דעם דער פיוט "אתה הוא אלקינו", מיט'ן אויספיר פון "חי וקיים נורא ומרום וקדוש"{{הערה|גולדשמיט זייט לד}}.</li> | ||
:::<li> דינט אלס אריינפיר צום סילוק, און פלעגט ביי רוב פארצייטישע פיוטים זיין מיט א צאמגענומענער און מסודר'דיגער פיוט. ביים קליר איז דאס על פי רוב געווען מיט א '''קיקלר''' געבוי, בתים פון דריי פערזן איטליכער, און נאך יעדע דריי בתים קומט א '''פזמון''' וואס פירט אויס מיט'ן ווארט "קדוש", דער סדר פלעגט ווארשיינליך זיין אז דער חזן האט געזאגט דעם פיוט, און דער קהל אדער א כאר האט געענטפערט מיט'ן פזמון{{הערה|אזוי זעט מען פון תלמידי רש"י}} (דאס איז בעצם די שטיקלעך וואס ווערט היינט געזאגט "חזן וקהל" בעפאר דעם פיוט, וויבאלד מיט די צייט האט מען אויפגעהערט צו זאגן דעם פזמון אינצווישן די בתים, און מען זאגט עס נאר אנהייב און סוף{{הערה|תלמידי רש"י; זעט אויך תוספות ראש השנה ג. ד"ה וישמע וואס רופט דאס אן א "פזמון לפרשת זכור"}}), אדער אן '''עסתריוטא''' - בתים פון צוויי שורות גראמען, און דערנאך א דריטער גראם וואס ענדיגט זיך מיט "קדוש".</li> | :::<li> דינט אלס אריינפיר צום סילוק, און פלעגט ביי רוב פארצייטישע פיוטים זיין מיט א צאמגענומענער און מסודר'דיגער פיוט. ביים קליר איז דאס על פי רוב געווען מיט א '''קיקלר''' געבוי, בתים פון דריי פערזן איטליכער, און נאך יעדע דריי בתים קומט א '''פזמון''' וואס פירט אויס מיט'ן ווארט "קדוש", דער סדר פלעגט ווארשיינליך זיין אז דער חזן האט געזאגט דעם פיוט, און דער קהל אדער א כאר האט געענטפערט מיט'ן פזמון{{הערה|אזוי זעט מען פון תלמידי רש"י}} (דאס איז בעצם די שטיקלעך וואס ווערט היינט געזאגט "חזן וקהל" בעפאר דעם פיוט, וויבאלד מיט די צייט האט מען אויפגעהערט צו זאגן דעם פזמון אינצווישן די בתים, און מען זאגט עס נאר אנהייב און סוף{{הערה|תלמידי רש"י; זעט אויך תוספות ראש השנה ג. ד"ה וישמע וואס רופט דאס אן א "פזמון לפרשת זכור"}}), אדער אן '''עסתריוטא''' - בתים פון צוויי שורות גראמען, און דערנאך א דריטער גראם וואס ענדיגט זיך מיט "קדוש".</li> | ||
:::<li> '''רהיט''' - אן אריינפיר צו קדושה, און רעדט געווענליך איבער די מעלה פון די מלאכים און די גרויסקייט פון די אידן איבער זיי. זיי הייבן זיך מיטן ווארט "ובכן". אפטמאל ווערט דער רהיט | :::<li> '''רהיט''' - אן אריינפיר צו קדושה, און רעדט געווענליך איבער די מעלה פון די מלאכים און די גרויסקייט פון די אידן איבער זיי. זיי הייבן זיך מיטן ווארט "ובכן". אפטמאל ווערט דער רהיט אנגעהויבן מיט א פסוק (צום ביישפיל; "ובכן ויהי בשלם סוכו") און דער פייטן וועט דרש'ענען דעם גאנצן פסוק אין די רייע. אין געוויסע קדושתאות זענען די רהיטים אויסגעלאזט געווארן מיט די יארן, אבער אין די [[קאיר גניזה]] זעט מען אז זיי האבן עקזיסטירט. עס קען אויך זיין מערערע רהיטים (אדער רהוטות) און איין סעריע.</li> | ||
:::<li>'''סילוק''' - דער אויספיר פירט אריין צו די פסוקים פון "קדושה", ביי קליר און זיינע נאכפאלגער איז דאס דער לענגסטער פיוט פון אלע, און איז בכלל נישט געבויט מיט קיין ריטם פון א ליד. דער סילוק פלעגט דינען אלס אריינפיר צו די פסוקים פון "קדוש" און ברוך", אנשטאט די באשטימטע נוסח פון "כתר יתנו לך" אדער "נעריצך". דער חזן האט געזאגט דעם אריינפיר און אויסגעפירט "ככתוב וקרא זה אל זה ואמר", און דער גאנצער קהל האט געענפערט צו אים מיט דעם פסוק פון "קדוש".</li> | :::<li>'''סילוק''' - דער אויספיר פירט אריין צו די פסוקים פון "קדושה", ביי קליר און זיינע נאכפאלגער איז דאס דער לענגסטער פיוט פון אלע, און איז בכלל נישט געבויט מיט קיין ריטם פון א ליד. דער סילוק פלעגט דינען אלס אריינפיר צו די פסוקים פון "קדוש" און "ברוך", אנשטאט די באשטימטע נוסח פון "כתר יתנו לך" אדער "נעריצך". דער חזן האט געזאגט דעם אריינפיר און אויסגעפירט "ככתוב וקרא זה אל זה ואמר", און דער גאנצער קהל האט געענפערט צו אים מיט דעם פסוק פון "קדוש".</li> | ||
:::<li>'''פיוטי קדושה''' - די קדושתא האט זיך אריגינעל אריינגעצויגן אויך צווישן די פסוקים זעלבסט, אלס אלטערנאטיוו צום פארזאג פונעם חזן אויף די פסוקים פון קדושה ("אז בקול רעש גדול" אדער "כבודו מלא עולם"). אין די מאנוסקריפטן פון דער גניזה ווערן זיי אנגערופן '''אופנים'''. מיט די צייט האט מען אנגעהויבן זאגן ביידע, סיי דער באשטימטער נוסח און דערנאך דעם ספעציעלן. שפעטער איז אבער דער טייל פון די קדושתא כמעט אינגאנצן פארגעסן געווארן, סיידן אין די קדושתאות פון ימים נוראים וואו עס איז פארבליבן דער פיוט "וחיות בוערות כגחלי אש".</li> | :::<li>'''פיוטי קדושה''' - די קדושתא האט זיך אריגינעל אריינגעצויגן אויך צווישן די פסוקים זעלבסט, אלס אלטערנאטיוו צום פארזאג פונעם חזן אויף די פסוקים פון קדושה ("אז בקול רעש גדול" אדער "כבודו מלא עולם"). אין די מאנוסקריפטן פון דער גניזה ווערן זיי אנגערופן '''אופנים'''. מיט די צייט האט מען אנגעהויבן זאגן ביידע, סיי דער באשטימטער נוסח און דערנאך דעם ספעציעלן. שפעטער איז אבער דער טייל פון די קדושתא כמעט אינגאנצן פארגעסן געווארן, סיידן אין די קדושתאות פון ימים נוראים וואו עס איז פארבליבן דער פיוט "וחיות בוערות כגחלי אש".</li> | ||
</ol> | </ol> | ||