אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:רבי אהרן שמעון שפירא"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
 
(2 צווישנדיגע ווערסיעס פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן)
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
{{דרעפט}}
'''רבי אהרן שמעון שפירא''' ([[ה'ש"ס]] [[כ"ט כסלו]] [[ה'ת"מ]]) (אויך גערופן '''הרא"ש''' אדער '''מהר"ש מפראג''') איז געווען א רב אין פילע קהילות, [[אב בית דין]], און [[ראש ישיבה]] אין [[פראג]] און הויפט רב פון בעהמען. ער האט געפירט אַן אַסקעטישן לעבן, און געזאמלט פילע תלמידים ארום זיך.
{{אישיות רבנית
| בילד = מצבת_רבי_אהרן_שמעון_שפירא.png
| כיתוב = קבר פון ר' אהרן שמעון שפירא אין פראג
| כינוי = מהרא"ש
| געבורט ארט = [[פראג]]
| פטירה ארט = פראג
| מקום קבורה = [[בית הקברות היהודי העתיק בפראג]]
| תאריך לידה עברי = [[ה'ש"ס]]
| תאריך פטירה עברי = [[כ"ט בכסלו]] [[ה'ת"מ]]
| תלמידיו = נכדו רבי [[אליה שפירא]]{{ש}}רבי [[יעקב ריישר]]{{ש}}רבי [[יעקב פופרש]]{{ש}}הרב בצלאל הדרשן {{ש}}ר' יחזקאל קינדלש אב"ד נאחוד{{ש}}הרב אבי עזרי זעליג מרגליות מקאליש, (בעל "כסף נבחר")
| בני דורו = רבי [[מנחם מנדל קרוכמל]], רבי [[יהושע העשיל (מגיני שלמה)]], רבי [[אפרים הכהן]]
| תאריך לידה = [[1600]]
| תאריך פטירה = [[3 בדצמבר]] [[1679]]
| מקום פעילות = 1640-1679
| רבותיו = רבי [[ישעיה הלוי הורוביץ]], רבי [[שלמה אפרים לונטשיץ]]
}}
'''רבי אהרן שמעון שפירא''' (אויך גערופן '''הרא"ש''' אדער '''מהר"ש מפראג'''; [[ה'ש"ס]] – [[כ"ט כסלו]] [[ה'ת"מ]]) איז געווען רב, [[אב בית דין]], און [[ראש ישיבה]] אין [[פראג]] און הויפט רב פון בעהמען. ער האט געפירט אַן אַסקעטישן לעבן{{הערה|{{שם הגדולים|גדולים|א|קלח}}: "איש אלקים קדוש"}}, און געזאמלט פילע תלמידים ארום זיך.


==ביאגראפיע==
==ביאגראפיע==
רבי אהרן שמעון איז געבוירן ה'ש"ס{{הערה|אויף זיין מצבה שטייט "ואהרן בן שמונים שנה בעמדו לפני בוראו"}} (1599) אין פראג אלץ [[בכור]] צו זיין טאטע רבי בנימין וואלף (נפ' ה'ש"צ; גערופן 'רבי וואלף סלאווישׂ' נאך זיין ווייב{{הערה|כן כתב ר' שמואל לייב פורית מפראג דיין וספרא דמתא ב[[בומסלא]] בשנת תצ"ד, בתוך: קובץ קרן ישראל, א, עמ' קיב, ומקורו ב: Monatsschrift für Geschichte und Wissenschaft des Judentums, 1911, עמ' 350–351.}}) בן ר' יחיאל מיכל ירושלמי, און צו זיין מאמע חוה, טאכטער פון ר' אשר אנשיל בן מנחם מן, רב אין פראג. זיין פאטער און ביידע זיידעס זענען געווען דיינים אין פראג. דער [[סנדק]] ביי זיין [[ברית מילה|ברית]] איז געווען דער [[מהר"ל מפראג]]. לויט וואס ווערט דערציילט האט ער געזאגט ביי די ברית אז "הילד הזה בן יקיר הוא, לגדולות נוצר ולאורו ילכו יהודה וישראל". מ'האט אים א נאמען געגעבן 'אהרן', אבער צוליב א [[קרענק]] האט מען אים צוגעלייגט 'שמעון'{{מקור}}. אין זיין יוגנט האט ער געלערנט ביים מהר"ל מפראג, און שפּעטער ביי [[רבי ישעיה הלוי הורוביץ]] (של"ה), און [[רבי שלמה אפרים פון לונטשיץ]] ("כלי יקר").
רבי אהרן שמעון איז געבוירן ה'ש"ס{{הערה|אויף זיין מצבה שטייט "ואהרן בן שמונים שנה בעמדו לפני בוראו"}} (1599) אדער ה'שנ"ו{{הערה|בריוו פון ר' שמואל פורית, געברענגט אין בערגער}} אין פראג אלץ [[בכור]] צו זיין טאטע רבי בנימין וואלף (נפ' ה'ש"צ; גערופן 'רבי וואלף סלאווישׂ' נאך זיין ווייב{{הערה|כן כתב ר' שמואל לייב פורית מפראג דיין וספרא דמתא ב[[בומסלא]] בשנת תצ"ד, בתוך: קובץ קרן ישראל, א, עמ' קיב, ומקורו ב: Monatsschrift für Geschichte und Wissenschaft des Judentums, 1911, עמ' 350–351.}}) בן ר' יחיאל מיכל ירושלמי, און צו זיין מאמע חוה, טאכטער פון ר' אשר אנשיל בן מנחם מן, רב אין פראג. זיין פאטער און ביידע זיידעס זענען געווען דיינים אין פראג.


ער האט חתונה געהאט מיט חיה בת ר' שמעון נייהויז (נפטרה כ"ו טבת ה'תל"ו). ער האט געדינט אלס רב אין די קהילות פון פראנקפורט, לעמבערג, [[בירזש]] אין ליטע, לובלין, קראקע און וויען. נאך זיין פאטער'ס פטירה, ז' חשון ה'שצ"א, האט ער איבערגענומען זיין ארט אלס דיין אין פראג. פון ב"ח איז דא צו אים א תשובה פון ה'שצ"ט{{הערה|{{היברובוקס|רבי יואל סירקיש|שו"ת הב"ח החדשות|1117|page=118|סי' נט}}}}.
דער [[סנדק]] ביי זיין [[ברית מילה|ברית]] איז געווען דער [[מהר"ל מפראג]]. לויט וואס ווערט דערציילט האט ער זיך אויסגעדריקט אויף אים אז ער איז עתיד צו וואקסן א גדול בישראל. מ'האט אים א נאמען געגעבן 'אהרן', אבער צוליב א [[קרענק]] האט מען אים צוגעלייגט 'שמעון'{{מקור}}. אין זיין יוגנט האט ער געלערנט ביים מהר"ל מפראג (נפ' שס"ט), און שפּעטער ביי [[רבי ישעיה הלוי הורוביץ]] (של"ה), און [[רבי שלמה אפרים פון לונטשיץ]] ("כלי יקר"). ער האט חתונה געהאט מיט חיה בת הקצין ר' שמעון נייהויז (נפטרה כ"ו טבת ה'תל"ו).


אין יאר ה'ת' איז ער געווארן רב אין פראג און אין גאנץ [[בעהמען]], א שטעלע וואס ער האט געהאלטן פערציג יאר ביז זיין פטירה. רבי אהרן שמעון האט געליטן פון רדיפות אין זיין שטאט, און מ'האט אים אפילו געמאלדן פאר די אויטאריטעטן וועלכע האבן אים פארבאטן אויף א קורצע צייט, ביז דער קייסער [[לעאפאלד]] האט אים באפרייט, און אים געגעבן א פארטיידיגונגס בריוו אין זיין נאמען. צוליב די רדיפות, זענען מערסטנס פון זיינע כתבים גע'גנב'עט געווארן און פארלוירן. זיין אייניקל [[רבי יעקב ריישער]] פארציילט{{הערה|{{היברובוקס||שבות יעקב - חלק א|19534|עמוד=27}}}}: לויט די שמועות, ווען דער [[רבי שבתי הכהן|ש"ך]] איז געבליבן אין דער שטאט פראג, האבן מענטשן פון די רודפים אים געשטעלט א אתרוג מיט א פראגע צי עס ווערט פאררעכנט ווי א אתרוג מורכב, און וויבאלד ער האט נישט געוואוסט אז דער רב פון דער שטאט רבי אהרן שמעון האט שוין גע'פסקנ'ט לאיסור, האט דער ש"ך עס מתיר געווען 'בדוחק'. מען האט געצווינגען דעם חזן צו בענטשן דעם אתרוג הויך, אבער דער אתרוג איז אראפּגעפאלן און איז פסול געווארן. פאר זיין פטירה האט דער ש”ך געשיקט זיין זון צו בעטן מחילה דעם רב.
נאך זיין פאטער'ס פטירה, ז' חשון ה'שצ"א, האט ער איבערגענומען זיין ארט אלס דיין אין פראג. פון ב"ח איז דא צו אים א תשובה פון ה'שצ"ט{{הערה|{{היברובוקס|רבי יואל סירקיש|שו"ת הב"ח החדשות|1117|page=118|סי' נט}}}}.
 
אין יאר ה'ת' איז ער געווארן רב אין פראג און אין גאנץ [[בעהמען]], ווערנדיג פארעכענט צווישן די פראמינאנטע רבנים פון פראג, און האט מרביץ תורה געווען און געפירט זיין רבנות ביד רמה פאר פערציג יאר ביז זיין פטירה. רבי אהרן שמעון האט געליטן פון רדיפות אין זיין שטאט, און מ'האט אים אפילו געמאלדן פאר די אויטאריטעטן וועלכע האבן אים פארבאטן אויף א קורצע צייט, ביז דער קייסער [[לעאפאלד]] האט אים באפרייט, און אים געגעבן א פארטיידיגונגס בריוו אין זיין נאמען. צוליב די רדיפות, זענען מערסטנס פון זיינע כתבים גע'גנב'עט געווארן און פארלוירן. זיין אייניקל [[רבי יעקב ריישער]] פארציילט{{הערה|{{היברובוקס||שבות יעקב - חלק א|19534|עמוד=27}}}}: לויט די שמועות, ווען דער [[רבי שבתי הכהן|ש"ך]] איז געבליבן אין דער שטאט פראג, האבן מענטשן פון די רודפים אים געשטעלט א אתרוג מיט א פראגע צי עס ווערט פאררעכנט ווי א אתרוג מורכב, און וויבאלד ער האט נישט געוואוסט אז דער רב פון דער שטאט רבי אהרן שמעון האט שוין גע'פסקנ'ט לאיסור, האט דער ש"ך עס מתיר געווען 'בדוחק'. מען האט געצווינגען דעם חזן צו בענטשן דעם אתרוג הויך, אבער דער אתרוג איז אראפּגעפאלן און איז פסול געווארן. פאר זיין פטירה האט דער ש”ך געשיקט זיין זון צו בעטן מחילה דעם רב.
 
אויך האט מען אים גערופן פון אנדערע גרויסע שטעט ער זאל קומען משמש זיין ברבנות ביי זיי, ווי פראנקפורט, לעמבערג, [[בירזש]] אין ליטע{{מקור}}, לובלין, קראקע און וויען, אבער ער איז פארבליבן אין פראג ביז צו זיין פטירה{{הערה|אויף זיין מציבה שטייט "מצודתו היתה פרוסה בורנקורט לבוב לובלין קראקא ווינא",  אבער ווי די כותבי הדורות שרייבן מיינט עס אז ער האט ערהאלטן פון זיי א כתב רבנות, און נישט אז ער איז געווען רב דארט}}.


רבי שמעון איז נפטר געווארן כ"ט כסליו ה'ת"מ (דעצ. 3, 1679), אין פראג.
רבי שמעון איז נפטר געווארן כ"ט כסליו ה'ת"מ (דעצ. 3, 1679), אין פראג.
שורה 24: שורה 44:


==זיינע תלמידים==
==זיינע תלמידים==
* '''רבי בצלאל מסלוצק''' – מחבר פון "פלח הרימון" "עמודיה שבעה" און נאך ספרים.
פולע רבנים פון יענע תקופה האבן געלערנט ביי אים, און זיי דערמאנען אים אין זייערע ספרים אלס זייער רבי:
* '''רבי אבי עזרי זעליג מרגליות מקאליש''' – דער מורה צדק און [[קאליש]] און אין פראג{{הערה|[[שם הגדולים]] [[החיד"א]] חלק ב, אות נ"א}}, מחבר {{היברובוקס||כסף נבחר|43063|עמוד=1|=ללא}} ([[אמסטערדאם]] [[ה'תע"ב]]).
* רבי בצלאל פון קאברין און סלוצק, מחבר פון "פלח הרימון", "עמודיה שבעה" און נאך ספרים{{הערה|"ושמעתי ממ"ו המאור הגדול המופלג בדורו נ"י פ"ה ע"ה כבוד מהר"ר שמעון ר"מ ואב"ד דק"ק פראג" (קרבן שבת פרק ג סי' ג). "שמעתי בשם מורי ורבי גאון גדול ומופלג גאון עוזינו עטרת ראשינו כמוהר"ר שמעון דק"ק פראג" (פלח הרמון, אופן לה, עמ' קפג).}}.
* '''רבי מאיר טארניפאלער''' - [[אב"ד]] איטינגן, מחבר פון 'מאור הקטן'.
* רבי יחזקאל קינדלש, דיין אין פראג און אב"ד נאחוד{{הערה|"חד מחבריא מפמליא של מעלות גאונינו ורבינו הגאון הגדול המפורסם ע"י נ"ר פ"ה מהור"ר שמעון זצלה"ה אב"ד ור"מ דק"ק פראג – תלמיד מובהק הוא" (שער ספרו מראה יחזקאל קטן)}}.
* '''רבי יחזקאל קינדלש'''.
* רבי משה חזן מווינא, גערופן ר' משה ר' מיינשטרש{{הערה|"כך שמעתי וראיתי מרבותיי וביחוד מרבי מובהק מ"ו הרב הגאון הגדול המפורסם כ"ש מהור"ר שמעון זצ"ל אשר היה אב"ד ור"מ בק"ק פראג" (בהקדמת ספרו פנים מסבירות).}}.
* רבי אבי עזרי זעליג מרגליות, מורה צדק אין [[קאליש]] און אין פראג, מחבר "כסף נבחר" ([[אמסטערדאם]] תע"ב).
* רבי מאיר טארניפאלער - [[אב"ד]] איטינגן, מחבר פון 'מאור הקטן'.
* [[רבי יעקב פופרש]]{{הערה|הרב צבי לרר, "תולדות הגאון רבי יעקב הכהן פאפרש", '''ישורון''' מא (תשע"ט), עמ' תתנט.}}
 
==ביבליאגראפיע==
*{{אקדמיה|בנימין הלל בערגער|משפחת שפירא מק"ק פראג|88074658|ראשי ההרים, עלה 8}}
 
==רעפערענצן==
==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}
{{רעפערענצן}}
{{חכמי ישראל|פו}}
[[קאַטעגאָריע:רבנים]]
[[קאַטעגאָריע:רבנים]]
[[HE:רבי אהרן שמעון שפירא]]
[[HE:רבי אהרן שמעון שפירא]]