אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי אברהם יהושע העשיל (אפטא)"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
אוהב ישראל, אויף שיתופתא
(←זעט אויך: פארברייטערט) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (24 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דרעפט}}{{דעסקריפציע|גרינדער פון אפטא-מעזשיבוזש דינאסטיע, "אוהב ישראל" (תק"ח–תקפ"ה)}}{{אישיות רבנית | {{דרעפט | ||
| געענדיגט = יא | |||
}}{{דעסקריפציע|גרינדער פון אפטא-מעזשיבוזש דינאסטיע, "אוהב ישראל" (תק"ח–תקפ"ה)}} | |||
{{אישיות רבנית | |||
| נאמען = רבי אברהם יהושע העשיל פון אפטא | | נאמען = רבי אברהם יהושע העשיל פון אפטא | ||
| בילד = [[טעקע:ציונו של הרב מאפטא.jpg|250px]] | | בילד = [[טעקע:ציונו של הרב מאפטא.jpg|250px]] | ||
| שורה 7: | שורה 10: | ||
| פטירה ארט = [[מעזעביזש]] | | פטירה ארט = [[מעזעביזש]] | ||
| מקום קבורה = [[מעזעביזש]] | | מקום קבורה = [[מעזעביזש]] | ||
| תאריך לידה עברי = [[תק"ח]] | | תאריך לידה עברי = [[ה'תק"ח]] | ||
| תאריך פטירה עברי = [[ה' | | תאריך פטירה עברי = [[ה' ניסן]] [[ה'תקפ"ה]] | ||
| רביס = [[רבי יחיאל מיכל פון זלאטשאוו|זלאטשוב'ער מגיד]], [[רבי אלימלך פון ליזענסק]] | | רביס = [[רבי יחיאל מיכל פון זלאטשאוו|זלאטשוב'ער מגיד]], [[רבי אלימלך פון ליזענסק]] | ||
| ספרים = "אוהב ישראל", "תורת אמת" | | ספרים = "אוהב ישראל", "תורת אמת" | ||
| טאטע = רבי שמואל [[ | | טאטע = רבי שמואל [[רב]] פון [[ניישטאט]], פון די גרויסע [[רבנים]] אין [[פוילן]] | ||
| מאמע = מרת רחל מרגלית | | מאמע = מרת רחל מרגלית | ||
| תפקיד1 = {{ | | תפקיד1 = {{פירער פאזיציע | ||
| שם התפקיד = אדמו"ר פון [[ | | שם התפקיד = אדמו"ר פון [[אפטא-מעזשיבוזש (חסידות)|אפטא]] | ||
| למניין = ערשטער | | למניין = ערשטער | ||
| הבא בתפקיד = {{ש}} | | הבא בתפקיד = {{ש}} | ||
| שורה 21: | שורה 24: | ||
}} | }} | ||
| תאריך לידה = [[1748]] | | תאריך לידה = [[1748]] | ||
| תאריך פטירה = | | תאריך פטירה = [[מערץ 24]] [[1825]] | ||
| מקום מגורים = [[דזימיגראד]], [[קאלבאסאוו]], [[אפטא]], [[ | | מקום מגורים = [[דזימיגראד]], [[קאלבאסאוו]], [[אפטא]], [[יאס]]י, [[מעזעביזש]] | ||
| מקום פעילות = [[קאלבאסאוו]], [[אפטא]], [[ | | מקום פעילות = [[קאלבאסאוו]], [[אפטא]], [[יאס]]י, [[מעזעביזש]] | ||
}} | }} | ||
רבי '''אברהם יהושע העשיל פון [[אפטא]]''' (ווערט אויך אנגערופן '''אפטער רב'''; דער '''אוהב ישראל''', אויפן נאמען פון זיין ספר); ([[ה'תק"ח]] – [[ה' ניסן]] [[ה'תקפ"ה]]) איז געווען א [[אדמו"ר|רבי]], דער ערשטער אינעם [[אפטא-מעזשיבוזש (חסידות)|אפטא-מעזשיבוזש]]ער דינאסטיע. | |||
== ביאגראפיע == | |||
{{חלונית | {{חלונית | ||
| רוחב = 24em | | רוחב = 24em | ||
| כותרת = נוסח פון זיין מציבה | | כותרת = נוסח פון זיין מציבה | ||
| תוכן = {{מרכוז טקסט|פ”נ הרב אדמו”ר אוהב ישראל מ”ה <big>'''אברהם יהושע העשיל'''</big> מק’ אפטא בהרב החסיד ועניו שלשלת היוחסין מ’ <big>'''שמואל'''</big> ז”ל. נפ’ ה’ ניסן תקפ”ה. לעת זקנותו תקע אהלו של תורה פ”ק מעזבוז ולו דומי’ תהילה ובמקום גדולתו שם ענותנותו, אשר יצוה את בניו שלא לכתוב על מצבתו שבחות. תנצב”ה.}}}} | | תוכן = {{מרכוז טקסט|פ”נ הרב אדמו”ר אוהב ישראל מ”ה <big>'''אברהם יהושע העשיל'''</big> מק’ אפטא בהרב החסיד ועניו שלשלת היוחסין מ’ <big>'''שמואל'''</big> ז”ל. נפ’ ה’ ניסן תקפ”ה. לעת זקנותו תקע אהלו של תורה פ”ק מעזבוז ולו דומי’ תהילה ובמקום גדולתו שם ענותנותו, אשר יצוה את בניו שלא לכתוב על מצבתו שבחות. תנצב”ה.}}}} | ||
רבי | רבי אברהם יהושע העשיל איז געבוירן אין יאָר [[ה'תק"ח]] צו רבי שמואל, איידעם פון רבי יעקב פון טאָרטשין (–[[י"ט סיון]] [[ה'תקמ"ה]]), וועלכער האט געשטאמט פון [[רבי העשיל פון קראקא]], [[ט"ז]], [[מהר"ם פון לובלין]], [[מהר"ם פאדוואה]] און נאך גרויסע פערזענליכקייטן. זיין פאטער הרב שמואל, וועלכער האט געדינט אלס רב פון ניישטאט, איז געווען איינער פון די חשוב'סטע רבנים פון פוילן, און האט אויך געשטאמט פון בארימטע רבנישע משפחות. | ||
אין זיין יוגנט האט ער שוין ארויסגעוויזן גרויסע פעאיגקייטן, און איז געווארן באקאנט אלס א גרויסער למדן. ער האט דאן משיג געווען הויכע מדרגות, ווי אז זיינע גלידער, די גראז פון פעלד, און די טריט פון א מענטש האבן אים געזאגט עתידות. ער האט אבער געבעטן פון הימל אז מ'זאל דאס אוועקנעמען פון אים{{הערה|עירין קדישין השלם לשבת חזון, עמ' רסד; רבי יצחק אייזיק פון קאמארנא, נתיב מצוותיך, שביל אמונה, ה, ב; {{אוצר החכמה|יצחק דוב בר|קהל חסידים החדש|102190|page=70|מקום הוצאה=לעמבערג|שנת הוצאה=תרס"ו}}}}. | |||
ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס רב פון דער שטעטל [[קאלבאסאוו|קאָלבאסאָוו]] אין פּוילן אום [[ה'תקמ"ח]] וואו ער האט אסאך געליטן{{קלאר אויס|פון?}}. נאך זייענדיג אין קאלבאסאוו האבן אים [[רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב]] און [[רבי משה לייב סאסובער]] געצויגן צו [[רבי אלימלך פון ליזענסק]], פון וועם ער איז געווארן פון די גרעסטע תלמידים. | |||
ער | |||
אום [[ה'תק"ס]] האָט ער מסכים געווען צו ווערן באַשטימט אלס רב אין אפטא, פוילן. אום [[ה'תקס"ח]] איז ער פאררופן געווארן דורך דער חסידישער באנקיר יחיאל דניאל צו דינען אלס רב אין יאסי, מאלדאווע וואו ער האט אויך צוגעזאגט צו צושטעלן א הויז אין וואס ער וועט קענען אויפנעמען די וואס וועלן קומען לערנען מיט אים. אוועק פארנדיג פון אפטא האט ער זיי צוגעזאגט ער וועט זיך שטענדיג רופן אפטער רב. אויך אין יאסי האט ער עס נישט געהאט לייכט, און אין יאר [[ה'תקע"ג]], נאך וואס אין קהילה אין יאסי איז געווארן [[מחלוקת]], האט ער געמוזט אנטלויפן און איז אריבער קיין [[מעזשיבוזש]] אין [[פאדאליע]] ([[אוקראינע]]) וואו עס זענען געווען אסאך חסידים נעבן אים{{הערה|אוהב ישראל הוצאת פאר מקדושים, תולדות, זייט 44.;[https://tablet.otzar.org/#/b/620773/p/38/t/1681475111082/fs/0/start/0/end/0/c/1681475285450 תולדות האוהב ישראל, מכון שפתי צדיקים]}}. ער האט ווייטער געהאלטן קאנטאקטן מיט די חסידישע קהילות פון מאלדאווע, און איז צומאל אויך גערופן געווארן צו לייזן הלכה'דיגע פראגעס. | |||
ער | אין זיינע לעצטע יארן איז ער געווען דער זקן האדמו"רים אין זיין דור, און זיין מיינונג איז געווען פאררעכנט ביי אלע [[חסידים]]. זיין מערסטאויסגעצייכנט שטריך איז געווען זיין ליבשאפט צו אידן{{מקור}}. | ||
ער האט זיך געשטעלט קעגן עטליכע דרוקן פון אנדערע חסידישע הויפן ווי פאלגנד: ער האט נישט מסכים געווען מיט די באוועגונג פון [[רבי צבי הירש אייכנשטיין|רבי צבי הירש פון זידיטשוב]] און איז געווען קעגן זיין איניציאטיוו איבערצודרוקן און ווידער פארשפרייטן דעם [[ספר הזוהר]]{{הערה|'''דור דעה''' זייט רעב.}}. אזוי אויך האט ער זיך קעגן געשטעלט און אפילו געשאלטן די וואס האבן געוואלט דרוקן דעם [[ספר המשלים]] פון [[רבי נחמן מברסלב]], זאגנדיג: "הייתכן אז סודות התורה זאלן געדרוקט ווערן אין א שפראך פון קינדער און ווייבער"{{הערה|{{אוצר החכמה|אברהם מאיר הברמן|קבוצי יחד|612073|page=131|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"מ|עמ=134}}}}. | |||
ער איז אוועק [[ה' ניסן]] [[ה'תקפ"ה]], און איז באערדיגט געווארן | ער איז אוועק [[ה' ניסן]] [[ה'תקפ"ה]], און איז באערדיגט געווארן אין מעזעביזש נעבן דעם [[בעל שם טוב]] אינעם זעלבן אוהל. ער האט באפוילן אז מען זאל נישט שרייבן קיין שום שבחים אויף זיין מציבה. די חסידישע לעגענדע זאָגט, אַז מלאכים האָבן געטראָגן זיין קערפער און באערדיגט אין בית החיים אין [[טבריה]] וואו עס איז געשטעלט געווארן אַ סימבאָלישן שטיין לכבוד אים. א [[בית מדרש]] איז געגרינדעט געווארן אין יאסי אויף זיין נאמען. | ||
== פאמיליע == | == פאמיליע == | ||
* [[רבי יצחק מאיר פון זינקאוו]], אוועק [[א' אדר]] [[ה'תרט"ו]] אין עלטער פון 79 יאר, האט געהאט איין זוהן: | * [[רבי יצחק מאיר העשל (זשינקאוו)|רבי יצחק מאיר פון זינקאוו]], אוועק [[א' אדר]] [[ה'תרט"ו]] אין עלטער פון 79 יאר, האט געהאט איין זוהן: | ||
** [[רבי משולם זוסיא | ** [[רבי משולם זוסיא העשל (זשינקאוו)|רבי משולם זוסיא]] פון זינקאוו, אוועק [[ג' אלול]] [[ה'תרכ"ד]] אין עלטער פון 52 יאר | ||
** זיין איידעם הרב שמואל אשכנזי, שווער פון [[רבי יהושע רוקח]] פון [[בעלזא]] | ** זיין איידעם הרב שמואל אשכנזי, שווער פון [[רבי יהושע רוקח]] פון [[בעלזא]] | ||
* [[רבי יוסף משה | * [[רבי יוסף משה העשל|רבי יוסף משה פון מעזעביזש]] | ||
** זיין איידעם רבי מנחם מנדל פון סאטאנאוו, אייניקל פון [[רבי יוסף פון | ** זיין איידעם רבי מנחם מנדל פון סאטאנאוו, אייניקל פון [[רבי יוסף פון יאמפאלא]]. אוועק [[ט"ו חשון]] [[ה'תרט"ז]] אין עלטער פון 75 יאר | ||
* הרבנית יוכבד, בזיווג ראשון פרוי פון הרב קלמן טירער א זון פונעם [[באר מים חיים]], און בזיווג שני, פרוי פון [[רבי דן | * הרבנית יוכבד, בזיווג ראשון פרוי פון הרב קלמן טירער א זון פונעם [[באר מים חיים]], און בזיווג שני, פרוי פון [[רבי דן מיכלאוויטש|רבי דן פון ראדוויל]], זוהן פון [[רבי יצחק פון ראדוויל]], זוהן פון [[רבי יחיאל מיכל פון זלאטשאוו]], זיי האבן געהאט צוויי טעכטער און דריי זוהן: | ||
** זיין זוהן רבי לוי (משה יהודה) פון ראדוויל{{הערה|זיין אור אייניקל איז געווען רבי יחיאל מיכל מעכלאוויטש הי"ד פון בראד-קלויזנבורג.}} | ** זיין זוהן רבי לוי (משה יהודה) פון ראדוויל{{הערה|זיין אור אייניקל איז געווען רבי יחיאל מיכל מעכלאוויטש הי"ד פון בראד-קלויזנבורג.}} | ||
** זיין זוהן רבי אברהם מאיר פון ביאלוברזיג, אוועק אום [[ה'תרי"ב]], איידעם פון [[רבי יצחק | ** זיין זוהן רבי אברהם מאיר פון ביאלוברזיג, אוועק אום [[ה'תרי"ב]], איידעם פון [[רבי ישראל יצחק קאליש|רבי איציק'ל ווארקער]] | ||
** זיין זוהן רבי שמואל יחיאל פון [[בוטושאן]], געווען ממלא מקום פון זיין טאט'ן | ** זיין זוהן רבי שמואל יחיאל פון [[בוטושאן]], געווען ממלא מקום פון זיין טאט'ן | ||
** זיין טאכטער הרבנית בלומה רייזל פרוי פון [[רבי שלום יוסף | ** זיין טאכטער הרבנית בלומה רייזל פרוי פון [[רבי שלום יוסף פרידמאן]], עלסטער זוהן פון [[רבי ישראל פון רוזשין]] | ||
** זיין טאכטער פרוי פון [[רבי יצחק טווערסקי]] פון [[סקווירא]] | ** זיין טאכטער פרוי פון [[רבי יצחק טווערסקי]] פון [[סקווירא]] | ||
* הרבנית דינה, פרוי פון רבי ישראל פון ליטשניץ | * הרבנית דינה, פרוי פון רבי ישראל פון ליטשניץ | ||
** זיין זוהן רבי יוסף פון טיברוב | ** זיין זוהן רבי יוסף פון טיברוב | ||
*** זיין איידעם רבי משה צבי פון סטאנאוויטש | *** זיין איידעם רבי משה צבי פון סטאנאוויטש | ||
**** זיין איידעם רבי מנחם נחום פון לויעוו, זוהן פון [[רבי אהרן פון טשערנאביל]] | **** זיין איידעם רבי מנחם נחום פון לויעוו, זוהן פון [[רבי אהרן טווערסקי פון טשערנאביל|רבי אהרן פון טשערנאביל]] | ||
* הרבנית רחל, פרוי פון רבי מרדכי אורנשטיין | * הרבנית רחל, פרוי פון רבי מרדכי אורנשטיין | ||
** זיין זוהן רבי יעקב יואל, איידעם פון [[רבי משה אליקים בריעה האפשטיין]] פון [[קאזניץ]] | ** זיין זוהן רבי יעקב יואל, איידעם פון [[רבי משה אליקים בריעה האפשטיין]] פון [[קאזשניץ (חסידות)|קאזניץ]] | ||
*** זיין זוהן רבי ישראל | *** זיין זוהן רבי ישראל | ||
**** זיין זוהן רבי אברהם יהושע העשיל פון מאגלאניצע | **** זיין זוהן רבי אברהם יהושע העשיל פון מאגלאניצע | ||
== באקאנטע תלמידים == | == באקאנטע תלמידים == | ||
*[[רבי ישכר | *[[רבי ישכר בער פון ראדאשיץ]] | ||
*[[רבי אשר ישעיה רובין]] | *[[רבי אשר ישעיה רובין]] | ||
* | *רבי שמואל פון [[קאמינקא (חסידות)|קאמינקא]] | ||
*[[רבי חיים מאיר יחיאל שפירא | *[[רבי חיים מאיר יחיאל שפירא]] דער שרף פון [[מאגלניצא]] | ||
*[[רבי משה צבי פון סאווראן]] | *[[רבי משה צבי פון סאווראן]] | ||
*[[רבי צבי אלימלך שפירא]] | *[[רבי צבי אלימלך שפירא]] | ||
*[[רבי משה טייטלבוים (ישמח משה)]] | *[[רבי משה טייטלבוים (ישמח משה)]] | ||
*[[רבי יצחק אייזיק ספרין]] | *[[רבי יצחק אייזיק ספרין]] | ||
*[[רבי פנחס | *[[רבי פנחס פון דינאוויטץ]], בעל שפתי צדיקים | ||
== זיינע ספרים == | == זיינע ספרים == | ||
* ''' | * '''[https://beta.hebrewbooks.org/3875 תורת אמת]''', לבוב, תרי"א – לקוטים על התורה | ||
* ''' | * '''[http://hebrewbooks.org/20974 אוהב ישראל]''', זשיטאמיר, תרכ"ג – אנטהאלט מערסטנס מאמרים פון ספר תורת אמת, אין צוגאב צו פיל חדושים אויף נביאים וכתובים און הגדה של פסח | ||
* '''אגרות האוהב ישראל''', בהוצאת [[מכון שפתי צדיקים]], ירושלים תש"ס | * '''אגרות האוהב ישראל''', בהוצאת [[מכון שפתי צדיקים]], ירושלים תש"ס | ||
== | == ביבליאגראפיע == | ||
* [[יצחק אלפסי (חוקר חסידות)|יצחק אלפסי]], '''הרב מאפטא בעל אוהב ישראל''', "תולדותיו, קורות חייו, אמרותיו, בניו וצאצאיו", | * {{אייוועלט|3829|רבי אברהם יהושע העשיל ה'אוהב ישראל' מאפטא - ה' ניסן תקפ"ה}} | ||
* [[יצחק אלפסי (חוקר חסידות)|יצחק אלפסי]], '''הרב מאפטא בעל אוהב ישראל''', "תולדותיו, קורות חייו, אמרותיו, בניו וצאצאיו", מכון שפתי צדיקים, ירושלים תשמ"א | |||
* [[רבי שלום חיים פרוש]], "רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא", בתוך: '''אור יקרות''', חלק שני עמ' פג-קב, ירושלים תשנ"ח. | * [[רבי שלום חיים פרוש]], "רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא", בתוך: '''אור יקרות''', חלק שני עמ' פג-קב, ירושלים תשנ"ח. | ||
* [https://jgaliciabukovina.net/he/144212/digitalbook/ | * [https://jgaliciabukovina.net/he/144212/digitalbook/מאורי-גליציה-אנציקלופדיה-לחכמי-גליציה-חלק-שני אנציקלופדיה לחכמי גליציה], מאיר וונדר. | ||
<!-- {{מיזמים|ויקיציטוט=אברהם יהושע השיל מאפטא}} --> | |||
{{מיזמים|ויקיציטוט=אברהם יהושע השיל מאפטא}} | |||
*{{אנצ דעת|121}} | *{{אנצ דעת|121}} | ||
*{{היברובוקס|ישראל מרדכי טייטלבוים|שלשלת היוחסין|29140|סדר היחוס של רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא}} | |||
*{{ | *[https://tablet.otzar.org/#/b/620773/p/1/t/1681475111082/fs/0/start/0/end/0/c/1681475540988 תולדות] בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים, תשע"ו | ||
*[https://tablet.otzar.org/#/b/620773/p/1/t/1681475111082/fs/0/start/0/end/0/c/1681475540988 תולדות] בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים, תשע"ו | |||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
{{ | {{שיתופתא בשורה|Ohev_Yisrael/,_Title|אוהב ישראל|אינהאלט=יא}} | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
{{סדרה| | {{סדרה | ||
| פאריגער = - | |||
| רשימה = [[אדמו"ר|אדמו"רי]] [[אפטא-זשינקאוו (חסידות)|אפטא-זשינקאוו]] | |||
| נעקסטער = [[רבי יצחק מאיר העשל (זשינקאוו)|רבי יצחק מאיר העשל]] | |||
}} | |||
{{מיון רגיל:השל, אברהם יהושע}} | {{מיון רגיל:השל, אברהם יהושע}} | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אדמו"רי אפטא-זינקוב|*]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:רבנים פולנים]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:משפחת השיל|*]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:מחברי ספרי חסידות]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:רבנים אוקראינים]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:תלמידי רבי אלימלך מליז'נסק]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:רבנים מולדובים]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:מז'יבוז': רבנים]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:רבנים גליציאנים]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:נשיאי כולל ווהלין]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:רבנים שנפטרו בחודש ניסן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אדמורי"ם]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אפטא-מעזשיבוזש]] | |||
[[he:רבי אברהם יהושע השיל מאפטא]] | [[he:רבי אברהם יהושע השיל מאפטא]] | ||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 11:36, 8 יולי 2024
 |
דאס איז א דרעפט ארטיקל. עס איז אַן אַרבעט אין פּראָגרעס וואָס איז אָפן פאַר רעדאַגירונג דורך סיי וועם. ווען דער דרעפט איז פארטיג, ביטע גייט איבער דעם אריבערפירן טשעקליסט, זיכער צו מאכן אז עס איז גרייט. דערנאך קענט איר בעטן פון די דרעפט אריבערפירער אז זיי זאלן עס איבערגיין און אריבערפירן צום הויפט געביט. (אייער בקשה וועט פובליצירט ווערן אין המכלול:אריבערפירן דרעפטס, און דארט וועט אויך ערשיינען דער ענטפער - אויב פעלט אויס). |
 | |||
| דער ציון פון אפטער רב | |||
| געבורט |
1748 ה'תק"ח דזימיגראד | ||
|---|---|---|---|
| פטירה |
מערץ 24 1825 (אלט: 77 בערך) ה' ניסן ה'תקפ"ה מעזעביזש | ||
| כינוי | אפטער רב | ||
| מקום קבורה | מעזעביזש | ||
| וואוין אָרט | דזימיגראד, קאלבאסאוו, אפטא, יאסי, מעזעביזש | ||
| טעטיגקייט אָרט | קאלבאסאוו, אפטא, יאסי, מעזעביזש | ||
| רבי'ס | זלאטשוב'ער מגיד, רבי אלימלך פון ליזענסק | ||
| ספרים | "אוהב ישראל", "תורת אמת" | ||
| טאטע | רבי שמואל רב פון ניישטאט, פון די גרויסע רבנים אין פוילן | ||
| מאמע | מרת רחל מרגלית | ||
|
| |||
רבי אברהם יהושע העשיל פון אפטא (ווערט אויך אנגערופן אפטער רב; דער אוהב ישראל, אויפן נאמען פון זיין ספר); (ה'תק"ח – ה' ניסן ה'תקפ"ה) איז געווען א רבי, דער ערשטער אינעם אפטא-מעזשיבוזשער דינאסטיע.
ביאגראפיע
נוסח פון זיין מציבה
|
|---|
|
פ”נ הרב אדמו”ר אוהב ישראל מ”ה אברהם יהושע העשיל מק’ אפטא בהרב החסיד ועניו שלשלת היוחסין מ’ שמואל ז”ל. נפ’ ה’ ניסן תקפ”ה. לעת זקנותו תקע אהלו של תורה פ”ק מעזבוז ולו דומי’ תהילה ובמקום גדולתו שם ענותנותו, אשר יצוה את בניו שלא לכתוב על מצבתו שבחות. תנצב”ה.
|
רבי אברהם יהושע העשיל איז געבוירן אין יאָר ה'תק"ח צו רבי שמואל, איידעם פון רבי יעקב פון טאָרטשין (–י"ט סיון ה'תקמ"ה), וועלכער האט געשטאמט פון רבי העשיל פון קראקא, ט"ז, מהר"ם פון לובלין, מהר"ם פאדוואה און נאך גרויסע פערזענליכקייטן. זיין פאטער הרב שמואל, וועלכער האט געדינט אלס רב פון ניישטאט, איז געווען איינער פון די חשוב'סטע רבנים פון פוילן, און האט אויך געשטאמט פון בארימטע רבנישע משפחות.
אין זיין יוגנט האט ער שוין ארויסגעוויזן גרויסע פעאיגקייטן, און איז געווארן באקאנט אלס א גרויסער למדן. ער האט דאן משיג געווען הויכע מדרגות, ווי אז זיינע גלידער, די גראז פון פעלד, און די טריט פון א מענטש האבן אים געזאגט עתידות. ער האט אבער געבעטן פון הימל אז מ'זאל דאס אוועקנעמען פון אים[1].
ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס רב פון דער שטעטל קאָלבאסאָוו אין פּוילן אום ה'תקמ"ח וואו ער האט אסאך געליטן[אויסקלארונג פארלאנגט]. נאך זייענדיג אין קאלבאסאוו האבן אים רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב און רבי משה לייב סאסובער געצויגן צו רבי אלימלך פון ליזענסק, פון וועם ער איז געווארן פון די גרעסטע תלמידים.
אום ה'תק"ס האָט ער מסכים געווען צו ווערן באַשטימט אלס רב אין אפטא, פוילן. אום ה'תקס"ח איז ער פאררופן געווארן דורך דער חסידישער באנקיר יחיאל דניאל צו דינען אלס רב אין יאסי, מאלדאווע וואו ער האט אויך צוגעזאגט צו צושטעלן א הויז אין וואס ער וועט קענען אויפנעמען די וואס וועלן קומען לערנען מיט אים. אוועק פארנדיג פון אפטא האט ער זיי צוגעזאגט ער וועט זיך שטענדיג רופן אפטער רב. אויך אין יאסי האט ער עס נישט געהאט לייכט, און אין יאר ה'תקע"ג, נאך וואס אין קהילה אין יאסי איז געווארן מחלוקת, האט ער געמוזט אנטלויפן און איז אריבער קיין מעזשיבוזש אין פאדאליע (אוקראינע) וואו עס זענען געווען אסאך חסידים נעבן אים[2]. ער האט ווייטער געהאלטן קאנטאקטן מיט די חסידישע קהילות פון מאלדאווע, און איז צומאל אויך גערופן געווארן צו לייזן הלכה'דיגע פראגעס.
אין זיינע לעצטע יארן איז ער געווען דער זקן האדמו"רים אין זיין דור, און זיין מיינונג איז געווען פאררעכנט ביי אלע חסידים. זיין מערסטאויסגעצייכנט שטריך איז געווען זיין ליבשאפט צו אידן[מקור פארלאנגט].
ער האט זיך געשטעלט קעגן עטליכע דרוקן פון אנדערע חסידישע הויפן ווי פאלגנד: ער האט נישט מסכים געווען מיט די באוועגונג פון רבי צבי הירש פון זידיטשוב און איז געווען קעגן זיין איניציאטיוו איבערצודרוקן און ווידער פארשפרייטן דעם ספר הזוהר[3]. אזוי אויך האט ער זיך קעגן געשטעלט און אפילו געשאלטן די וואס האבן געוואלט דרוקן דעם ספר המשלים פון רבי נחמן מברסלב, זאגנדיג: "הייתכן אז סודות התורה זאלן געדרוקט ווערן אין א שפראך פון קינדער און ווייבער"[4].
ער איז אוועק ה' ניסן ה'תקפ"ה, און איז באערדיגט געווארן אין מעזעביזש נעבן דעם בעל שם טוב אינעם זעלבן אוהל. ער האט באפוילן אז מען זאל נישט שרייבן קיין שום שבחים אויף זיין מציבה. די חסידישע לעגענדע זאָגט, אַז מלאכים האָבן געטראָגן זיין קערפער און באערדיגט אין בית החיים אין טבריה וואו עס איז געשטעלט געווארן אַ סימבאָלישן שטיין לכבוד אים. א בית מדרש איז געגרינדעט געווארן אין יאסי אויף זיין נאמען.
פאמיליע
- רבי יצחק מאיר פון זינקאוו, אוועק א' אדר ה'תרט"ו אין עלטער פון 79 יאר, האט געהאט איין זוהן:
- רבי משולם זוסיא פון זינקאוו, אוועק ג' אלול ה'תרכ"ד אין עלטער פון 52 יאר
- זיין איידעם הרב שמואל אשכנזי, שווער פון רבי יהושע רוקח פון בעלזא
- רבי יוסף משה פון מעזעביזש
- זיין איידעם רבי מנחם מנדל פון סאטאנאוו, אייניקל פון רבי יוסף פון יאמפאלא. אוועק ט"ו חשון ה'תרט"ז אין עלטער פון 75 יאר
- הרבנית יוכבד, בזיווג ראשון פרוי פון הרב קלמן טירער א זון פונעם באר מים חיים, און בזיווג שני, פרוי פון רבי דן פון ראדוויל, זוהן פון רבי יצחק פון ראדוויל, זוהן פון רבי יחיאל מיכל פון זלאטשאוו, זיי האבן געהאט צוויי טעכטער און דריי זוהן:
- זיין זוהן רבי לוי (משה יהודה) פון ראדוויל[5]
- זיין זוהן רבי אברהם מאיר פון ביאלוברזיג, אוועק אום ה'תרי"ב, איידעם פון רבי איציק'ל ווארקער
- זיין זוהן רבי שמואל יחיאל פון בוטושאן, געווען ממלא מקום פון זיין טאט'ן
- זיין טאכטער הרבנית בלומה רייזל פרוי פון רבי שלום יוסף פרידמאן, עלסטער זוהן פון רבי ישראל פון רוזשין
- זיין טאכטער פרוי פון רבי יצחק טווערסקי פון סקווירא
- הרבנית דינה, פרוי פון רבי ישראל פון ליטשניץ
- זיין זוהן רבי יוסף פון טיברוב
- זיין איידעם רבי משה צבי פון סטאנאוויטש
- זיין איידעם רבי מנחם נחום פון לויעוו, זוהן פון רבי אהרן פון טשערנאביל
- זיין איידעם רבי משה צבי פון סטאנאוויטש
- זיין זוהן רבי יוסף פון טיברוב
- הרבנית רחל, פרוי פון רבי מרדכי אורנשטיין
- זיין זוהן רבי יעקב יואל, איידעם פון רבי משה אליקים בריעה האפשטיין פון קאזניץ
- זיין זוהן רבי ישראל
- זיין זוהן רבי אברהם יהושע העשיל פון מאגלאניצע
- זיין זוהן רבי ישראל
- זיין זוהן רבי יעקב יואל, איידעם פון רבי משה אליקים בריעה האפשטיין פון קאזניץ
באקאנטע תלמידים
- רבי ישכר בער פון ראדאשיץ
- רבי אשר ישעיה רובין
- רבי שמואל פון קאמינקא
- רבי חיים מאיר יחיאל שפירא דער שרף פון מאגלניצא
- רבי משה צבי פון סאווראן
- רבי צבי אלימלך שפירא
- רבי משה טייטלבוים (ישמח משה)
- רבי יצחק אייזיק ספרין
- רבי פנחס פון דינאוויטץ, בעל שפתי צדיקים
זיינע ספרים
- תורת אמת, לבוב, תרי"א – לקוטים על התורה
- אוהב ישראל, זשיטאמיר, תרכ"ג – אנטהאלט מערסטנס מאמרים פון ספר תורת אמת, אין צוגאב צו פיל חדושים אויף נביאים וכתובים און הגדה של פסח
- אגרות האוהב ישראל, בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים תש"ס
ביבליאגראפיע
- "רבי אברהם יהושע העשיל ה'אוהב ישראל' מאפטא - ה' ניסן תקפ"ה", אשכול אויף אייוועלט
- יצחק אלפסי, הרב מאפטא בעל אוהב ישראל, "תולדותיו, קורות חייו, אמרותיו, בניו וצאצאיו", מכון שפתי צדיקים, ירושלים תשמ"א
- רבי שלום חיים פרוש, "רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא", בתוך: אור יקרות, חלק שני עמ' פג-קב, ירושלים תשנ"ח.
- אנציקלופדיה לחכמי גליציה, מאיר וונדר.
- רבי אברהם יהושע העשיל (אפטא), אין "אנציקלופדיה יהודית" אויף "דעת"
- ישראל מרדכי טייטלבוים, שלשלת היוחסין, סדר היחוס של רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא
- תולדות בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים, תשע"ו
דרויסנדיגע לינקס
אוהב ישראל, אויף שיתופתארעפערענצן
- ↑ עירין קדישין השלם לשבת חזון, עמ' רסד; רבי יצחק אייזיק פון קאמארנא, נתיב מצוותיך, שביל אמונה, ה, ב; יצחק דוב בר, קהל חסידים החדש, לעמבערג, תרס"ו (פארלאנגט אומזיסטע רעגיסטראַציע)
- ↑ אוהב ישראל הוצאת פאר מקדושים, תולדות, זייט 44.;תולדות האוהב ישראל, מכון שפתי צדיקים
- ↑ דור דעה זייט רעב.
- ↑ אברהם מאיר הברמן, קבוצי יחד, ירושלים, תש"מ, עמ' 134 (פארלאנגט אומזיסטע רעגיסטראַציע)
- ↑ זיין אור אייניקל איז געווען רבי יחיאל מיכל מעכלאוויטש הי"ד פון בראד-קלויזנבורג.
| פריערדיגער: - |
אדמו"רי אפטא-זשינקאוו | קומענדיגער: רבי יצחק מאיר העשל |