אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:יעקב'ס חלום"
ק (←פלאץ: הגהה) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (4 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דרעפט}} | {{דרעפט}} | ||
[[קובץ:Michael Lukas Leopold Willmann 001.jpg|שמאל|ממוזער|250px|{{ציטוט|תוכן=וַיַּחֲלֹם וְהִנֵּה סֻלָּם מֻצָּב אַרְצָה וְרֹאשׁוֹ מַגִּיעַ הַשָּׁמָיְמָה; וְהִנֵּה מַלְאֲכֵי אֱלֹקִים עֹלִים וְיֹרְדִים בּוֹ.|מרכאות=כן|מקור={{תנ"ך|בראשית|כח|יב}}}} חלום סולם יעקב, מיכאל לוקס לאופולד ווילמאן, 1691]] | [[קובץ:Michael Lukas Leopold Willmann 001.jpg|שמאל|ממוזער|250px|{{ציטוט|תוכן=וַיַּחֲלֹם וְהִנֵּה סֻלָּם מֻצָּב אַרְצָה וְרֹאשׁוֹ מַגִּיעַ הַשָּׁמָיְמָה; וְהִנֵּה מַלְאֲכֵי אֱלֹקִים עֹלִים וְיֹרְדִים בּוֹ.|מרכאות=כן|מקור={{תנ"ך|בראשית|כח|יב}}}} חלום סולם יעקב, מיכאל לוקס לאופולד ווילמאן, 1691]] | ||
[[יעקב אבינו]] האט געהאט א חלום זייענדיג אויפן וועג פון [[באר שבע]] קיין [[חרן]], אין וואס ער האט געזען | [[יעקב אבינו]] האט געהאט א חלום זייענדיג אויפן וועג פון [[באר שבע]] קיין [[חרן]], אין וואס ער האט געזען א לייטער מיט [[מלאכים]], און ווי גאט פארשפרעכט אים צו היטן, און צו געבן [[ארץ ישראל]] פאר זיינע קינדער. | ||
== | |||
יעקב אבינו איז | ==געשיכטע== | ||
נאך וואס יעקב אבינו האט [[צוכאפן די ברכות|צוגעכאפט די ברכות]] פון עשו האבן אים זיינע עלטערן געשיקט פון צו [[בתואל]]'ס פאמיליע צו טרעפן דארט א כלה, זייענדיג שוין אין עלטער פון 77. נישט זייענדיג זיכער צו ער מעג ארויס פון ארץ ישראל, האט ער באשלאסן צו גיין קיין באר שבע, אוואו זיין טאט'ן איז אנגעזאגט געווארן דורך השי"ת נישט ארויסצוגיין, צו הערן פונעם אויבערשטן אויב ער מעג יא{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סח|ה}}}}. נאכ'ן ווערן ערלויבט האט זיך יעקב טאקע ארויסגעלאזט פון באר שבע קיין חרן, א וועג פון דריי טעג. לויט'ן חזקוני איז ער געקומען פון קרית ארבע, א וועג פון זיבעצן טעג{{הערה|חזקוני}}. אויפ'ן וועג איז ער געווען צעבראכן טראכטנדיג אז [[אליעזר עבד אברהם]] איז ארויס מיט צען קעמלען מיט אלעם גוטן, אבער ער אנטלויפט אן קיין קליידונג צוליב וואס [[אליפז]] האט אים אלעס צוגענומען, אבער ער האט זיך מחזק געווען "חס ושלום, לית אנא מובד סברי מן בריי" (איך פארליר נישט די פארזיכערונג פון מיין באשעפער){{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סח|ב}}}}. האבנדיג [[קפיצת הדרך]] איז ער אנגעקומען קיין חרן דעם זעלבן טאג{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סח|ח}}}}, און ער האט זיך געכאפט אז ער איז אדורך דעם ארט וואו זיין זיידע אברהם האט דארט געבויט א מזבח און אויך זיין פאטער האט דארט אפט געדאוונט, האט ער מחליט געווען צוריקצוגיין. דאן האט ער נאכאמאל געהאט קפיצת הדרך און איז באלד אנגעקומען צו לוז. יעקב האט זיך דארט געשטעלט דאווענען און אויסגעזאגט דעם גאנצן ספר תהלים{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סח|יא}}. יש אומרים אז די כוונת המדרש איז אז בבית לבן האט ער געזאגט תהלים.}}. השי"ת האט געוואלט אז ער זאל דארט אויך נעכטיגן, האט ער געמאכט דער זון זאל גלייך אונטערגיין{{הערה|{{בבלי|חולין|צא|ב}}}}. | |||
אויפ'ן וועג אנקומענדיג קיין [[לוז]] האט זון שוין אונטער געגאנעגן און [[יעקב]] האט זיך געלייגט שלאפן. ער האט [[חלום|גע'חלומ'ט]] איבער א [[לייטער]] וואס איז שטייענדיג אויפ'ן ערד און עס קומט אן ביז'ן הימל, און [[מלאך|מלאכים]] גייען ארויף און אראפ פון דעם. אין חלום האט דער אויבערשטער זיך באוויזן פאר יעקב און אים צוגעזאגט אז דער לאנד, ארץ ישראל, אויף וואס ער ליגט וועט ער באקומען, ווי אויך האט ער אים צוגעזאגט אז ער וועט אים אכטונג געבן אויפ'ן וועג. | |||
יעקב איז אויף געשטאנען פון חלום און אויס גערופן אז דער פלאץ איז א 'בית אלוקים' און 'שער השמים', און צוליב דעם רופט ער אן די פלאץ 'בית א-ל'. ער האט געבויעט דארט א מציבה און געמאכט א [[נדר]] אז אויב דער אויבערשטער וועט עם אכטונג געבען, וועט ער ווען ער וועט צוריק קומען, קובע זיין די פלאץ אויף דעם אויבערשטן'ס שטוב, און ער וועט געבן [[מעשר]] פון זיין רכוש {{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כח|לאנג=יא}}.}}. | יעקב איז אויף געשטאנען פון חלום און אויס גערופן אז דער פלאץ איז א 'בית אלוקים' און 'שער השמים', און צוליב דעם רופט ער אן די פלאץ 'בית א-ל'. ער האט געבויעט דארט א מציבה און געמאכט א [[נדר]] אז אויב דער אויבערשטער וועט עם אכטונג געבען, וועט ער ווען ער וועט צוריק קומען, קובע זיין די פלאץ אויף דעם אויבערשטן'ס שטוב, און ער וועט געבן [[מעשר]] פון זיין רכוש {{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כח|לאנג=יא}}.}}. | ||
| שורה 10: | שורה 12: | ||
== אין מדרש == | == אין מדרש == | ||
אין מדרש שטייט אויך אז דער אויבערשטער האט אים געוויזן די שרים פון בבל, מדי, יון, און אדום ווי זיי גייען ארויף און אראפ, און דער אויבערשטער האט אים געזאגט: דו גיי אויך ארויף. יעקב האט מורא באקומען און געזאגט אפשר ח"ו אז פונקט ווי יענע האבן געהאט א ירידה, וועל איך אויך האבן? האט אים דער אויבערשטער געזאגט "וְאַתָּה אַל תִּירָא עַבְדִּי יַעֲקֹב"{{הערה|{{תנ"ך|ירמיה|ל|י}}}} | אין מדרש שטייט אויך אז דער אויבערשטער האט אים געוויזן די שרים פון בבל, מדי, יון, און אדום ווי זיי גייען ארויף און אראפ, און דער אויבערשטער האט אים געזאגט: דו גיי אויך ארויף. יעקב האט מורא באקומען און געזאגט אפשר ח"ו אז פונקט ווי יענע האבן געהאט א ירידה, וועל איך אויך האבן? האט אים דער אויבערשטער געזאגט "וְאַתָּה אַל תִּירָא עַבְדִּי יַעֲקֹב"{{הערה|{{תנ"ך|ירמיה|ל|י}}}} אויב גייסטו ארויף וועסטו קיינמאל נישט האבן קיין ירידה. ער האט tcgr נישט געגלייבט און איז נישט ארויף. האט אים דער אויבערשטער געזאגט, וואלסטו ווען געגלייבט און ארויף געגאנגען, וואלסטו קיינמאל נישט אראפ געקומען, יעצט אז דו האסט נישט געגלייבט און ביזט נישט ארויף וועלן דיינע קינדער ווערן אונטערטעניג צו די פיר מלכיות אויף דער וועלט מיט פארשידענע שטייערן{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא |כט|ב}}}}. | ||
==לאקאציעס== | |||
# פון וואו יעקס איז ארויס | |||
# וועלכע וועג האט ער גענומען, געשפרינגען | |||
# וואו האט ער גענעכטיגט און געחלומ'ט | |||
# וואו איז די לייטער געשטאנען | |||
עס זענען דא וואס האלטן אז דער היינטיגער ישוב [[בית א-ל]] איז ביי יענעם פלאץ און דערפאר הייסט דאס אזוי{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סט|ז}}.}}, אבער עס זענען דא וואס האלטן אז עס איז פארגעקומען אויף [[הר הבית]]{{הערה|{{בבלי|פסחים|פח|א}}. {{בבלי|חולין|צא|ב}}.}}. | עס זענען דא וואס האלטן אז דער היינטיגער ישוב [[בית א-ל]] איז ביי יענעם פלאץ און דערפאר הייסט דאס אזוי{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סט|ז}}.}}, אבער עס זענען דא וואס האלטן אז עס איז פארגעקומען אויף [[הר הבית]]{{הערה|{{בבלי|פסחים|פח|א}}. {{בבלי|חולין|צא|ב}}.}}. | ||
==צייט== | ==צייט== | ||
לויט דער [[ספר היובלים]]{{הערה|[http://www.daat.ac.il/daat/hasfarim/hayovlim/27.htm פרק כ"ז]}}, האט יעקב אנגעקומען צו דער פלאץ אין יאר 2,115 צום [[בריאת העולם]], אין דער טאג [[א' ניסן]] ביים אידישער | לויט דער [[ספר היובלים]]{{הערה|[http://www.daat.ac.il/daat/hasfarim/hayovlim/27.htm פרק כ"ז]}}, האט יעקב אנגעקומען צו דער פלאץ אין יאר 2,115 צום [[בריאת העולם]], אין דער טאג [[א' ניסן]] ביים אידישער קאלענדאר. | ||
==משמעות פון דער לייטער== | ==משמעות פון דער לייטער== | ||
| שורה 26: | שורה 34: | ||
== צו ליינען מער == | |||
* {{אוצר החכמה|יהוסף שווארץ|מעשי אבות|617150|page=25|קעפל=מבאר שבע|שנת הוצאה=תשע"ב|סופיקס=יא}} | |||
== דרויסנדיגע לינקס == | |||
== | |||
{{ויקישיתוף בשורה|Category:Jacob's ladder}} | {{ויקישיתוף בשורה|Category:Jacob's ladder}} | ||
* {{דף שער בספרייה הלאומית|987007539952605171|סולם יעקב (חלום מקראי)}} | * {{דף שער בספרייה הלאומית|987007539952605171|סולם יעקב (חלום מקראי)}} | ||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 08:54, 8 יולי 2024
 |
דאס איז א דרעפט ארטיקל. עס איז אַן אַרבעט אין פּראָגרעס וואָס איז אָפן פאַר רעדאַגירונג דורך סיי וועם. ווען דער דרעפט איז פארטיג, ביטע גייט איבער דעם אריבערפירן טשעקליסט, זיכער צו מאכן אז עס איז גרייט. דערנאך קענט איר בעטן פון די דרעפט אריבערפירער אז זיי זאלן עס איבערגיין און אריבערפירן צום הויפט געביט. (אייער בקשה וועט פובליצירט ווערן אין המכלול:אריבערפירן דרעפטס, און דארט וועט אויך ערשיינען דער ענטפער - אויב פעלט אויס). |
יעקב אבינו האט געהאט א חלום זייענדיג אויפן וועג פון באר שבע קיין חרן, אין וואס ער האט געזען א לייטער מיט מלאכים, און ווי גאט פארשפרעכט אים צו היטן, און צו געבן ארץ ישראל פאר זיינע קינדער.
געשיכטע
נאך וואס יעקב אבינו האט צוגעכאפט די ברכות פון עשו האבן אים זיינע עלטערן געשיקט פון צו בתואל'ס פאמיליע צו טרעפן דארט א כלה, זייענדיג שוין אין עלטער פון 77. נישט זייענדיג זיכער צו ער מעג ארויס פון ארץ ישראל, האט ער באשלאסן צו גיין קיין באר שבע, אוואו זיין טאט'ן איז אנגעזאגט געווארן דורך השי"ת נישט ארויסצוגיין, צו הערן פונעם אויבערשטן אויב ער מעג יא[1]. נאכ'ן ווערן ערלויבט האט זיך יעקב טאקע ארויסגעלאזט פון באר שבע קיין חרן, א וועג פון דריי טעג. לויט'ן חזקוני איז ער געקומען פון קרית ארבע, א וועג פון זיבעצן טעג[2]. אויפ'ן וועג איז ער געווען צעבראכן טראכטנדיג אז אליעזר עבד אברהם איז ארויס מיט צען קעמלען מיט אלעם גוטן, אבער ער אנטלויפט אן קיין קליידונג צוליב וואס אליפז האט אים אלעס צוגענומען, אבער ער האט זיך מחזק געווען "חס ושלום, לית אנא מובד סברי מן בריי" (איך פארליר נישט די פארזיכערונג פון מיין באשעפער)[3]. האבנדיג קפיצת הדרך איז ער אנגעקומען קיין חרן דעם זעלבן טאג[4], און ער האט זיך געכאפט אז ער איז אדורך דעם ארט וואו זיין זיידע אברהם האט דארט געבויט א מזבח און אויך זיין פאטער האט דארט אפט געדאוונט, האט ער מחליט געווען צוריקצוגיין. דאן האט ער נאכאמאל געהאט קפיצת הדרך און איז באלד אנגעקומען צו לוז. יעקב האט זיך דארט געשטעלט דאווענען און אויסגעזאגט דעם גאנצן ספר תהלים[5]. השי"ת האט געוואלט אז ער זאל דארט אויך נעכטיגן, האט ער געמאכט דער זון זאל גלייך אונטערגיין[6]. אויפ'ן וועג אנקומענדיג קיין לוז האט זון שוין אונטער געגאנעגן און יעקב האט זיך געלייגט שלאפן. ער האט גע'חלומ'ט איבער א לייטער וואס איז שטייענדיג אויפ'ן ערד און עס קומט אן ביז'ן הימל, און מלאכים גייען ארויף און אראפ פון דעם. אין חלום האט דער אויבערשטער זיך באוויזן פאר יעקב און אים צוגעזאגט אז דער לאנד, ארץ ישראל, אויף וואס ער ליגט וועט ער באקומען, ווי אויך האט ער אים צוגעזאגט אז ער וועט אים אכטונג געבן אויפ'ן וועג.
יעקב איז אויף געשטאנען פון חלום און אויס גערופן אז דער פלאץ איז א 'בית אלוקים' און 'שער השמים', און צוליב דעם רופט ער אן די פלאץ 'בית א-ל'. ער האט געבויעט דארט א מציבה און געמאכט א נדר אז אויב דער אויבערשטער וועט עם אכטונג געבען, וועט ער ווען ער וועט צוריק קומען, קובע זיין די פלאץ אויף דעם אויבערשטן'ס שטוב, און ער וועט געבן מעשר פון זיין רכוש [7].
אין מדרש
אין מדרש שטייט אויך אז דער אויבערשטער האט אים געוויזן די שרים פון בבל, מדי, יון, און אדום ווי זיי גייען ארויף און אראפ, און דער אויבערשטער האט אים געזאגט: דו גיי אויך ארויף. יעקב האט מורא באקומען און געזאגט אפשר ח"ו אז פונקט ווי יענע האבן געהאט א ירידה, וועל איך אויך האבן? האט אים דער אויבערשטער געזאגט "וְאַתָּה אַל תִּירָא עַבְדִּי יַעֲקֹב"[8] אויב גייסטו ארויף וועסטו קיינמאל נישט האבן קיין ירידה. ער האט tcgr נישט געגלייבט און איז נישט ארויף. האט אים דער אויבערשטער געזאגט, וואלסטו ווען געגלייבט און ארויף געגאנגען, וואלסטו קיינמאל נישט אראפ געקומען, יעצט אז דו האסט נישט געגלייבט און ביזט נישט ארויף וועלן דיינע קינדער ווערן אונטערטעניג צו די פיר מלכיות אויף דער וועלט מיט פארשידענע שטייערן[9].
לאקאציעס
- פון וואו יעקס איז ארויס
- וועלכע וועג האט ער גענומען, געשפרינגען
- וואו האט ער גענעכטיגט און געחלומ'ט
- וואו איז די לייטער געשטאנען
עס זענען דא וואס האלטן אז דער היינטיגער ישוב בית א-ל איז ביי יענעם פלאץ און דערפאר הייסט דאס אזוי[10], אבער עס זענען דא וואס האלטן אז עס איז פארגעקומען אויף הר הבית[11].
צייט
לויט דער ספר היובלים[12], האט יעקב אנגעקומען צו דער פלאץ אין יאר 2,115 צום בריאת העולם, אין דער טאג א' ניסן ביים אידישער קאלענדאר.
משמעות פון דער לייטער
די ווארט 'סולם' שטייט נאר איין מאל אין די תורה.
- עס זענען דא וואס זענען מסביר אז די חלום מיינט צו באווייזן די געשיכטע פון עם ישראל און ארץ ישראל: יעדער מלאך מיינט אן אנדער פאלק, און אז די מלאכים זענען 'עולים ויורדים' מיינט צו זאגן אז יעדער פאלק האט א צייט וואס ער גייט ארויף אבער שפעטער וועט קומען א צייט וואס ער וועט אראפ גיין.[13]
- עס זענען דא וואס זענען מסביר אז דער לייטער מיינט צו באווייזן די קשר פון עם ישראל מיט דעם אויבערשטן; די מלאכים וואס גייען ארויף מיינט די תפילות און די קרבנות וואס דער מענטש איז מקריב פאר'ן אויבערשטן, און די מלאכים וואס גייען אראפ מיינט די ברכה און די נבואה וואס דער אויבערשטער גיט פאר'ן מענטש.[14]
צו ליינען מער
- יהוסף שווארץ, "מבאר שבע", מעשי אבות, תשע"ב, אויף אוצר החכמה
דרויסנדיגע לינקס
- מידיע און בילדער איבער יעקב'ס חלום אויף וויקיקאמאנס
- סולם יעקב (חלום מקראי), אויפ'ן וועבזייטל פון דער מדינת ישראל נאציאנאלער ביבליאטעק
רעפערענצן
- ↑ בראשית רבה, פרשה ס"ח, פסקה ה'
- ↑ חזקוני
- ↑ בראשית רבה, פרשה ס"ח, פסקה ב'
- ↑ בראשית רבה, פרשה ס"ח, פסקה ח'
- ↑ בראשית רבה, פרשה ס"ח, פסקה י"א. יש אומרים אז די כוונת המדרש איז אז בבית לבן האט ער געזאגט תהלים.
- ↑ חולין צא, ב
- ↑ ספר בראשית, קאַפּיטל כ"ח.
- ↑ ירמיה ל, י
- ↑ ויקרא רבה, פרשה כ"ט, פסקה ב'
- ↑ בראשית רבה, פרשה ס"ט, פסקה ז'.
- ↑ פסחים פח, א. חולין צא, ב.
- ↑ פרק כ"ז
- ↑ פרקי דרבי אליעזר, פרק ל"ה; עס איז אראפ געברענגט אין פירוש הרמב"ן
- ↑ דעת מקרא