אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:צפת"
קאין תקציר עריכה |
|||
| (14 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{Coord|32.96476371|35.50457673|display=title}}{{דעסקריפציע||ענגליש = city in Israel|העב=עיר בישראל|דייטש=Stadt in Galiläa im Nordbezirk Israels|}} | |||
{{יישוב | {{יישוב | ||
|סארט יישוב=שטאט | |סארט יישוב=שטאט | ||
| שורה 11: | שורה 12: | ||
||באפעלקערונג יאר= 2022 | ||באפעלקערונג יאר= 2022 | ||
|}} | |}} | ||
'''צפת''' איז א [[שטאט]] אין [[צפון ישראל]]. סוף [[2003]] האט צפת געהאט א באפעלקערונג פון 26,600.<ref>[[צענטראלע ביורא פאר סטאטיסטיק|ישראל צענטראלע סטאטיסיק ביורא]]</ref> עיה"ק צפת איז איינע פון די [[פיר הייליגע שטעט]] ביי | '''צפת''' איז א [[שטאט]] אין [[צפון ישראל]]. סוף [[2003]] האט צפת געהאט א באפעלקערונג פון 26,600.<ref>[[צענטראלע ביורא פאר סטאטיסטיק|ישראל צענטראלע סטאטיסיק ביורא]]</ref> עיה"ק צפת איז איינע פון די [[פיר הייליגע שטעט]] ביי אידן; די אנדערע זענען [[ירושלים]], [[חברון]] און [[טבריה]] (פון [[קבלה]] ווערט געברענגט אז די דאזיגע פיר הייליגע שטעט זענען אנטקעגן די פיר יסודות אויף וואס די וועלט באשטייט, "אש-פייער" אקעגן [[ירושלים]] אוואו מפלעגט מקריב זיין די קרבנות אויפן "פייער", "עפר-ערד" אנטקעגן [[חברון]] אוואו עס ליגן די ישיני עפר די אבות הקדושים, "מים-וואסער" אקעגן [[טבריה]] וואס שטייט ביים ברעג פונעם [[ים כנרת]], און "רוח-ווינט" אקעגן צפת, צוליב וואס כמעט שטענדיג וועט דארט בלאזן א ווינטל, אפי' אין א גאר הייסע טאג, אזוי אויך טוט "רוח" באדייטן אויף די "גייסטליכקייט" און "העכערקייט" וואס הערשט אין דעם שטאט. | ||
דער נאמען "צפת" טראגט עטליכע באדייטן: "צופה-קוקן" צוליב וואס צפת פארמאגט א הערליכע אויסקוק אויף די גאנצע [[גליל|גליל בערג]], ווי אויך "צפיה" א לשון פון "האפן" צוליב די געגועין וואס אירע אמאליגע הייליגע איינוואוינער האבן פארמאגט צו [[ביאת המשיח]]. | דער נאמען "צפת" טראגט עטליכע באדייטן: "צופה-קוקן" צוליב וואס צפת פארמאגט א הערליכע אויסקוק אויף די גאנצע [[גליל|גליל בערג]], ווי אויך "צפיה" א לשון פון "האפן" צוליב די געגועין וואס אירע אמאליגע הייליגע איינוואוינער האבן פארמאגט צו [[ביאת המשיח]]. | ||
| שורה 19: | שורה 20: | ||
צפת איז באקאנט אלס דער הויפט וואוינארט פון די אידישע [[מקובלים]], צוליב וואס אין איר האבן געוואוינט א ריזיגע צאל אידישע מקובלים ווי דער [[רמ"ק]], דער [[אריה"ק]] און נאך פיל. | צפת איז באקאנט אלס דער הויפט וואוינארט פון די אידישע [[מקובלים]], צוליב וואס אין איר האבן געוואוינט א ריזיגע צאל אידישע מקובלים ווי דער [[רמ"ק]], דער [[אריה"ק]] און נאך פיל. | ||
אין תקל"ח איז אנגעקומען אין צפת די ערשטע גרופע פון 300 חסידים, וואס ווערט גערעכנט דער אנהייב פונעם "אלטן אשכנזישן יישוב" אין צפת. אין תקנ"ט, גלייך נאך ווען [[נאפאלעאן באנאפארטע|נאפאלעאן]] האט זיך צוריקגעצויגן פון ארץ ישראל, האבן די אראבער אומגעווארפן דאס יידישע פערטל אן אסאך פון די ארטיקע | אין תקל"ח איז אנגעקומען אין צפת די ערשטע גרופע פון 300 חסידים, וואס ווערט גערעכנט דער אנהייב פונעם "אלטן אשכנזישן יישוב" אין צפת. אין תקנ"ט, גלייך נאך ווען [[נאפאלעאן באנאפארטע|נאפאלעאן]] האט זיך צוריקגעצויגן פון ארץ ישראל, האבן די אראבער אומגעווארפן דאס יידישע פערטל אן אסאך פון די ארטיקע אידן האט מען געהרגעט. אין תק"ע זענען געקומען קיין צפת פרושים, תלמידים פונעם [[ווילנער גאון]], אונטער דער פירערשאפט פון [[רבי ישראל שקלאווער]]. דאס האט פארשטארקט דעם יישוב אין צפת. איינער פון די אימיגראנטן, ר' [[ישראל ב"ק]] (וואס האט געצויגן 200 אידן פון [[בארדיטשוב]]) האט געגרינדעט דארט די ערשטע יידישע [[דרוקעריי]] אין ארץ ישראל. | ||
[[בילד:Safed1.jpg|קליין| האר"י גאס אין צפת, אויפן נאמען פון דעם הייליגן אר"י]]אין יאר [[ה'תקצ"ז]] האט צפת איבערגעפילט א שרעקליכן [[ערדציטערניש אין צפת|ערדציטערניש]] וואס האט געהרגעט 2,000 מענטשן, און חרוב געמאכט די גאנצע שטאט, און אנגעברענגט אונגעהויערע שאדענעס, וואס קען זיך אנזען אין מערערע ערטער אין צפון. | [[בילד:Safed1.jpg|קליין|האר"י גאס אין צפת, אויפן נאמען פון דעם הייליגן אר"י]]אין יאר [[ה'תקצ"ז]] האט צפת איבערגעפילט א שרעקליכן [[ערדציטערניש אין צפת|ערדציטערניש]] וואס האט געהרגעט 2,000 מענטשן, און חרוב געמאכט די גאנצע שטאט, און אנגעברענגט אונגעהויערע שאדענעס, וואס קען זיך אנזען אין מערערע ערטער אין צפון. | ||
אין יאר [[ה'תרפ"ט]] איז פארגעקומען א פאגראם ווי די אראבער האבן אומגעבראכט 19 אידן ל"ע. | אין יאר [[ה'תרפ"ט]] איז פארגעקומען א פאגראם ווי די אראבער האבן אומגעבראכט 19 אידן ל"ע. | ||
| שורה 27: | שורה 28: | ||
[[טעקע:צפת רובע האמנים.JPG|קליין|250x250פיקס|נאך א געסל אין די "ארטיסטן פערטל" פון אלטשטאט]] | [[טעקע:צפת רובע האמנים.JPG|קליין|250x250פיקס|נאך א געסל אין די "ארטיסטן פערטל" פון אלטשטאט]] | ||
== דער אור אלטער בית העלמין אין צפת == | == דער אור אלטער בית העלמין אין צפת == | ||
{{הויפט ארטיקל|אלטע בית עולם פון צפת}} | {{הויפט ארטיקל|אלטע בית עולם פון צפת}} | ||
[[טעקע:צפת בית הקברות הישן.jpg|קליין|250x250פיקס|א קליין טייל פונעם בית העלמין אין צפת]] | [[טעקע:צפת בית הקברות הישן.jpg|קליין|250x250פיקס|א קליין טייל פונעם בית העלמין אין צפת]] | ||
צפת פארמאגט א ריזיגע בית החיים וואס געפונט זיך צופיסנס פון דער אלטשטאט, וואו עס ליגן באגראבן דער תנא | צפת פארמאגט א ריזיגע בית החיים וואס געפונט זיך צופיסנס פון דער אלטשטאט, וואו עס ליגן באגראבן דער תנא [[רבי פנחס בן יאיר]], [[הושע בן בארי]], דער [[בית יוסף]], דער [[אריז"ל]], דער [[רמ"ק]], [[רבי שלמה אלקבץ]], [[רבי לייב בעל יסורים]], דער הייליגער [[אלשי"ך]], דער [[בת עין]] און נאך פילע. | ||
==צווילינג שטעט== | ==צווילינג שטעט== | ||
| שורה 46: | שורה 47: | ||
{{רעפליסטע}} | {{רעפליסטע}} | ||
[[טעקע:Panorama Safed and Mount Meron.jpg|thumb| | [[טעקע:Panorama Safed and Mount Meron.jpg|thumb|מרכז|870px|פּאַנאָראַמאַ צפת און בארג מירון]] | ||
[[טעקע:Panorama Safed צפת (Sea of Galilee in the background).jpg|thumb| | [[טעקע:Panorama Safed צפת (Sea of Galilee in the background).jpg|thumb|מרכז|870px|א פאנאראמישער בליק פון צפת צו מזרח, מען זעט אויך דעם [[כנרת]].]] | ||
{{שטעט אין ישראל}} | {{שטעט אין מדינת ישראל}} | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אידישע ישובים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:צפת|*]] | [[קאַטעגאָריע:צפת|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:צפת]] | |||
[[קאַטעגאָריע:ישובים אין מדינת ישראל]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 21:28, 30 יוני 2024
| ||||||||||||||||||
צפת איז א שטאט אין צפון ישראל. סוף 2003 האט צפת געהאט א באפעלקערונג פון 26,600.[1] עיה"ק צפת איז איינע פון די פיר הייליגע שטעט ביי אידן; די אנדערע זענען ירושלים, חברון און טבריה (פון קבלה ווערט געברענגט אז די דאזיגע פיר הייליגע שטעט זענען אנטקעגן די פיר יסודות אויף וואס די וועלט באשטייט, "אש-פייער" אקעגן ירושלים אוואו מפלעגט מקריב זיין די קרבנות אויפן "פייער", "עפר-ערד" אנטקעגן חברון אוואו עס ליגן די ישיני עפר די אבות הקדושים, "מים-וואסער" אקעגן טבריה וואס שטייט ביים ברעג פונעם ים כנרת, און "רוח-ווינט" אקעגן צפת, צוליב וואס כמעט שטענדיג וועט דארט בלאזן א ווינטל, אפי' אין א גאר הייסע טאג, אזוי אויך טוט "רוח" באדייטן אויף די "גייסטליכקייט" און "העכערקייט" וואס הערשט אין דעם שטאט.
דער נאמען "צפת" טראגט עטליכע באדייטן: "צופה-קוקן" צוליב וואס צפת פארמאגט א הערליכע אויסקוק אויף די גאנצע גליל בערג, ווי אויך "צפיה" א לשון פון "האפן" צוליב די געגועין וואס אירע אמאליגע הייליגע איינוואוינער האבן פארמאגט צו ביאת המשיח.
צפת געפינט זיך אין דעם שטח פון שבט נפתלי. צפת ווערט פארעכנט אלס די הויפטשטאט פונעם העכערן גליל ראיאן.
צפת איז באקאנט אלס דער הויפט וואוינארט פון די אידישע מקובלים, צוליב וואס אין איר האבן געוואוינט א ריזיגע צאל אידישע מקובלים ווי דער רמ"ק, דער אריה"ק און נאך פיל.
אין תקל"ח איז אנגעקומען אין צפת די ערשטע גרופע פון 300 חסידים, וואס ווערט גערעכנט דער אנהייב פונעם "אלטן אשכנזישן יישוב" אין צפת. אין תקנ"ט, גלייך נאך ווען נאפאלעאן האט זיך צוריקגעצויגן פון ארץ ישראל, האבן די אראבער אומגעווארפן דאס יידישע פערטל אן אסאך פון די ארטיקע אידן האט מען געהרגעט. אין תק"ע זענען געקומען קיין צפת פרושים, תלמידים פונעם ווילנער גאון, אונטער דער פירערשאפט פון רבי ישראל שקלאווער. דאס האט פארשטארקט דעם יישוב אין צפת. איינער פון די אימיגראנטן, ר' ישראל ב"ק (וואס האט געצויגן 200 אידן פון בארדיטשוב) האט געגרינדעט דארט די ערשטע יידישע דרוקעריי אין ארץ ישראל.
אין יאר ה'תקצ"ז האט צפת איבערגעפילט א שרעקליכן ערדציטערניש וואס האט געהרגעט 2,000 מענטשן, און חרוב געמאכט די גאנצע שטאט, און אנגעברענגט אונגעהויערע שאדענעס, וואס קען זיך אנזען אין מערערע ערטער אין צפון.
אין יאר ה'תרפ"ט איז פארגעקומען א פאגראם ווי די אראבער האבן אומגעבראכט 19 אידן ל"ע.
היינט צוטאגס פארמאגט צפת א באפעלקערונג פון 33,000.
דער אור אלטער בית העלמין אין צפת
צפת פארמאגט א ריזיגע בית החיים וואס געפונט זיך צופיסנס פון דער אלטשטאט, וואו עס ליגן באגראבן דער תנא רבי פנחס בן יאיר, הושע בן בארי, דער בית יוסף, דער אריז"ל, דער רמ"ק, רבי שלמה אלקבץ, רבי לייב בעל יסורים, דער הייליגער אלשי"ך, דער בת עין און נאך פילע.
צווילינג שטעט
מקורות
.jpg)
| אום על פאכעם | אופקים | אור יהודה | אור עקיבא | אילת | אלעד | אריאל | אשדוד | אשקלון | באקא-דזשאט | באר שבע | בית שאן | בית שמש | ביתר עילית | בני ברק | בת ים | גבעת שמואל | גבעתיים | דימונה | הוד השרון | הרצליה | חדרה | חולון | חיפה | טבריה | טייבה | טירא | טירת כרמל | טמרה | יבנה | יהוד-מונוסון | יקנעם עילית | ירושלים | כפר יונה | כפר סבא | כפר קאסם | כרמיאל | לוד | מגדל העמק | מודיעין | מודיעין עילית | מעלה אדומים | מעלות-תרשיחא | נהריה | נוף הגליל | נס ציונה | נצרת | נשר | נתיבות | נתניה | סחנין | עיר הכרמל | עכו | עפולה | ערד | פתח תקוה | צפת | קאלאנסאווע | קרית אונו | קרית אתא | קרית ביאליק | קרית גת | קרית ים | קרית מוצקין | קרית מלאכי | קרית שמונה | ראש העין | ראשון לציון | רהט | רחובות | רמלה | רמת גן | רמת השרון | רעננה | שגור | שדרות | שפרעם | תל אביב-יפו | 
|
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!