מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: יידן ← אידן) |
ק (החלפת טקסט – "[[ישראל האפשטיין" ב־"[[רבי ישראל האפשטיין") |
||
| (12 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = French military leader, French Emperor 1804–1814 and again in 1815|העב=קיסר צרפת|דייטש=französischer General, Staatsmann und Kaiser|}} | |||
[[טעקע:Jacques-Louis_David_017.jpg|קליין|250px|נאפאלעאן]] | [[טעקע:Jacques-Louis_David_017.jpg|קליין|250px|נאפאלעאן]] | ||
'''נאפאלעאן באנאפארטע''' ({{שפראך-fr|Napoléon Bonaparte}}; געבוירן ''Napoleone di Buonaparte''; {{ר}}[[15טן אויגוסט]] [[1769]] – [[5טן מאי]] [[1821]]) באקאנט אויך אלס '''דער ערשטער נאפאלעאן''' איז געווען א גענעראל אין דער [[פראנצויזישער רעוואלוציע]] און שפעטער דער צאר און געוועלטיגער פון [[פראנקרייך]] פון [[ה'תקנ"ט]] (1799) ביז [[ה'תקע"ה]] (1815) און גרינדער פון דער [[ערשטע אימפעריע|ערשטער אימפעריע]]. ביי זיינע שפיציגע יארן האט ער געפירט פראנקרייך צו א [[מלחמה]] און זיי האבן באזיגט רוב מערב און מיטל [[אייראפע]]. | '''נאפאלעאן באנאפארטע''' ({{שפראך-fr|Napoléon Bonaparte}}; געבוירן ''Napoleone di Buonaparte''; {{ר}}[[15טן אויגוסט]] [[1769]] – [[5טן מאי]] [[1821]]) באקאנט אויך אלס '''דער ערשטער נאפאלעאן''' איז געווען א גענעראל אין דער [[פראנצויזישער רעוואלוציע]] און שפעטער דער צאר און געוועלטיגער פון [[פראנקרייך]] פון [[ה'תקנ"ט]] (1799) ביז [[ה'תקע"ה]] (1815) און גרינדער פון דער [[ערשטע אימפעריע|ערשטער אימפעריע]]. ביי זיינע שפיציגע יארן האט ער געפירט פראנקרייך צו א [[מלחמה]] און זיי האבן באזיגט רוב מערב און מיטל [[אייראפע]]. | ||
נאפאלעאן האט דאמינירט אייראפעאישע און | נאפאלעאן האט דאמינירט אייראפעאישע און וועלטליכע ענינים איבער מער ווי א יארצענדלינג ווען ער האט געפירט פראנקרייך קעגן פארשידענע לענדער אין די [[נאפאלעאנישע מלחמות]] און אין רוב פון זיי האט ער געזיגט ביז ער האט אויפגעשטעלט א גרויסע אימפעריע וואס האט געהערשט איבער דער יבשה פון אייראפע ביז זי איז ענדלעך איינגעפאלן אין 1815. ער איז געווען איינער פון די גרעסטע קאמענדאנטן אין דער גאנצער היסטאריע, און מען שטודירט זיינע קריגן און קאמפאניעס אין מיליטערישע שולעס איבער דער וועלט. | ||
נאפאלעאן האט געהאט א שטארקן טרעף אויף דער מאדערנער וועלט מיט וואס ער האט איינגעפירט ליבעראלע רעפארמען צו די פארשידענע טעריטאריעס וואס האט ער האט איינגענומען, ספעציעל די נידערלענדער, די [[שווייץ]] און גרויסע טיילן פון | נאפאלעאן האט געהאט א שטארקן טרעף אויף דער מאדערנער וועלט מיט וואס ער האט איינגעפירט ליבעראלע רעפארמען צו די פארשידענע טעריטאריעס וואס האט ער האט איינגענומען, ספעציעל די נידערלענדער, די [[שווייץ]] און גרויסע טיילן פון היינטיגע [[איטאליע]] און [[דייטשלאנד]]. | ||
== פריערדיגע יארן == | == פריערדיגע יארן == | ||
| שורה 10: | שורה 11: | ||
אין 1779 איז נאפאלען, אלט ניין יאר, געפארן צום ערשטן מאל קיין פראנקרייך צו שטודירן. אנהייב יאנואר האט ער געלערנט [[פראנצויזיש]] פיר מאנאטן אין א רעליגיעזער שולע אין [[אטון]]. זיין מוטערשפראך איז געווען קארסיש; זיין גאנצע לעבן האט ער גערעדט פראנצויזיש מיט א קארסישן אקצענט, און ער האט זיך קיינמאל נישט אויסגעלערנט אויסלייגן פראנצויזיש געהעריג. אין מאי האט ער אנגעהויבן שטודירן אין א מיליטערישער אקאדעמיע אין בריען-לע-שאטא. | אין 1779 איז נאפאלען, אלט ניין יאר, געפארן צום ערשטן מאל קיין פראנקרייך צו שטודירן. אנהייב יאנואר האט ער געלערנט [[פראנצויזיש]] פיר מאנאטן אין א רעליגיעזער שולע אין [[אטון]]. זיין מוטערשפראך איז געווען קארסיש; זיין גאנצע לעבן האט ער גערעדט פראנצויזיש מיט א קארסישן אקצענט, און ער האט זיך קיינמאל נישט אויסגעלערנט אויסלייגן פראנצויזיש געהעריג. אין מאי האט ער אנגעהויבן שטודירן אין א מיליטערישער אקאדעמיע אין בריען-לע-שאטא. | ||
ווען ער האט | ווען ער האט געענדיגט אין בריען אין 1784 איז ער אריין אין דער ''מיליטערישער שולע'' אין פאריז. דארט איז ער געווארן אויסגעשולט ווי אן [[ארטילעריע]] אפיציר, און האט ער גראדואירט ווי א צווייטער לייטענאנט פון ארטילעריע. ער איז געווארן פארהערט דורך דעם בארימטן וויסנשאפטלער [[פיער-סימאן לאפלאס]]. | ||
== זיין אנהייב קאריערע == | == זיין אנהייב קאריערע == | ||
| שורה 50: | שורה 51: | ||
ביי זיך אין פראנקרייך האט נאפאלעאן אויפגעשטעלט א סנהדרין, ער האט געוואלט זיי זאלן דן זיין דיני נפשות. דאס איז געווען צוליב דעם ווייל ער האט פארשטאנען אז אידן זענען זייער צוטיילט אין זייערע מיינונגען, און האט געוואלט האבן איין קערפערשאפט וואס זאל רעדן אין נאמען פון אלע אידן, דער ראש פון דער סנהדרין האט ער געשטעלט הר"ר [[דוד אפנהיים]], דעם בעל מחבר פון ספר [[יד דוד]], א גרויסער גאון, אבער דער גאון האט נישט מסכים געווען צו זיין דער ראש, ער איז געווארן ראש קעגן זיין מיינונג נאר וויבאלד דער מלוכה האט איהם געצוואונגען. פון דעם איז געבליבן דער [[קאנסיסטואר]] אלס אלגעמיינע אידישע קהילה אין פראנקרייך. | ביי זיך אין פראנקרייך האט נאפאלעאן אויפגעשטעלט א סנהדרין, ער האט געוואלט זיי זאלן דן זיין דיני נפשות. דאס איז געווען צוליב דעם ווייל ער האט פארשטאנען אז אידן זענען זייער צוטיילט אין זייערע מיינונגען, און האט געוואלט האבן איין קערפערשאפט וואס זאל רעדן אין נאמען פון אלע אידן, דער ראש פון דער סנהדרין האט ער געשטעלט הר"ר [[דוד אפנהיים]], דעם בעל מחבר פון ספר [[יד דוד]], א גרויסער גאון, אבער דער גאון האט נישט מסכים געווען צו זיין דער ראש, ער איז געווארן ראש קעגן זיין מיינונג נאר וויבאלד דער מלוכה האט איהם געצוואונגען. פון דעם איז געבליבן דער [[קאנסיסטואר]] אלס אלגעמיינע אידישע קהילה אין פראנקרייך. | ||
אסאך חסידישע רביים זענען זייער שארף געווען קעגן נאפאלעאן וויבאלד ער האט | אסאך חסידישע רביים זענען זייער שארף געווען קעגן נאפאלעאן וויבאלד ער האט געברענגט פרייהייט פאר אידן, צווישן זיי איז באקאנט דער בעל התניא ר' [[שניאור זלמן פון ליאדי]], [[רבי נחמן מברסלב]] און דער [[רבי ישראל האפשטיין|קאזשנישער מגיד]]. | ||
ס'איז באקאנט אז דער תניא האט געזאגט ביים ליינען אנשטאט "נפול תפול" נאפאלעאן תפול, און דעמאלט האט זיך אנגעהויבן זיין מפלה. | ס'איז באקאנט אז דער תניא האט געזאגט ביים ליינען אנשטאט "נפול תפול" נאפאלעאן תפול, און דעמאלט האט זיך אנגעהויבן זיין מפלה. | ||
| שורה 64: | שורה 65: | ||
[[קאַטעגאָריע:היסטאריע: פראנקרייך]] | [[קאַטעגאָריע:היסטאריע: פראנקרייך]] | ||
[[קאַטעגאָריע:קיסרים]] | [[קאַטעגאָריע:קיסרים]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:עלעמענטארע ארטיקלען צו פארברייטערן]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:נפוליאון בונפרטה]] | |||
רעדאגירונגען