אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:יעקב'ס חלום"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
(←‏די חלום: פארברייטערט)
שורה 5: שורה 5:


==די חלום==
==די חלום==
אינמיטן זיין וועג קיין צפון, פון [[באר שבע]] צו [[חרן]], האט '''[[יעקב]]''' זיך געלייגט שלאפן אין די אזור פון די יישוב [[לוז]] און ער האט [[חלום|'''גע'חלומ'ט''']] אויף א [[לייטער]] וואס איז שטייענדיג אויפ'ן ערד אוין עס קומט אן ביז דעם הימל, און [[מלאך|מלאכים]] גייען ארויף און אראפ פון דעם. אין חלום האט דער אויבערשטער זיך באוויזן פאר יעקב און עם צו געזאגט אז דער לאנד וואס ער ליגט אויף דעם וועט ער באקומען, ווי אויך האט ער עם צוגעזאגט אז ער וועט עם אכטונג געבן אויפ'ן וועג{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כח|י}}}}.  
אינמיטן זיין וועג קיין צפון, פון [[באר שבע]] צו [[חרן]], האט [[יעקב]] זיך געלייגט שלאפן אין די אזור פון די יישוב [[לוז]] און ער האט [[חלום|גע'חלומ'ט]] אויף א [[לייטער]] וואס איז שטייענדיג אויפ'ן ערד אוין עס קומט אן ביז דעם הימל, און [[מלאך|מלאכים]] גייען ארויף און אראפ פון דעם. אין חלום האט דער אויבערשטער זיך באוויזן פאר יעקב און עם צו געזאגט אז דער לאנד וואס ער ליגט אויף דעם וועט ער באקומען, ווי אויך האט ער עם צוגעזאגט אז ער וועט עם אכטונג געבן אויפ'ן וועג{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כח|י}}}}.  


אין מדרש שטייט אויך אז דער אויבערשטער האט עם געבעטן ארויף צו גיין אויף דעם לייטער אבער יעקב האט מורא געהאט:
אין מדרש שטייט אויך אז דער אויבערשטער האט אים געוויזן די שרים פון בבל, מדי, יון, און אדום ווי זיי גייען ארויף און אראפ, און דער אויבערשטער האט אים געזאגט: דו גיי אויך ארויף. האט יעקב מורא באקומען און געזאגט אפשר ח"ו אז פונקט ווי יענע האבן געהאט א ירידה, וועל איך אויך האבן? האט אים גאט געזאגט "וְאַתָּה אַל תִּירָא עַבְדִּי יַעֲקֹב{{הערה|{{תנ"ך|ירמיה|ל|י}}}} אויב גייסטו ארויף וועסטו קיינמאל נישט האבן קיין ירידה. ער האט נישט געגלייבט און איז נישט ארויף. האט אים הקדוש ברוך הוא געזאגט, וואלסטו ווען געגלייבט און ארויף וואלסטו נאכנישט אראפ, יעצט אז דו האסט נישט געגלייבט און ביזט נישט ארויף וועלן דיינע קינדער ווערן משועבד אין די פיר מלכיות אין עולם הזה מיט מסים, ארנוניות, זימיות, און גלגליות{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא |כט|ב}}}}.
 
{{ציטוט|תוכן=ר' נחמן פתח 'ואתה אל תירא עבדי יעקב' מדבר ביעקב דכתיב 'ויחלום והנה סולם מוצב ארצה'. אמר רבי שמעון בן יוחאי בשם ר' מאיר מלמד שהראה הקדוש ברוך הוא ליעקב שרה של בבל עולה ויורד, של מדי עולה ויורד, ושל יון עולה ויורד, ושל אדום עולה ויורד. אמר הקדוש ברוך הוא ליעקב אף אתה עולה. באותה שעה נתיירא יעקב אבינו ואמר שמא ח"ו כשם שלאלו ירידה אף לי כן. אמר לו הקדוש ברוך הוא 'ואתה אל תירא' אם אתה עולה אין לך ירידה עולמית, לא האמין ולא עלה. ר' מאיר היה דורש 'בכל זאת חטאו עוד ולא האמינו בנפלאותיו' זה אבינו יעקב שלא האמין ולא עלה. אמר לו הקדוש ברוך הוא אילו האמנת ועלית עוד לא ירדת ועכשיו שלא האמנת ולא עלית עתידין בניך שיהו משתעבדין בד' מלכיות בעולם הזה במסים ובארנוניות ובזימיות ובגלגליות|מקור=ויקרא רבה כט' ב'|מירכאות=כן}}


יעקב איז אויף געשטאנען פון חלום און אויס גערופן אז דער פלאץ איז א 'בית אלוקים' און 'שער השמים', און צוליב דעם רופט ער אן די פלאץ 'בית א-ל', און ער האט געבויעט דארט א מציבה און נודר געווען א [[נדר]] אז אויב דער אויבערשטער וועט עם אכטונג געבען, וועט ער קובע זיין די פלאץ אויף דעם אויבערשטן'ס שטוב און ער וועט געבן [[מעשר]] פון זיין רכוש ווען ער וועט צוריק קומען{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כח|כב}}: {{ציטוטון|עשר אעשרנו לך}}. די [[גמרא]] ({{בבלי|כתובות|נ|א}}) דרש'נט אז דאס מיינט צוויי מאל מעשר, דאס הייסט א פיפטל.}}.
יעקב איז אויף געשטאנען פון חלום און אויס גערופן אז דער פלאץ איז א 'בית אלוקים' און 'שער השמים', און צוליב דעם רופט ער אן די פלאץ 'בית א-ל', און ער האט געבויעט דארט א מציבה און נודר געווען א [[נדר]] אז אויב דער אויבערשטער וועט עם אכטונג געבען, וועט ער קובע זיין די פלאץ אויף דעם אויבערשטן'ס שטוב און ער וועט געבן [[מעשר]] פון זיין רכוש ווען ער וועט צוריק קומען{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כח|כב}}: {{ציטוטון|עשר אעשרנו לך}}. די [[גמרא]] ({{בבלי|כתובות|נ|א}}) דרש'נט אז דאס מיינט צוויי מאל מעשר, דאס הייסט א פיפטל.}}.

רעוויזיע פון 11:47, 22 נאוועמבער 2023

וַיַּחֲלֹם וְהִנֵּה סֻלָּם מֻצָּב אַרְצָה וְרֹאשׁוֹ מַגִּיעַ הַשָּׁמָיְמָה; וְהִנֵּה מַלְאֲכֵי אֱלֹקִים עֹלִים וְיֹרְדִים בּוֹ.
חלום סולם יעקב, מיכאל לוקס לאופולד ווילמאן, 1691

יעקב'ס חלום איז די נאמען פון די חלום וואס יעקב האט גע'חלומ'ט אויפ'ן וועג קיין חרן.

די חלום

אינמיטן זיין וועג קיין צפון, פון באר שבע צו חרן, האט יעקב זיך געלייגט שלאפן אין די אזור פון די יישוב לוז און ער האט גע'חלומ'ט אויף א לייטער וואס איז שטייענדיג אויפ'ן ערד אוין עס קומט אן ביז דעם הימל, און מלאכים גייען ארויף און אראפ פון דעם. אין חלום האט דער אויבערשטער זיך באוויזן פאר יעקב און עם צו געזאגט אז דער לאנד וואס ער ליגט אויף דעם וועט ער באקומען, ווי אויך האט ער עם צוגעזאגט אז ער וועט עם אכטונג געבן אויפ'ן וועג[1].

אין מדרש שטייט אויך אז דער אויבערשטער האט אים געוויזן די שרים פון בבל, מדי, יון, און אדום ווי זיי גייען ארויף און אראפ, און דער אויבערשטער האט אים געזאגט: דו גיי אויך ארויף. האט יעקב מורא באקומען און געזאגט אפשר ח"ו אז פונקט ווי יענע האבן געהאט א ירידה, וועל איך אויך האבן? האט אים גאט געזאגט "וְאַתָּה אַל תִּירָא עַבְדִּי יַעֲקֹב[2] אויב גייסטו ארויף וועסטו קיינמאל נישט האבן קיין ירידה. ער האט נישט געגלייבט און איז נישט ארויף. האט אים הקדוש ברוך הוא געזאגט, וואלסטו ווען געגלייבט און ארויף וואלסטו נאכנישט אראפ, יעצט אז דו האסט נישט געגלייבט און ביזט נישט ארויף וועלן דיינע קינדער ווערן משועבד אין די פיר מלכיות אין עולם הזה מיט מסים, ארנוניות, זימיות, און גלגליות[3].

יעקב איז אויף געשטאנען פון חלום און אויס גערופן אז דער פלאץ איז א 'בית אלוקים' און 'שער השמים', און צוליב דעם רופט ער אן די פלאץ 'בית א-ל', און ער האט געבויעט דארט א מציבה און נודר געווען א נדר אז אויב דער אויבערשטער וועט עם אכטונג געבען, וועט ער קובע זיין די פלאץ אויף דעם אויבערשטן'ס שטוב און ער וועט געבן מעשר פון זיין רכוש ווען ער וועט צוריק קומען[4].

יעקב שטעלט אויף א מציבה

די פלאץ פון חלום

עס זענען דא וואס האלטן אז דער היינטיגער יישוב בית א-ל איז ביי יענעם פלאץ און דערפאר הייסט דאס אזוי[5], אבער עס זענען דא וואס האלטן אז עס איז געווען אין הר הבית[6].

די צייט פון חלום

לויט דער ספר היובלים[7], האט יעקב אנגעקומען צו דער פלאץ אין יאר 2,115 צום בריאת העולם, אין דער טאג א' ניסן ביים אידישער קאלענדער.

די משמעות פון דער לייטער

די ווארט 'סולם' שטייט נאר איין מאל אין די תורה.

  • עס זענען דא וואס זענען מסביר אז די חלום מיינט צו באווייזן די געשיכטע פון עם ישראל און ארץ ישראל: יעדער מלאך מיינט אן אנדער פאלק, און אז די מלאכים זענען 'עולים ויורדים' מיינט צו זאגן אז יעדער פאלק האט א צייט וואס ער גייט ארויף אבער שפעטער וועט קומען א צייט וואס ער וועט אראפ גיין.[8]
  • עס זענען דא וואס זענען מסביר אז דער לייטער מיינט צו באווייזן די קשר פון עם ישראל מיט דעם אויבערשטן; די מלאכים וואס גייען ארויף מיינט די תפילות און די קרבנות וואס דער מענטש איז מקריב פאר'ן אויבערשטן, און די מלאכים וואס גייען אראפ מיינט די ברכה און די נבואה וואס דער אויבערשטער גיט פאר'ן מענטש.[9]









רעפערענצן

  1. בראשית כח, י
  2. ירמיה ל, י
  3. ויקרא רבה, פרשה כ"ט, פסקה ב'
  4. בראשית כח, כב: ”עשר אעשרנו לך”. די גמרא (כתובות נ, א) דרש'נט אז דאס מיינט צוויי מאל מעשר, דאס הייסט א פיפטל.
  5. בראשית רבה, פרשה ס"ט, פסקה ז'.
  6. פסחים פח, א. חולין צא, ב.
  7. פרק כ"ז
  8. פרקי דרבי אליעזר, פרק ל"ה; עס איז אראפ געברענגט אין פירוש הרמב"ן
  9. דעת מקרא