מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = "
ק (בוט העברות האט באוועגט בלאט האלאנד צו רוי:האלאנד אן לאזן א ווייטערפירונג: סינון) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (8 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = country in Northwestern Europe with territories in the Caribbean|העב=מדינה באירופה|דייטש=eines der vier autonomen Länder des Königreiches der Niederlande|}} | |||
{{מדינה | {{מדינה | ||
| נאמען =האלאנד | | נאמען =האלאנד | ||
| שטאַט = האלאנד | | שטאַט = האלאנד | ||
| אמטשפראך נאמען =''Nederland'' | | אמטשפראך נאמען =''Nederland'' | ||
| פאן בילד = Flag of the Netherlands.svg | | פאן בילד = Flag of the Netherlands.svg | ||
| סימבאל בילד =State coat of arms of the Netherlands.svg | | סימבאל בילד =State coat of arms of the Netherlands.svg | ||
| מאפע = EU-Netherlands.svg | | מאפע = EU-Netherlands.svg | ||
| זינגליד = Het Wilhelmus.ogg | | זינגליד = Het Wilhelmus.ogg | ||
| שורה 10: | שורה 11: | ||
| אפיציעלע שפראך = [[האלענדיש]] | | אפיציעלע שפראך = [[האלענדיש]] | ||
| הויפטשטאט = [[אמסטערדאם]] {{קליין|{{coord|52|22|N|4|53|E|region:NL_type:city|display=inline}}}} | | הויפטשטאט = [[אמסטערדאם]] {{קליין|{{coord|52|22|N|4|53|E|region:NL_type:city|display=inline}}}} | ||
| רעגירונג = | | רעגירונג = | ||
| ראש מלוכה טיטל = מאנארך | | ראש מלוכה טיטל = מאנארך | ||
| ראש מלוכה = [[קעניגג ווילעם אלעקסאנדער]] | | ראש מלוכה = [[קעניגג ווילעם אלעקסאנדער]] | ||
| פרעמיער מיניסטער = | | פרעמיער מיניסטער = | ||
| סואווערעניטעט = אומאפהענגיגקייט | | סואווערעניטעט = אומאפהענגיגקייט | ||
| גרינדונג געשעעניש = פון [[שפאניע]] | | גרינדונג געשעעניש = פון [[שפאניע]] | ||
| שורה 29: | שורה 30: | ||
| אינטערנעט דאמיין = nl | | אינטערנעט דאמיין = nl | ||
| טעלעפאן קאד = 31 | | טעלעפאן קאד = 31 | ||
| באמערקונגען = | | באמערקונגען = | ||
}} | }} | ||
'''האָלאַנד''' ({{שפראך-nl|Nederland}}) איז אַ קליין לאַנד אין [[אייראָפּע]], מיט א באפעלקערונג פון ווייניקער ווי 18 מיליאן. עס גרעניצט זיך מיט דעם [[צפון ים]] צום צפון און מערב, [[בעלגיע]] צו דרום און [[דייטשלאנד]] צו מזרח. האלאנד איז א גרינדער מיטגליד פונעם [[ | '''האָלאַנד''' ({{שפראך-nl|Nederland}}) איז אַ קליין לאַנד אין [[אייראָפּע]], מיט א באפעלקערונג פון ווייניקער ווי 18 מיליאן. עס גרעניצט זיך מיט דעם [[צפון ים]] צום צפון און מערב, [[בעלגיע]] צו דרום און [[דייטשלאנד]] צו מזרח. האלאנד איז א גרינדער מיטגליד פונעם [[אייראפעאישן פארבאנד]]. די הויפט שפראך אין האלאנד איז [[האלענדיש]], אבער אין צפון פון לאנד רעדט מען אויך [[פריזיש]]. אן איינוואוינער פון האלאנד איז א "האלענדער". | ||
די גרעסטע שטעט אין האלאנד זענען [[אמסטערדאם]], [[דען האג]] און [[ראטערדאם]]. אַמסטערדאַם איז די הויפּטשטאָט, אבער די רעגירונג און פארלאמענט זיצן אין דען האג. | די גרעסטע שטעט אין האלאנד זענען [[אמסטערדאם]], [[דען האג]] און [[ראטערדאם]]. אַמסטערדאַם איז די הויפּטשטאָט, אבער די רעגירונג און פארלאמענט זיצן אין דען האג. | ||
דער פארט פון ראטערדאם איז דער גרעסטער פארט אין אייראפע–אזוי גרויס ווי די נעקסט דריי גרעסטע צוזאמען. | דער פארט פון ראטערדאם איז דער גרעסטער פארט אין אייראפע–אזוי גרויס ווי די נעקסט דריי גרעסטע צוזאמען. | ||
| שורה 44: | שורה 45: | ||
האלאנד איז איינע פון די ערשטע לענדער אין דער וועלט צו האבן א געוויילטן [[פארלאמענט]]; זייט 1848 איז זיין רעגירונג א [[פארלאמענטארע דעמאקראטיע]] און א קאנסטיטוצאנעלע [[מאנארכיע]]. האלאנד ווערט גערעכנט א גאנץ ליבעראל לאנד. | האלאנד איז איינע פון די ערשטע לענדער אין דער וועלט צו האבן א געוויילטן [[פארלאמענט]]; זייט 1848 איז זיין רעגירונג א [[פארלאמענטארע דעמאקראטיע]] און א קאנסטיטוצאנעלע [[מאנארכיע]]. האלאנד ווערט גערעכנט א גאנץ ליבעראל לאנד. | ||
האלאנד איז א גרינדער מיטגליד אין די [[ | האלאנד איז א גרינדער מיטגליד אין די [[אייראפעאישער פארבאנד]], [[אייראזאנע]], [[G-10]], [[נאטא]], [[ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג]] און [[וועלט האנדל ארגאניזאציע]]. פינף אינטערנאציאנאליע געריכטן זענען פלאצירט אין האלאנד, ווי אויך די אייראפעאישע קרימינעל אינטעליגענץ אגענטור [[אייראפאל]]. האלאנד געהערט צו דער [[שענגען זאנע]]. | ||
האלאנד האט א מארק־באזירט געמישטע עקאנאמיע, און ראנגירט | האלאנד האט א מארק־באזירט געמישטע עקאנאמיע, און ראנגירט 17ט צווישן 177 לענדער לויטן [[אינדעקס פון עקאנאמישער פרייהייט]]. | ||
== היסטאריע == | == היסטאריע == | ||
| שורה 54: | שורה 55: | ||
עס איז דאן געווארן א מאכט און געבליהט אזש ביז די זיבעצטן יאר הונדערט איז זי שוין געווארן א אימפעריע פאר זיך. | עס איז דאן געווארן א מאכט און געבליהט אזש ביז די זיבעצטן יאר הונדערט איז זי שוין געווארן א אימפעריע פאר זיך. | ||
די תקופה ווערט באצייכנט | די תקופה ווערט באצייכנט די גאלדענע תקופה פון האלאנד. | ||
נאך דעם וואס [[נאפאליאן]] האט עס איינגענומען האט עס צוריקבאקומען זיין זעלבסשטענדיגקייט אין 1815 צוזאמען מיט נאך טעריטאריע וואו עס זענען היינט די לענדער פון [[בעלגיע]] און [[לוקסעמבורג]]. | נאך דעם וואס [[נאפאליאן]] האט עס איינגענומען האט עס צוריקבאקומען זיין זעלבסשטענדיגקייט אין 1815 צוזאמען מיט נאך טעריטאריע וואו עס זענען היינט די לענדער פון [[בעלגיע]] און [[לוקסעמבורג]]. | ||
| שורה 60: | שורה 61: | ||
בעלגיע האט באקומען זעלבסטשטענדיגקייט פון האלאנד אין 1830, און לוקסעמבורג אין 1867. | בעלגיע האט באקומען זעלבסטשטענדיגקייט פון האלאנד אין 1830, און לוקסעמבורג אין 1867. | ||
אין דער [[ערשטע וועלט מלחמה|ערשטער וועלט מלחמה]] איז זי געווען נייטראל אבער ביי די צווייטע איז זי איינגענומען געווארן דורך די נאציס | אין דער [[ערשטע וועלט מלחמה|ערשטער וועלט מלחמה]] איז זי געווען נייטראל אבער ביי די צווייטע איז זי איינגענומען געווארן דורך די נאציס אין חודש אייר ת"ש און איז באפרייט געווארן אין יאר תש"ה. | ||
עס זענען געווען אסאך חסידי אומות העולם אין האלאנד אבער דאך איז די יודישע געמיינדע אין האלאנד כמעט אינגאנצן פארטיליגט געווארן דורכאויס די צווייטע וועלט קריג. | עס זענען געווען אסאך חסידי אומות העולם אין האלאנד אבער דאך איז די יודישע געמיינדע אין האלאנד כמעט אינגאנצן פארטיליגט געווארן דורכאויס די צווייטע וועלט קריג. | ||
האלאנד איז געווען איינע פון די לענדער וואס האבן אויפגעשטלעט דעם [[ | האלאנד איז געווען איינע פון די לענדער וואס האבן אויפגעשטלעט דעם [[אייראפעאישער פארבאנד|אייראפעאישן פארבאנד]] אין 1992. | ||
== פאליטיק == | == פאליטיק == | ||
| שורה 102: | שורה 103: | ||
===לאנדווירטשאפט=== | ===לאנדווירטשאפט=== | ||
דער האלענדישער לאנדווירטשאפט סעקטאר איז גאנץ מעכאניזירט, מיט א שטארקן פאקוס אויף אינטערנאציאנאלע עקספארטן. ער באשעפטיגט אומגעפער | דער האלענדישער לאנדווירטשאפט סעקטאר איז גאנץ מעכאניזירט, מיט א שטארקן פאקוס אויף אינטערנאציאנאלע עקספארטן. ער באשעפטיגט אומגעפער 4% פון דער האלענדישער ארבעטסקראפט, אבער פראדוצירט גרויסע איבערבלייבן פאר דער עסן־פראדוצירן אינדוסטריע און שאפט 21 פראצענט פון אלע האלענדישע עקספארטן. | ||
האלאנד עקספארטירט צוויי דריטל פון דער וועלט'ס בלימען. | האלאנד עקספארטירט צוויי דריטל פון דער וועלט'ס בלימען. | ||
| שורה 109: | שורה 110: | ||
די פארקער אויף האלאנד'ס גאסן האט זיך פארמערט כסדר זייט די 1950ער יארן און שטייט היינט העכער פון 200 ביליאן ק"מ א יאר, דריי פערטל מיט אן אויטא. פון אלע נסיעות אין האלאנד, פארן העלפט מיט אן אויטא, 25% מיט א ראווער, 20% צו פיס און 5% מיט פובליקן טראנספארט. דער נעצווערק פון גאסן איז לאנג 139,295 ק"מ, כולל 2,758 ק"מ פון אויטאסטראדעס, איינע פון די מערסט געדעכט שאסיי נעצווערק אין דער וועלט, מער ווי דייטשלאנד און פראנקרייך, אבער נישט אזוי געדעכט ווי בעלגיע. די באן נעצווערק איז לאנג 3,013 ק"מ. עס ווערט גערעכנט אז אין האלאנד זענען 18 מיליאן ראווערס (מער ווי ס'איז דא מענטשן אין לאנד). די גאסן האבן 35,000 ק"מ פון ראווער־וועגן. | די פארקער אויף האלאנד'ס גאסן האט זיך פארמערט כסדר זייט די 1950ער יארן און שטייט היינט העכער פון 200 ביליאן ק"מ א יאר, דריי פערטל מיט אן אויטא. פון אלע נסיעות אין האלאנד, פארן העלפט מיט אן אויטא, 25% מיט א ראווער, 20% צו פיס און 5% מיט פובליקן טראנספארט. דער נעצווערק פון גאסן איז לאנג 139,295 ק"מ, כולל 2,758 ק"מ פון אויטאסטראדעס, איינע פון די מערסט געדעכט שאסיי נעצווערק אין דער וועלט, מער ווי דייטשלאנד און פראנקרייך, אבער נישט אזוי געדעכט ווי בעלגיע. די באן נעצווערק איז לאנג 3,013 ק"מ. עס ווערט גערעכנט אז אין האלאנד זענען 18 מיליאן ראווערס (מער ווי ס'איז דא מענטשן אין לאנד). די גאסן האבן 35,000 ק"מ פון ראווער־וועגן. | ||
[[ראטערדאם]] האט דעם גרעסטן פארט אין אייראפע; די [[מעז]] און [[ריין (טייך)|ריין]] טייכן שאפן זייער גוט צוטריט | [[ראטערדאם]] האט דעם גרעסטן פארט אין אייראפע; די [[מעז]] און [[ריין (טייך)|ריין]] טייכן שאפן זייער גוט צוטריט קיין [[באזעל]], [[שווייץ]] און קיין [[פראנקרייך]]. די הויפט סחורות וואס גייען אדורך דעם פארט זענען [[פעטראכעמיקאל]]ן. | ||
[[סכיפאל]] לופטפעלד, א ביסל דרום־מערב פון אמסטערדאם, איז דער הויפט אינטערנאציאנאלער לופטפעלד אין האלאנד און דער פינפט־אשעפטיגסטער | [[סכיפאל]] לופטפעלד, א ביסל דרום־מערב פון אמסטערדאם, איז דער הויפט אינטערנאציאנאלער לופטפעלד אין האלאנד און דער פינפט־אשעפטיגסטער אין אייראפע לויט צאל פון פאסאזשירן. | ||
==דעמאגראפיע== | ==דעמאגראפיע== | ||
| שורה 125: | שורה 126: | ||
=== יודן און יודישקייט === | === יודן און יודישקייט === | ||
{{הויפט ארטיקל|האלענדישע אידנטום}} | {{הויפט ארטיקל|האלענדישע אידנטום}} | ||
דער ערשטער דאקומענט וואס דערמאנט די ''' | דער ערשטער דאקומענט וואס דערמאנט די '''אידישע קהילה פון האלאנד''' קומט פונעם [[12טער י"ה|12טן יארהונדערט]]. אינעם [[מיטל אלטער]] האבן געוואוינט ווייניג אידן אין האלאנד. פונעם מיטל אלטער ביזן 17טן יארהונדערט הערט מען נישט וועגן די אידן אין האלאנד. | ||
ביים אנהייב פון דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט-מלחמה]] זענען געווען 10% פון אמסטערדאמס איינוואוינער אידן. | ביים אנהייב פון דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט-מלחמה]] זענען געווען 10% פון אמסטערדאמס איינוואוינער אידן. | ||
היינט ווערט גערעכנט אז אומגעפער 40,000 אידן וואוינען אין האלאנד, צווישן זיי 10,000 ישראלדיקער וואס האבן זיך באזעצט אין לאנד. | היינט ווערט גערעכנט אז אומגעפער 40,000 אידן וואוינען אין האלאנד, צווישן זיי 10,000 ישראלדיקער וואס האבן זיך באזעצט אין לאנד. | ||
רוב פון די אידן האבן נישט קיין שייכות מיט די אפיציעלע | רוב פון די אידן האבן נישט קיין שייכות מיט די אפיציעלע אידישע געמיינדעס. | ||
דער הויפט רב פון האלאנד איז הרב בנימין דזשעיקאבס. | דער הויפט רב פון האלאנד איז הרב בנימין דזשעיקאבס. | ||
{{לענדער פון אייראפע}} | {{לענדער פון אייראפע}} | ||
| שורה 142: | שורה 142: | ||
[[קאַטעגאָריע:האלאנד]] | [[קאַטעגאָריע:האלאנד]] | ||
[[קאַטעגאָריע:לענדער אין אייראפע]] | [[קאַטעגאָריע:לענדער אין אייראפע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:הולנד]] | |||