אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי אברהם יהושע העשיל (אפטא)"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
(←‏ביאגראפיע: רעדאגירונג)
(←‏ביאגראפיע: רעדאגירונג)
שורה 38: שורה 38:
געבוירן אין יאָר [[ה'תק"ח]] צו רבי שמואל איידעם פון רבי יעקב פון טאָרטשין{{הערה|אוועק [[י"ט סיון]] [[ה'תקמ"ה]].}}, און פון די אויסגעצייכנטע תלמידים פון רבי [[אלימלך פון ליזענסק]]. האט געדינט אלס רב און אדמו"ר אין [[קאָלבאסאָוו]] וואס איז אין [[גאליציע]], אין [[אפטא]] וואס איז אין [[פוילן]], אין [[יאסי]] וואס איז אין [[מאלדאווע]], און אין [[מעזעביזש]] אין [[פּאָדאָליע]] ([[אוקראינא]]). אין זיינע לעצטע יארן איז ער געווען דער זקן האדמו"רים אין זיין דור, און זיין מיינונג איז געווען פאררעכנט ביי אלע [[חסידים]].
געבוירן אין יאָר [[ה'תק"ח]] צו רבי שמואל איידעם פון רבי יעקב פון טאָרטשין{{הערה|אוועק [[י"ט סיון]] [[ה'תקמ"ה]].}}, און פון די אויסגעצייכנטע תלמידים פון רבי [[אלימלך פון ליזענסק]]. האט געדינט אלס רב און אדמו"ר אין [[קאָלבאסאָוו]] וואס איז אין [[גאליציע]], אין [[אפטא]] וואס איז אין [[פוילן]], אין [[יאסי]] וואס איז אין [[מאלדאווע]], און אין [[מעזעביזש]] אין [[פּאָדאָליע]] ([[אוקראינא]]). אין זיינע לעצטע יארן איז ער געווען דער זקן האדמו"רים אין זיין דור, און זיין מיינונג איז געווען פאררעכנט ביי אלע [[חסידים]].


דער אפטא'ער רב איז געווען פון די בארימטע [[רב]]נישע [[משפחות]] פון ביידע עלטערן, און זיין פאטער הרב שמואל וועלכער האט געדינט אלס רב פון ניישטאט, איז געווען איינער פון די חשוב'סטע רבנים פון פוילן. שוין אין די קינדער יארן האט ער ארויסגעוויזן גרויסעע פעאיקייטן. ער האט געלערנט ביי רבי [[אלימלך פון ליזענסק]], און איז געווען באקאנט אלס א גרויסער [[למדן]] אין [[גמרא]]. ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס רב פון דער [[שטעטל]] [קאָלבאסאָוו]] אין [[פּוילן]]. אום [[ה'תק"ס]] האָט ער מסכים געווען צו ווערן באַשטימט צו ווערן [[רב]] אין [[אפטא]]. אום [ה'תקס"ח]] איז ער פאררופן געווארן דורך דעם [[באַנקיר] ] דער [[חסיד|חסיד]] יחיאל דניאל צו דינען אלס רב אין [[יאסי]], וועלכער האט אויך צוגעזאגט צו צושטעלן א הויז וואו ער וועט קענען אויפנעמען די וואס וועלן קומען לערנען [[תורה]] מיט אים.
דער אפטא'ער רב איז געווען פון די בארימטע [[רב]]נישע [[משפחות]] פון ביידע עלטערן, און זיין פאטער הרב שמואל וועלכער האט געדינט אלס רב פון ניישטאט, איז געווען איינער פון די חשוב'סטע רבנים פון פוילן. שוין אין די קינדער יארן האט ער ארויסגעוויזן גרויסעע פעאיקייטן. ער האט געלערנט ביי רבי [[אלימלך פון ליזענסק]], און איז געווען באקאנט אלס א גרויסער [[למדן]] אין [[גמרא]]. ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס רב פון דער [[שטעטל]] [קאָלבאסאָוו]] אין [[פּוילן]]. אום [[ה'תק"ס]] האָט ער מסכים געווען צו ווערן באַשטימט צו ווערן [[רב]] אין [[אפטא]]. אום [[ה'תקס"ח]] איז ער פאררופן געווארן דורך דעם [[באַנקיר]] דער [[חסיד|חסיד]] יחיאל דניאל צו דינען אלס רב אין [[יאסי]], וועלכער האט אויך צוגעזאגט צו צושטעלן א הויז וואו ער וועט קענען אויפנעמען די וואס וועלן קומען לערנען [[תורה]] מיט אים.


ער האט זי געשטעלט קעגן עטליכע דרוקן פון אנדערע חסידישע געריכטן ווי פאלגנד: ער האט נישט מסכים געווען מיט די באוועגונג פון [[רבי צבי הירש פון זידיטשוב]] און איז געווען קעגן זיין איניציאטיוו איבערצודרוקן און ווידער פארשפרייטן דעם [[ספר הזוהר]] {{הערה|'''דור דעה''' זייט רעב.}}.{{ש}}אזוי אויך האט ער זיך קעגן געשטעלט{{ביאור|סאיז דא וואס זאגן אז ער האט אפילו געשאלטן.}} די וואס האבן געוואלט דרוקן דעם [[ספר המשלים]] פון [[רבי נחמן מברסלב]], ווייל ער האט געגלייבט אז אין די משלים זענען פארשפארט זייער טיפע סודות און אין א שפראך וואס איז שווה לכל נפש וואָס איז ינאַפּראָופּרייט {{הערה|ער האט געזאגט:"הייתכן אז סודות התורה זאלן געדרוקט ווערן אין א שפראך פון קינדער און ווייבער" - [https://tablet.otzar.org/#/b/612073/p/134/t/1681462871964/fs/0/start/0/end/0/c/1681462895678 א. מ. הברמן, קבוצי יחד (ירושלים תש"מ) זייט 134]. }}.
ער האט זי געשטעלט קעגן עטליכע דרוקן פון אנדערע חסידישע געריכטן ווי פאלגנד: ער האט נישט מסכים געווען מיט די באוועגונג פון [[רבי צבי הירש פון זידיטשוב]] און איז געווען קעגן זיין איניציאטיוו איבערצודרוקן און ווידער פארשפרייטן דעם [[ספר הזוהר]] {{הערה|'''דור דעה''' זייט רעב.}}.{{ש}}אזוי אויך האט ער זיך קעגן געשטעלט{{ביאור|סאיז דא וואס זאגן אז ער האט אפילו געשאלטן.}} די וואס האבן געוואלט דרוקן דעם [[ספר המשלים]] פון [[רבי נחמן מברסלב]], ווייל ער האט געגלייבט אז אין די משלים זענען פארשפארט זייער טיפע סודות און אין א שפראך וואס איז שווה לכל נפש וואָס איז ינאַפּראָופּרייט {{הערה|ער האט געזאגט:"הייתכן אז סודות התורה זאלן געדרוקט ווערן אין א שפראך פון קינדער און ווייבער" - [https://tablet.otzar.org/#/b/612073/p/134/t/1681462871964/fs/0/start/0/end/0/c/1681462895678 א. מ. הברמן, קבוצי יחד (ירושלים תש"מ) זייט 134]. }}.


אין יאר [[ה'תקע"ו]], נאך וואס אין קהילה אין יאסי איז געווארן [[מחלוקת]], און אין מעזעביזש איז דער פלאץ ליידיג געווארן{{הבהרה|וויאזוי און פארוואס?}} האט ער זיך באזעצט אין מעזעביזש די שטאט פון [[רבי ישראל בא'] 'אל שם טוב|הבשבת]] און ארש [[חסידים]], וואו עס זענען געווען א סך חסידים נעבן אים. ע ר הא ט װײטע ר געהאלט ן קאנטאקט ן מי ט ד י חסידיש ע קהילו ת פו ן ד י נסיכות ם פו ן מאלדאװע , או ן ע ר אי ז אמא ל גערופ ן געװאר ן צ ו לײז ן הלכות־פראבלעמען . זיין מערסט אויסגעצייכנט שטריך איז געווען זיין ליבע צו די אידישע מענטשן. {{מקור}}ב[[ה'תקע"ו|תקע"ו]], לאחר פטירת האדמו"ר של מז'יבוז' ולאחר מחלוקות בקהילת יאשי, עזב והתיישב ב[[מז'יבוז']], עירו של [[רבי ישראל בעל שם טוב|הבעש"ט]] וערש [[החסידות]], שם היו בקרבתו חסידים רבים. הוא המשיך לשמור על קשרים עם הקהילות החסידיות של נסיכות מולדובה, ונקרא לעיתים כדי לפתור בעיות הלכתיות. תכונתו הבולטת ביותר הייתה אהבתו לעם היהודי.{{מקור}}
אין יאר [[ה'תקע"ו]], נאך וואס אין קהילה אין יאסי איז געווארן [[מחלוקת]], און אין מעזעביזש איז דער פלאץ ליידיג געווארן{{הבהרה|וויאזוי און פארוואס?}} האט ער זיך באזעצט אין מעזעביזש וואו עס זענען געווען אסאך חסידים נעבן אים. ער האט װײטער געהאלטן קאנטאקטן מיט די חסידישע קהילות פון מאלדאװע, און ער צומאל אויך גערופן געװארן צו לײזן הלכות פראבלעמען. זיין מערסטאויסגעצייכנט שטריך איז געווען זיין ליבשאפט צו אידן{{מקור}}


נפטר ב[[ה' בניסן]] [[תקפ"ה]].
איז אוועק [[ה' ניסן]] [[ה'תקפ"ה]].


נקבר במז'יבוז בסמוך לקבר הבעש"ט, בתוך ה[[אוהל (קבר)|אוהל]] שעל ציונו. אגדה חסידית מספרת שמלאכים נשאו את גופתו וקברוה ב[[בית הקברות היהודי העתיק בטבריה|בית הקברות בטבריה]], שם מוצבת אבן סמלית לכבודו. ביאשי הוקם [[בית כנסת]] על שמו. בית כנסת נוסף על שמו נוסד לאחר קום ה[[מדינת ישראל|מדינה]] ב[[חיפה]] (רחוב עבאס), על ידי אחד מצאצאיו.
איז בארדיגט געווארן אין [[בית החיים]] אין מעזעביזש נעבן דעם [[בעל שם טוב]] אין דיעם זעלבן אוהל. די חסידישע לעגענדע זאָגט, אַז [[מלאכים]] האָבן געטראָגן זײַן קערפער און בארדיגט אין [[בית החיים]] אין [[טבריה]] ווי דארט איז געשטעלט געווארן אַ סימבאָלישן שטיין לכבוד אים. א [[בית מדרש]] איז געגרינדעט געווארן אין יאסי אויף זיין נאמען, אזוי אויך איז געגרינדעט געווארן אין [[ארץ ישראל]] דורך א אייניקל נאך א בית מדרש{{ביאור|אין [[חיפה]] אויפן עבעס גאס.}}.


== פאמיליע ==
== פאמיליע ==

רעוויזיע פון 09:39, 14 אפריל 2023

רבי אברהם יהושע העשיל
געבורט 1748
תק"ח
פטירה 24סטן אין מערץ 1825
ה' בניסן תקפ"ה
מקום קבורה מעזעביזש
וואוין אָרט דזימיגראד, קאלבאסאוו, אפטא, יאסי, מעזעביזש
טעטיגקייט אָרט קאלבאסאוו, אפטא, יאסי, מעזעשביזש
ערשטער אדמו"ר פון אפטא

רבי אברהם יהושע העשיל פון אפטא (ווערט אויך אנגערופן אפטא'ער רב; דער אוהב ישראל, אויפן נאמען פון זיין ספר); (תק"ח, 1748ה' בניסן תקפ"ה, 24סטן אין מערץ 1825) איז געווען א רבי, דער ערשטער אין שושלת אפטא-זינקוב (מז'יבוז') און קאפיטשניטץ.

ביאגראפיע

געבוירן אין יאָר ה'תק"ח צו רבי שמואל איידעם פון רבי יעקב פון טאָרטשין[1], און פון די אויסגעצייכנטע תלמידים פון רבי אלימלך פון ליזענסק. האט געדינט אלס רב און אדמו"ר אין קאָלבאסאָוו וואס איז אין גאליציע, אין אפטא וואס איז אין פוילן, אין יאסי וואס איז אין מאלדאווע, און אין מעזעביזש אין פּאָדאָליע (אוקראינא). אין זיינע לעצטע יארן איז ער געווען דער זקן האדמו"רים אין זיין דור, און זיין מיינונג איז געווען פאררעכנט ביי אלע חסידים.

דער אפטא'ער רב איז געווען פון די בארימטע רבנישע משפחות פון ביידע עלטערן, און זיין פאטער הרב שמואל וועלכער האט געדינט אלס רב פון ניישטאט, איז געווען איינער פון די חשוב'סטע רבנים פון פוילן. שוין אין די קינדער יארן האט ער ארויסגעוויזן גרויסעע פעאיקייטן. ער האט געלערנט ביי רבי אלימלך פון ליזענסק, און איז געווען באקאנט אלס א גרויסער למדן אין גמרא. ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס רב פון דער שטעטל [קאָלבאסאָוו]] אין פּוילן. אום ה'תק"ס האָט ער מסכים געווען צו ווערן באַשטימט צו ווערן רב אין אפטא. אום ה'תקס"ח איז ער פאררופן געווארן דורך דעם באַנקיר דער חסיד יחיאל דניאל צו דינען אלס רב אין יאסי, וועלכער האט אויך צוגעזאגט צו צושטעלן א הויז וואו ער וועט קענען אויפנעמען די וואס וועלן קומען לערנען תורה מיט אים.

ער האט זי געשטעלט קעגן עטליכע דרוקן פון אנדערע חסידישע געריכטן ווי פאלגנד: ער האט נישט מסכים געווען מיט די באוועגונג פון רבי צבי הירש פון זידיטשוב און איז געווען קעגן זיין איניציאטיוו איבערצודרוקן און ווידער פארשפרייטן דעם ספר הזוהר [2].
אזוי אויך האט ער זיך קעגן געשטעלט[א] די וואס האבן געוואלט דרוקן דעם ספר המשלים פון רבי נחמן מברסלב, ווייל ער האט געגלייבט אז אין די משלים זענען פארשפארט זייער טיפע סודות און אין א שפראך וואס איז שווה לכל נפש וואָס איז ינאַפּראָופּרייט [3].

אין יאר ה'תקע"ו, נאך וואס אין קהילה אין יאסי איז געווארן מחלוקת, און אין מעזעביזש איז דער פלאץ ליידיג געווארן[אויסקלארונג פארלאנגט] האט ער זיך באזעצט אין מעזעביזש וואו עס זענען געווען אסאך חסידים נעבן אים. ער האט װײטער געהאלטן קאנטאקטן מיט די חסידישע קהילות פון מאלדאװע, און ער צומאל אויך גערופן געװארן צו לײזן הלכות פראבלעמען. זיין מערסטאויסגעצייכנט שטריך איז געווען זיין ליבשאפט צו אידן[מקור פארלאנגט]

איז אוועק ה' ניסן ה'תקפ"ה.

איז בארדיגט געווארן אין בית החיים אין מעזעביזש נעבן דעם בעל שם טוב אין דיעם זעלבן אוהל. די חסידישע לעגענדע זאָגט, אַז מלאכים האָבן געטראָגן זײַן קערפער און בארדיגט אין בית החיים אין טבריה ווי דארט איז געשטעלט געווארן אַ סימבאָלישן שטיין לכבוד אים. א בית מדרש איז געגרינדעט געווארן אין יאסי אויף זיין נאמען, אזוי אויך איז געגרינדעט געווארן אין ארץ ישראל דורך א אייניקל נאך א בית מדרש[ב].

פאמיליע

באקאנטע תלמידים

זיינע ספרים

  • "אוהב ישראל" (ז'יטומיר תרכ"ה), וואס מיט אויף דעם איז ער פאררופן געווארן דער "אוהב ישראל".
  • "תורת אמת" (לבוב תרי"א).
  • אגרות האוהב ישראל, בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים תש"ס.

צו ליינען מער

דרויסנדע לינקס

כתביו

רעפערענצן

  1. אוועק י"ט סיון ה'תקמ"ה.
  2. דור דעה זייט רעב.
  3. ער האט געזאגט:"הייתכן אז סודות התורה זאלן געדרוקט ווערן אין א שפראך פון קינדער און ווייבער" - א. מ. הברמן, קבוצי יחד (ירושלים תש"מ) זייט 134.
  4. זיין אור אייניקל איז געווען רבי יחיאל מיכל מעכלאוויטש הי"ד פון בראד-קלויזנבורג.


פריערדיגער:
{{{פאריגער}}}
אדמו"רי אפטא-זינקוב קומענדיגער:
{{{נעקסטער}}}


* קטגוריה:רבנים פולנים * קטגוריה:מחברי ספרי חסידות קטגוריה:רבנים אוקראינים קטגוריה:תלמידי רבי אלימלך מליז'נסק קטגוריה:רבנים מולדובים קטגוריה:מז'יבוז': רבנים קטגוריה:רבנים גליציאנים קטגוריה:נשיאי כולל ווהלין קטגוריה:רבנים שנפטרו בחודש ניסן [[{{{1}}}|ו{{{1}}}]]
ציטירן פאנטשער: ס'זענען דא <ref> טעגס פאַר א גרופע וואס הייסט "hebrew", אבער מ'האט נישט געטראפן קיין <references group="hebrew"/> טעג אנטקעגן, אדער א שליסנדיגער </ref> פעלט.