אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "זרוע"

297 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
←‏ די זרוע פלייש : צוגעלייגט מקורות; אויסשטעל
ק ((diffedit))
(←‏ די זרוע פלייש : צוגעלייגט מקורות; אויסשטעל)
שורה 14: שורה 14:


== די זרוע פלייש ==
== די זרוע פלייש ==
דער מנהג איז צו נעמען א געבראטן שטיקל פלייש, פון ארעם פון א שעפסל{{הערה|ספר המנהיג, סימנים ס"ד-ס"ה, מהד' רפאל, עמ' תפ"א-תפ"ב}} אָדער קאלב אָדער אַ הינדל פליגל{{הערה|פרי מגדים אויף {{שלחן ערוך|אורח חיים|תעג|ללא=שם}}, אשל אברהם ס"ק ז'}}; אבער טייל פירן זיך צו ניצן א גארגל פון הינדל פלייש{{הערה|יסוד ושורש העבודה, שער תשיעי פרק רביעי, סדר ערב פסח}}, א זכר צו דעם וואס דער גענאק פון אידן איז געשוואלן געווארן צוליב דער שווערער לאסט{{הערה|אוצר יד החיים אות תשי"ב. דער מנהג ווערט אויך געברענגט אין פרי מגדים אויף {{שלחן ערוך|אורח חיים|תעג|ללא=שם}}, אשל אברהם ס"ק ז', וועלכער שרייבט אז ער ווייסט נישט קיין טעם דערצו}}. מען בראט דעם זרוע בעפאר יום טוב, און עס זענען דא וואס פירן זיך עס צו קאכן בעפאר'ן בראטן.{{מקור}}
דער מנהג איז צו נעמען א געבראטן שטיקל פלייש, פון ארעם פון א שעפסל{{הערה|ספר המנהיג, סימנים ס"ד-ס"ה, מהד' רפאל, עמ' תפ"א-תפ"ב}} אָדער קאלב אָדער אַ הינדל פליגל{{הערה|פרי מגדים אויף {{שלחן ערוך|אורח חיים|תעג|ללא=שם}}, אשל אברהם ס"ק ז'}}; אבער טייל פירן זיך צו ניצן א גארגל פון הינדל פלייש{{הערה|יסוד ושורש העבודה, שער תשיעי פרק רביעי, סדר ערב פסח}}, א זכר צו דעם וואס דער גענאק פון אידן איז געשוואלן געווארן צוליב דער שווערער לאסט{{הערה|אוצר יד החיים אות תשי"ב. דער מנהג ווערט אויך געברענגט אין פרי מגדים אויף {{שלחן ערוך|אורח חיים|תעג|ללא=שם}}, אשל אברהם ס"ק ז', וועלכער שרייבט אז ער ווייסט נישט קיין טעם דערצו}}. מען בראט דעם זרוע בעפאר יום טוב, און עס זענען דא וואס פירן זיך עס צו קאכן בעפאר'ן בראטן{{הערה|הגדה של פסח ברכי יוסף; מנהג גור, געברענגט אין ויגד משה אויף פסח, השמטות צו סימן ג'; מנהג [[רבי אהרן רוקח]] פון בעלזא, געברענגט אין תמידים כסדרן, מנהגי ערב פסח}}.


רוב אשכנזים און טייל ספרדים עסן נישט די געבראטן זרוע פלייש אין די נאַכט פון פסח, כדי עס זאל נישט אויסקוקן ווי מען עסט [[קדשים בחוץ]]. [[רבי שלמה לוריא|דער מהרש"ל]] נעמט אן אז בעסער זאל מען קאכן דאס פלייש אנשטאט בראטן, כדי מען זאל עס קענען עסן אין סדר נאכט{{הערה|שו"ת מהרש"ל, סימן פ"ח}}. אנדערע פירן זיך איבערצוקאכן און עסן דעם זרוע אין צווייטן נאכט פון פסח{{הערה|אור צדיקים סימן ל"ב סעיף ג'; הגדת חקל יצחק}}. אבער ביי טייל ספרדים (קורדיסטאן, תימן, טריפאלי, ארם צובא, און ארץ ישראל) איז יא דער מנהג צו עסן דעם געבראטענעם זרוע אין ערשטן סדר נאכט{{הערה|ארץ חיים (סתהון) סימן תעו ס"ק א; שו"ת יחוה דעת חלק ג סימן כז; שולחן ערוך המקוצר חלק ג עמ' מט; רבי שבתאי בן חיים, השבח לאל עמ' 102}}. לויט דער מנהג פון די [[ליביע]]ר אידן, ווערט דער זרוע פארברענט ביי [[שריפת חמץ]] ערב פּסח.
רוב אשכנזים און טייל ספרדים עסן נישט די געבראטן זרוע פלייש אין די נאַכט פון פסח, כדי עס זאל נישט אויסקוקן ווי מען עסט [[קדשים בחוץ]]. [[רבי שלמה לוריא|דער מהרש"ל]] נעמט אן אז בעסער זאל מען קאכן דאס פלייש אנשטאט בראטן, כדי מען זאל עס קענען עסן אין סדר נאכט{{הערה|שו"ת מהרש"ל, סימן פ"ח}}. אנדערע פירן זיך איבערצוקאכן און עסן דעם זרוע אין צווייטן נאכט פון פסח{{הערה|אור צדיקים סימן ל"ב סעיף ג'; הגדת חקל יצחק}}. אבער ביי טייל ספרדים (קורדיסטאן, תימן, טריפאלי, ארם צובא, און ארץ ישראל) איז יא דער מנהג צו עסן דעם געבראטענעם זרוע אין ערשטן סדר נאכט{{הערה|ארץ חיים (סתהון) סימן תעו ס"ק א; שו"ת יחוה דעת חלק ג סימן כז; שולחן ערוך המקוצר חלק ג עמ' מט; רבי שבתאי בן חיים, השבח לאל עמ' 102}}.


די פוסקים דערמאנען אז די וואס עסן נישט דעם זרוע אין סדר נאכט זאלן עס נישט אוועקווארפן, וואס איז א ביזוי מצוה, נאר זיי זאלן עס עסן אויפצומארגנס{{הערה|[[רבי אברהם דאנציג]], חיי אדם, סימן ק"ל סעיף ו'}}. טייל פירן זיך אויפצוהענגען דעם געבראטענעם זרוע ביים טיר פון שטוב, צו דערמאנען דאס בלוט פון קרבן פסח וואס איז אין מצרים געשמירט געווארן ביים שוועל{{הערה|הגדת חיים לראש סידור הקערה אות ג'}}
די פוסקים דערמאנען אז די וואס עסן נישט דעם זרוע אין סדר נאכט זאלן עס נישט אוועקווארפן, וואס איז א ביזוי מצוה, נאר זיי זאלן עס עסן אויפצומארגנס{{הערה|[[רבי אברהם דאנציג]], חיי אדם, סימן ק"ל סעיף ו'}}. טייל פירן זיך אויפצוהענגען דעם געבראטענעם זרוע ביים טיר פון שטוב, צו דערמאנען דאס בלוט פון קרבן פסח וואס איז אין מצרים געשמירט געווארן ביים שוועל{{הערה|הגדת חיים לראש סידור הקערה אות ג'}}. לויט דער מנהג פון די [[ליביע]]ר אידן, ווערט דער זרוע פארברענט ביי [[שריפת חמץ]] קומענדיגן ערב פּסח.


עס איז א מנהג אז מען זאל נישט צעברעכן דאס ביין פונעם זרוע, נאר עס זאל בלייבן גאנץ, ווי ביים קרבן פסח{{הערה|כף החיים, אורח חיים סימן תע"ג, ס"ק ס'; סידור היעב"ץ}}.
עס איז א מנהג אז מען זאל נישט צעברעכן דאס ביין פונעם זרוע, נאר עס זאל בלייבן גאנץ, ווי ביים קרבן פסח{{הערה|כף החיים, אורח חיים סימן תע"ג, ס"ק ס'; סידור היעב"ץ}}.