4,450
רעדאגירונגען
ק
קאטעגאריע, אידיש
ק (החלפת טקסט – " יידן " ב־" אידן ") |
ק (קאטעגאריע, אידיש) |
||
| שורה 7: | שורה 7: | ||
== היסטאריע == | == היסטאריע == | ||
אין 14נטן יארהונדערט האבן זיך דארט געדרייט [[טאטערן]], און דערנאך האט טערקיי געהערשט דארט. | אין 14נטן יארהונדערט האבן זיך דארט געדרייט [[טאטערן]], און דערנאך האט טערקיי געהערשט דארט. | ||
אבער אין 1794, איז זי אפיציעל געגרינדעט געווארן דורך [[רוסלאנד]], די שטאט האט געהאט הצלחה, און אירע איינוווינער זענען באשטאנען פון מערערע פעלקער, ווי [[גריכן]], [[ | אבער אין 1794, איז זי אפיציעל געגרינדעט געווארן דורך [[רוסלאנד]], די שטאט האט געהאט הצלחה, און אירע איינוווינער זענען באשטאנען פון מערערע פעלקער, ווי [[גריכן]], [[אידן]], רוסן און אוקראינער, [[רומעניע|רומענישער]], און נאך אנדערע פעלקער. | ||
=== | === אידישע היסטאריע === | ||
די | די אידישע קהילה איז זייער גרויס געווען אין אדעס, אז אין 1897 איז די אידישע באפעלקערונג אפגעשאצט געווארן, צו אריבער 160,000 איינוווינער, מאכנדיק אדעס פאר דער גרעסטער אידישער שטאט אין דער [[רוסלענדישער אימפעריע]]. [[פאגראמען]] זענען פארגעקומען אין יאר 1821, 1859, 1871, 1882, און אין 1905, אסאך פון די אידן האבן דערפאר עמיגרירט קיין [[ארץ ישראל]], און צו די [[פאראייניגטע שטאטן]]. | ||
אין דעם 19טן יארהונדערט, איז די השכלה באוועגונג זייער שטארק געווען אין אדעס, א [[ציוניסט]]ישע פיליאלע איז געווען אין דער שטאט. ביים [[חורבן אייראפע]], זענען בערך 100,000 אידן אומגעקומען אין [[אדעס רציחה|אדעס]] דורכן [[נאצי]] מארד מאשין. נאך דער [[צווייטער וועלט מלחמה]], האט זיך די שטאט צוריק געשטעלט אויף די פיס, און א | אין דעם 19טן יארהונדערט, איז די השכלה באוועגונג זייער שטארק געווען אין אדעס, א [[ציוניסט]]ישע פיליאלע איז געווען אין דער שטאט. ביים [[חורבן אייראפע]], זענען בערך 100,000 אידן אומגעקומען אין [[אדעס רציחה|אדעס]] דורכן [[נאצי]] מארד מאשין. נאך דער [[צווייטער וועלט מלחמה]], האט זיך די שטאט צוריק געשטעלט אויף די פיס, און א אידישע קהילה איז צוריק אויפגעשטעלט געווארן. | ||
רוב אידן האבן פארלאזט די שטאט צווישן די 1970ער יארן, און 1990ער יארן קודם דורך אינערליכע עמיגרירונג, און דערנאך קיין [[ישראל]]. היינט וווינען דארט עטליכע טויזנט אידן וואס האבן [[בית מדרש|בתי מדרשים]], [[שולע]]ס און אנדערע אינסטיטוציעס. [[חב"ד]] איז אויך אקטיוו דארט. | רוב אידן האבן פארלאזט די שטאט צווישן די 1970ער יארן, און 1990ער יארן קודם דורך אינערליכע עמיגרירונג, און דערנאך קיין [[ישראל]]. היינט וווינען דארט עטליכע טויזנט אידן וואס האבן [[בית מדרש|בתי מדרשים]], [[שולע]]ס און אנדערע אינסטיטוציעס. [[חב"ד]] איז אויך אקטיוו דארט. | ||
| שורה 18: | שורה 18: | ||
== טראנספארט == | == טראנספארט == | ||
===וואסער טראנספארט=== | ===וואסער טראנספארט=== | ||
[[טעקע:Украина, Одесса - Морской вокзал 22.jpg|קליין|אדעס איז שוין לאנג א | [[טעקע:Украина, Одесса - Морской вокзал 22.jpg|קליין|אדעס איז שוין לאנג א וויכטיגער [[שווארצער ים]] פארט.]] | ||
שיפן מיטן פאסאזשירן פארן ארויס פון אדעס קיין [[סטאמבול]], [[חיפה]] און [[ווארנע]], ווי אויך ארויף דעם [[דניעפער]] אין די שטעט [[כערסאן]], [[דניפראפעטראווסק]] און [[קיעוו]]. | שיפן מיטן פאסאזשירן פארן ארויס פון אדעס קיין [[סטאמבול]], [[חיפה]] און [[ווארנע]], ווי אויך ארויף דעם [[דניעפער]] אין די שטעט [[כערסאן]], [[דניפראפעטראווסק]] און [[קיעוו]]. | ||
[[קאטעגאריע:שטעט אין אוקראינע]] | [[קאטעגאריע:שטעט אין אוקראינע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פארט שטעט אין אייראפע]] | [[קאַטעגאָריע:פארט שטעט אין אייראפע]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | |||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||