רוי:רבי יעקב עטלינגער
דער אַרטיקל איז א יתום, קיין אַרטיקל לינקט צו עס. איר זענט געלאדנט צו ביישטייערן צו המכלול און פארבינדן צו עס פון ארטיקלען וואס אנטהאלטן "רבי יעקב עטלינגער".
| געבורט | כ"ט אדר תקנ"ח |
|---|---|
| טויט | כ"ה כסלו תרל"ב |
הרב רבי יעקב יאקב (יוקב[1]) עטלינגער (כ"ט אדר תקנ"ח, 17טן מערץ 1798 – כ"ה כסלו תרל"ב, 7טן דעצעמבער 1871) איז געווען א רב און א פוסק, און איינער פון די פירער פון ארטאדאקסישן אידנטום אין דייטשלאנד. ער האט פאַרפאַסט די ספרים "ערוך לנר" אויף ש"ס (תלמוד בבלי), "ביכורי יעקב" אויף הלכות סוכה, שו"ת "בנין ציון", און, מנחת עני.
ביאגראפיע
ער איז געבוירן געווארן אין קארלסרוע צו רב אהרן און מוטער רעכל רחל, רב פון א שול און זיין ערשטער רבי. אין זיין יוגנט האט ער געלערנט תורה ביי זיין פאָטער, דערנאך האט ער געלערנט ביים שטאטס־רב, רבי אשר (זון פונעם "שאגת אריה"). אלס בחור איז ער געגאנגען לערנען אין דער ישיבה פון רבי אברהם בינג, אב בית דין פון ווירצבורג אין בייערן. ער האט געהייראט בת שבע, טאכטער פון ר' מאיר פון ווירצבורג.[2] דריי יאָר האט ער געלערנט בחברותא מיט רבי אליעזר בערגמאן. אויך האט ער געלערנט בחברותא מיט חכם יצחק בערנייס (שפעטער געווארן האמבורגער רב).
משפחה
ער האט חתונה געהאט מיט חנה גינענדל, טאכטער פונעם גביר ר' טוראך קויפמאן (בזיווג ראשון). צום זיווג שני האט ער חתונה געהאט מיט בת שבע טאכטער פון ר' ברוך מאיר. זיינע קינדער זענען געווען:
- הרב אברהם עטלינגער
- הרב אהרן ברוך עטלינגער
- הרב בן ציון עטלינגער[3]
- רעלכע, ווייב פון הרב ד"ר משולם זלמן הכהן
- שרה, ווייב פון הרב ד"ר משה לייב הלוי באמבערגער, רב פון באד-קיסינגען, זון פון רבי יצחק דוב באמבערגער, ווירצבורגער רב
- העלנא, ווייב פון הרב ד"ר ישראל מאיר פריימאן רב פון פילענע
- מלכה, ווייב פון הרב הדרשן ד"ר יוסף איזאקסאן, רב פון ראטערדאם
- רעכל, ווייב פון איר שוועסטער־קינד הרב מאיר עטלינגער
- גיטל גוטא, ווייב פון הרב ד"ר מרדכי מארקוס הלוי הורוויץ, רב פון פראנקפורט, מחבר שו"ת מטה לוי, אבני זיכרון ורבני פראנקפורט.
- עלא, ווייב פון הרב ג' לעפי.
מציבה
כתב מינוי נשיאות ארץ ישראל מטעם רבני וחכמי הספרדים והאשכנזים
בְּעֶזְרַת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ. מִי יִתֵּן מִצִּיּוֹן תֵּשׁוּעַת יִשְׂרָאֵל. אָדָם אֶחָד מֵרִיבּוֹא מָצָאנוּ, וְגַם אִשָּׁה בְּכָל אֵלֶּה מָצָאנוּ. אָמַר הַמֶּלֶךְ הֶחָכָם עָלָיו הַשָּׁלוֹם, נוֹצֶר תְּאֵינָה יֹאכַל פִּרְיָהּ,[4] וְרַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לַבְּרָכָה אָמְרוּ, הָאַי מַאָן דֵלָבַשׁ מַדַּה כוּ'.[5] הִנְנוּ מַקְנִים אַרְבַּע אַמּוֹת קַרְקַע מֵאֲחוּזַּת כּוֹלְלוֹת עִיר הַקּוֹדֶשׁ לְמַעֲלַת הָרַב הָאַי גָּאוֹן יַעֲקֹב תִּפְאֶרֶת יִשְׂרָאֵל כְּבוֹד מוהר"ר יַעֲקֹב עֶטְטלִינגֵער נֶרוֹ יָאִיר, בֶּהִקַנֶא נשו"ק[6] וֵאָגֵדַן אֲנַחְנוּ מְמַנִּים אוֹתוֹ גַּבַּאי וְגִזְבָּר וֵאַמָרכֹּל כּוֹלֵל אֶרֶץ יִשְׂרָאֵל וְהִנְנוּ קוֹרְאִים אוֹתוֹ נָקוּב בְּשֵׁם נָשִׂיא אֶרֶץ יִשְׂרָאֵל וּבְיָדוֹ אֲנָךְ לְפַקֵּח וּלְהַשְׁגִּיחַ בְּכָל עִנְיְנֵי אֶרֶץ הַקּוֹדֶשׁ וְכוּ'. וְעַל דְּבַר אֱמֶת וְצֶדֶק חָתַמְנוּ שְׁמוֹתֵינוּ פֶּה עִיר הַקּוֹדֶשׁ יְרוּשָׁלַיִם תובב"א בְּשִׁלְהֵי חוֹדֶשׁ רַחֲמִים שְׁנַתֹ, חוֹכְמַתּ אַדַם תַּאִי"ר פָּנָיו[7], לפ"ק, וְהַכֹּל שָׁרִיר וּבָרוּר וֶאֱמֶת וְיַצִּיב וְנָכוֹן וְקַיָּם.
- דָא גּוּשְׁפַּנְקָא דֵשָׁדַר מַלֵכָּא דְק[וּ]שֵׁטָא יר"ה לִי לִשְׁמִי רִאשׁוֹן לְצִיּוֹן; יִצְחַק קוֹבוֹ ס"ט (חוֹתָם).
- זֶה שְׁמִי; רַחֲמִים שְׁלֹמֹה קַלֶנִי ס"ט.
- זֶה שְׁמִי; מָרְדְּכַי אֶלִיפַז סוּסִין ס"ט.
- זֶה שְׁמִי; מָרְדְּכַי בִּנְיָמִין נָבוֹן ס"ט (חוֹתָם כּוֹלְלוֹת עיה"ק יְרוּשָׁלַיִם תובב"א)[8]
כּוֹלְלוֹת האשכנזים
- הַקָּטָן אֶלִיעֵזֶר בֵּן לַאֲבִי אֲדוֹנִי מוֹרִי הָרַב יוֹסֵף בִּנְיָמִין בערגמאן זִיכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לְחַיֵּי הָעוֹלָם הַבָּא שַׁדַר דְעִיר הַקֹּדֶשׁ תובב"א
- נְאוּם נַחְמָן נָתַן קוֹרוֹנל מֵאַמְשְׂטֶרְדָּם
- מוֹטֶל בְּדַמֶּשֶׂק אר"ש יִצְחָק מִפְּרָאג.
- חוֹתָם כּוֹלֵל עַדַת יְשׁוּרוּן יְלִידֵי דיטְשְׁלַנְד הי"ו בעיה"ק יְרוּשְׁלֶם תובב"א.
- [הַנּוֹסַח הַמָּלֵא מוֹפִיעַ בַּמָּבוֹא לְתּוֹלְדוֹתַּיו בְּרֹאשׁ סֵפֶר בִּנְיַן צִיּוֹן עַמּוּד 39].
דרויסנדיגע לינקס
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!