אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:הלל פירסטנבערג"
שרגא (שמועס | ביישטייערונגען) ק (החלפת טקסט – "קובץ:" ב־"טעקע:") |
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ") |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{וויסנשאפטלער | {{וויסנשאפטלער | ||
| תמונה = [[טעקע:Professor Hillel Furstenberg.jpg|מרכז|230px|פורסטנברג ב-2008]] | | תמונה = [[טעקע:Professor Hillel Furstenberg.jpg|מרכז|230px|פורסטנברג ב-2008]] | ||
| כיתוב = | | כיתוב = פירסטנבערג אין 2020 | ||
| הערות = | | הערות = | ||
| קוואלשפראך נאמען = Hillel Fürstenberg | | קוואלשפראך נאמען = Hillel Fürstenberg | ||
| בת זוג = רחל כהן | | בת זוג = רחל כהן | ||
}}'''הלל | }}'''הלל פירסטנבערג''' ([[דייטש]]: ''Hillel Fürstenberg'' געבוירן [[29סטן סעפטעמבער|דעם 29סטן סעפטעמבער]] [[1935]]) איז [[מאטעמאטיקער|א פרומער יידישער מאטעמאטיקער]], א ישראלישער, [[פראפעסאר|א פראפעסאר עמעריטוס]] אינעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט אין ירושלים]], פון די אנטוויקלער פון {{ענ|Ergodic theory|ערגאדישער טעאריע}} און טאפאלאגישער דינאמיק, בארימט פארן באניץ פון מאס טעאריע און [[משמעותדיקייט|מעגלעכקייט]] צו [[נומערן טעאריע]] און צו לי גרופעס. ער איז געווארן באלוינט, צווישן אנדערע, מיט די ישראל פריז, אמת פריז, וואָלף פרייז (צוזאַמען מיט {{ענ|Stephen Smale|סטעפאן סמייל}}( און איז דער ערשטער ישראל צו געווינען די אבעל פרעמיע (פאַר [[2020]], צוזאַמען מיט {{ענ|Grigory Margulis|גרעגארי מארגוליס}}). | ||
== לעבנסגעשיכטע == | == לעבנסגעשיכטע == | ||
'''הלל | '''הלל פירסטנבערג''' איז געבוירן געווארן דעם [[29סטן סעפטעמבער]] [[1935]] אין [[בערלין]], [[נאצי דייטשלאנד|נאַצי דייטשלאַנד]] . אין [[1939]], גלייך נאכן [[קריסטאל נאכט|קריסטאלנאכט]] און קורץ פארן אויסברוך פון דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט מלחמה]], האט ער עמיגרירט מיט זיין פאמיליע קיין ענגלאנד. נאך א יאר האט די משפחה אימיגרירט אין [[ניו יארק סיטי|ניו יארק]] אין די [[פאראײניגטע שטאטן|פארייניקטע שטאטן]]. ער האט געלערנט אין דער ישיבה אוניווערסיטעט הויכשולע, און ער האט געענדיקט זיין ערשטן און צווייטן דיפלאמען אין דער עלטער פון 20 אין [[ישיבה אוניווערסיטעט]]. אין יענער תקופה האט ער געפונען זייַן אָריגינעלן טאָפּאָלאָגישן דערווייַז פאַר דער עקזיסטענץ פון אַן אומענדיקייַט פון פרימצאלן{{הערה|{{לא מדויק|2009/03/16/topological_proof_infinity_of_primes|ההוכחה הטופולוגית לקיום אינסוף ראשוניים}}}}. דערנאך איז ער אריבערגעגאנגען לערנען אין [[פּרינסטאן אוניווערסיטעט|פּרינסטאן אוניווערסיטעט{{הערה|{{פרס אמת|31}}|שם=אמת}}]] אונטער דער אינסטרוקציע {{ענ|Salomon Bochner|שלמה באכנער}} אַ באַרימטער מומחה אין האַרמאָנישן אַנאַליז און אנדערע געביטן. ער האָט געענדיקט זיין דאָקטאָראַט דיסערטאציע וועגן סטאָכאַסטישע פּראצעסן אין [[1958]]. ער האָט ווייטער געארבעט אלס לעקטאר אין פרינסטאן אוניווערסיטעט ביז [[1959]]. | ||
אין [[1965|1965 האָט ער]] [[עליה אין ארץ ישראל|אימיגרירט קיין ישראל]] וואו ער האָט באקומען א פראפעסאר שטעלע אין דעם איינשטיין אינסטיטוט פאר מאטעמאטיק אינעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט]]. זיין אַקטיוויטעטן האָבן בייגשטייערט צו דעם סטאַטוס פונעם איינשטיין אינסטיטוט ווי אַ חשובער אינטערנאַציאָנאַלער צענטער אין מאטעמאטיק. | אין [[1965|1965 האָט ער]] [[עליה אין ארץ ישראל|אימיגרירט קיין ישראל]] וואו ער האָט באקומען א פראפעסאר שטעלע אין דעם איינשטיין אינסטיטוט פאר מאטעמאטיק אינעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט]]. זיין אַקטיוויטעטן האָבן בייגשטייערט צו דעם סטאַטוס פונעם איינשטיין אינסטיטוט ווי אַ חשובער אינטערנאַציאָנאַלער צענטער אין מאטעמאטיק. | ||
| שורה 24: | שורה 24: | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
* [https://mishpacha.com/in-his-prime/ הלל | * [https://mishpacha.com/in-his-prime/ הלל פירסטנבערג] ביי [[משפחה (מאגאזין)|משפחה]] | ||
{{רעפליסטע}} | {{רעפליסטע}} | ||
[[קאַטעגאָריע:דייטשע יידן]] | [[קאַטעגאָריע:דייטשע יידן]] | ||
רעוויזיע פון 15:35, 25 נאוועמבער 2022
| בת זוג | רחל כהן |
|---|---|
הלל פירסטנבערג (דייטש: Hillel Fürstenberg געבוירן דעם 29סטן סעפטעמבער 1935) איז א פרומער יידישער מאטעמאטיקער, א ישראלישער, א פראפעסאר עמעריטוס אינעם העברעאישן אוניווערסיטעט אין ירושלים, פון די אנטוויקלער פון ערגאדישער טעאריע און טאפאלאגישער דינאמיק, בארימט פארן באניץ פון מאס טעאריע און מעגלעכקייט צו נומערן טעאריע און צו לי גרופעס. ער איז געווארן באלוינט, צווישן אנדערע, מיט די ישראל פריז, אמת פריז, וואָלף פרייז (צוזאַמען מיט סטעפאן סמייל( און איז דער ערשטער ישראל צו געווינען די אבעל פרעמיע (פאַר 2020, צוזאַמען מיט גרעגארי מארגוליס).
לעבנסגעשיכטע
הלל פירסטנבערג איז געבוירן געווארן דעם 29סטן סעפטעמבער 1935 אין בערלין, נאַצי דייטשלאַנד . אין 1939, גלייך נאכן קריסטאלנאכט און קורץ פארן אויסברוך פון דער צווייטער וועלט מלחמה, האט ער עמיגרירט מיט זיין פאמיליע קיין ענגלאנד. נאך א יאר האט די משפחה אימיגרירט אין ניו יארק אין די פארייניקטע שטאטן. ער האט געלערנט אין דער ישיבה אוניווערסיטעט הויכשולע, און ער האט געענדיקט זיין ערשטן און צווייטן דיפלאמען אין דער עלטער פון 20 אין ישיבה אוניווערסיטעט. אין יענער תקופה האט ער געפונען זייַן אָריגינעלן טאָפּאָלאָגישן דערווייַז פאַר דער עקזיסטענץ פון אַן אומענדיקייַט פון פרימצאלן[1]. דערנאך איז ער אריבערגעגאנגען לערנען אין פּרינסטאן אוניווערסיטעט[2] אונטער דער אינסטרוקציע שלמה באכנער אַ באַרימטער מומחה אין האַרמאָנישן אַנאַליז און אנדערע געביטן. ער האָט געענדיקט זיין דאָקטאָראַט דיסערטאציע וועגן סטאָכאַסטישע פּראצעסן אין 1958. ער האָט ווייטער געארבעט אלס לעקטאר אין פרינסטאן אוניווערסיטעט ביז 1959.
אין 1965 האָט ער אימיגרירט קיין ישראל וואו ער האָט באקומען א פראפעסאר שטעלע אין דעם איינשטיין אינסטיטוט פאר מאטעמאטיק אינעם העברעאישן אוניווערסיטעט. זיין אַקטיוויטעטן האָבן בייגשטייערט צו דעם סטאַטוס פונעם איינשטיין אינסטיטוט ווי אַ חשובער אינטערנאַציאָנאַלער צענטער אין מאטעמאטיק.
אין 1974 איז ער דערוויילט געוואָרן א מיטגליד אין דער ישראלדיקער נאציאנאלער וויסנשאפט-אקאדעמיע[3], און אין 1977 האט ער געוואונען דעם ראטשילד פריז[4]. אין 1989 האט מען אים דערוויילט אַ מיטגליד אין דער נאַציאנאַלער אַקאַדעמיע פאר וויסנשאפטן פון די פאַראייניקטע שטאַטן.
פערזענלעכע לעבן
אין 1958 האט פירסטענבערג חתונה געהאט מיט ראַשעל (רחל) כהן, א זשורנאליסט און ליטעראַטור-קריטיקערין. דאס פּאָר האָט פינף קינדער, זעכצן אייניקלעך און א גרויסע צאָל אוראייניקלעך.
זיי וואוינען אין רחביה, ירושלים, און פירן אַ רעליגיעז לעבן.
וועבלינקען
רעפערענצן
- הלל פירסטנבערג ביי משפחה
- ↑ גדי אלכסנדרוביץ', ההוכחה הטופולוגית לקיום אינסוף ראשוניים, באתר "לא מדויק", 16 במערץ 2009
- ↑ הלל פירסטנבערג, באתר פרס א.מ.ת.
- ↑ חברים חדשים בקדמיה למדעים, דבר, יולי 17, 1974
- ↑ פרס רוטשילד, באתר יד הנדיב