אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי יהושע בן חנניה"

1,326 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (הגהה)
אין תקציר עריכה
שורה 25: שורה 25:
לויט איין גירסא אין די גמרא אין פסחים{{הערה|{{בבלי|פסחים|מט|א|אן=מסכת}}}} האט רבי יהושע חתונה געהאט מיט א בת כהן, אבער די גירסא איז ווארשיינליך נישט ריכטיג{{הערה|דקדוקי סופרים, דארט, אז די ריכטיגע גירסא איז רבי ירמיה אדער רב יהודה.}}.
לויט איין גירסא אין די גמרא אין פסחים{{הערה|{{בבלי|פסחים|מט|א|אן=מסכת}}}} האט רבי יהושע חתונה געהאט מיט א בת כהן, אבער די גירסא איז ווארשיינליך נישט ריכטיג{{הערה|דקדוקי סופרים, דארט, אז די ריכטיגע גירסא איז רבי ירמיה אדער רב יהודה.}}.


==רבי'ס==
==רבי'ס און חברים==
רבי יהושע איז געווען א תלמיד פון רבן יוחנן בן זכאי, וועלכער איז געווען דער הויפט פון די חכמים אין דער תקופה פונעם [[חורבן בית שני]], דער לעצטער אינעם [[שלשלת הקבלה]] פון תקופת בית שני. ער האט משמש געווען רבן יוחנן אין זיין ישיבה אין ירושלים און איז געווען פון זיינע פינף גרעסטע תלמידים, אינאיינעם מיט [[רבי אליעזר בן הורקנוס|רבי אליעזר]], רבי יוסי הכהן, רבי שמעון בן נתנאל, און [[רבי אלעזר בן ערך]]{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ו}}}}. ווען רבי אליעזר איז אנגעקומען לערנען תורה פאר רבן יוחנן איז שוין רבי יהושע געווען אן אלט-געזעסענער תלמיד{{הערה|זעט {{פרקי דרבי אליעזר|א}}}}. רבי יהושע ברענגט אויך בשם [[רבי זכריה בן הקצב]]{{הערה|{{בבלי|סוטה|כז|ב}}}}, אבא יוסי חלי קופרי איש טבעון{{הערה|{{משנה|מכשירין|א|ג}}}}, און יהודה בן פטירי{{הערה|{{תוספתא|סוטה|ה|ח}}}}, און ער איז אויך געפארן זיך משלים זיין ביי [[רבי יוחנן בן נורי]]{{הערה|{{בבלי|עירובין|י|ב}}}}.
רבי יהושע איז געווען א תלמיד פון [[רבן יוחנן בן זכאי]], וועלכער איז געווען דער הויפט פון די חכמים אין דער תקופה פונעם [[חורבן בית שני]], דער לעצטער אינעם [[שלשלת הקבלה]] פון תקופת בית שני. ער האט משמש געווען רבן יוחנן אין זיין ישיבה אין ירושלים און איז געווען פון זיינע פינף גרעסטע תלמידים, אינאיינעם מיט [[רבי אליעזר בן הורקנוס|רבי אליעזר]], רבי יוסי הכהן, רבי שמעון בן נתנאל, און [[רבי אלעזר בן ערך]]{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ו}}}}. ווען רבי אליעזר איז אנגעקומען לערנען תורה פאר רבן יוחנן איז שוין רבי יהושע געווען אן אלט-געזעסענער תלמיד{{הערה|זעט {{פרקי דרבי אליעזר|א}}}}. רבי יהושע ברענגט אויך בשם [[רבי זכריה בן הקצב]]{{הערה|{{בבלי|סוטה|כז|ב}}}}, אבא יוסי חלי קופרי איש טבעון{{הערה|{{משנה|מכשירין|א|ג}}}}, און יהודה בן פטירי{{הערה|{{תוספתא|סוטה|ה|ח}}}}, און ער איז אויך געפארן זיך משלים זיין ביי [[רבי יוחנן בן נורי]]{{הערה|{{בבלי|עירובין|י|ב}}}}.


רבי יהושע האט מקבל געווען פון רבן יוחנן פיל פון זיין חכמה, אריינגערעכנט סודות התורה. נאך אלס תלמיד האט ער גע'דרש'נט אין [[מעשה מרכבה]], די הימלען האבן זיך פארוואלקנט און עס איז געזען געווארן ווי א בויגן אין הימל, און די מלאכי השרת האבן זיך פארזאמלט צו הערן. הערנדיג איבער דעם האט רבן יוחנן זיך אויסגעדרוקט "אשריכם ואשרי יולדתכם, אשרי עיני שכך ראו". רבי יהושע האט איבערגעגעבן די סודות התורה פאר רבי עקיבא{{הערה|{{בבלי|חגיגה|יד|ב}}}}.
רבי יהושע האט מקבל געווען פון רבן יוחנן פיל פון זיין חכמה, אריינגערעכנט סודות התורה. נאך אלס תלמיד האט ער גע'דרש'נט אין [[מעשה מרכבה]], די הימלען האבן זיך פארוואלקנט און עס איז געזען געווארן ווי א בויגן אין הימל, און די מלאכי השרת האבן זיך פארזאמלט צו הערן. הערנדיג איבער דעם האט רבן יוחנן זיך אויסגעדרוקט "אשריכם ואשרי יולדתכם, אשרי עיני שכך ראו". רבי יהושע האט איבערגעגעבן די סודות התורה פאר רבי עקיבא{{הערה|{{בבלי|חגיגה|יד|ב}}}}.
שורה 34: שורה 34:
רבי יהושע איז נסמך געווארן דורך רבן יוחנן בן זכאי צו הוראה נאך איידער'ן חורבן{{הערה|{{ירושלמי|סנהדרין|א|ב}}}}, און ער איז שוין דאן געווען פון די ראשי המדברים צווישן די חכמים, אפהאלטנדיג זיי פון גוזר זיין טומאה אויף ירושלים צוליב ביינער וואס זענען געטראפן געווארן אינעם [[לשכת דיר העצים]]{{הערה|[[#ארטסקרול|ארטסקרול]] זייט 256 באזירט אויף {{בבלי|זבחים|קיג|א}}: איינמאל האט מען געטראפן מענטשליכע ביינער אינעם לשכת דיר העצים אין בית המקדש, און די חכמים האבן צוליב דעם געוואלט גוזר זיין טומאה אויף גאנץ ירושלים [אלס חשש טאמער ס'זענען באגראבן מתים אויף נאך פלעצער]. איז רבי יהושע אויפגעשטאנען אויף זיינע פיס און געזאגט: "איז נישט קיין בושה וכלימה פאר אונז אז מיר זאלן גוזר זיין טומאה אויף די שטאט פון אונזערע עלטערן? וואו זענען די מתי מבול? וואו זענען די הרוגי נבוכדנצר (וואס זענען גע'הרג'עט געווארן ביים ערשטן חורבן הבית)"? (זעט אויך {{משנה|עדיות|ח|ה}}). [וויבאלד מיר זעען אז עס זענען נישט מצוי קיין ביינער פון טויטע אין ירושלים – נישט ביינער פון מתי מבול וואס טרעפן זיך אין אנדערע פלעצער, און נישט ביינער פון די הרוגים וואס נבוכדנצר האט גע'הרג'עט ביים ערשטן חורבן – על כרחך אז מ'האט בודק געווען דעם שטאט (בשעת'ן בויען דעם צווייטן בית המקדש) און מ'האט אלעס מפנה געווען, און דאס אנטדעקן עטליכע ביינער אין לשכת העצים איז דעריבער נישט בכח צו מערער זיין אויף דער חזקת טהרה פונעם שטאט (רש"י)].}}.
רבי יהושע איז נסמך געווארן דורך רבן יוחנן בן זכאי צו הוראה נאך איידער'ן חורבן{{הערה|{{ירושלמי|סנהדרין|א|ב}}}}, און ער איז שוין דאן געווען פון די ראשי המדברים צווישן די חכמים, אפהאלטנדיג זיי פון גוזר זיין טומאה אויף ירושלים צוליב ביינער וואס זענען געטראפן געווארן אינעם [[לשכת דיר העצים]]{{הערה|[[#ארטסקרול|ארטסקרול]] זייט 256 באזירט אויף {{בבלי|זבחים|קיג|א}}: איינמאל האט מען געטראפן מענטשליכע ביינער אינעם לשכת דיר העצים אין בית המקדש, און די חכמים האבן צוליב דעם געוואלט גוזר זיין טומאה אויף גאנץ ירושלים [אלס חשש טאמער ס'זענען באגראבן מתים אויף נאך פלעצער]. איז רבי יהושע אויפגעשטאנען אויף זיינע פיס און געזאגט: "איז נישט קיין בושה וכלימה פאר אונז אז מיר זאלן גוזר זיין טומאה אויף די שטאט פון אונזערע עלטערן? וואו זענען די מתי מבול? וואו זענען די הרוגי נבוכדנצר (וואס זענען גע'הרג'עט געווארן ביים ערשטן חורבן הבית)"? (זעט אויך {{משנה|עדיות|ח|ה}}). [וויבאלד מיר זעען אז עס זענען נישט מצוי קיין ביינער פון טויטע אין ירושלים – נישט ביינער פון מתי מבול וואס טרעפן זיך אין אנדערע פלעצער, און נישט ביינער פון די הרוגים וואס נבוכדנצר האט גע'הרג'עט ביים ערשטן חורבן – על כרחך אז מ'האט בודק געווען דעם שטאט (בשעת'ן בויען דעם צווייטן בית המקדש) און מ'האט אלעס מפנה געווען, און דאס אנטדעקן עטליכע ביינער אין לשכת העצים איז דעריבער נישט בכח צו מערער זיין אויף דער חזקת טהרה פונעם שטאט (רש"י)].}}.


רבי יהושע און רבי אליעזר האבן שוין ווארשיינליך געהאט צוזאמען א גרויסע ישיבה פאר'ן חורבן, בחייו פון רבן יוחנן בן זכאי, וואו רבי עקיבא האט געלערנט ביי אים{{הערה|{{דורות הראשונים|ד|460}}}}. ער איז גערופן געווארן צום סעודת ברית פון [[אלישע בן אבויה]], וואו ער האט עוסק געווען אין תורה מיט זיין נאנטער חבר רבי אליעזר בן הורקנוס, און א פייער האט זיי ארומגענומען{{הערה|{{ירושלמי|חגיגה|ב|א}}}}.
רבי יהושע און רבי אליעזר בן הורקנוס האבן שוין ווארשיינליך געהאט צוזאמען א גרויסע ישיבה פאר'ן חורבן, בחייו פון רבן יוחנן בן זכאי, וואו רבי עקיבא האט געלערנט{{הערה|{{דורות הראשונים|ד|460}}}}. ער איז גערופן געווארן צום סעודת ברית פון [[אלישע בן אבויה]], וואו ער האט עוסק געווען אין תורה מיט זיין נאנטער חבר רבי אליעזר, און א פייער האט זיי ארומגענומען{{הערה|{{ירושלמי|חגיגה|ב|א}}}}.


רבי יהושע האט באגלייט זיין רבי'ן אין זיינע אקטיוויטעטן בשעת די חורבן. בשעת דער באלאגערונג ארום ירושלים פאר'ן חורבן, וו די [[קנאים (בית שני)|בריונים]] נישט געלאזט קיינעם ארויסגיין שולם מאכן מיט די רוימער, האט רבן יוחנן בן זכאי זיך געמאכט ווי א טויטער, און רבי אליעזר און רבי יהושע האבן אנגעכאפט דעם ארון און עס ארויסגעטראגן פון שטאט ווי צום באערדיגן{{הערה|{{בבלי|גיטין|נו|}}}}. צווישן אנדערע האט רבן יוחנן געבעטן פון אספסיינוס מ'זאל היילן [[רבי צדוק]]'ן, און רבי אליעזר און רבי יהושע האבן אים געזוכט און געטראפן ביי איינע פון די שטאט־טויערן און האבן אים געברענגט פאר אספסיינוס, וועלכע האט באפוילן זיינע דאקטוירים אים אויסצוהיילן{{הערה|{{מדרש רבה|איכה|א|לא}}}}. ווען ס'איז אנגעקומען די שרעקליכע בשורה ירושלים איז געפאלן דער בית המקדש איז פארברענט געווארן, האבן רבי יוחנן און זיינע תלמידים צעריסן זייערע קליידער און געוויינט און געשריגן און געקלאגט{{הערה|שם=נתןדה|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|ד|ה}}}}.
==ביים חורבן הבית==
רבי יהושע האט באגלייט זיין רבי'ן אין זיינע אקטיוויטעטן בשעת די חורבן. בשעת דער באלאגערונג פונעם רוימישער מיליטער ארום ירושלים נאך דער [[גרויסער אידישער אויפשטאנד|אידישער אויפשטאנד]], ווען די [[קנאים (בית שני)|בריונים]] האבן נישט געלאזט קיינעם ארויסגיין שלום מאכן מיט זיי, האט רבן יוחנן בן זכאי, ווילנדיג פירן געשפרעכן מיט'ן רוימישער גענעראל [[אספסיינוס]], זיך געמאכט ווי א טויטער, און רבי אליעזר און רבי יהושע האבן אנגעכאפט דעם ארון און עס ארויסגעטראגן פון שטאט ווי צום באערדיגן{{הערה|{{בבלי|גיטין|נו}}}}. ווען רבן יוחנן איז געקומען פאר אספסיינוס האט ער צווישן אנדערע געבעטן פונעם גענעראל מ'זאל היילן [[רבי צדוק]]'ן, און האט געבעטן רבי אליעזר און רבי יהושע אים צו זוכן. זיי האבן אים געטראפן ביי איינע פון די שטאט־טויערן און אים געברענגט פאר אספסיינוס, וועלכע האט באפוילן זיינע דאקטוירים אים אויסצוהיילן{{הערה|{{מדרש רבה|איכה|א|לא}}}}.
 
ווען ס'איז אנגעקומען די שרעקליכע בשורה ירושלים איז געפאלן דער בית המקדש איז פארברענט געווארן, האבן רבי יוחנן און זיינע תלמידים צעריסן זייערע קליידער און געוויינט און געשריגן און געקלאגט. א צייט שפעטער האט רבי יהושע, דורכגייענדיג הונטער זיין רבי'ן נעבן דעם חרוב'ן בית המקדש, האט ער זיך אנגערופן: "וויי איז אונז, אז דאס פלאץ וואס מען פארצייט דערין אויף די זינד פון אידישע קינדער איז חרוב געווארן" און זיין רבי האט אים בארואיגט{{הערה|שם=נתןדה|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|ד|ה}}}}.
 
נאך דעם חורבן זענען געווען פילע אידן וואס האבן זיך אפגעשיידט פון עסן פלייש און טרינקען וויין צוליב אבילות, און רבי יהושע האט זיי אויפגעוויזן אז אזא גזירה איז נישט שכל'דיג און איז צו עקסטרעם, און האט זיי אנגעוויזן דער ריכטיגער באלאנסירטער צוגאנג צו טרויערן אויפ'ן חורבן הבית{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|ס|ב}}}}.


==אין יבנה ==
==אין יבנה ==