מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
פארראכטן פּאראמעטערן, קאטעגאריע
ק (צמא לדעת האט אריבערגעפירט בלאט דרעפט:מולד צו מולד אן לאזן א ווייטערפירונג: הפלא ופלא!) |
ק (פארראכטן פּאראמעטערן, קאטעגאריע) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|ערשטע ערשיינונג פון לבנה שיין פונעם חודש}} | {{דעסקריפציע|ערשטע ערשיינונג פון לבנה שיין פונעם חודש}} | ||
[[טעקע:34 Hours After New Moon.jpg|ממוזער|די באנייטע לבנה. דאס בילד איז פונעם צווייטן טאג.]] | [[טעקע:34 Hours After New Moon.jpg|ממוזער|די באנייטע לבנה. דאס בילד איז פונעם צווייטן טאג.]] | ||
| שורה 19: | שורה 17: | ||
א מולד איז דעפינירט אלס דער רגע ווען די עלאנגאציע פון דער לבנה צום זון איז 0°, דאס הייסט זיי זענען ביידע אויף דעם זעלבן ארט אינעם גלגל המזלות{{ביאור|קוקנדיג אויף זייער פאזיציע פון מזרח צו מערב. דער זון קען אבער זיין צו צפון אדער צו דרום פון דער לבנה בשעת'ן מולד.}}{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שני שער השישי; [[#מפרש|המפרש]], פרק ו הלכה ה.}}. דער מאמענט הייסט אויך דער "קיבוץ", "דיבוק" און "חידוש". די לבנה איז דאן צווישן דער וועלט און דעם זון, און אינגאנצן טונקל. פון יענער רגע און ווייטער ווערט באנייט די לבנה פונעם נייעם חודש. ביים "מולד", אין פארגלייך צו א ניי געבוירן קינד וואס קען זיך נאכנישט אויפפירן ווי ערוואקסענע מענטשן, קען מען דאן נאכנישט זען די לבנה ווי אנדערע שטערנס{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שני שער השישי.}}. | א מולד איז דעפינירט אלס דער רגע ווען די עלאנגאציע פון דער לבנה צום זון איז 0°, דאס הייסט זיי זענען ביידע אויף דעם זעלבן ארט אינעם גלגל המזלות{{ביאור|קוקנדיג אויף זייער פאזיציע פון מזרח צו מערב. דער זון קען אבער זיין צו צפון אדער צו דרום פון דער לבנה בשעת'ן מולד.}}{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שני שער השישי; [[#מפרש|המפרש]], פרק ו הלכה ה.}}. דער מאמענט הייסט אויך דער "קיבוץ", "דיבוק" און "חידוש". די לבנה איז דאן צווישן דער וועלט און דעם זון, און אינגאנצן טונקל. פון יענער רגע און ווייטער ווערט באנייט די לבנה פונעם נייעם חודש. ביים "מולד", אין פארגלייך צו א ניי געבוירן קינד וואס קען זיך נאכנישט אויפפירן ווי ערוואקסענע מענטשן, קען מען דאן נאכנישט זען די לבנה ווי אנדערע שטערנס{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שני שער השישי.}}. | ||
די לבנה'ס מהלך ארום דעם הימל רעלאטיוו צום זון געדויערט בערך 29.531 טעג. איר מהלך רעלאטיוו צו די [[שטייענדיגע שטערנס]] איז קורצער, בלויז 27.322 טעג{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי אליהו בן חיים הכים|שבילי רקיע|101863|ווארשא, תרכ"ג, זייט 170| | די לבנה'ס מהלך ארום דעם הימל רעלאטיוו צום זון געדויערט בערך 29.531 טעג. איר מהלך רעלאטיוו צו די [[שטייענדיגע שטערנס]] איז קורצער, בלויז 27.322 טעג{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי אליהו בן חיים הכים|שבילי רקיע|101863|ווארשא, תרכ"ג, זייט 170|page=171}}.}}. די סיבה צום אונטערשייד איז ווייל דורכאויס די 27.322 טעג רוקט זיך דער זון אין זיין אייגן גאנג איבער דעם הימל ארום 26.929° קיין מזרח; און די לבנה דארף דאס משלים זיין אין די איבריגע 2.209 טעג{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|א|מפרש=אבן עזרא}}; [[רבי שמעון בן צמח דוראן]], '''שו"ת תשב"ץ''', {{שיתופתא|Sefer_HaTashbetz,_Part_I/103|חלק א' סימן קג}}; [[#מפרש|המפרש]], פרק ו הלכה ג}}. | ||
די פינקטליכע און אמת'ע צייט־אפשניט ווילאנג עס געדויערט פאר'ן לבנה ארומצוקרייזן דעם וועלט איז אנדערש יעדער חודש, געוואנדן אין אסאך פאקטארן, און דער לענגסטער חודש קען זיין מיט איבער א טאג לענגער ווי דער קורצסטער. פאר'ן צוועק פון קובע זיין דעם אידישן לוח, האבן חז"ל אוועקגעשטעלט א '''מולד האמצעי''', דאס איז א דורכשניטליכע צייט־אפשניט פאר'ן חודש, און די דאזיגע מולדות וועלן אלעמאל זיין אין די 14 שעה איידער אדער נאך די אמת'ע מולדות{{הערה|[[רבי שמעון בן צמח דוראן]], '''שו"ת תשב"ץ''', חלק א' סימן קג-קד}}. | די פינקטליכע און אמת'ע צייט־אפשניט ווילאנג עס געדויערט פאר'ן לבנה ארומצוקרייזן דעם וועלט איז אנדערש יעדער חודש, געוואנדן אין אסאך פאקטארן, און דער לענגסטער חודש קען זיין מיט איבער א טאג לענגער ווי דער קורצסטער. פאר'ן צוועק פון קובע זיין דעם אידישן לוח, האבן חז"ל אוועקגעשטעלט א '''מולד האמצעי''', דאס איז א דורכשניטליכע צייט־אפשניט פאר'ן חודש, און די דאזיגע מולדות וועלן אלעמאל זיין אין די 14 שעה איידער אדער נאך די אמת'ע מולדות{{הערה|[[רבי שמעון בן צמח דוראן]], '''שו"ת תשב"ץ''', חלק א' סימן קג-קד}}. | ||
| שורה 39: | שורה 37: | ||
לויט ווי די "בני מערב" האבן זיך געפירט ביים רעכענען די יארן ליצירה, ווערן די ערשטע פינף טעג פון [[ששת ימי בראשית]] גערעכנט אלס איין יאר, שנת א' ליצירה, און ביים פרייטאגדיגן מולד האט זיך אנגעהויבן שנת ב' ליצירה{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שלישי שער שביעי}}. דאס איז אויך דער וועג וואס איז היינט אין באניץ ביי אידן{{הערה|[[בעל המאור]], {{שיתופתא|HaMaor_HaGadol_on_Avodah_Zarah/2b|עבודה זרה ב עמוד ב מדפי הרי"ף}}}}. היות מיר רעכענען דער מולד פון אנהייב שנת א', האט מען אויסגערעכנט צוריק צו וועגס ווען דער מולד וואלט ווען געווען אין תשרי שנת א', און דאס איז מולד בהר"ד{{הערה|שם=תוסבה}}{{הערה|שם=מפבה}}. | לויט ווי די "בני מערב" האבן זיך געפירט ביים רעכענען די יארן ליצירה, ווערן די ערשטע פינף טעג פון [[ששת ימי בראשית]] גערעכנט אלס איין יאר, שנת א' ליצירה, און ביים פרייטאגדיגן מולד האט זיך אנגעהויבן שנת ב' ליצירה{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שלישי שער שביעי}}. דאס איז אויך דער וועג וואס איז היינט אין באניץ ביי אידן{{הערה|[[בעל המאור]], {{שיתופתא|HaMaor_HaGadol_on_Avodah_Zarah/2b|עבודה זרה ב עמוד ב מדפי הרי"ף}}}}. היות מיר רעכענען דער מולד פון אנהייב שנת א', האט מען אויסגערעכנט צוריק צו וועגס ווען דער מולד וואלט ווען געווען אין תשרי שנת א', און דאס איז מולד בהר"ד{{הערה|שם=תוסבה}}{{הערה|שם=מפבה}}. | ||
דער [[גר"א]] שרייבט אז די אידן היינט רעכענען ווי די "בני מזרח", אז דער מולד פון פרייטאג פון ששת ימי בראשית איז געווען פון שנת א' ליצירה, נאר וויבאלד בשעת דער יאר פונעם [[מבול]] האבן דער זון און לבנה נישט געדינט, איז מען משלים יענע יאר מיט א "שנת תוהו"{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי ישראל משקלאב|פאת השלחן|151276|ירושלים, תשי"ט, סימן כט אות כא| | דער [[גר"א]] שרייבט אז די אידן היינט רעכענען ווי די "בני מזרח", אז דער מולד פון פרייטאג פון ששת ימי בראשית איז געווען פון שנת א' ליצירה, נאר וויבאלד בשעת דער יאר פונעם [[מבול]] האבן דער זון און לבנה נישט געדינט, איז מען משלים יענע יאר מיט א "שנת תוהו"{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי ישראל משקלאב|פאת השלחן|151276|ירושלים, תשי"ט, סימן כט אות כא|page=264}}; השמטות ל[[ביאור הגר"א]] אויף [[שולחן ערוך]], [[חושן משפט]], סימן סז סעיף א}}. [[רב האי גאון]] שרייבט אז אויך די "בני מזרח" פלעגן רעכענען פון מולד בהר"ד, פאר א פראקטישע סיבה: ווען מען רעכנט מולדות דארף מען רעכענען די מולדות ביז צום יעצטיגן יאר, ולא עד בכלל. דאס מיינט, פאר דער מולד פון שנת {{#זמןמ:xhxjY}} דארף מען רעכענען מולדות וואס זענען פאריבער אין {{#זמןמ:xhxjY|-1 year}} יארן. כדי אויסצומיידן דעם איבריגן שטאפל אינעם חשבון, האבן אויך די בני מזרח גערעכנט פון איין יאר פריער, מולד בהר"ד{{הערה|תשובת [[רב האי גאון]], געברענגט אין [[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שלישי שער שביעי}}. | ||
דער מולד בהר"ד שטימט אויך לויט [[רבי יהושע]] וואס האלט אז ב[[ניסן]] נברא העולם. לויט [[תקופת רב אדא|רב אדא]], איז לויט רבי יהושע דער מולד נישט געווען פרייטאג, נאר מיטוואך – דער טאג ווען דער זון און די לבנה זענען באשאפן געווארן. [[תוספות]] ווייזט אויף אז עס קען נישט זיין אז רבי יהושע האלט אויך אז דער מולד איז געווען פרייטאג, ווייל דאן וואלטן די מולדות לויט רבי אליעזר געווען צוויי טעג שפעטער ווי לויט רבי יהושע, און מען וואלט געדארפט דערגיין דער ווארהייט מיט פשוט'ע אבזערוואציע{{הערה|שם=תוסבה}}. די ראשונים זאגן אז לויט רבי יהושע איז דער ערשטער מולד געווען מיטוואך פון ששת ימי בראשית, ביי 9 שעה און 642 חלקים. וויבאלד דער לוח איז מיוסד אז דער יאר הייבט זיך אן אין תשרי, האט מען גערעכנט צוריק צו וועגס צו תשרי פון יענעם יאר, און דער מולד קומט אויס בהר"ד{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שני שער השישי; [[רבי דוד אבודרהם]], ספר אבודרהם {{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Gate_of_Moladot_(Initial_Appearances)/3|פרק כט, שער המולדות}}; {{היברובוקס|[[רבי לוי אבן חביב]]|שו"ת מהרלב"ח|54518|page=471|סימן קמג}}}}. | דער מולד בהר"ד שטימט אויך לויט [[רבי יהושע]] וואס האלט אז ב[[ניסן]] נברא העולם. לויט [[תקופת רב אדא|רב אדא]], איז לויט רבי יהושע דער מולד נישט געווען פרייטאג, נאר מיטוואך – דער טאג ווען דער זון און די לבנה זענען באשאפן געווארן. [[תוספות]] ווייזט אויף אז עס קען נישט זיין אז רבי יהושע האלט אויך אז דער מולד איז געווען פרייטאג, ווייל דאן וואלטן די מולדות לויט רבי אליעזר געווען צוויי טעג שפעטער ווי לויט רבי יהושע, און מען וואלט געדארפט דערגיין דער ווארהייט מיט פשוט'ע אבזערוואציע{{הערה|שם=תוסבה}}. די ראשונים זאגן אז לויט רבי יהושע איז דער ערשטער מולד געווען מיטוואך פון ששת ימי בראשית, ביי 9 שעה און 642 חלקים. וויבאלד דער לוח איז מיוסד אז דער יאר הייבט זיך אן אין תשרי, האט מען גערעכנט צוריק צו וועגס צו תשרי פון יענעם יאר, און דער מולד קומט אויס בהר"ד{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שני שער השישי; [[רבי דוד אבודרהם]], ספר אבודרהם {{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Gate_of_Moladot_(Initial_Appearances)/3|פרק כט, שער המולדות}}; {{היברובוקס|[[רבי לוי אבן חביב]]|שו"ת מהרלב"ח|54518|page=471|סימן קמג}}}}. | ||
| שורה 57: | שורה 55: | ||
עס זענען דא וואס זענען תולה דער {{קישור שפה|עברית|מחלוקת רב סעדיה גאון ובן מאיר|מחלוקת צווישן רב סעדיה גאון און בן מאיר|מחלוקת צווישן רב סעדיה גאון און אהרן בן מאיר}} אין אן איבערבלייבעניש פון א מחלוקת צי די מולדות ווערן גערעכנט לויט בבל אדער לויט ירושלים{{הערה|שם=חיב|{{אוצר החכמה|חיים יחיאל בורנשטיין|מחלקת רב סעדיה גאון ובן מאיר|12703|ווארשא, תרס"ד, זייט 21|page=20}}.}}. | עס זענען דא וואס זענען תולה דער {{קישור שפה|עברית|מחלוקת רב סעדיה גאון ובן מאיר|מחלוקת צווישן רב סעדיה גאון און בן מאיר|מחלוקת צווישן רב סעדיה גאון און אהרן בן מאיר}} אין אן איבערבלייבעניש פון א מחלוקת צי די מולדות ווערן גערעכנט לויט בבל אדער לויט ירושלים{{הערה|שם=חיב|{{אוצר החכמה|חיים יחיאל בורנשטיין|מחלקת רב סעדיה גאון ובן מאיר|12703|ווארשא, תרס"ד, זייט 21|page=20}}.}}. | ||
פארשער פונעם אידישן לוח אין די לעצטערע יארן האבן אנגענומען אז די מולדות ווערן גערעכנט ערגעצוואו צווישן בבל און [[ארץ ישראל]]{{הערה|זע: {{אוצר החכמה|מנחם מנדל כשר|קו התאריך הישראלי|149342|ירושלים, תשל"ז, זייט 15| | פארשער פונעם אידישן לוח אין די לעצטערע יארן האבן אנגענומען אז די מולדות ווערן גערעכנט ערגעצוואו צווישן בבל און [[ארץ ישראל]]{{הערה|זע: {{אוצר החכמה|מנחם מנדל כשר|קו התאריך הישראלי|149342|ירושלים, תשל"ז, זייט 15|page=30}}.}}. היינטיגע פארשער נעמען אן אז עס ווערט גערעכנט צום זייגער פון ירושלים; דאס איז אויך דער פראמינענטסטע מיינונג צווישן די אחרונים{{הערה|שם=גראח|זע: [[#גרדן|גארדאן]], זייט פא}}. דער "מולד הממוצע" לויט די אסטראנאמער, געשעט היינטיגע צייטן צוויי שעה נאך דער מולד פונעם לוח לויט ירושלים{{הערה|{{אוצר החכמה|זלמן מנחם קורן|שו"ת תשב"ץ|147460|מכון ירושלים, תשס"ג|כותרת=נספח לסי' רטו-רטז|page=406}}; [[#לנגר|לענווינגער]], זייט קנד}}. | ||
===דער אנהייב פון די שעות=== | ===דער אנהייב פון די שעות=== | ||
| שורה 68: | שורה 66: | ||
אין פילע קהילות, בעיקר [[אשכנז]]'ישע, איז איינגעפירט אז בשעת "ברכת החודש" אום [[שבת מברכים]], טוט מען אין שול אויסרופן ווען דער מולד וועט זיין. דער מנהג איז רעלאטיוו א נייער, און עס ווערט כמעט נישט געברענגט אין פריערדיגע ספרים{{הערה|[[#לנגר|לעווינגער]], זייט קמט.}}. | אין פילע קהילות, בעיקר [[אשכנז]]'ישע, איז איינגעפירט אז בשעת "ברכת החודש" אום [[שבת מברכים]], טוט מען אין שול אויסרופן ווען דער מולד וועט זיין. דער מנהג איז רעלאטיוו א נייער, און עס ווערט כמעט נישט געברענגט אין פריערדיגע ספרים{{הערה|[[#לנגר|לעווינגער]], זייט קמט.}}. | ||
דער אריגינעלער מנהג איז לכאורה געווען צו וויסן ווען דער מולד וועט זיין בשעת [[ברכת החודש]], און אזוי ברענגט [[רבי אפרים זלמן מרגליות]] אין [[שער אפרים]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי אפרים זלמן מרגליות|שער אפרים|34320|page=323|שער י אות לז}}}} און דער [[בעל התניא]] אינעם סידור{{הערה|{{אוצר החכמה|2=סידור תורה אור|3=141382|4=ברוקלין, תשס"ה, זייט 142| | דער אריגינעלער מנהג איז לכאורה געווען צו וויסן ווען דער מולד וועט זיין בשעת [[ברכת החודש]], און אזוי ברענגט [[רבי אפרים זלמן מרגליות]] אין [[שער אפרים]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי אפרים זלמן מרגליות|שער אפרים|34320|page=323|שער י אות לז}}}} און דער [[בעל התניא]] אינעם סידור{{הערה|{{אוצר החכמה|2=סידור תורה אור|3=141382|4=ברוקלין, תשס"ה, זייט 142|page=158}}.}}. דער שער אפרים לייגט צו אז עס איז נישט מעכב, נאר דער עיקר איז צו וויסן קלאר ווען ראש חודש וועט זיין. אין די מנהגים פון פראנקפורט שטייט אז דער מנהג איז צו פרעגן דעם חזן ווען דער מולד וועט זיין, אזוי אז דער חזן קוקט נאך אינעם לוח, און אין איינוועגס זעט ער שוין אויך גענוי ווען ראש חודש וועט זיין{{הערה|{{היברובוקס|שלמה זלמן גייגער|דברי קהלת|6822|page=463|מקום הוצאה=פראנקפורט דמיין|שנת הוצאה=תרכ"ב|עמ=462}}.}}. עס ווערט געברענגט אז מען דארף נאכקוקן דעם מולד פונעם פריערדיגן חודש און אליין אויסרעכענען דערפון דער יעצטיגער, אלס "כי היא חכמתכם"{{הערה|[[רבי יהודה מילער]], אין קונטרס "צאן הנחלות", געברענגט אין [[#לנגר|לעווינגער]], זייט קס. ענליך שרייבט אויך {{היברובוקס|[[רבי צבי אלימלך שפירא]]|דרך פקודיך|4702|page=76|מצוה ד חלק המעשה אות י}}.}}. [[רבי אליהו מני]] ברענגט אז אינזין האבן דעם מולד ביי "מי שעשה ניסים" איז א תיקון פאר'ן [[פגם הברית]]{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי אליהו מני|קרנות צדיק|103721|page=42|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תרס"ד|עמ=כא עמוד ב|פרק ג, אות צג}}}}. | ||
אין [[ליקוטי מהרי"ח]] שטייט אז לכאורה האט שוין [[רבי מענדל רימאנובער]] איינגעפירט אין זיין בית המדרש אויסצורופן דעם מולד, און דער מנהג האט זיך ווארשיינליך פארשפרייט פון דארט. דערקעגן ברענגט ער אז לויט ווי עס שטייט אין [[רבי אברהם יהושע העשיל (אפטא)|אוהב ישראל]] אין פרשת בא דארף מען נישט אויסצורופן דעם מולד{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל חיים פרידמאן|לקוטי מהרי"ח|48754|page=23|חלק ג - השמטות לחלק ב, פח - ב'}}.}}. אין בעלזא, וויזשניץ און אין טייל אשכנז'ישע קהילות איז נישט איינגעפירט אויסצורופן דעם מולד{{הערה|[[#לנגר|לעווינגער]], זייט קסא}}. | אין [[ליקוטי מהרי"ח]] שטייט אז לכאורה האט שוין [[רבי מענדל רימאנובער]] איינגעפירט אין זיין בית המדרש אויסצורופן דעם מולד, און דער מנהג האט זיך ווארשיינליך פארשפרייט פון דארט. דערקעגן ברענגט ער אז לויט ווי עס שטייט אין [[רבי אברהם יהושע העשיל (אפטא)|אוהב ישראל]] אין פרשת בא דארף מען נישט אויסצורופן דעם מולד{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל חיים פרידמאן|לקוטי מהרי"ח|48754|page=23|חלק ג - השמטות לחלק ב, פח - ב'}}.}}. אין בעלזא, וויזשניץ און אין טייל אשכנז'ישע קהילות איז נישט איינגעפירט אויסצורופן דעם מולד{{הערה|[[#לנגר|לעווינגער]], זייט קסא}}. | ||
אין אסאך קהילות איז איינגעפירט איבערצוטייטשן דעם מולד צום היינטיגן זייגער, און אזוי איז עס שוין אין לוחות פון די ת"ר יארן{{הערה|ווי אין: {{אוצר החכמה|רבי צבי הירש אלבינגער|תפארת צבי|12829|ווארשא, תר"כ}} און אינעם לוח המולדות אין {{היברובוקס|2=סדור תפלה ישרה|3=7190|page=193|באנד=נוסח ספרד|מקום הוצאה=ראדוויל|שנת הוצאה=תק"פ}}.}}. אין ארץ ישראל זענען דא וואס פירן זיך אראפצורעכענען 21 מינוט פונעם חשבון עס נענטער צו ברענגען צום אמת'ן ארץ־ישראל'דיגן זייגער{{הערה|שם=שטרנבוך}}, און אין די קלויזנבורגער בתי מדרשים אין ניו יארק לייגט מען צו זיבן שעה עס צוצופאסן צום אמעריקאנער זייגער, אין איינקלאנג מיטן פסק פון [[רבי יוסף אליהו הענקין]]{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי יוסף אליהו הנקין|גבורות אליהו|180914|ניו יארק, תשע"ג, זייט ריא| | אין אסאך קהילות איז איינגעפירט איבערצוטייטשן דעם מולד צום היינטיגן זייגער, און אזוי איז עס שוין אין לוחות פון די ת"ר יארן{{הערה|ווי אין: {{אוצר החכמה|רבי צבי הירש אלבינגער|תפארת צבי|12829|ווארשא, תר"כ}} און אינעם לוח המולדות אין {{היברובוקס|2=סדור תפלה ישרה|3=7190|page=193|באנד=נוסח ספרד|מקום הוצאה=ראדוויל|שנת הוצאה=תק"פ}}.}}. אין ארץ ישראל זענען דא וואס פירן זיך אראפצורעכענען 21 מינוט פונעם חשבון עס נענטער צו ברענגען צום אמת'ן ארץ־ישראל'דיגן זייגער{{הערה|שם=שטרנבוך}}, און אין די קלויזנבורגער בתי מדרשים אין ניו יארק לייגט מען צו זיבן שעה עס צוצופאסן צום אמעריקאנער זייגער, אין איינקלאנג מיטן פסק פון [[רבי יוסף אליהו הענקין]]{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי יוסף אליהו הנקין|גבורות אליהו|180914|ניו יארק, תשע"ג, זייט ריא|page=268}}.}} לגבי סוף זמן [[קידוש לבנה]]{{הערה|[[#לנגר|לעווינגער]], זייט קנג}}. | ||
==מקור און פונקטליכקייט== | ==מקור און פונקטליכקייט== | ||
| שורה 100: | שורה 98: | ||
==צו ליינען מער== | ==צו ליינען מער== | ||
*{{אנקער|גרדן|{{אוצר החכמה|רבי אברהם יוסף גארדאן|מחדש חדשים|604554|תשע"ז}}.}} | *{{אנקער|גרדן|{{אוצר החכמה|רבי אברהם יוסף גארדאן|מחדש חדשים|604554|תשע"ז}}.}} | ||
*{{אנקער|לנגר|{{אוצר החכמה|יעקב לעווינגער|לוח דבר בעתו|13331|בני ברק, תשנ"ה, זייט קמט-קעו|כרך=תשנ"ה| | *{{אנקער|לנגר|{{אוצר החכמה|יעקב לעווינגער|לוח דבר בעתו|13331|בני ברק, תשנ"ה, זייט קמט-קעו|כרך=תשנ"ה|כותרת=על הכרזת המולד בבית הכנסת|page=149}}.}} | ||
==דרויסנדע לינקס== | ==דרויסנדע לינקס== | ||
| שורה 121: | שורה 119: | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:לוח]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:לבנה]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:די לבנה אין אידישקייט]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:ראש חודש]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:קידוש החודש]] | ||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
[[he:מולד הלבנה]] | [[he:מולד הלבנה]] | ||