33
רעדאגירונגען
ק
הגהה
משתתף (שמועס | ביישטייערונגען) ק (טעות סופר) |
משתתף (שמועס | ביישטייערונגען) ק (הגהה) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''שבת חזון''' (אדער '''שבת איכה''', אדער '''שווארץ שבת'''{{הערה|ספר הזכרון לקהילת נירנבערג, עמוד 81}}) איז דער [[שבת]] פאר [[תשעה באב]] און דער לעצטער פון די [[תלת דפורענותא]] שבתים. עס געפאלט אויס אינמיטן די [[ניין טעג]], און פון די שבת און ווייטער הייבט זיך אן {{טערמין|שבוע שחל בו|דער וואך אין וואס עס געפאלט}} תשעה באב, וועלכע האט הארבערע דיני אבלות. די [[פרשת השבוע]] פון דעם שבת איז אלעמאל [[פרשת דברים]]. | '''שבת חזון''' (אדער '''שבת איכה''', אדער '''שווארץ שבת'''{{הערה|ספר הזכרון לקהילת נירנבערג, עמוד 81}}) איז דער [[שבת]] פאר [[תשעה באב]] און דער לעצטער פון די [[תלת דפורענותא]] שבתים. עס געפאלט אויס אינמיטן די [[ניין טעג]], און פון די שבת און ווייטער הייבט זיך אן {{טערמין|שבוע שחל בו|דער וואך אין וואס עס געפאלט}} תשעה באב, וועלכע האט הארבערע דיני אבלות. די [[פרשת השבוע]] פון דעם שבת איז אלעמאל [[פרשת דברים]]. | ||
דער שבת ווערט אזוי גערופן ווייל דעמאלט זאגט מען אין רוב קהילות די [[הפטורה]] פון "חזון ישעיהו בן אמוץ" ({{תנ"ך|ישעיהו|א}}), וואו [[ישעיהו]] הנביא מוסר'ט די אידן אין א [[נבואה]] אויף זייערע שלעכטע מעשים וועלכע | דער שבת ווערט אזוי גערופן ווייל דעמאלט זאגט מען אין רוב קהילות די [[הפטורה]] פון "חזון ישעיהו בן אמוץ" ({{תנ"ך|ישעיהו|א}}), וואו [[ישעיהו]] הנביא מוסר'ט די אידן אין א [[נבואה]] אויף זייערע שלעכטע מעשים וועלכע טוען צוברענגען דעם [[חורבן בית המקדש]], און ער זאגט פאר אז נאר נאך די שווערע שטראפן וואס השי"ת וועט זיי געבן וועלן זיי צוריקקומען צו זייער ריכטיגן שטאנד. | ||
==מקור און הפטורה== | ==מקור און הפטורה== | ||
| שורה 13: | שורה 13: | ||
==מנהגים== | ==מנהגים== | ||
טראץ דעם וואס אין שבת גייט נישט אן קיין דיני אבילות, פירן זיך א טייל קהילות אין דעם שבת מיט פארשידענע מנהגים וועלכע דערמאנען די אבילות. אין טייל אשכנז'ישע פלעצער פירט מען זיך | טראץ דעם וואס אין שבת גייט נישט אן קיין דיני אבילות, פירן זיך א טייל קהילות אין דעם שבת מיט פארשידענע מנהגים וועלכע דערמאנען די אבילות. אין טייל אשכנז'ישע פלעצער פירט מען זיך לויט דער פסק פון [[רמ"א]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}}} אז מען טוט נישט אן די [[בגדי שבת]] דעם שבת און מען טוישט נאר די העמד. אין רוב פלעצער פירט מען זיך נישט אזוי{{הערה|דער [[גר"א]] האלט אז מען זאל יא אנטון די שבת'דיגע בגדים (געברענגט אין {{משנה ברורה|תקנא|ו}}), און אזוי פירט מען זיך אויך ביי חסידים, און אויך ביי די ספרדים איז קיינמאל נישט געווען איינגעפירט צו גיין מיט בגדי חול (שאלות ותשובות הרדב"ז, חלק שני סימן תרצ"ג).}}, אבער די יום טוב'דיגע בגדים טאר מען זיך נישט אנטון{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש)}}. [[רבי פנחס קאריצער]] האט זיך געפירט אנצוטון אלע בגדי שבת, חוץ פון דער קאפטן וואס ער האט אנגעטון די וועלכע ער האט גענוצט ראש חודש{{הערה|אמרי פנחס, פרשת דברים}}. אויך די פרוכת פירט מען זיך אין רוב פלעצער צו לייגן די געווענליכע פון שבת, אויסער ווען תשעה באב זעלבסט געפאלט אין שבת וואס דאן פירט מען זיך אין טייל פלעצער צו לייגן די וואכענדיגע פרוכת{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}; מנהג [[פאפא (חסידות)|פאפא]], לויט ווי געברענגט אין נטעי גבריאל הלכות בין המצרים פרק מ"ד.}}. | ||
אין אשכנז'ישע קהילות פירט מען זיך צו זינגען דעם פיוט [[לכה דודי]] ביי [[קבלת שבת]] מיטן ניגון פון "[[אלי ציון ועריה]]"; ביי [[חסידים]] האט מען זיך אבער שטארק קעגנגעשטעלט דערצו{{הערה|דברי תורה חלק ששי, אות צ"ח; סידור צלותא דאברהם, עמוד תמ"ד}}. | אין אשכנז'ישע קהילות פירט מען זיך צו זינגען דעם פיוט [[לכה דודי]] ביי [[קבלת שבת]] מיטן ניגון פון "[[אלי ציון ועריה]]"; ביי [[חסידים]] האט מען זיך אבער שטארק קעגנגעשטעלט דערצו{{הערה|דברי תורה חלק ששי, אות צ"ח; סידור צלותא דאברהם, עמוד תמ"ד}}. | ||
אין טייל פלעצער פירט מען זיך אז דעם פסוק "איכה אשא לבדי טרחכם ומשאכם וריבכם", וואס שטייט אין די פרשה פון דער וואך, ליינט מען אין די תורה מיטן נוסח פון [[מגילת איכה]]{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש), סימן קל"ח. זעט אויך: שם משמואל על התורה, פרשת דברים; לקט הקמח החדש, או"ח השמטות לסימן קמ"ג סק"ח}}. אין אסאך קהילות איז דער מנהג צו זאגן די הפטורה | אין טייל פלעצער פירט מען זיך אז דעם פסוק "איכה אשא לבדי טרחכם ומשאכם וריבכם", וואס שטייט אין די פרשה פון דער וואך, ליינט מען אין די תורה מיטן נוסח פון [[מגילת איכה]]{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש), סימן קל"ח. זעט אויך: שם משמואל על התורה, פרשת דברים; לקט הקמח החדש, או"ח השמטות לסימן קמ"ג סק"ח}}. אין אסאך קהילות איז דער מנהג צו זאגן די הפטורה מיט די טראפן פון מגילת איכה{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|רפב|מפרש=מגן אברהם}} ס"ק י"ד, בשם ריב"ש; קיצור שלחן ערוך, סימן קכ"ב סעיף י"ז; שערי אפרים, שער ט' סעיף כ"ז; שו"ת התעוררות תשובה, אורח חיים סימן שנ"ד; דרכי חיים ושלום, אות תרס"א; תולדות ערוגת הבושם, חלק שני עמוד קצ"ח.}}. אנדערע פירן זיך אבער נישט צו טוישן פון אנדערע שבתים{{הערה|מחזיק ברכה אורח חיים סימן תקנ"א; זכור לאברהם, אורח חיים אות ט'; [[רבי אברהם ישעיהו קארעליץ]], לויט ווי געברענגט אין ארחות רבינו, חלק שני עמוד קל"ה.}}. | ||
אין מערב אשכנז'ישע פלעצער זאגט מען דעם שבת די פיוטים וואס מען זאגט פאר [[שבועות]], דאס הייסט דער פיוט אהבה "אותך כל היום קוינו" פון [[רבינו אפרים פון רעגנסבורג]] און "א-להים באזנינו שמענו" פונעם [[ראב"ן]]. אזוי אויך אין רוב פון די קהילות זאגט מען [[אב הרחמים]] נאר אין די שבת און אינעם שבת פאר שבועות{{הערה|סדר עבודת ישראל, רעדלהיים תרכ"ח, עמ' 233}}. אין טייל אשכנז'ישע קהילות זאגט מען אויך א קורצן [[הזכרת נשמות|יזכור]] דעם שבת{{הערה|מחזור שבחי ישורון, נוא יארק תשע"ו, עמ' 549 און ווייטער.}}. | אין מערב אשכנז'ישע פלעצער זאגט מען דעם שבת די פיוטים וואס מען זאגט פאר [[שבועות]], דאס הייסט דער פיוט אהבה "אותך כל היום קוינו" פון [[רבינו אפרים פון רעגנסבורג]] און "א-להים באזנינו שמענו" פונעם [[ראב"ן]]. אזוי אויך אין רוב פון די קהילות זאגט מען [[אב הרחמים]] נאר אין די שבת און אינעם שבת פאר שבועות{{הערה|סדר עבודת ישראל, רעדלהיים תרכ"ח, עמ' 233}}. אין טייל אשכנז'ישע קהילות זאגט מען אויך א קורצן [[הזכרת נשמות|יזכור]] דעם שבת{{הערה|מחזור שבחי ישורון, נוא יארק תשע"ו, עמ' 549 און ווייטער.}}. | ||