33
רעדאגירונגען
ק
טעות סופר
אין תקציר עריכה |
משתתף (שמועס | ביישטייערונגען) ק (טעות סופר) |
||
| שורה 3: | שורה 3: | ||
דער שבת ווערט אזוי גערופן ווייל דעמאלט זאגט מען אין רוב קהילות די [[הפטורה]] פון "חזון ישעיהו בן אמוץ" ({{תנ"ך|ישעיהו|א}}), וואו [[ישעיהו]] הנביא מוסר'ט די אידן אין א [[נבואה]] אויף זייערע שלעכטע מעשים וועלכע וועלן צוברענגען דעם [[חורבן בית המקדש]], און ער זאגט פאר אז נאר נאך די שווערע שטראפן וואס השי"ת וועט זיי געבן וועלן זיי צוריקקומען צו זייער ריכטיגן שטאנד. | דער שבת ווערט אזוי גערופן ווייל דעמאלט זאגט מען אין רוב קהילות די [[הפטורה]] פון "חזון ישעיהו בן אמוץ" ({{תנ"ך|ישעיהו|א}}), וואו [[ישעיהו]] הנביא מוסר'ט די אידן אין א [[נבואה]] אויף זייערע שלעכטע מעשים וועלכע וועלן צוברענגען דעם [[חורבן בית המקדש]], און ער זאגט פאר אז נאר נאך די שווערע שטראפן וואס השי"ת וועט זיי געבן וועלן זיי צוריקקומען צו זייער ריכטיגן שטאנד. | ||
== מקור און הפטורה == | ==מקור און הפטורה== | ||
שבת חזון איז דער לעצטער פון די "תלת דפרענותא", די הפטורות פון שטראף רייד וואס מען זאגט אין די [[בין המצרים|דריי שבתות]] פאר תשעה באב{{הערה|{{טור|אורח חיים|תכח}} בשם הפסיקתא}}. מען טרעפט שוין אין די צייטן פון די ראשונים אז דער שבת איז געווארן גערופן "שבת חזון"{{הערה|ספר הרוקח סימן שיא; תשובת הריב"ש סימן קי"ב.}}. | שבת חזון איז דער לעצטער פון די "תלת דפרענותא", די הפטורות פון שטראף רייד וואס מען זאגט אין די [[בין המצרים|דריי שבתות]] פאר תשעה באב{{הערה|{{טור|אורח חיים|תכח}} בשם הפסיקתא}}. מען טרעפט שוין אין די צייטן פון די ראשונים אז דער שבת איז געווארן גערופן "שבת חזון"{{הערה|ספר הרוקח סימן שיא; תשובת הריב"ש סימן קי"ב.}}. | ||
| שורה 12: | שורה 12: | ||
אין טייל קהילות אין [[צפון אפריקע]] זאגט מען די הפטורה פון "מַשָּׂא גֵיא חִזָּיוֹן" ({{תנ"ך|ישעיהו|כב|א|יד}}){{הערה|מען טרעפט שוין אזא מנהג אין די ווערטער פון [[רב שרירא גאון]] (אוצרות הגאונים, מגילה סימן רמ"ב).}}. | אין טייל קהילות אין [[צפון אפריקע]] זאגט מען די הפטורה פון "מַשָּׂא גֵיא חִזָּיוֹן" ({{תנ"ך|ישעיהו|כב|א|יד}}){{הערה|מען טרעפט שוין אזא מנהג אין די ווערטער פון [[רב שרירא גאון]] (אוצרות הגאונים, מגילה סימן רמ"ב).}}. | ||
== מנהגים == | ==מנהגים== | ||
טראץ דעם וואס אין שבת גייט נישט אן קיין דיני אבילות, פירן זיך א טייל קהילות אין דעם שבת מיט פארשידענע מנהגים וועלכע דערמאנען די אבילות. אין טייל אשכנז'ישע פלעצער פירט מען זיך, לויט דער פסק פון [[רמ"א]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}}} אז מען טוט נישט אן די [[בגדי שבת]] דעם שבת און מען טוישט נאר די העמד. אין רוב פלעצער פירט מען זיך נישט אזוי{{הערה|דער [[גר"א]] האלט אז מען זאל יא אנטון די שבת'דיגע בגדים (געברענגט אין {{משנה ברורה|תקנא|ו}}), און אזוי פירט מען זיך אויך ביי חסידים, און אויך ביי די ספרדים איז קיינמאל נישט געווען איינגעפירט צו גיין מיט בגדי חול (שאלות ותשובות הרדב"ז, חלק שני סימן תרצ"ג).}}, אבער די יום טוב'דיגע בגדים טאר מען זיך נישט אנטון{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש)}}. [[רבי פנחס קאריצער]] האט זיך געפירט אנצוטון אלע בגדי שבת, חוץ פון דער קאפטן וואס ער האט אנגעטון די וועלכע ער האט גענוצט ראש חודש{{הערה|אמרי פנחס, פרשת דברים}}. אויך די פרוכת פירט מען זיך אין רוב פלעצער צו לייגן די געווענליכע פון שבת, אויסער ווען תשעה באב זעלבסט געפאלט אין שבת וואס דאן פירט מען זיך אין טייל צו לייגן די וואכענדיגע פרוכת{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}; מנהג [[פאפא (חסידות)|פאפא]], לויט ווי געברענגט אין נטעי גבריאל הלכות בין המצרים פרק מ"ד.}}. | טראץ דעם וואס אין שבת גייט נישט אן קיין דיני אבילות, פירן זיך א טייל קהילות אין דעם שבת מיט פארשידענע מנהגים וועלכע דערמאנען די אבילות. אין טייל אשכנז'ישע פלעצער פירט מען זיך, לויט דער פסק פון [[רמ"א]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}}} אז מען טוט נישט אן די [[בגדי שבת]] דעם שבת און מען טוישט נאר די העמד. אין רוב פלעצער פירט מען זיך נישט אזוי{{הערה|דער [[גר"א]] האלט אז מען זאל יא אנטון די שבת'דיגע בגדים (געברענגט אין {{משנה ברורה|תקנא|ו}}), און אזוי פירט מען זיך אויך ביי חסידים, און אויך ביי די ספרדים איז קיינמאל נישט געווען איינגעפירט צו גיין מיט בגדי חול (שאלות ותשובות הרדב"ז, חלק שני סימן תרצ"ג).}}, אבער די יום טוב'דיגע בגדים טאר מען זיך נישט אנטון{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש)}}. [[רבי פנחס קאריצער]] האט זיך געפירט אנצוטון אלע בגדי שבת, חוץ פון דער קאפטן וואס ער האט אנגעטון די וועלכע ער האט גענוצט ראש חודש{{הערה|אמרי פנחס, פרשת דברים}}. אויך די פרוכת פירט מען זיך אין רוב פלעצער צו לייגן די געווענליכע פון שבת, אויסער ווען תשעה באב זעלבסט געפאלט אין שבת וואס דאן פירט מען זיך אין טייל פלעצער צו לייגן די וואכענדיגע פרוכת{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}; מנהג [[פאפא (חסידות)|פאפא]], לויט ווי געברענגט אין נטעי גבריאל הלכות בין המצרים פרק מ"ד.}}. | ||
אין אשכנז'ישע קהילות פירט מען זיך צו זינגען דעם פיוט [[לכה דודי]] ביי [[קבלת שבת]] מיטן ניגון פון "[[אלי ציון ועריה]]"; ביי [[חסידים]] האט מען זיך אבער שטארק קעגנגעשטעלט דערצו{{הערה|דברי תורה חלק ששי, אות צ"ח; סידור צלותא דאברהם, עמוד תמ"ד}}. | אין אשכנז'ישע קהילות פירט מען זיך צו זינגען דעם פיוט [[לכה דודי]] ביי [[קבלת שבת]] מיטן ניגון פון "[[אלי ציון ועריה]]"; ביי [[חסידים]] האט מען זיך אבער שטארק קעגנגעשטעלט דערצו{{הערה|דברי תורה חלק ששי, אות צ"ח; סידור צלותא דאברהם, עמוד תמ"ד}}. | ||
| שורה 23: | שורה 23: | ||
די [[ספרדים]] פירן זיך אז שבת פאר א [[תענית]] מאכט מען אן הכרזה, צו מודיע זיין ווען דער תענית געפאלט, אבער שבת פאר תשעה באב איז איינע פון די דריי פעלער ווען מען רופט נישט אויס{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תקנ|ד}}}}. דער טעם דערצו איז ווייל דער תענית איז שוין באקאנט פאר יעדן, נאך וואס מען גרייט זיך שוין צו דעם דריי וואכן בעפאר{{הערה|ארחות חיים}}. | די [[ספרדים]] פירן זיך אז שבת פאר א [[תענית]] מאכט מען אן הכרזה, צו מודיע זיין ווען דער תענית געפאלט, אבער שבת פאר תשעה באב איז איינע פון די דריי פעלער ווען מען רופט נישט אויס{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תקנ|ד}}}}. דער טעם דערצו איז ווייל דער תענית איז שוין באקאנט פאר יעדן, נאך וואס מען גרייט זיך שוין צו דעם דריי וואכן בעפאר{{הערה|ארחות חיים}}. | ||
== אין חסידות == | ==אין חסידות== | ||
ביי [[חסידים]] האט מען ארויסגעהויבן די גרויסקייט פון דעם שבת. חסידישע רביים האבן געזאגט אז דער שבת איז די גרעסטע שבת פון יאר, ווייל תשעה באב ווערט נתעורר דאס גיין פון אידן אין גלות און ווערן דערווייטערט פונעם אויבערשטן, און איידער מען געזעגנט זיך פון א נאנטן איז די ליבשאפט אסאך גרעסער{{הערה|אוהב ישראל אויף שבת חזון}}; און אז דער גאנצער שבת איז "רעוא דרעוין"{{הערה|לב שמחה, דברים תשמ"ג, בשם [[רבי יעקב יצחק פון לובלין|דער חוזה פון לובלין]]}}; און אז לעתיד לבא וועט דער שבת זיין א יום טוב{{הערה|דברי שלום}}. אין [[צאנז (חסידות)|צאנז]] איז מען געפארן דעם שבת צו צדיקים{{הערה|י"ג אורות לבית צאנז, עמוד רנ"ג. זעט אויך: [[רבי יקותיאל יהודה האלבערשטאם]], שיעור חומש רש"י, פרשת ויקהל תשמ"ב, אז די שבתים פון בין המצרים זענען אין צאנז געווען פרייליכער ווי די שבתים פון די גאנצע יאר.}}. | ביי [[חסידים]] האט מען ארויסגעהויבן די גרויסקייט פון דעם שבת. חסידישע רביים האבן געזאגט אז דער שבת איז די גרעסטע שבת פון יאר, ווייל תשעה באב ווערט נתעורר דאס גיין פון אידן אין גלות און ווערן דערווייטערט פונעם אויבערשטן, און איידער מען געזעגנט זיך פון א נאנטן איז די ליבשאפט אסאך גרעסער{{הערה|אוהב ישראל אויף שבת חזון}}; און אז דער גאנצער שבת איז "רעוא דרעוין"{{הערה|לב שמחה, דברים תשמ"ג, בשם [[רבי יעקב יצחק פון לובלין|דער חוזה פון לובלין]]}}; און אז לעתיד לבא וועט דער שבת זיין א יום טוב{{הערה|דברי שלום}}. אין [[צאנז (חסידות)|צאנז]] איז מען געפארן דעם שבת צו צדיקים{{הערה|י"ג אורות לבית צאנז, עמוד רנ"ג. זעט אויך: [[רבי יקותיאל יהודה האלבערשטאם]], שיעור חומש רש"י, פרשת ויקהל תשמ"ב, אז די שבתים פון בין המצרים זענען אין צאנז געווען פרייליכער ווי די שבתים פון די גאנצע יאר.}}. | ||
| שורה 36: | שורה 36: | ||
{{חגי ישראל ומועדיו}} | {{חגי ישראל ומועדיו}} | ||
{{הבהרה הלכתית}} | {{הבהרה הלכתית}} | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:ספעציעלע שבתים|חזון]] | ||
[[קאטעגאריע:אב]] | [[קאטעגאריע:אב]] | ||
[[קאטעגאריע:פרשת דברים]] | [[קאטעגאריע:פרשת דברים]] | ||