אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "תענית אסתר"

1,104 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
←‏די טעם פארן תענית: הגהה, הוספת מקור
(הגהה, הגהה, רעדאגירונג, פארברייטערט)
 
(←‏די טעם פארן תענית: הגהה, הוספת מקור)
שורה 1: שורה 1:
==די טעם פארן תענית==
==די טעם פארן תענית==
לויט טייל ראשונים איז די תענית א זכר די די תענית וואס מען האט געפאסט ביי די מלחמה קעגן די שונאים י"ג אדר. ביי אידן איז געווען איינגעפירט אז די טאג פון א שלאכט פלעגט מען פאסטן, אזוי ווי מען זעט אז [[משה רבינו]] האט מתקן געווען א תענית ווען די אידן האבן מלחמה געהאלטן מיט [[עמלק]]{{הערה|רבינו תם, געברענגט אין רא"ש אין מסכת מגילה פרק א סימן א; מדרש תנחומא פרשת בראשית סימן ג}}.
תענית אסתר איז, לויט טייל ראשונים, א זכר די די תענית וואס מען האט געפאסט ביי די מלחמה קעגן די שונאים י"ג אדר. ביי אידן איז געווען איינגעפירט אז אין טאג פון א שלאכט פאסט מען, אזוי ווי מען זעט אז [[משה רבינו]] האט מתקן געווען א תענית ווען די אידן האבן מלחמה געהאלטן מיט [[עמלק]], אזוי אויך האבן די אידן געפאסט י"ג אדר ווען זיי האבן מלחמה געהאלטן און גע'הרג'ט זייערע שונאים{{הערה|שם-רת|[[רבינו תם]], געברענגט אין רא"ש אין מסכת מגילה פרק א סימן א; מדרש תנחומא פרשת בראשית סימן ג}}.


לויט אנדערע איז תענית קעגן די דריי טעג וואס די אידן האבן געפאסט אויף פארלאנג פון [[אסתר המלכה]] איידער זי איז אריין צו [[אחשוורש]]'ן{{הערה|{{רמב"ם||תעניות|ה|ה}}, לויט די ב"ח אין אורח חיים סימן תרפ"ו}}. כאטש וואס דעמאלסט האט מען געפאסט אין [[ניסן]] פאסט מען היינט אין [[אדר]] ווייל אין ניסן טאר מען נישט פאסטן. אזוי אויך פאסט מען בלויז איין טאג, און נישט דריי, נישט צו פארשווערן אויפן ציבור.
לויט אנדערע איז תענית קעגן די דריי טעג וואס די אידן האבן געפאסט אויף פארלאנג פון [[אסתר המלכה]] איידער זי איז אריין צו [[אחשוורש]]'ן{{הערה|{{רמב"ם||תעניות|ה|ה}}, לויט די ב"ח אין אורח חיים סימן תרפ"ו}}. כאטש וואס דעמאלסט האט מען געפאסט אין [[ניסן]] פאסט מען היינט אין [[אדר]], ווייל אין ניסן טאר מען נישט פאסטן{{הערה|מסכת סופרים פרק כא הלכה א}}.


אין [[מסכת סופרים]] ווערט געברענגט אז די מנהג איז געווען צו פאסטן דריי טעג אזוי ווי בשעת די מעשה פון פורים, אבער מפוזרין, שני חמישי ושני. דער [[אליה רבה]] ברענגט בשם די [[ריב"ש]], אז אין מדרש אסתר איז משמע אז אויך די פאסטעג אין די צייטן פון די גזירה זענען געווען מפוזרין; ווידעראום די שיטה פון די [[בבלי]] איז קלאר אז מען האט דעמאלסט געפאסט דריי טעג ברציפות.
אין [[מסכת סופרים]] ווערט געברענגט אז עס איז געווען א מנהג צו פאסטן דריי טעג אזוי ווי ביי די מעשה פון פורים. מען פלעגט זיי אבער פאסטן צושפרייט ("פרודין"): שני, חמישי ושני, און נישט "רצופין". די מנהג איז געווען צו פאסטן פאר פורים, אבער אין [[ארץ ישראל]] פלעגט מען פאסטן נאך פורים, צוליב יום נקנור און יום טוריינס וואס געפאלן פאר פורים{{הערה|שם=סופרים|מסכת סופרים, פרק יז הלכה ד, פרק כא הלכה א און הלכה יב}}. דער [[אליה רבה]]{{הערה|[[רבי אליהו שפירא]], '''אליה רבא''', סימן תרפ"ו סעיף קטן ח}} ברענגט בשם דער [[ריב"ש]]{{הערה|[[רבי יצחק בר ששת]], '''שו"ת הריב"ש''', סימן תטז}}, אז אין מדרש תהילים{{הערה|מזמר כב. "יכול יהו צמים שלשה ימים ושלשה לילות, ולא היו מתים. אלא, מפסיק מבעוד יום."}} איז משמע אז אויך די פאסט טעג אין די צייטן פון די גזירה זענען געווען צושפרייטע; ווידעראום די שיטה פון די [[בבלי]] איז קלאר אז מען האט דעמאלסט געפאסט דריי טעג ברציפות. דער [[בית יוסף]] זאגט אז היינטיגע צייטן פאסט מען נישט די תעניתים, נישט צו פארשווערן אויפן ציבור{{הערה|בית יוסף, אורח חיים, סימן תרפ"ו}}.


דער [[כף החיים]]{{הערה|[[רבי יעקב חיים סופר]], '''[[כף החיים]]''', סימן תרפו סעיף קטן ח}} ברענגט פון [[מגיד מישרים]]{{הערה|[[רבי יוסף קארו]], '''[[מגיד מישרים]]''', פרשת ויקהל מהדורא קמא ספר מגיד מישרים פרשת ויקהל מהדורא קמא אור י"ג לאדר השני}} אז די מען פאסט מכניע צו זיין די [[קטרוג]] פון די [[שטן]] אויף דעם וואס די אידן עסן און טרונקען זיך אן [[פורים]].
דער [[כף החיים]]{{הערה|[[רבי יעקב חיים סופר]], '''[[כף החיים]]''', סימן תרפו סעיף קטן ח}} ברענגט פון [[מגיד מישרים]]{{הערה|[[רבי יוסף קארו]], '''[[מגיד מישרים]]''', פרשת ויקהל מהדורא קמא אור י"ג לאדר השני}} אז די מען פאסט מכניע צו זיין די [[קטרוג]] פון די [[שטן]] אויף דעם וואס די אידן עסן און טרונקען זיך אן [[פורים]].
 
דער [[משנה ברורה]] שרייבט אז די ציל פון די פאסט איז "כדי צו געדענקען אז די השי"ת זעט און הערט יעדער מענטש אין צייט פון נויט, אויב וועט ער פאסטן און זיך צוריקקערן צום באשעפער מיטן גאנצן הארץ, אזוי ווי ער האט געטון אין יענער צייט"{{הערה|{{משנה ברורה|תרפו|ב}}}}.


די [[משנה ברורה]] שרייבט אז די ציל פון די פאסט איז "כדי צו געדענקען אז די השי"ת זעט און הערט יעדער מענטש אין צייט פון נויט אויב וועט ער פאסטן און זיך צוריקקערן צום באשעפער מיטן גאנצן הארץ אזוי ער האט געטון אין יענער צייט{{הערה|{{משנה ברורה|תרפו|ב}}}}.
==די מקור פון די תענית==
==די מקור פון די תענית==
י"ג אדר איז אויסגערעכנט אין [[מגילת תענית]] אלץ [[יום נקנור]], צו פייערן דעם זיג פון [[יהודה המכבי]] איבער די [[יווני]]'שע קרעפטן אין שפיץ פון ניקנור אין שנת [[ג'ת"ר]]. אין די טעג אויסגערעכנט אין מגילת תענית האט מען איידער די חורבן נישט געטארט פאסטן, דאס רעכנט לכאורה אויך אריין י"ג אדר, די טאג פון תענית אסתר.
י"ג אדר איז אויסגערעכנט אין [[מגילת תענית]] אלץ [[יום נקנור]], צו פייערן דעם זיג פון [[יהודה המכבי]] איבער די [[יווני]]'שע קרעפטן אין שפיץ פון ניקנור אין שנת [[ג'ת"ר]]. אין די טעג אויסגערעכנט אין מגילת תענית האט מען איידער די חורבן נישט געטארט פאסטן, דאס רעכנט לכאורה אויך אריין י"ג אדר, די טאג פון תענית אסתר.