בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,407
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 9: | שורה 9: | ||
די נאמען קונע איז פון פוילישער kuna. די סארט שטראף איז געווען פארשפרייט אין קאטוילישע קירכעס און אויף פריצ'ישע גיטער. פונקט ווען די קונע איז איינגעפירט געווארן אין די אידישע געמיינדעס, איז נישט באקאנט. די אידן האבן דאס, ווי עס זעט אויס, גענומען פון זייערע קריסטליכע שכנים. | די נאמען קונע איז פון פוילישער kuna. די סארט שטראף איז געווען פארשפרייט אין קאטוילישע קירכעס און אויף פריצ'ישע גיטער. פונקט ווען די קונע איז איינגעפירט געווארן אין די אידישע געמיינדעס, איז נישט באקאנט. די אידן האבן דאס, ווי עס זעט אויס, גענומען פון זייערע קריסטליכע שכנים. | ||
אין תמ"א איז [[רבי דוד לידא]] געווארן רב אין אשכנזישער קהילה אין [[אמסטערדאם]], אבער נאך א קורצער צייט האט אויסגעבראכן א שווערע מחלוקת צווישן אים און די קהילה פירער, וועלכע האבן אויסגעטראכט אויף אים פארשידענע בלבולים, פארשעמט ברבים, און אים געצווינגען צו פארלאזן דעם שטאט. רבי דוד האט זיך געוואנדן צום ועד ארבע ארצות, און נאך אן אויספארשונג האבן זיי ארויסגעגעבן הארבע שטראפן פאר די פארמישטע. איינער פון די פארמישטע איז געווען א [[לובלין|לובלינער]] איד סענדער, וועלכער האט מזייף געווען א צעטל און דאס אנגעלייגט אויפן רב, און דערפאר באקומען פון רבי דוד'ס שונאים 60 ר"ט. צווישן די שטראפן וואס זענען אויסגערופן געווארן אויף סענדער איז "כדי לפרסם קלונו זאל ער שטיין אין די קוני' פארן גרויסן לובלינער שול כל משך זמן התפלה של שחרית{{הערה|{{היברובוקס|רבי דוד לידא|באר עשק|9096|page=30|מקום הוצאה=ווארשא|שנת הוצאה=תרס"ד|עמ=26}}}}. | אין תמ"א איז [[רבי דוד לידא]] געווארן רב אין אשכנזישער קהילה אין [[אמסטערדאם]], אבער נאך א קורצער צייט האט אויסגעבראכן א שווערע מחלוקת צווישן אים און די קהילה פירער, וועלכע האבן אויסגעטראכט אויף אים פארשידענע בלבולים, פארשעמט ברבים, און אים געצווינגען צו פארלאזן דעם שטאט. רבי דוד האט זיך געוואנדן צום ועד ארבע ארצות, און נאך אן אויספארשונג האבן זיי ארויסגעגעבן הארבע שטראפן פאר די פארמישטע. איינער פון די פארמישטע איז געווען א [[לובלין|לובלינער]] איד סענדער, וועלכער האט מזייף געווען א צעטל און דאס אנגעלייגט אויפן רב, און דערפאר באקומען פון רבי דוד'ס שונאים 60 ר"ט. צווישן די שטראפן וואס זענען אויסגערופן געווארן אויף סענדער איז "כדי לפרסם קלונו זאל ער שטיין אין די קוני' פארן גרויסן לובלינער שול כל משך זמן התפלה של שחרית"{{הערה|{{היברובוקס|רבי דוד לידא|באר עשק|9096|page=30|מקום הוצאה=ווארשא|שנת הוצאה=תרס"ד|עמ=26}}}}. | ||
רבי העשיל לעווין דערציילט אין זיין "עליית אליהו", א ביאגראפיע פון [[ווילנער גאון]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי יהושע העשיל לעווין|עליות אליהו|46776|page=36|מקום הוצאה=ווילנע|שנת הוצאה=תרל"ד|עמ=47—50}}}}, אז אין תק"ל איז א פריידענקער באשטראפט געווארן דורך די זקנים פונעם קהל אין ווילנע. ס'איז מסתמא געווען [[אבא גלוסק]] ("גלוסקער מגיד"), וואס האט פאר'ן גאון פון ווילנא געמאכט ביליגע באמערקונגען וועגן דער הגדה של פסח. דער שולדיגער איז ארעסטירט געווארן דעם זעלבן טאג; ער האט באקומען פערציג שלעק; און איז דעמאלט אריינגעלייגט געווארן אין דער קונע. נאכן ליידן די געווענליכע באליידיגונגען, האט מען דעם אומגליקליכן מענטש ארויסגעפירט פון שטעטל און באפוילן נישט צוריקצוקומען{{הערה|זעט די דראמאטישע שילדערונג אין ד"ר ש. א. האראדעצקי'ס בוך: "יהדות השכל ויהדות הרגש" אינעם קאפּיטל: "הגאון מווילנה", באנד ב', ז' 360.}}. | רבי העשיל לעווין דערציילט אין זיין "עליית אליהו", א ביאגראפיע פון [[ווילנער גאון]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי יהושע העשיל לעווין|עליות אליהו|46776|page=36|מקום הוצאה=ווילנע|שנת הוצאה=תרל"ד|עמ=47—50}}}}, אז אין תק"ל איז א פריידענקער באשטראפט געווארן דורך די זקנים פונעם קהל אין ווילנע. ס'איז מסתמא געווען [[אבא גלוסק]] ("גלוסקער מגיד"), וואס האט פאר'ן גאון פון ווילנא געמאכט ביליגע באמערקונגען וועגן דער הגדה של פסח. דער שולדיגער איז ארעסטירט געווארן דעם זעלבן טאג; ער האט באקומען פערציג שלעק; און איז דעמאלט אריינגעלייגט געווארן אין דער קונע. נאכן ליידן די געווענליכע באליידיגונגען, האט מען דעם אומגליקליכן מענטש ארויסגעפירט פון שטעטל און באפוילן נישט צוריקצוקומען{{הערה|זעט די דראמאטישע שילדערונג אין ד"ר ש. א. האראדעצקי'ס בוך: "יהדות השכל ויהדות הרגש" אינעם קאפּיטל: "הגאון מווילנה", באנד ב', ז' 360.}}. | ||
אין תקל"ב האט דער גאון אויסגעדריקט צו די זקנים פון קהל זיין ווינטש צו באשטראפן רבי איסר, דער ״חסידישער אפיקורס", דעם ״כהן לבעל", מיט אים אריינלייגן אין דער קונע; אבער זיי האבן זיך געפילט אומבאקוועם, צו ערפילן זיין בקשה. איסר האט באקומען בלויז די געווענטליכע "מלקות"; אבער דעם אנדערן טאג איז ער אויסגערופן געווארן קעגן אים און זיינע באגלייטער די גרויסע "[[חרם]]". | אין תקל"ב, ווען ס'האט אויסגעבראכן די מלחמה קעגן חסידים, האט דער גאון אויסגעדריקט צו די זקנים פון קהל זיין ווינטש צו באשטראפן רבי איסר, דער ״חסידישער אפיקורס", דעם ״כהן לבעל", מיט אים אריינלייגן אין דער קונע; אבער זיי האבן זיך געפילט אומבאקוועם, צו ערפילן זיין בקשה. איסר האט באקומען בלויז די געווענטליכע "מלקות"; אבער דעם אנדערן טאג איז ער אויסגערופן געווארן קעגן אים און זיינע באגלייטער די גרויסע "[[חרם]]". | ||
אין יאר 1782 האבן די זקנים פון [[מינסק]]ער קהל, ווערנדיג באשולדיגט פון עטליכע אידישע האנטארבעטער אין אונטערדריקן דעם המון און מיט פארנוצן די פאלקס-געלט, באשטראפט די פירער פון די אומצופרידענע מיטן זיי אריינלייגן אין די קונע. | אין יאר 1782 האבן די זקנים פון [[מינסק]]ער קהל, ווערנדיג באשולדיגט פון עטליכע אידישע האנטארבעטער אין אונטערדריקן דעם המון און מיט פארנוצן די פאלקס-געלט, באשטראפט די פירער פון די אומצופרידענע מיטן זיי אריינלייגן אין די קונע. | ||
| שורה 24: | שורה 24: | ||
איינע פון די מנהגים וואס די [[קאראאימער]] האבן איבערגענומען פון די אידן אין ליטע איז געווען די קונע, אין וועלכער זיי פלעגן אריינשטעלן פאר דעם קלענסטן חטא{{הערה| | איינע פון די מנהגים וואס די [[קאראאימער]] האבן איבערגענומען פון די אידן אין ליטע איז געווען די קונע, אין וועלכער זיי פלעגן אריינשטעלן פאר דעם קלענסטן חטא{{הערה| | ||
{{אוצר החכמה|מ. אוריאל|ליטע|151419|page=101|קעפל=די קאראאימער פאר די לעצטע | {{אוצר החכמה|מ. אוריאל|ליטע|151419|page=101|קעפל=די קאראאימער פאר די לעצטע 150 יאר|באנד=א|מקום הוצאה=ניו יארק|שנת הוצאה=תשי"א|מו"ל=קולטור-געזעלשאפט פון ליטווישע יידן|עמ=205}}}} | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||