אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "הרב חיים העליר"

'''רבי חיים העליר''' (10{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://asif.co.il/wpfb-file/קווים-לדמותו-של-הגאון-ר-חיים-הלר/|קעפל=קווים לדמותו של הגאון ר' חיים הלר|זייטל=ספריית אסיף|שפראך=he}}. "11 יולי" איז אומריכטיג אָנגעגעבן אין <div class="mw-content-ltr">'Heller, Chaim (1879-1960),' in: Moshe D. Sherman, "Orthodox Judaism in America: A Biographical Dictionary and Sourcebook", Westport, Conn.: Greenwood Press, 1996, p. 89.</div>}} יולי 1879 – 10 אפריל 1960) איז געווען אַ פּראָמינענטער תלמיד חכם און פאָרשער פון תנ"ך איבערזעצונגען וואָס האט קאמבינירט טראדיציאנעלן רבנישער ערודיציע מיט עקספּערטיז אין מאָדערנער טעקסטואַלער פאָרשונג<ref name=":1"/>. ער האט פארמאגט א דאָקטאָראַט און איז געווען באַרימט פאַר זיין געוועלטיגונג אין אַלטע שפּראַכן<ref name=":2"/>.

ער איז געבוירן אין 1879 אין [[ביאליסטאק|ביאַליסטאָק]] צו ישראל פּינסקער, אלס דער קלענערער ברודער פון נחמן העלער, וואָס איז שפעטער אויך געוואָרן אַן אמעריקאנער רב. ישראל איז זעלבסט געווען אַ באַוואוסטער תלמיד חכם{{הערה|1={{Cite web|title=Bialystok, Poland (Volume 1, Pages 191-198)|url=https://www.jewishgen.org/yizkor/bialystok/bia1_191.html}}|כיוון=שמאל}} און לויט זיין מצבה האָט ער געענדיגט [[גמרא|ש"ס]] 70 מאָל.<ref name=":4">{{לינק|אדרעס=https://asif.co.il/wpfb-file/קווים-לדמותו-של-הגאון-ר-חיים-הלר/|קעפל=קווים לדמותו של הגאון ר' חיים הלר|זייטל=ספריית אסיף|שפראך=he}}</ref> ער איז געווען דער אייניקל פון חיים בראָדא, מחבר פון 'זרע חיים' (געדרוקט דורך העלער). נאָך דעם טויט פון חיים'ס מוטער, איז ער אויפגעצויגן געווארן אין [[ווארשע|וואַרשע]] דורך זיין פעטער יעקב יוסף בראָדאַ, וואו ער איז געווען באַרימט פאַר זיין תלמוד'ישן חכמות פון אַ אינגן עלטער, וואָס האָט אים געגעבן דעם טיטל "עילוי פון וואַרשע". פון די עלטער פון צען יאָר ער זיך אַליין געלערנט, און ער איז קיינמאָל געגאנגען אין ישיבה.<ref name=":3"/> אַרום 1899 האָט ער חתונה געהאַט מיט דער טאָכטער פון ה. דיסקין, אַ רייכער איד פון [[לאדזש|לאָדז]]. אין דעם הויז פון זיין רייכן פעטער אין וואַרשע, האט ער זיך געטראפן און גע'טענה'ט מיט די גרעסטע תלמודי חכמים פון דער צייט, אַרייַנגערעכנט רבי יוסף דוב סאָלאָווייטשיק, רבי חיים סאָלאָווייטשיק, הרב יוסף ב. סאָלאָוויטשיק (וואָס איז געווארן זיין תלמיד), רבי [[ישראל מאיר הכהן]], יוגען מיטוואָך, יחיאל יעקב וויינבערג,{{הערה|1={{Cite book |last=Rakeffet-Rothkoff |first=Aaron |url=https://books.google.com/books?id=3y9QBzS-MhMC |title=The Rav: The World of Rabbi Joseph B. Soloveitchik |date=1999 |publisher=KTAV Publishing House, Inc. |isbn=978-0-88125-614-7 |language=en}}|שם=:1|כיוון=שמאל}} [[רבי יצחק אלחנן ספעקטאר|רבי יצחק אלחנן ספּעקטאָר]], [[רבי נפתלי צבי יהודה בערלין]], און זיין זון חיים בערלין [לאדער-אַלפא 1]. אויסער וואַרשע, האָט ער געאַרבעט אין הלכה'דיגע ענינים מיט [[רבי חיים חזקיהו מדיני]], ברוך לאַווסקי, [[רבי מאיר דן פלאצקי|רבי מאיר דן פּלאָצקי]], אליהו דוד ראבינאוויץ-תאומים, [[רבי אליעזר גארדאן|רבי אליעזר גארדאָן]], אליהו קלאַצקין, רבי יוסף ענגל, און אַנדערע. ער איז געווען אַ נאָנטער פריינט פון [[רבי חיים עוזר גראדזענסקי|רבי חיים עוזר גראָדזינסקי]], [[רבי אליהו חיים מייזל]], און אליהו פיינשטיין<ref>כך כתב עליו ר' יוסף דב סולובייצ'יק מבוסטון בהספדו עליו, דברי הגות והערכה, ירושלים: ספרית אלינר, 1982, עמ' 148.</ref>.