אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי אלעזר הקליר"
(פארברייטערט) צייכן: רויע רעדאגירונג |
(פארברייטערט) צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
שורה 3: | שורה 3: | ||
רבי '''אלעזר בירבי קליר''' (אויך '''קיליר'''), אדער '''רבי אלעזר הקליר''' איז געווען א [[דיכטער]] פון [[ארץ ישראל]] פון די חשוסע קלאסישע דיכטער. די פונקטליכע צייט ווען ער האט געלעבט איז נישט באוואוסט; טייל זאגן אז ער איז פון די צייט פון די [[תנאים]], אנדערע רוקן אראפ זיין צייט ביז ענדע די תקופה וואס די [[ביזאנטישע אימפעריע]] האט געוועלטיגט אין ארץ ישראל און די ערשטע יארן פון די געוועלטיגן פון די [[מוסלמענער]] אין ארץ ישראל. ער האט פארפאסט זייער אסאך [[פיוט]]ים , וואס טייל פון זיי זענען אריין אין די [[מחזור|מחזורים]] פון דאווענען אין [[נוסח אשכנז]], [[נוסח צרפת]], [[נוסח איטאליע]] אן [[נוסח רומעניע]], און נאך אסאך זענען געפונען געווארן אין [[קאיר גניזה]]. | רבי '''אלעזר בירבי קליר''' (אויך '''קיליר'''), אדער '''רבי אלעזר הקליר''' איז געווען א [[דיכטער]] פון [[ארץ ישראל]] פון די חשוסע קלאסישע דיכטער. די פונקטליכע צייט ווען ער האט געלעבט איז נישט באוואוסט; טייל זאגן אז ער איז פון די צייט פון די [[תנאים]], אנדערע רוקן אראפ זיין צייט ביז ענדע די תקופה וואס די [[ביזאנטישע אימפעריע]] האט געוועלטיגט אין ארץ ישראל און די ערשטע יארן פון די געוועלטיגן פון די [[מוסלמענער]] אין ארץ ישראל. ער האט פארפאסט זייער אסאך [[פיוט]]ים , וואס טייל פון זיי זענען אריין אין די [[מחזור|מחזורים]] פון דאווענען אין [[נוסח אשכנז]], [[נוסח צרפת]], [[נוסח איטאליע]] אן [[נוסח רומעניע]], און נאך אסאך זענען געפונען געווארן אין [[קאיר גניזה]]. | ||
==ביאגראפיע== | |||
זיין אפשטאם און די תקופה פון הקליר זענען נישט באקאנט מיט א זיכערקייט פון די מקורות, און עס איז פארהאן א מחלוקת ארום דעם. עס זענען דא פון די [[ראשונים]] וואס האבן געקלערט אז ער איז פון די תקופה פון די [[תנאים]], און זיי האבן אים אידענטיפיצירט מיט דער תנא [[רבי אלעזר ברבי שמעון]], וואס אויף אים איז געזאגט געווארן אין [[מדרש]]{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|ל}}.}} אז ער איז געווען א [[דרשן]] און א פייטן{{הערה|{{בבלי|חגיגה|יג|א|מפרש=תוספות|ד"ה=ורגלי}} און זיין מקור איז פון א תשובה פון רבינו תם וואס ווערט געברענגט אין [[מחזור ויטרי]] סימן שכה, [[אור זרוע]] הלכות ק"ש סימן יט און אין [[שבלי הלקט]] סימן כח, דארט האט ער זיך גענייגט צו די מעגליכקייט אז ער איז געווען א תנא כדי צו בארעכטיגן די מנהג פון זאגן פיוטים קעגן די הלכהדיגע טענות וואס זענען ארויפגעברענגט געווארן קעגן אים, און אין [[רא"ש]] מסכת ברכות פרק ה סימן כא האבן זיי געברענגט מיט די לשון אז עס זענען פארהאן וואס זאגן אז ער איז געווען א תנא, זהעט אויך אין [[מעדני מלך|מעדני יום טוב]] סק"ה.}}. (לויט א צווייטע ווערסיע, באשעפטיגט זיך דער מדרש מיט [[רבי אלעזר בן ערך]], און לויט דעם זענען געווען אזעלכע וואס האבן אינדענטיפיצירט דער קליר מיט אים{{הערה|[[שו"ת הרשב"א]] א' תס"ט}}). אויך די וואס ציטירן די סברה זעען דערין איינע פון די מעגליכקייטן, און לייגן צו נאך א מעגליכקייט אז ער האט געלעבט נאכן ענדיגן די [[תלמוד ירושלמי]], און אזוי שיינט פון די ווערטער פון געציילטע ראשונים אז זיין צייט איז געווען אין תקופת הגאונים{{הערה|שו"ת [[רבינו גרשום מאור הגולה]] סימן א', ספר הפרדס הגדול לרש"י סימן קעד, [[שו"ת רדב"ז]] חלק ג סימן קל"ב, [[רבי יוסף שטיינהארט]] בשו"ת זכרון יוסף סימן יג, אזוי אויך האט מען אויפגעוויזן פון דאס פאקט אז מען געפינט נישט זיינע פיוטים אין מנהג ספרד, פון דאטומס וואס ווערן דערמאנט אין זיינע פיוטים און פון זיין דערמאנען אין ספר '''כבודה''', פון [[רב האי גאון]] זעהט {{אוצר החכמה|[[רבי וולף היידנהיים]]|מחזור <רעדלהיים, אשכנז>|179440|שבועות||עמוד=9}}}}. | |||
ער האט געשריבן אסאך פיוטים, למשל די קרובות וואס מען זאגט ביי דער הויכער [[שמונה עשרה]] פון שחרית אום יום טוב און געוויסע שבתים. | ער האט געשריבן אסאך פיוטים, למשל די קרובות וואס מען זאגט ביי דער הויכער [[שמונה עשרה]] פון שחרית אום יום טוב און געוויסע שבתים. |
רעוויזיע פון 21:18, 27 סעפטעמבער 2023
רבי אלעזר בירבי קליר (אויך קיליר), אדער רבי אלעזר הקליר איז געווען א דיכטער פון ארץ ישראל פון די חשוסע קלאסישע דיכטער. די פונקטליכע צייט ווען ער האט געלעבט איז נישט באוואוסט; טייל זאגן אז ער איז פון די צייט פון די תנאים, אנדערע רוקן אראפ זיין צייט ביז ענדע די תקופה וואס די ביזאנטישע אימפעריע האט געוועלטיגט אין ארץ ישראל און די ערשטע יארן פון די געוועלטיגן פון די מוסלמענער אין ארץ ישראל. ער האט פארפאסט זייער אסאך פיוטים , וואס טייל פון זיי זענען אריין אין די מחזורים פון דאווענען אין נוסח אשכנז, נוסח צרפת, נוסח איטאליע אן נוסח רומעניע, און נאך אסאך זענען געפונען געווארן אין קאיר גניזה.
ביאגראפיע
זיין אפשטאם און די תקופה פון הקליר זענען נישט באקאנט מיט א זיכערקייט פון די מקורות, און עס איז פארהאן א מחלוקת ארום דעם. עס זענען דא פון די ראשונים וואס האבן געקלערט אז ער איז פון די תקופה פון די תנאים, און זיי האבן אים אידענטיפיצירט מיט דער תנא רבי אלעזר ברבי שמעון, וואס אויף אים איז געזאגט געווארן אין מדרש[1] אז ער איז געווען א דרשן און א פייטן[2]. (לויט א צווייטע ווערסיע, באשעפטיגט זיך דער מדרש מיט רבי אלעזר בן ערך, און לויט דעם זענען געווען אזעלכע וואס האבן אינדענטיפיצירט דער קליר מיט אים[3]). אויך די וואס ציטירן די סברה זעען דערין איינע פון די מעגליכקייטן, און לייגן צו נאך א מעגליכקייט אז ער האט געלעבט נאכן ענדיגן די תלמוד ירושלמי, און אזוי שיינט פון די ווערטער פון געציילטע ראשונים אז זיין צייט איז געווען אין תקופת הגאונים[4].
ער האט געשריבן אסאך פיוטים, למשל די קרובות וואס מען זאגט ביי דער הויכער שמונה עשרה פון שחרית אום יום טוב און געוויסע שבתים.
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!
- ↑ ויקרא רבה, פרשה ל'.
- ↑ תוספות, חגיגה יג, א, ד"ה ורגלי און זיין מקור איז פון א תשובה פון רבינו תם וואס ווערט געברענגט אין מחזור ויטרי סימן שכה, אור זרוע הלכות ק"ש סימן יט און אין שבלי הלקט סימן כח, דארט האט ער זיך גענייגט צו די מעגליכקייט אז ער איז געווען א תנא כדי צו בארעכטיגן די מנהג פון זאגן פיוטים קעגן די הלכהדיגע טענות וואס זענען ארויפגעברענגט געווארן קעגן אים, און אין רא"ש מסכת ברכות פרק ה סימן כא האבן זיי געברענגט מיט די לשון אז עס זענען פארהאן וואס זאגן אז ער איז געווען א תנא, זהעט אויך אין מעדני יום טוב סק"ה.
- ↑ שו"ת הרשב"א א' תס"ט
- ↑ שו"ת רבינו גרשום מאור הגולה סימן א', ספר הפרדס הגדול לרש"י סימן קעד, שו"ת רדב"ז חלק ג סימן קל"ב, רבי יוסף שטיינהארט בשו"ת זכרון יוסף סימן יג, אזוי אויך האט מען אויפגעוויזן פון דאס פאקט אז מען געפינט נישט זיינע פיוטים אין מנהג ספרד, פון דאטומס וואס ווערן דערמאנט אין זיינע פיוטים און פון זיין דערמאנען אין ספר כבודה, פון רב האי גאון זעהט רבי וולף היידנהיים, מחזור <רעדלהיים, אשכנז>, שבועות