בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,358
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:דזשעימס קלארק מאקסוועל"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק
החלפת טקסט – "״" ב־"""
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "״" ב־""") |
||
| שורה 6: | שורה 6: | ||
אין 1865, האט מאקסוועל דעמאנסטרירט אז [[עלעקטרישע קרפאט|עלעקטרישע]] און [[מאגנעטיש פעלד|מאגנעטישע פעלדער]] פארן ארום ווי [[כוואליעס]] מיטן [[גיך פון ליכט]].<ref>{{cite book|last=Wolfram|first=Stephen|title=A New Kind of Science|publisher=Wolfram Media, Inc.|year=2002|page=[https://archive.org/details/newkindofscience00wolf/page/1045 1045]|isbn=1-57955-008-8|url-access=registration|url=https://archive.org/details/newkindofscience00wolf/page/1045}}</ref> ער האט פארגעלייגט אז ליכט כוואליעט זיך אין דעם זעלבן מעדיום וואס איז דער גורם פון עלעקטרישע און מאגנעטישע פענאמענען.<ref name="ADTEF">{{cite journal|last=Maxwell|first=James Clerk|title=A dynamical theory of the electromagnetic field|url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/A_Dynamical_Theory_of_the_Electromagnetic_Field.pdf|format=PDF|journal=Philosophical Transactions of the Royal Society of London|volume=155|pages=459–512|year=1865|bibcode=1865RSPT..155..459C|doi=10.1098/rstl.1865.0008|url-status=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110728140123/http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/A_Dynamical_Theory_of_the_Electromagnetic_Field.pdf|archivedate=28 July 2011}} (This article accompanied an 8 December 1864 presentation by Maxwell to the Royal Society. His statement that "light and magnetism are affections of the same substance" is at page 499.)</ref> די פאראייניקונג פון ליכט מיט עלעקטרישע פענאמענען האט געברענגט צו זיין פאראויסזאג פונעם עקזיסטענץ פון [[ראדיא-כוואליע|ראדיא-כוואליעס]]. מאקסוועל ווערט אויך געהאלטן ווי א גרינדער פונעם מאדערנעם פעלד פון [[עלעקטרישע אינזשעניריע|עלעקטרישער אינזשעניריע]].<ref>Tapan K. Sakar, Magdalena Salazar-Palma, Dipak L. Sengupta; James Clerk Maxwell: The Founder of Electrical Engineering; 2010 Second Region 8 IEEE Conference on the History of Communications;IEEE</ref> אויך איז ער באקאנט פאר דער ערשטער קאליר־פאטאגראפיע אין 1861. | אין 1865, האט מאקסוועל דעמאנסטרירט אז [[עלעקטרישע קרפאט|עלעקטרישע]] און [[מאגנעטיש פעלד|מאגנעטישע פעלדער]] פארן ארום ווי [[כוואליעס]] מיטן [[גיך פון ליכט]].<ref>{{cite book|last=Wolfram|first=Stephen|title=A New Kind of Science|publisher=Wolfram Media, Inc.|year=2002|page=[https://archive.org/details/newkindofscience00wolf/page/1045 1045]|isbn=1-57955-008-8|url-access=registration|url=https://archive.org/details/newkindofscience00wolf/page/1045}}</ref> ער האט פארגעלייגט אז ליכט כוואליעט זיך אין דעם זעלבן מעדיום וואס איז דער גורם פון עלעקטרישע און מאגנעטישע פענאמענען.<ref name="ADTEF">{{cite journal|last=Maxwell|first=James Clerk|title=A dynamical theory of the electromagnetic field|url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/A_Dynamical_Theory_of_the_Electromagnetic_Field.pdf|format=PDF|journal=Philosophical Transactions of the Royal Society of London|volume=155|pages=459–512|year=1865|bibcode=1865RSPT..155..459C|doi=10.1098/rstl.1865.0008|url-status=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110728140123/http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/A_Dynamical_Theory_of_the_Electromagnetic_Field.pdf|archivedate=28 July 2011}} (This article accompanied an 8 December 1864 presentation by Maxwell to the Royal Society. His statement that "light and magnetism are affections of the same substance" is at page 499.)</ref> די פאראייניקונג פון ליכט מיט עלעקטרישע פענאמענען האט געברענגט צו זיין פאראויסזאג פונעם עקזיסטענץ פון [[ראדיא-כוואליע|ראדיא-כוואליעס]]. מאקסוועל ווערט אויך געהאלטן ווי א גרינדער פונעם מאדערנעם פעלד פון [[עלעקטרישע אינזשעניריע|עלעקטרישער אינזשעניריע]].<ref>Tapan K. Sakar, Magdalena Salazar-Palma, Dipak L. Sengupta; James Clerk Maxwell: The Founder of Electrical Engineering; 2010 Second Region 8 IEEE Conference on the History of Communications;IEEE</ref> אויך איז ער באקאנט פאר דער ערשטער קאליר־פאטאגראפיע אין 1861. | ||
זיינע אויפדעקונגען האבן געהאלפן איינפירן די תקופה פון מאדערנער פיזיק, לייגנדיק די יסודות פאר אזעלכע פעלדער ווי [[טעאריע פון רעלאטיוויטעט|ספעציעלע רעלאטיוויטעט]] און [[קוואנטן-מעכאניק]]. פיל פיזיקער האלטן מאקסוועל ווי דער 19טער־יארהונדערט וויסנשאפטלער וואס האט די גרעסטע השפעה אויף 20סטער־יארהונדערטן פיזיק. זיינע ביישטייערונגען ווערן ברייט גערעכנט צו זיין אויף דער זעלבער גרייס ווי [[אייזיק ניוטאן]] און [[אלבערט איינשטיין]].<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/8688302|title=James Clerk Maxwell : a biography|last=Tolstoy|first=Ivan|publisher=University of Chicago Press|year=1981|isbn=0-226-80785-1|location=Chicago|page=2|oclc=8688302}}</ref> אין אן אנקעטע פון די 100 מערסט פראמינענטע פיזיקער האט מען געוויילט מאקסוועל דער דריט־גרעסטן פיזיקער פון אלע צייטן, נאך נאר ניוטאן און איינשטיין.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/541840.stm|work=BBC News|title=Einstein the greatest|publisher=BBC|date={{ר}}29סטן נאוועמבער 1999|accessdate=2טן אפריל 2010|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090111155707/http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/541840.stm|archivedate=11טן יאנואר 2009}}</ref> ביים ערשטן יארהונדערט פון מאקסוועל׳ס געבורט האט איינשטיין געשילדערט מאקסוועל׳ס ארבעט ווי די | זיינע אויפדעקונגען האבן געהאלפן איינפירן די תקופה פון מאדערנער פיזיק, לייגנדיק די יסודות פאר אזעלכע פעלדער ווי [[טעאריע פון רעלאטיוויטעט|ספעציעלע רעלאטיוויטעט]] און [[קוואנטן-מעכאניק]]. פיל פיזיקער האלטן מאקסוועל ווי דער 19טער־יארהונדערט וויסנשאפטלער וואס האט די גרעסטע השפעה אויף 20סטער־יארהונדערטן פיזיק. זיינע ביישטייערונגען ווערן ברייט גערעכנט צו זיין אויף דער זעלבער גרייס ווי [[אייזיק ניוטאן]] און [[אלבערט איינשטיין]].<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/8688302|title=James Clerk Maxwell : a biography|last=Tolstoy|first=Ivan|publisher=University of Chicago Press|year=1981|isbn=0-226-80785-1|location=Chicago|page=2|oclc=8688302}}</ref> אין אן אנקעטע פון די 100 מערסט פראמינענטע פיזיקער האט מען געוויילט מאקסוועל דער דריט־גרעסטן פיזיקער פון אלע צייטן, נאך נאר ניוטאן און איינשטיין.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/541840.stm|work=BBC News|title=Einstein the greatest|publisher=BBC|date={{ר}}29סטן נאוועמבער 1999|accessdate=2טן אפריל 2010|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090111155707/http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/541840.stm|archivedate=11טן יאנואר 2009}}</ref> ביים ערשטן יארהונדערט פון מאקסוועל׳ס געבורט האט איינשטיין געשילדערט מאקסוועל׳ס ארבעט ווי די "טיפסטע און מערסט פרוכבאר וואס פיזיק איז אדורכגעגאנגען זייט ניוטאנ׳ס צייטן".<ref>{{cite web|url=http://www.maxwellyear2006.org/html/press_coverage.html#Press5|title=Brainy young James wasn't so daft after all|last1=McFall|first1=Patrick|date={{ר}}23סטן אפריל 2006|work=The Sunday Post|publisher=maxwellyear2006.org|accessdate=29סטן מערץ 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130620031659/http://www.maxwellyear2006.org/html/press_coverage.html|archivedate=20סטן יוני 2013}}</ref> | ||
== לעבנסגעשיכטע == | == לעבנסגעשיכטע == | ||
== עלעקטראמאגנעטיזם == | == עלעקטראמאגנעטיזם == | ||
שוין אין 1855 האט מאקסוועל געהאט שטודירט עלעקטריע און מאגנעטיזם ווען מען האט פֿארגעליינט זיין "On Faraday's lines of force" ( | שוין אין 1855 האט מאקסוועל געהאט שטודירט עלעקטריע און מאגנעטיזם ווען מען האט פֿארגעליינט זיין "On Faraday's lines of force" ("וועגן פֿאראדיי׳ס קראפֿט־ליניעס") צו דע קעמברידזש פילאסאפיע געזעלשאפט.<ref>{{cite web|url=https://www.scribd.com/doc/39568221/maxwell-on-faraday-s-lines-of-force|title=On Faraday's Lines of Force|last1=Maxwell|first1=James Clerk|year=1855|work=Transactions of the Cambridge Philosophical Society|publisher=blazelabs.com|accessdate=27סטן מערץ 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140317170056/http://www.scribd.com/doc/39568221/maxwell-on-faraday-s-lines-of-force|archivedate=17טן מערץ 2014|language={{לינקשפראך|ענגליש}}}}</ref> אין דעם פאפיר האט ער פֿארגעלייגט א מער פשוטן מאדעל פון פֿאראדיי׳ס ארבעט, און וויאזוי עלעקטריע און מאגנעטיזם האבן א שייכות. ער האט געזאמלט אלץ וואס מען האט געוואוסט אין א פֿארבונדענעם געזעמעל פון [[דיפערענציאל-גלייכונג|דיפערענציאַל-גלייכונגען]] מיט 20 גלייכונגען אין 20 וואַריאַבלען. שפעטער האט ער פֿארעפֿנטלעכט די ארבעט אין "On Physical Lines of Force" ("וועגן פֿיזישע קראפֿט־ליניעס") אין מערץ 1861.<ref>{{cite web|url=http://www.kcl.ac.uk/newsevents/news/newsrecords/2011/04Apr/JamesClerkMaxwell.aspx|title=1861: James Clerk Maxwell's greatest year|date={{ר}}18טן אפריל 2011|publisher=King's College London|accessdate=28סטן מערץ 2013|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130622095747/http://www.kcl.ac.uk/newsevents/news/newsrecords/2011/04Apr/JamesClerkMaxwell.aspx|archivedate=22סטן יוני 2013}}</ref> | ||
בערך אין יאָר 1862, ווען ער האט געהאלטן לעקציעס אין קינג׳ס קאלעדזש, האט מאקסוועל אויסגערעכנט אז די גיך פון פראפאַגאַציע פון אן עלעקטראמאגנעטישן פֿעלד איז אומגעפֿער די [[גיך פון ליכט]]. ער האט געהאַלטן אז יש דברים בגו, ס׳איז נישט סתם צופֿעליג צוגעטראפֿן, זאָגנדיק, "מיר קענע נישט פֿארמיידן די אויסקום אז ליכט באשטייט פון קווערע כוואַליונגען פון דעם זעלבן מיטל וואָס איז דער גורם פון עלעקטרישע און מאגנעטישע פֿענאמענען."<ref name="mactutor">{{cite web|url=http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Maxwell.html|title=James Clerk Maxwell|last1=O'Connor|first1=J.J.|last2=Robertson|first2=E.F.|date=נאוועמבער 1997|publisher=School of Mathematical and Computational Sciences University of St Andrews|accessdate=25סטן מערץ 2013|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110128034939/http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Maxwell.html|archivedate=28סטן יאנואר 2011}}</ref> | בערך אין יאָר 1862, ווען ער האט געהאלטן לעקציעס אין קינג׳ס קאלעדזש, האט מאקסוועל אויסגערעכנט אז די גיך פון פראפאַגאַציע פון אן עלעקטראמאגנעטישן פֿעלד איז אומגעפֿער די [[גיך פון ליכט]]. ער האט געהאַלטן אז יש דברים בגו, ס׳איז נישט סתם צופֿעליג צוגעטראפֿן, זאָגנדיק, "מיר קענע נישט פֿארמיידן די אויסקום אז ליכט באשטייט פון קווערע כוואַליונגען פון דעם זעלבן מיטל וואָס איז דער גורם פון עלעקטרישע און מאגנעטישע פֿענאמענען."<ref name="mactutor">{{cite web|url=http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Maxwell.html|title=James Clerk Maxwell|last1=O'Connor|first1=J.J.|last2=Robertson|first2=E.F.|date=נאוועמבער 1997|publisher=School of Mathematical and Computational Sciences University of St Andrews|accessdate=25סטן מערץ 2013|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110128034939/http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Maxwell.html|archivedate=28סטן יאנואר 2011}}</ref> | ||